i Chełmno, należących do II okręgu zjazdu sędziów pokoju w K. Pod względem administra cyjnym powiat dzieli się na 14 gmin Brudzew, Budzisław kolski, Chełmno, Czołowo, Drzewce, Izbica, Karszew, Kłodawa, Kościelec, Kośmin, Krzykosy, Lubotyń, Piotrkowice, Sompolno; ogółem wsi 470. Por. Bydgoszcz, I, 500 i Kalisz, III, 689 95. Br. Ch Koło 1. osady, pow. warszawski, gm. Czyste, par. Wola, leżą tuż pod Warszawą, wzdłuż traktu idącego z Warszawy do Babic i Sochaczewa. Zaczyna się K. przy wale miejskim od rogu ulicy Młynarskiej i cmentarza ewangielickiego, graniczy z przedmieściem Wolą i polami wojennemi pod Powązkami. Cały obszar zajmują ogrody i osady właścicieli licznych wiatraków. Domów około 140, wiatraków 50, , mk, do 1200. Trzecią część ludności stanowią niemcy młynarze i ogrodnicy. Przez środe; wsi przechodzi kolej obwodowa. K. stanowiło część dóbr Czyste ob. . 2. K. , wś, pow. warszawski, gm. Jeziorna, par. Słomczyn. W 1827 r. było tu 8 dm. , 51 mk, 3. K. , os. , pow. sochaczewski, gm. Młodzieszyn, par. Brochów. 4. K. , kol, folw. , os. karcz. , pow. piotrkowski, gm. Łęczno, par. Sulejów. W 1827 r. było, tu 28 dm. , 243 mk. ; obecnie kol. 52 dm. , 351 mk. , 623 mr. obszaru; folw. 4 dm. , 70 mk. , 1403 mr. 280 ornej; os. karcz. rząd. 1 dm. , 5 mk. , 2 mr. rozl. Czyt. Łaski Lib. ben. II, l86. Folwarki K. , Uszczyn, Witów czyli Witówek, Zalesice, z częścią obrębów leśnych K. i Uszczyn leśnictwa Piotrków, od 1866 r. nadane w majorat pułkownikowi Janowi baronowi Korff w zamian za takiż majorat w pow. siedleckim położony Wiszniew. Dobra rząd. K. ekonomia składały się r. 1855 z msta Sulejów; folw. K. z rozległ. mr. 390; Stobnica mr. 326; Lubień mr. 197, lasów mr. 9387; młyny Jaworz rozl. mr. 40; Olszyna mr. 32; Piław mr. 13; Pustkowie młyn Proboszczowski mr, 72; wsie Koło mr. 582, Stobnica mr. 848, Lubień mr. 488, Pustkowie Przewóz mr. 126, Pustkowie Piła Lubieńska mr. 58; razem mr. 12560. Bobra powyższe oddzielone zostały od dóbr Łęczno, jako pozostała reszta z nadziału majoratów. 5. K. Wysokie, ob. Wysokie Kolo. A. Pal. Koło. 1. grupa domóww Kujawach, przysiołku Pleszewa, w pow. krakowskim. 2. K. , przys, do Dymitrowa małego w pow. tarnobrzeskim, par. rzym. kat. w Baranowie, leży na praw. brz. Wisły w podmokłych równinach i dla tego składa się przeważnie ż łąk; graniczy na zachód z Baranowem, a na płn. z Dymitrowem małym; liczy 151 mk. rzym. kat. 3. K. lipowieckie, przys, da Przeciszowa w pow. wadowickim, leży u ujścia Soły do Wisły, które rzeki tworzą tutaj zaokrąglony półwysep, od którego osada bierze swe miano; ma 84 mk. rz. kat. Oddalenie od Zatora wynosi 6 ML 3. K. tynieckie, w pow. wielickim, należy do par. rz. kat. w Tyńcu; jest częścią Bodzowa, leży na praw. brz. Wisły, która tutaj tworzy bardzo silny skręt i przy drodze z Podgórza do Tyńca; ma 38 mk. rzym. kat. 4. K. , ob. . Chmielnik, Mac. Koło, niem. Kahle, folw. , pow. wschowski, 1 dm. , 13 mk; należy do dom. Włoszakowic Luschwitz. Kolo, w dok Colo, zowie się wieś pod Sta rogrodem w Pomeranii, darowana r. 1229 przezksięcia Barnima joanitom; obecnie zowie się po niem. Colow. Ob. Perlbach, Pommer. Urkunden, Koło, jezioro we wsi Udrzyn, w pow. ostrow skim, utworzone przez odnogę Bugu, ma 20 mr, obszaru i do 13 stóp głębokości. Br. Ch. Kolobaj, rz. , dopływ Zelwy. Kolobródka, mylnie, ob. Kołodrubka. Kołobrzeg, niem. Colherg, m. w b. księstwie kamieńskiem, na Pomorzu, w dzisiejszym okr. reg. koszalińskim, leży nad rzeczką Persantą, o ćwierć mili od morza, na wzgórzu, i otoczone jest bagnami, które pobyt w niem czynią niezbyt zdrowym. Szerokie okopy dadzą się w razie potrzeby napełnić wodą z Persanty, a okoliczne niziny z łatwością pozalewać. Port nad Baltykiem, zwany Münde, oraz wyżyna Maikuhle, są ufortyfikowane. Na wzgórzu Hohenberg, panującem lubo w dosyć znacznem oddaleniu nad twierdzą, założono małą warownię; inne odosobnione umocnienia ciągną się na około miasta. Są one, równie jak wał główny, z ziemi usypane i kilka z nich tylko opatrzonych jest w kazematy. Najwięcej do obronności tego miejsca przyłożyła się sama natura; waźniejszem ono jest jako dywersya przy wylądowaniu nieprzyjaciela niż do obrony kraju. Miasto liczy 14, 000 mieszkańców, 3 przedmieść, 5 kościołów, między któremi jest kościół Panny Maryi, ukończony w r. 1316; ma klasztor panien świeckich i wodociągi darzące je wyborną wodą do picia za pomocą rur, a nadto salinę jedyną jaką państwu pruskiemu w r. 1808 zostawił był traktat tylżycki, kąpiele słone solówki i morskie. Trudni się handlem i rybołóstwem. Miasto to jest nader dawne już w X wieku było rezydencyą biskupa, co wszakże nie trwało długo; lecz kapituła katedralna zniesioną dopiero została w r. 1810. Było niegdyś stolicą kraju Kaszubów, a od r. 1277, w którym przez księcia pomorskiego odstąpione zostało opactwu Kamiń, najcelniejszem miastem księstwa kamińskiego, wraz z którom w r. 1648 przeszło pod władzę brandenburską. Bolesław Krzywousty oblegał je w r. 1102, a podczas wojny trzydziestoletniej, po długiem oblężeniu, zdobyli je Szwedzi w r. 1631. Wiele także ucierpiało podczas wojny siedmioletniej; oblegane napróżno 19 dni przez generała Palmbacha w 10, 000 ludzi r. 1758, blokowane i o

Koło

Kolo