8. K. dmytrowieckie al. zagrodzkiej po rusku Kuty dmytrowskie, grupa domów w Dmytrowicach w pow. mościskim. 9. K, ad Jarczowce, grupa domów w Jeziernej w pow. złoczow skim. 10 K. Trojeckie po rusku Kuty Trojecki, przysiołek Trójcy w pow. brodzkim, w płn. wschod. stronie obszaru, na praw. brz. Radostawki, dopływu Styru. Lu. Dz. Kąty, ob. Kęty, Kąty 1. , niem, Winkelvorwerk, wś, blizko rzeki Lutyni, pow. międzyrzecki; 13 dm. 171 mk. , wszyscy kat. , 23 analf. Pęczta w Mieszkowie o 4 kil. ; st. kol. żel. i telegr. w Jarocinie o 6 kil. 1. K. , wś i gm. , pow. kościański; 2 miejsc, a K. b Maciejewo wś; 91 dm. , 495 mk. , 16 ew. , 479 kat. , 76 analf. Najbliższa poczta w Krzywiniu Kriewen, st. kol. żel. w Starem Bojanowie Alt. Boyen. M. St. Kąty, niem. Konti, ós. do Głużycy, pow. wejherowski. Kąty 1. , niem. Canth lub Kanth, w r. 1298 Kant, mko, pow. nowotarski na Szlązku, nad Bystrzycą Weistritz; przy dr. żel. wrocławsko freiburskiej, o 20 kil. od Wrocławia, niedaleko góry Sobótki. Ma 2, 600 mk. , 6 jarmarków, garncarnie, uprawę roslin farbierskich. Mko K. 1419 r. książęta oleśniccy dali w zastaw biskupom, którzy je do 1810 r. posiadali. Dwa kościoły paraf. katol. i ewang. Dek. K. dyec. wrocławskiej miał 1869 r. 12 parafij K. , Bockau, Fiirstenau, Gnichwitz, Gr. Mohnau, Gr. Peterwitz, Kostenblut, Polsnitz, RogauRo senau, Sachwitz, Schmellwitz, Sohosnitz. Liczył 15, 026 kat, 10, 898 ewang. , 85 izr. 2. K. , niem. Kenchen, wś, pow. sycowski, par. Drołtowice. 3. K. niem. Kant, folw. dóbr Norok, pow. niemodliński. 4. K. , niem. Konty wś na prawym brzegu Odry, pow. opolski, par. W. Ziemnice, ma 1, 446 m. rozl. , w tem 1, 330 m. roli or. , 60 rodzin. 5. K. , ob. Pszów, F. S. Kązlowa, ob. Kąclowa. Kcewo, ob. Kczewa. Kcynia, niem. Exin, w dawnych dokumentach także Krcenia miasto, pow. szubiński, w okolicy górzystej, na jednym z najwyższych punktów W. Ks. Poznańskiego; ponieważ dokoła grunt się obniża, miasto często jest wy stawiono na wiatry; ziemia w okolicy glin, kowata, tłusta, pod którą się znajdują warstwy żwiru. Pod Kcynią niema ani bieżących ani stojących wód i mało tylko jest studzien; latem przeto często daje się uczuwać brak wody; 5 miejsc a K. miasto, b K. kolon. ; folwarki c Karmelin, d Stahlberg, e WydartoW r. 1871 było 254 dm. , 2618 mk. , 605 wo. ew. , 1, 528 kat. , 8 chrześcian innych wyznań, 477 żydów. W r. 1875 było tylko 2, 691 mk. Siedziba komisarza obwodowego, urząd celny. Kościół par. kat. nal. do dekan. kcyńskiego; kościół protest. nal. do dyecezyi szubińskiej; synagoga. Katolickie seminarynm nanczycielskie, instytut preparandów do seminaryum, szkoła elementarna kilkoklasowa; 645 analf. Handel w dawniejszych wiekach ożywiony, ogranicza się obecnie w skromnych rozmiarach na handel końmi, bydłem i zbożem. Do ważniejszych zatrudnień należy garncarstwo z powodu dobrej w okolicy gliny. Z tejże przyczyny liczne są w mieście i okolicy cegielnie, w których po części się wyrabiają rury drenowe. Urząd pocztowy drugiej klasy, telegr. , poczthalterya, poczta osobowa z Nakła przez Kcynię do Wągrowca, i z Kcyni do Gniezna; poczta listowa do Gromadna i do Redkowa; od stacyi kol. żel. Nakła Nakel 18 kil. W r. 1811 K. miała 243 dm. i 1, 411 mk. ; w r. 1831 było 214 dm. i 1834 mk. ; w r. 1837 było 2074 mk. K. ma ordynacyą miejską od 29 kwietnia 1842 i cztery jarmarki dwudniowe kramne, na konie i bydło. Oprócz kat. kościoła parafialnego czyli farnego, poświęconego św. Idziemu i fundowanego przez Władysława Hermana, jest jeszcze drugi kościół z dawnym klasztorem ks. karmelitów i kaplica, której obraz cudowny sprowadza licznie pobożnych. Bolesław książę wielkopolski nadał miastu w r. 1262 prawo magdeburskie, też same przywileje i taki zarząd jak miały Poznań i Gniezno. W Kcyni Bolesław i Przemysław książęta wielkopolscy zawarli w XIII wieku z wujem Swiętopełkiem księciem pomorskim traktat, na mocy którego odzyskali zamek nakielski przez Pomorzan dawniej Polsce zabrany. Dawniej K. była stolicą powiatu t. n. , miała gród do jurysdykcyi jenerała wielkopolskiego należący, i na niem odprawiały się roki ziemskie kaliskie; była także starostwem niegrodowem. W r. 1441 pożar wielki obrócił w perzynę całe miasto; odbudowano je i prawie wszystkie domy były murowane, w połowie XVIII w. znacznie podupadły. We Wspomnieniach wielkopolskich Raczyńskiego II p. 392 jest wzmianka, że w XVI w. miasto cieszyło się znacznym handlem, a gdy Zygmunt III w r. 1594 powracając ze Szwecyi, przez Kcynię przejeżdżał, kupcy polscy podali mu prośbę, aby ich uchronił od kupców szkockich w Kcyni osiadłych, odbierających im korzyści handlowe. W r. 1772 miasto przeszło pod panowanie pruskie. Starostw grodowe kcyńskie w wdztwie kaliskiem, powiecie kcyńskim, podług lustracyi z r. 1661 obejmowało miasta Kcynia, Mieściska, i wsie Dembłowo, Borzątew i Wiela. W r. 1771 po Andrzeju Mielżyńskim i Annie z Bnińskich posiadał toż sstwo Kazimierz Radoński, pułkownik wojsk kor. , opłacając wraz z wójtostwem kwarty w ilości złp. 410, a hyberny złp. 473 gr. 6. Po utworzeniu wdztwa gnieźnieńskiego starostwo to wraz z powiatem zaliczało się do tegoż wdztwa. R. 1765 było w

Kąty

Kąty

Kązlowa

Kcewo

Kcynia