nych było w pow. sieradzkim, gdyż prawnie 4089, nieprawnie 318 czyli razem na 100 4, 6. Odpowiednio do liczby urodzeń przypada po wsiach na 100 chłopców 94 dziewcząt, a na 100 dziewcząt 106 chłopców; po miastach na 100 chł. 113 dziew. a na 100 dziew 87 chł. Procent nieprawnie urodzonych wyższy jest w miastach aniżeli we wsiach na 100 urodzonych we wsiach przypada 4, a w miastach 10. W r. 1880 zawarto małżeństw 7208. więcej niż w r. 1879 o 1158. W miastach przypada jedno małżeństwo na 118, a we wsiach na 82. Na podstawie danych małżeństwa zawierają się między rokiem 21 a 25. Najwięcej zawieranych bywa małżeństw w styczniu i lutym, a najmniej w grudniu. Powyższe dane odnoszą się tylko do stałej ludności, zapisanej do ksiąg ludności. Do 1 stycznia 1881 r. znajdowało się za paszportami z innych gubernij 7091 osób, wojska kwaterowało 7959. W r. 1880 przesiedliło się do innych gubernij mężczyzn 2071, kobiet 1974, razem 4045; osiedliło się zaś i zapisało do ksiąg ludności męż. 2374, kob. 1881, razem 4255. W kaliskiej, jako przy granicy położonej, gubernii znaczną część ludności niestałej składają cudzoziemcy, przeważnie poddani pruscy, którzy przybywają dla zarobku i kupna gruntów. Wr. 1880przyjęło poddaństwo tutejsze katolików 312, ewang. 77, razem 389. Do 1 stycznia 1881 r. znajdowało się za paszportami cudzoziemców 11706. Razem do tego czasu było niestałej ludności w gubernii 31011. Ogólna ludność gubernii wedle stanu szlachty męż. 2411, kobiet 2489, razem 4900; duchownych wyznania chrześciańskiego męż. 332, kob. 12, razem 344; kupców męż. 4199, kob. 4766, razem 8945; mieszczan męż. 56870, k. 62326, razem 119196; dymisyonowanych i urlopowanych wojskowych stopni m. 10234, k. 2660, razem 12894; włościan m. 283378, k. 304437, razem 587815. Ogólna ludność podług wyznań prawosławnych m. 438, k. 331, r. 769; katol. m. 290304, k. 323444, r. 613748; protestantów m. 35523, k. 37846, r. 73369; mahometan m. 7, k. 2, r. 9; żydów m. 32049, k. 35166, r. 67215. Miast 13 w gubernii; miały w roku 1880 dochodu 142683 rs. 13 kop. , wydatków 127964 rs. 91 i pół kop. a w ogóle do 1 stycznia 1881 posiadały swego kapitału rs. 355210 kop. 11 i pół; sam Kalisz posiadał rs. 192973 kop. 16. Obszar 1, 506, 098 mr. w gubernii jest obłożony gminnemi ciężarami. Podług zatwierdzonych rozkładów na wydatki gminne w r. 1880 było rozchodu 219093 rs. 16 kop. Srednio przypada z morgi maximum 22 2 3 kop. , minimum 6 kop. Na utrzymanie szkół gminnych, gminy wydały rs. 26798 kop. 80. Najwięcej w tym celu wydał powiat łęczycki, bo 7365 kop. 88, a najmniej wieluński, gdyż tylko 290 rs. W r. 1880 powołano do wojska 2296; z tych polaków 1983, niemców 133, żydów 180. Między temi było takich którzy skończyli 4 klasy 9, szkołę elem. 1; umieli czytać i pisać albo tylko czytać 281, nie umieli ani czytać 2005. Poczta w Kaliszu otrzymała w r. 1880 a wewnętrznej korespondencyi zwyczajnych listów 87716, otwartych 16994, pod opaską posyłek 9074, rekomendowanych listów 8094, rządowych ekspedycyj 70933, rządowych posyłek 1660, listów z pieniędzmi 9876 na sumę 1, 978. 924 rs. , posyłek prywatnych 2254 na sumę rs. 42543; b korespondencyi zagranicznej zwyczajnych listów 45100, otwartych 9708, rekomendowanych 3256, pod opaską 14008, pieniężnych 197 na sumę 14993 rs. , posyłek 57 na sumę rs. 941. Przestępstw różnego rodzaju w r. 1880 było 18175, za które osądzono męż 11084, kobiet 2055. W trzech więzieniach znajdujących się w gubernii do 1 stycznia 1881 r. było męż. 781, kob. 161, razem 942, o 125 więcej niż roku poprzedniego, W sieradzkim i łęczyckim powiecie więźniowie zajmują się przędzeniem i wyrobem płótna. Pożarów w r. 1880 było w miastach 24, w powiatach 267, razem 291, które zniszczyły dm. 756 za sumę 376838 rs. Straże ogniowe urządzone znajdowały się w Kalisza, Koninie, Sieradzu, Łęczycy, Wieluniu, Turku, Zduńskiej woli i Złoczewie. Służba zdrowia w r. 1880 było lekarzy 55, weterynarzy 8, dentysta 1, felczerów 129, akuszerek 78, aptek 36, składów materyałów aptecznych 2, aptekarzy 36, prowizorów 4, aptekarskich pomocników 15, uczniów 14. Odpowiednio do ogólnej ludności przypada 1 doktór na 13755 mk, 1 felczer na 5856 m. , 1 apteka na 20985 m. , 1 akuszerka na 380 porodów. Szpitali posiada gubernia 7, urządzonych na łóżek 276, w których było w r. z. chorych 3089 obojej płci. Procent śmiertelności wyniósł 12, 6. Dochodu szpitale miały 48304 rs. 26 kop. , rozchodu 43843 rs. 5 kop. , zapasowego kapitału 67697 rs. 80 kop, , oprócz pozostałych 4461 rs. 21 kop. Stan przemysłu przedstawiają następne cyfry produkcyi fabrycznej W 1877 r. było w gubernii 1781 fabryk czynnych, zajmowały ono 7416 robotnika i wyprodukowały za 9, 236, 110 rs. Co do ilości i wartości produkcyi pierwsze miejsce zajmują gorzelnie, których w zimie z 1877 na 1878 r. było 169, z tych przecie 86 tylko czynnych a 98 w ogóle miało wymagane przez obecne przepisy akcyzne aparaty kontrolujące. Ogólna cyfra produkcyi wynosiła 55, 458, 924 proc. okowity, z której 30, 386, 146 proc. wywieziono za granicę, 5, 891, 027 proc. do innych wysłano gubernij a 1, 966, 245 proc. zużyto na miejscu. Najwięcej wyprodukowała gorzelnia w Gosławicach 2, 535, 223 proc, największe rozmiary miała gorzelnia w Nieświastowie hr. Mielżyńskiego, mogąca na jeden zacier użyć

Kalisz