święciański, 4 okr. adm. , o 54 w. od Święcian, 3 dm. , 25 mk. kat. 1866. Hajkowce 1. folw. , należący do Morawskich, pow. lidzki, 4 okr. adm. , od Lidy odl. w. 52, od Wasiliszek w. 18, mk. wyzn. praw. 15, rzym. katol. 9, izraelitów 12. 2. H. , wś włościańska, w tymże pow. i okr. adm, , od Lidy odl. w. 58, od Wasiliszek w. 23 i pół, dm. 2, mk. wyzn. rzym. katol. 7, prawosławnych 8 1866. 3. H. , folw. w pow. nowogródzkimi, dziedzictwo Kobylińskich, ma obszaru około 275 mr. w glebie dobrej. Al. Jel. Hajkowszczyzna, folwark dóbr Horodno, powiat lidzki, z prawej strony drogi z Wasiliszek do Wilna, 4 okr. adm. ; odl. od Lidy w. 36, od Wasiliszek w. 4, mk. wyzn. rzym. kat. 63, izraelitów 7 1866. Roku 1696 dziedzictwo Wład. Jana Narbutta, podkomorzego lidzkiego. Hąjnag starożytna historyczna osada nad rzeką tegoż nazwiska, niegdyś własność wielkich książąt litewskich w kraju mińskim; od roku 1569 gdy regulowano województwa litewskie, do roku 1795 w województwie i powiecie mińskim, a odtąd i teraz w gubernii mińskiej, na południowozachodnim krańcu powiatu borysowskiego o 50 w. od Borysowa położona. Miejscowość piękna, górzysta, w glebie dość dobrej. Kronikarze nasi, wspominając Hajnę już w wieku XIV, mianowicie Dlugosz w księdze Xtej, Kromer w księdze l5tej, Stryjkowski w tomie IIim w rozdziale Vtym a Bielski Marcin w 3ciej księdze, piszą o erekcyi kościoła hajeńskiego przez Jagiełłę dokonanej; lecz kiedy Kromer kładzie ten fakt pod rokiem 1386 ob. w oryginale str. 356 a w tłomaczeniu Błaz. str. 414, wyd. Bol. to Długosz ob. str. 112, Stryjkowski ob. str. 80 wyd. 1846 r i Bielaki ob. str. 233 wyd. Bohomolca o rok go później zaznaczają. Mniejsza zresztą o małą różnicę kronikarską w czasie, wszakże rzecz pewna, iż świątynia hajeńska należy do pierwotnych fundacyi Jagiełły, że była jedną z siedmiu, które ten król zaraz po wprowadzeniu chrześciaństwa w Litwie wzniósł na miejscu pogańskich ołtarzów i funduszami opatrzył, a zacnej pamięci królowa Jadwiga aparatami i srebrem obdarowała. Wkrótce potem W. Ks. Witold nadał kościołowi hajeńskiemu znaczne dość dobra Kociele; zaś w roku 1514 Zygmunt stary, przybywając z Borysowa do Hajny na trzydniową dewocyą, z pocztem panów i rycerstwa, z powodu świetnego zwycięstwa odniesionego przez księcia Konstantego Ostrogskiego pod Orszą, grzebał ciała poległych tam bohatersko kilku wiernych sług swoich, a następnie kościół darami królewskiemi, nowemi gruntami uposażył i przywilejem zabezpieczył. Pierwotna świątynia jagielońska, z drzewa budowana, przetrwawszy cztery wieki gdy upadać zaczęła, staraniem dwóch z, rzędu gorliwych proboszczów Tyszkiewicza i Cydzika wzniesiona wspaniale na nowo z muru i wyświęcona w roku 1788 przez Tadeusza Bukatego sufrągana żmudzkiego. Lud okoliczny do obrazu N. P. hajeńskiej zawsze przywięzywal wielką wagę i w starych księgach nabożnych znajdujemy pieśni o Hajnie i adoracje specjalne tego miejsca. Mury hajeńskiej swiątyni do dziś dnia istnieją, atoli nabożeństwo katolickie po roku 1865 ustało, bo kościół zamieniono na cerkiew; parafią liczącą do 6000 dusz dołączono do łohojskiej i innych, zaś pamiątki uległy rozproszeniu. W kościele hajeńskim do chwili kasaty, z mocy obligacyi pierwotnej, dwa razy w tygodniu odprawiały się msze żałobne za duszę W. Ks. Witolda. Los funduszów kościoła równio uległ przemianom, zapis bowiem Witoldowy, mianowicie dobra Kociole, przywłaszczyła była kapituła mińska, a nadania protoplasty Jagielonów i Zygmunta Igo po roku 1833, gdy kasowano dobra duchowne, przeszły na rzecz skarbu. Dobra hajeńskie, jak inne królewszczyzny Rzeczypospolitej, w swoim czasie zamienione na starostwo, stały się ciągłą dzierżawą szlachty. W pierwszej połowie wieku XVII hajeńskim starostą był możny pan, Mikołaj Sapieha, wojewoda nowogródzki, sławny wiarą w gusła i procesem głośnym na całą Litwę z mniemanymi czarownikami, na których wyjednywał dekreta śmierci przez spalenie w Nowogródku, ob. Arch. Sbor. Wil. t. III, str. 164. W roku 1717 H. płaciła hiberny na wojsko 400 złotych ob. Vol. Leg. VI, str. 189, szpalta 370. W trzeciej ćwierci XVIII stulecia starostwo hajeńskie trzymał, wraz z królewszczyzną Buchnowską, Michał Wołodkowicz, lecz gdy w skutek dyferencyi granicznych starosta miał ciągłe zwady z sąsiadami, zapadła więc w roku 1775 uchwała sejmowa, nakazująca wyznaczonym komisarzom starostwo hajeńskie rozgraniczyć, krzywdy rozsądzić i powetować ob. Vol. Leg. t. VIII, str. 520, szpalta 829. Po zaborze kraju starostwo zostało własnością skarbową, składało się ono z 8miu wiosek i liczyło przeszło 450 mieszkańców włościan płci męzkiej. W Hajnie miał schedę terytorialną opat bazylianów mińskich, Antoni Lubieniecki, i w r. 1750 na tej części uczynił zapis bonifratrom mińskim w ilości 800 złotych. Zapis ten następnie przeszedł do skarbu, a trzech włościan osiadłych aż do ich usamowolnienia było własnością duchowieństwa prawosławnego. Teraz samo miasteczko Hajna ma około 400 mieszk. , posiada zarząd gminy hajeńskiej, do której należy 41 wsi z 2950 włościan płci męzkiej. Ludność trudni się przeważnie rolnictwem. Nareszcie musimy zaznaczyć, iż tu w Hajkowce Hajkowce Hajkowszczyzna