czy i zmusił Kiejstuta do odstąpienia od oblężenia. R. 1384 Witold opanował zamek podstępnie w następny sposób zaproszony przez komtura na biesiadę, odmówił zaprosinom jego a na swoje miejsce wysłał krewnego swego Sudemunda, który zamiast biesiadowania wpadł nagle do zamku i wziąwszy w niewolę komtura spalił zamek. R. 1388 krzyżacy znowu odbudowali zamek i murem go opasali. R. 1392 przemieszkiwał w nim przybyły z Prus Witold z familią, a także krewni jego książęta bełzcy. Tu nastała zgoda Witolda z Jagiełłą, mocą której Witold ostatecznie skłonił się do porzucenia krzyżaków a 1396 r, przybył tu w. mistrz krzyżacki Konrad von Jungingen, wzywając Witolda do zgody. R. 1412 Jagiełło i Witold po bitwie grunwaldzkiej oraz po traktacie toruńskim zwiedzili Jurborg i bawili się tu łowami. Biskup żmudzki Mikołaj Dzierzgowicz fundował tu pierwszy kościół 1430 r. a Zygmunt I na nowo go erygował 1522 r. Z ustawy Zygmunta I nadanej dla Żmudzi 1529 r. widać, że Jurborg należał do dóbr stołowych wielkich książąt litewskich i nadany był królowej Bonie. J. był przytułkiem chłopstwa żmudzkiego, uciśnionego przez dziedziców, którzy, mimo skarg zanoszonych na sejmach 1547, 1551 i 1555 r. , nie mogli odzyskiwać swych zbiegów. Ta opieka królowej Bony nad uciśnionemi zrobiła jej tak wielką popularność u włościan i u drobnej szlachty żmudzkiej, że ją i dotąd pamiętają. R. 1552 Zygmunt August, wracając z Królewca do Wilna, przejeżdżał przez Jurborg i bawił w nim dni dwa. Konstytucyą sejmową 1593 r. J. z leśnictwem Nowa Wola, dziś Wierzbołów, założonem przez królowę Bonę, naznaczony był między innemi dobrami na oprawę żony Zygmunta III. Konstytucyami zaś 1638, 1646 i 1670 r. był zabezpieczeniem oprawy żon Władysława IV Cecylii Renaty i Ludwiki Maryi, a także królowej Eleonory żony króla Michała. R. 1598 naznaczeni byli komisarze królewscy dla ograniczenia leśnictwa i starostwa jurborskiego od Prus, z przyczyny wdzierających się coraz głębiej do ziemi jurborskiej prusaków. Z opisu puszczy jurborskiej przez Grzegorza Wołłowicza Mścibogowskiego 1554 r. uczynionego, widać, źe puszcza jurborska miała obszerności do siedmiu mil, a granice jej zaczynały się od rzeczki Margupis, wpadającej do rzeki Gerżdanwy, od rzeki zaś Szeszupy szła ona do rzeki Cesarki, i od tej ostatniej ciągnęła się do rzeki Nawy. R. 1611 Zygmunt III dał Jurburgowi przywilej na prawo magdeburskie oraz nadał mu za herb trzy lilie białe w polu czerwonem, jakowy przywilej potwierdził 1736 r. August III, Jan Kazimierz nadał starostwo jurborskie Aleksandrowi Ludwikowi Radziwiłłowi, wdzie połock. , a zaś August II nadał je Janowi Mikołajowi Radziwiłłowi, wdzie nowogr. ; staro stwo to z leśnictwem Nowa wola czyniło kwarty 16320 zł. pol. Po upadku Rzeczypo spolitej, J. dostał się ks. Platonowi Zubowowi a w r. 1840 stał się własnością rządową. Dziś jest to własność majoratu książąt Wasilczykowych, darowana przez cesarza Mikołaja Igo 1846 r. ich ojcu. Parafia jurborska obejmuje dusz obojej płci katolików 4095, a plebania do reformy rządowej funduszów kościelnych po siadała ziemi 20 włók i dusz rewizyjnych 54. Kościół p. w. ś. Trójcy. Prócz tego w parafii J. dek. wielońskiego jest we wsi Girdzach kościółek ś. Maryi Magdaleny, 1858 r. odnowio ny. Jurborg jest miastem handlowem, ma wie lu kupców, transportujących zboże w zna cznej ilości za granicę. Kapitał ich w obrocie będący wynosił w 1862 r. 5, 361, 702 rs. Przy wieziono towarów przez komorę jurborska w 1855 r. na sumę 5, 430, 446 rs. a wywieziono na 4, 251, 290 rs. Wywóz towarów oclonych przez komorę J. zmniejszył się między 1866 a 1874 blisko 5 razy r. 1866 cło z opłaty za wywóz 127172 rs. , a 1874 r. tylko 27214 rs. W r. 1876 cyfra przywozu 1, 156, 621 rs. , wy wozu 3, 002, 661 rs. W Jurborgu rezyduje asesor policyjny 3 okr. pow. rossieńskiego a także pograniczny komisarz rządowy. Za miastem we wsi zwanej Żwiry ewangelicy mają swój dom modlitwy, położony nad brzegiem Niemna; kto i kiedy fundował ten zbór nie ma miejscowych podań, ani też śladu w dokumen tach miasta. J. B. , A. K. Ł. Jurbudzie 1. , wś, pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Łuksze, Odl. 24 w. od Władysławowa. W 1827 r. było tu 22 dm. , 167 mk. , obecnie 32 dm. , 257 mk. 2. J. albo Jurgbudzie, wieś, pow. władysławowski, gm. Leśnictwo, par. Władysławów. Odl. 11 w. od Władysławowa; ma 3 dm. , 20 mk. Jurcewo, ob. Borystenów. Jurciszki, folw. , pow. wileński. R. 1794 własność Sokołowskiego. Por. Jurszyszki. Jurczenki, wś rządowa, pow. latyczowski, gm. Susłowce, ma 190 mk. , 886 dzies. ziemi włościan, 46 dz. cerkiewnej, cerkiew ś. Michała, młyn. Należała do ststwa latyczowskiego. Lustracya 1616 r. zowie ją Jurczanki alias Ładyżynce; posesorem jej był wtedy Jan Wannicki per cessionem juris Stefana Goreckiego i Elżbiety de Kłodniki conjugum za konsensem Króla J. M. a. 1613. Prowentu dawała zaledwie fl. 14, kwarty od tego fl. 2. Następnej lustracyi w 1629 36 posesorem był Adam Złoczewski, kwarty już dawała fl. 59. Następnie J. tworzyły już osobne ststwo, nadane 1795 r. na lat 50 Kazimierzowi Jasińskiemu a przez tegoż ustąpione Adamowi Raciborowskiemu za opłatą kwarty 424 rs. Jurczenki, wś nad rz. . Kudrynką, pow. U Jurbudzie Jurbudzie Jurcewo Jurciszki Jurczenki