w Rychwałdzie. St. poczt. w Żywcu. W A. Komonieckiego Dziejopisie żywieckim czytamy Kocierz, wieś, od lasu nazwanego Kocierz i rzeki z niego płynącej, a zwłaszcza, że tam poddani państwa ślemieńskiego w temże miejscu kotelnicę albo kocarz dla owiec miewali gdzie się młode owce kociły nazwana jest. Kocierz, potok górski także Kocierką zwany, wytryska z lasów ślemieńskich u zachodn. stóp Łamanej Skały Łomna Skała, 934 m. npm. kilku strugami. Płynie górską doliną na zachód przez obszar Kocierza rychwałdzkiego i moszczanickiego, gdzie zwraca się na południe. W obr. gm. Łękawicy rozlewa się na liczne ramiona i tu wpada z pr. brz. do Łękawki. Długość biegu 15 kil. A. Komoniecki w swoim Dziejopisie żywieckim powiada, Kocierka rzeka poczyna się od źródła Młodej Hary od granic jędrzechowskich Andrychowa. Br, G. Kocierzew, Kocierzów, wś i folw. nad rz. Lutomią, pow. łowicki, gm. Jeziorko ob. , par. Kocierzew; odl. od Łowicza w. 15; posiada kościół par. mur. , szkołę początkową. W 1827 r. było tu 85 dm. i 484 mk. ; obecnie jest 86 dm. 3 dwor. i 518 mk. katol. Wś bogata a mieszkańcy trudnią się hodowaniem i handlem koni. Na wystawach łowickich otrzymywali nagrody pieniężne. Konie tutejsze na oko dobrze się przedstawiają, lecz nie są wytrzymałe. K. musiał być ludną wsią i widownią różnych bitew, gdyż przy kopaniu fundamentów pod dzisiejszy kości, natrafiono na mnóstwo kości ludzkich i zwierzęcych, leżących prawie w jednym grobie. Znaleziono nieboszczyka z kajdanami na rękach, i głowę, w której tkwił kawał strzały czy gwoździa. Wizyta Jana Łaskiego w 1521 r. Lib. ben. II, 260, już mówi o kościele św. Wawrzyńca; wizyta z r. 1609 o kościele św. Wawrzyńca i Wojciecha; do dziś dnia jest zachowany wizerunek p. Jezusa na krzyżu, prrstej roboty, z 1591 r. Dzisiejszy kościół kosztem parafii w 1871 z muru w stylu romańskim w kształcie krzyża z 1 wieżą, podług planu budow. Braumana rozpoczęty, wykończony został w 1873 r. W 1878 konsekrował go ks. biskup płocki Gintowt. W 1876 r. przez piorun uszkodzony. Posiadłość poproboszczow. , dziś skarbu królestwa, w 1867 miała 127 mr. z tej roli 91, łąk 4, pastwisk 23, nie użyt. 9. Posiadł. większa, wieczysta dzierżawa, mr. 163. Do włościan w 1881 r. należał K. poproboszczowski I, mr. 6, os. 4 i II, mr, 106 roli 104, nieuż. 2; osad 20; tudzież od 1864 r. 1712 mr. 282 pr. gruntu, a nieużytków mr. 28 pr. 193; os. 76, ludn. 518. K. poduchowny mr. 10 pr. 146; os. 4. Par. K. , dekan. łowicki, obejmuje następne wsie i kol. Jeziorko, Karnków, Konstantynów, Lipnice, Osiek, Rożyce, Skowroda, Wejsce, Wicie. Najdalej, bo W odległości 7 w. położona od kościoła wś Sko wroda, inne w promieniu od 1 do 4 w. Ogólna ludność katol. 3151 dusz, protest. 380; dwie szkoły. Połowa ludności umie czytać. Rysu nek kościoła podał Tygod. Illustr. z 1878 r. t. VI, str. 292. Ocz. Kocierzowy, Kocierzew, wieś i folw. pow. noworadomski, gm. Gosławice, par. Kamieńsk; leży na lewo od linii kol. warsz. wied. , między Gorzkowicami a Radomskiem. W 1827 r. było tu 20 dm. , 125 mk. ; obecnie wś ma 30 dm. , 267 mk. ; folw. inaczej Wąglin zwany 6 dm. , 12 mk. Dobra K. składają się z folw. Kocierzew, Wąglin, os. młynar. Fryszerka, nomenklatury Chaba i wsi Kocierzew, Wąglin, Antoniów, fryszerka Kocierzewek. Rozległość wynosi mr. 1865; folw. K. grunta orne i ogr. mr. 307, łąk mr. 139, pastwisk mr. 19, lasu mr. 827, wody mr. 2, zarośli mr. 41, nieużytki i place mr. 22, razem mr. 1356; folw. Wąglin gr. orne i ogr. mr. 187, łąk mr. 16, pastwisk mr. 9, lasu mr. 20, zarośli mr. 131, nieuż. i place mr. 7, razem mr. 369; os. młyn. Fryszerka ma rozl. mr. 88. W wieczystych dzierżawach mr. 13, w os. karczemnych mr. 39. Bud. mur. 4, z drzewa 21, gorzelnia, młyn wodny systemu amerykańsk. , pokłady torfu. Rzeka Widawka przepływa, tworząc staw. Wś K. os. 22, z grun. mr. 339; wś Wąglin os. 18, z grun. mr. 247; wś Antoniów os. 17, z grun. mr. 143; wś Fryszerka Kocierzewska os. 2, z grun. mr. 26. Kocierzyn, Koczerzyn, Kuczeryn, płdn. część Hołodówki, pow. mościski. Kocieszew, ob. Kocierzew, Kociszew. Kociewiacy, szczep odrębny pomorskopol ski, w Prusach zachód. , zamieszkuje ziemię t. zw. kociewską ob. Kociewie, między miastami Starogrodem, Tczewem, Gniewem a Nowem, Najłatwiej poznasz niewykształconego kociewiaka po mowie, gdyż w liczbie mnogiej czasu przeszłego osoby 3ej nie kończy inaczej tylko na eli. Powiada, że we żniwa rączo do pracy się zabreli, żyto, pszenicę pozgrabieli i do stodoły posprzątyweli. Kupcy przytem przyjecheli i wiale im pieniędzy za zboże deli. Nie tylko w całym powiecie starogrodzkim, w kwidzyńskim, po lewej stronie Wisły leżącym, ale i po prawej stronie Wisły na nizinach w pow. sztumskim, malborskim, taką właściwość językową napotkamy. Poznamy także i kociewiaczkę po ubiorze, ale tylko zamężną i starszą, która głowę długą zwykle jedwabną chustą owiązuje i we dwa wystające ku twarzy węzły sztucznie splata. Liczbę kociewiaków chyba w przybliżeniu podać można, podług kościołów, które się tu znajdują. I tak liczono okrągłemi liczbami dusz katol. r. 1867 na Kociewiu w dekanacie gniewskim 24000, starogrodzkim 16000, newskim 20000, tczewskim 15000, ogólna więc suma z tych dekan. około 75000. Zważywszy jednak, że liczba dusz w tych dekan. od r. 1867 Kocierz Kocierz Kocierzew Kocierzow Kocierzyn