Kaltwasser niem. , ob. Zimnawoda, wieś, pow. bydgoski, Kaltwasser niem. , pow. wielkostrzelecki, ob. Zimnowódka, Kaltzig niem. , ob. Kalsko. Kaluda niem. , powiat tucholski, ob. Kałudy. Kaługa 1. leśnictwo królewskie, pow. brodnicki, należące do nadleśnictwa Wilhelmsberg, nad Drwęcą, przy granicy pow. lubawskiego, bud. 2, ew. 7. Parafia Pokrzydowo, poczta Kurzętnik. 2. K. , niem. Kalluga, według Kętrzyńskiego osada, pow. lubawski, w skorowidzach urzędowych niezamieszczona. Kaluha 1. wś w północnej stronie powiatu słuckiego, w gm. hreskiej, przy drodze wio dącej ze wsi Karaczewszczyzny do Budy Hre skiej, ma osad 9, grunta lekkie, miejscowość zapadła poleska. 2. K. , wielkie i małe, dwie wioseczki poleskie, nad rzeką Hanutką w pow. ihumeńskim, w 3 okręgu policyjnym berezyńskim, niegdyś do dominium Bohuszewicze na leżące; każda ma po osad włócznyoh cztery, w glebie lekkiej, łąki dobre. Al. Jel. Kalukszy, wieś, pow. trocki, 3 okr. adm. , 38 w. od Trok, 5 dm. , 57 mk. kat. 1866. Kaluminiaki, przys. Bortiatyna, pow. mościski, zajmuje płn. zach. część obszaru. Kalus, mko, pow. uszycki, par. kat. Wierzbowiec, przy zbiegu Kalusika z Dniestrem, w pięknem położeniu, ma 293 dm. , do 1000 mk. , ziemi włośc. 462 dzies. , dworskiej 2741 dz. , cerkiewnej 36 dz. Cerkiew pod wezwa niem św. Michała dla 1743 parafian. Targów 26. Wygodna przystań i prom. Miasto nie gdyś handlowe i ludne, od lat kilkunastu zna cznie upadło. Ruch towarów w przystani 144, 296 rs. Od 1879 st. poczt. Około 1795 należało do Lipińskich, następnie do Sarnec kich, od których przeszło w obce ręce. Są tu duże plantacye winogradu i zarząd gminny. Jarmarki 4 marca, 16 maja, a także na Wnie bowzięcie i na WW. SS. Roku 1672 pod K. zwycięztwo nad tatarami. Dr. M. Kalus, ob. Kalusik. Kalus niem. , ob. Kałus. Kaluschmühle niem. , młyn w dobrach Posznitz, pow. głupczycki. Kalusik, wś, pow. uszycki, gm. Osłamów, par. Wońkowce; 840 mk. , 672 dzies. ziemi włośc, 56 dz. cerkiewnej. Cerkiew św. Mi kołaja dla 1140 mk. K. należał do Trzecieskich; dziś 226 dzies. Fedkowicza, 277 dz. Lątkiewicza, 230 dz. Grodzińskich i inne. Do mów 118. Dr. M. Kalusik, albo Kalus, rzeka, lewy dopływ Dniestru, bierze początek w okolicy m. Wońkowiec, na granicy pow. latyczowskiego i uszyckiego. Przy ujściu jej leży m. Kalus. Przyjmuje z prawej strony przy wsi Bystrzycy rz. Bystre, z lewej zaś około wsi Brahiłówki rzekę Batóg, Według Wincentego Pola K. bierze początek na południowych stokach podolskiego grzbietu z dwóch strug zwanych Kołomyjka i Niczyporówka, które odlewają dwa stawy i których źródła leżą tuż w pobli żu źródeł rz. Rowu, płynącego do Bohu z płn. zboczy podolskiego grzbietu te dwie strugi płyną na stawy i łączy się z sobą w okolicy Wońkowiec; następnie płynie z północy ku po łudniowi jarem i wpada pod mstem Kalusem do Dniestru. Długość jego biegu zajmuje 9 mil. Lr. M. Kałużyce, dobra i folw. w pow. ihumeń skim, gm. biliczańskiej, w par. katol. berezyńskiej, w 3 okr. policyjnym, przy drodze z Bere zyny luboszańskiej do Borysowa. Mają obszaru 4483 mr. , z których pod lasami 1917 mr. , gleba piaszczysta, miejscami glejowata, miejscowość równa. Folwark zbudowany na lewym brzegu rz. Uszy, ma gorzelnię, a o 2 w. na rz. Uszy młyn konstrukcyi amerykańskiej, ukończony r. 1877. Dobra K. należą do Mel chiora Wańkowicza. Tu w roku 1800 d. 14 lutego urodził się Walenty Wańkowicz, syn Melchiora i Scholastyki z domu Góreckich Wańkowiczów, malarz i przyjaciel Adama Mickiewicza, zamieszk. w Paryżu 1841 roku. Ten Wańkowicz robił portret, Mickiewicza, który ma być najpodobniejszy. W K. jest je szcze obecnie kilka obrazów tego malarza. O wiorstę od folw. leży nad strumykiem Wilnioą wieś Kalużyce, mająca domów 6 i obszaru ziemi 150 mr. Niedaleko K. są ślady drogi Witoldowej. T. S. Kalvaria niem. , folw. , pow. grudziąski, ob. Kalwarya, Kalwa, os. , pow. maryampolski, gm. i par. Pilwiszki; odl. 25 w. od Maryampola, ma 2 dm. , 14 mk. Kałwa, niem. Kalwe, w dokum, roku 1400 Calba, 1532 die Kalbe, 1669 Kalwa, wś kośc. paraf. , pow. sztumski, na bitym trakcie starotarsko malborskim. Obszaru liczy mr, 2623, bud. 87, dm. 39, kat. 416, ew. 33. Parafia, szkoła w miejscu, poczta Stary targ. R. 1297 właściciel wsi jakiś von Mückenberg wydał lszy znany przywilej z wolą i przyzwole niem komtura krzyż. Henryka von Wilnowe Malbork; prawo było chełmińskie; sołt. Zygfryd otrzymał włók 5, prob. 4 włók. W 1szej wojnie szwedzkiej za Gustawa Adolfa spalono kościół tutejszy. Kś. F. Kalwa, niem. Kallwen, wieś w pow. tylżyckim, o 10 kil od Tylży, nad Niemnem, który tu się dzieli na dwie odnogi, Rus i Gilge. Mieszk. 431, wszyscy luteranie, mówiący w części po litewsku. Agentura pocztowa. Kałwa, jez. w Warmii, pod Pasymem Tassenheim. Kaltwasser Kaltwasser Kaltzig Kaluda Kaluha Kalukszy Kaluminiaki Kalus Kaluschm Kalusik Kałużyce Kalwarya Kalwa