szym szkołom tutejszym, z których kociewiacy w ogóle pilnie korzystająI tak jest w Peplinie pod duchowną opieką progimnazyum biskupie Colleg. Marianum, całe gimnazyum w Starogrodzie i Tczewie. Szkoły preparandów dla nauczycieli wiejskich istnieją w Gniewie, Starogrodzie, Peplinie, Skurczu. Dla dziewcząt była aż do niedawna pensya w Peplinie, za siostr miłosierdzia, obecnie Jeszcze jest w Ko ścierzynie. Gazety chętnie czytują kociewiacy, mianowicie Pielgrzyma, wychodzącego wPeplinie; Krzyż, pismo religijne tamże dawniej i Rolnik gospodarczy; Przyjaciela z To runia, Przyjaciela Ludu z Poznania przed tem w Chełmnie, Gońca Wielkop. i Orę downika z Poznania i inne. Także z czytelni po wielu parafiach i dworach urządzonych pil nie korzystają. Kś. F. Kociewie, ob. Kocewie. Kociewie, nazywa się ziemia w Prusach zachodnich. Zajmuje ona mniej więcej cały po wiat starogrodzki i część sąsiedniego powiatu kwidzyńskiego, po lewym brzegu Wisły leżą cego. Na płn. granicy z pow, gdańskim, gdzie się poczyna Żuława, na zach. z kościerskim pow. czyli Kaszubami, na płdn. z świeckim. Ze wsch. stanowi granicę Wisła. Długość tej ziemi z północy na południe wynosi około 6 mil, szero kość 4 mile. Nazwa Kociewia pochodzi najpra wdopodobniej od licznych kotlin tj. bagien i bagienek górami otoczonych, które w pagór kowatej tej okolicy nader gęsto się natrafiają Górami otoczone łęgi i niziny dodziśdnia u lu du Kociełkami się zowią. Niemal przez sam środek ciągnie się tu z zachodu na wschód pa smo bałtyckouralskiego wzgórza Uralischbaltischer Landsrücken. Najznaczniejszą rzeką, oprócz Wisły, jest Wierzyca, do której wpły wają Węgiermuca i Jonka ze strugą. Milcichą teraz Liszki i Bachą. Jeziora także są dość znaczne, jako to Czarne przy Skurczu, czarno leskie, wielkie osieckie jeziora, borzechowskie, Sumińskie, spęgawskie, pieniążkowskie, płochocińskie i inne. Opału ma K. dostateczne za pasy. Wielkie bory tucholskie, poczynające się od Kociewia, w części dotąd należą. Nadto ciągną się pomniejsze lasy długim, przywąskim pasem koło Borkowa, Peplina, Klonówki, Spęgawska, potem więcej osóbno przy Gniewie i Opaleniu. Pokłady torfu bardzo liczne są tu po łąkach i bagnach, osobliwie przy Grabowie, Grabowcu, Brzeźnie, Smolągu itd. Gleba po największej części żyzna, wydaje wszelkiego rodzaju zboża, jako to pszenicę, żyto, jęczmień, groch, owies, rzepik itd. Miasta znajdują się co najmniej 3 na Kociewiu Nowe, Gniew i Starogród, prócz tego 2 targowiska Skurcz i Peplin, który jest zarazem stolicą biskupa chełmińskiego. Ludność po największej części polska, osobliwie po wsiach ob. Kociewiacy. Kościoły napotkasz stosunkowo bardzo liczne i gęste w zamożnej tej stronie. Oprócz miast należą do Kociewia parafie katolickie Bobowo, Dąbrówka, Klonówka, Lubichowo, Barłożno, Skurcz, Kościeka Jania, Lalkowy, Pieniążkowo, Grabowo, Dzierzążno, Peplin, Walichnowy, Nowacerkiew, Garc, Królów las, Piaseczno, Opalenie al, Misterwałd, Pączewo, Czarny las, Tymawa, Subkowy, Lignowy, Rajkowy, Jabłowoj Komorsk, Płochocin i inne, Luterskie kościoły znajdują się oprócz miast w Rudnie, Skurczu, Borzechowie i Osiu. Koleje żelazne w dwóch kierunkach przechodzą przez Kocie wie z północy na południe kolej tczewskobydgoska z stacyami Tczew, Subkowy, Peplin, Czerwińsk i Warlubie. Druga nowa kolej tczewskopilska przerzyna północnozachodni koniec z stacyami Swarożyn, Starogród i Zble wo Trakty bite stosunkowo są dosyć liczne; 1 gdańsko bydgoski przez Subkowy, Rudno, Peplin, Gniew, Nowe. Warlubie, 2 kwidzyńsko czerwiński, 3 czerwińskoskurzecki i starogrodzki, 4 jabłowskopepliński, 5 chojnioko starogrodzkotczewski. Projektowany jest jeszcze trakt z Gniewu do Morzeszczyna, gdzie ma być nowa stacya kolei tczewskobydgo skiej, i dalej w bok do Skurcza. Kś. F. Kocięca, według Enc. Org. rzeczka, wypływa z jeziora grójeckiego, w pow. włocławskim, płynie w kierunku od południa ku północy, przechodząc przez wsie Siemnowo, Sułkówek, Milczynek; pod wsią Zgłowiączką łączy się z rzeką t. n. za pomocą wykopanych kanałów przez właścicieli tamtejszych dóbr. Na tej rzeczce znajduje się jeden tylko młyn, Klawisz zwany, lecz i ten, dla braku wody, nie zawsze mleć. może. Bieg ma powolny, głęboka miejscami do 5 łokci, a w ogóle tylko na pół łokcia. Długość jej przeszło milę wynosi, szerokość 4 łokcie, koryto gliniaste i zamulone, obfituje w drobne ryby. kocięcino l Brodowe, wś, pow. sierpecki, gm. Gutkowo, par. Unieck, odleg. 34 w. od Sierpca, ma wiatrak. W 1827 r. było tu 13 dm. , 94 mk; obecnie 17 dm. , 157 mk. , 476 mr. gruntu, 19 nieużytków. 2. K. Tworki, wś, pow. sierpecki, gm. Gutkowo, par. Unieck, odl. o 35 w. od Sierpca. W 1827 r. było tu 12 dm. , 78 mk. ; obecnie 10 dm. , 87 mk. , 259 mr. gruntu, 7 mr nieużytków. Kociętowy, folw. , pow. koniński, gm. Brzeźno, par. Konin, należy do dóbr Brzeźno, na wschód Konina, odl. od t. m. w. 8, od szosy poznańskiej w. 4, od rzeki Warty pół w. Po wierzchni 20 mr. , ludn. 27. Grunt żytni, podlega zalewom na wiosnę i jesienią. Łaski, Lib. ben. I, 237, wymienia K. w par. Morzysław. Kocik, wś, p. ządzborski wed. Ossowskiego. Kocików, wś, pow. lubartowski, gm. Wola Zawieprzycka, par. Kijany.

Kociewie

Kociewie

Kocięca

Kociętowy

Kocik

Kocików