cm. średnicy, w środku przyozdobiona była 3 krzyżami kropkowanemi, u których beleczki poprzeczne tworzyły półkola. W jednej urnie znajdowało się około 30 małych kości ptasich, 3 i pół om. długich; u góry kończatych, na dole, jak się zdaje, trójgraniasto ozdobionych. W kierunku południowozachodnim od powyższych wykopalisk, a na zachód od podwórza gorszewickiego, odkryto szkielety rzędami obok siebie leżące; zdaje się zatem, że na tych samych miejscach, gdzie dawniej ciała palono, na początku czasów chrześciańskich takowe chowano. Na południe od brzegu jeziora bytyńskiego prowadził podobno niegdyś most palowy na wyspę na jeziorze położoną; tu i owdzie natrafiono jeszcze na pale; na wyspie samej wielki istnieje wał. W październiku r. 1880 dzierżawca dóbr Kazimierza doniósł dyrektorowi Schwartzowi o dawnych osobliwszych ogniskach, gdzie palono zmarłych w pobliżu opisanych wykopalisk; z tych jedno miało 4 stopy, drugie 10, trzecie 12 stóp w kwadrat. Miejsca ognisk było można poznać po ciemnym kolorze gruntu; o stopę pod powierzchnią była warstwa węgli, 3 do 4 cali grubości, a obok skorupy i kości. Pole to położone jest od dawniej rozkopanego w kierunku pułnocnoza chodnim, oddzielone łaką, także na wzgórzu. Na pierwszem miejscu znajdowały się odłamy urn, kształtów, jakich w poprzednio odkopanych grobach nie było, i część szczęki mięsożernego zwierza, którą p. Schwartz posłał do towarzystwa antropologicznego do Berlina. Na drugiem miejscu było wiele skorup, kości, z których było można rozpoznać kości końskie, bydlęce i świńskie. Na trzeciem miejscu było mało skorup, ale wielka ilość drobnych kostek, które do zbadania posłano także towarzystwu antropologicznemu; tamże znaleziono brązową śpilkę ze spiralnemi wygięciami. W drugiej połowie października r. 1880 zbadano jeszcze grób na cmentarzysku gorszewickiem, o 100 kroków na północ od poprzednio opisanych położonem, o stopę pod ziemią bez ogrodzenia kamiennego. Przedmioty, jakie tam znaleziono, są naparstek, zausznice, obcążki, 5 rozmaitych pierścionków wszystkie brązowe; przedmiot brązowy 9 cm. długi, składający się ze 7 spojonych rurek i inne kawałki stopione brązowe; 5 pereł bursztynowych, perłę z palonej ziemi 1, 5 cm. grubą, z otworem 1 cm. mającym. Pomiędzy różnemi naczyniami jest czara czerwono pomalowana 13 cm. średnicy i 6 cm. wysokości; naczynie podobne do filiżanki z uszkiem górny obwód ma 12 cm. , wysokość 7, 5 centym. , z pięknemi czarnemi i białemi ozdobami i małe znacznie mniejsze naczynie podobnych co poprzednio form. W grudniu tegoż r. rozkopano 7 świeżych grobów na dawnem cmentarzysku. W pierwszym grobie były 2 żelazne pierścienie, 10 cm. średnicy; żelazny 20 cm. średnicy, leżący naokoło popielnicy; rękojeść brązowa 11 cm, długości, podobna do ucha od kotła; w II fibula brązowa; w III śpilka z brązową główką 12 cm. długa; odłamki drugiej; pomiędzy naczyniami jedna kadzielnica; w IV wężykowate śpilki brązowe; niebieskie perły szklane z żółtemi ozdobami; w Y gruba żelazna obręcz 25 cm. średnicy, leżąca także naokoło popielnic; prócz tego znaleziono tam mały pierścień brązowy, 7 pereł bursztynowych około 1 om. średnicy, i ząb koński; w VI były dwa pierścienie brązowe, 6 cm. średnicy, i kadzielnica; w VII 3 pierścienie spojone w kształcie łańcuszka, brązowe, po 1 i pół cm. średnicy, obcążki, śpilka brązowa, 2 spojone brązowe pierścienie po 1 i pół cm. średnicy, obręcz brązowa 10 cm. i druga 7 cm. srednicy, śpilka brązowa i nareszcie kawał żelaza szczególnych form. We wszystkich grobach były rozmaite urny i naczynia. W grudniu 1881 r. odkopano jeszcze 13 grobów z I z tychże wydobyto 1 wielki żelazny pierścień 16 cm. średnicy, mały 3 cm. średnicy; 16 małych brązowych pierścionków 2 cm. średnicy; po dwa leżące naokoło popielnicy. Rozmaite naczynia. Z II szczątki czaszki świńskiej; rozmaite naczynia bez dodatków. Z III śpilkę z główką brązową, 14 cm. długą, okucie brązowe, w kształcie półksiężyca pięknie wyrobione; pierścień brązowy, 1 i pół cm. średnicy; stłuczoną kadzielnicę z palonej ziemi. Rozmaite innne naczynia. Z IV szpilkę brązową z główką wężykowato wygiętą 16 cm. długą; rozmaite naczynia. Z V szczątki brązowe, żelazny pierścień 6 cm. średnicy; rozmaite bardzo piękne naczynia, mianowicie w kształcie czar; z VI całkowity szkielet ludzki w grobie kamiennym; twarz była zwrócona ku wschodowi bez dodatków. Z VII żelazny pierścień 20 cm. średnicy; szczątki noża i ostrza lancy; śpilkę brązową; 105 niebieskich pereł; rozmaite naczynia. Z VIII gruby żelazny pierścień 8 cm. średnicy; szczątki noży żelaznych; śpilkę brązową z. płaską główką, jedne z główką wygiętą; naczynie podobne do filiżanki z uszkiem pięknych form i rozmaite inne naczynia. Z IX kościotrup ludzki, twarz zwrócona ku wschodowi, ręce na krzyż złożone na piersiach, nogi także w tył wygięte. W głowach szkieletu wiele było przedmiotów brązowych, których nie było można rozpoznać z powodu uszkodzenia, oprócz dwóch śpilek z główką przebitą. Całość zapewne tworzyła strój na głowę. Na obudwu zgięciach u ręki znajdowały się bardzo piękne brązowe naramiennice, jedna składała się z 8 obok siebie leżących obręczy, a druga 29. Grób, w którym spoczywał kościotrup, miał 1, 70 metr. dług. i O, 60 metr. szerokości; innych dodatków nie było w tym gro

Kazimierz