druga Wincentego Kadłubka, mniej więcej w połowie długości kościoła, w której kości tego błogosławionego, w trumnie metalowej, na ołtarzu są teraz umieszczone. W ostatniej wizycie zapisane zostało, że w r. 1800 zgorzał ten gmach wraz z biblioteką, w której były dowody erekcyi klasztoru, pisma własnoręczne Kadłubka, list św. Bernarda do tutejszego zgromadzenia pisany i inne starożytności. To co później po spaleniu cystersi jeszcze z tradycyi zebrali, to wszystko po supressyi do archiwów rządowych wzięto. W roku 1806 i 1817 przedsięwzięto lecz nie dokonano restauracyi kościoła i klasztoru. Jedynym prawie wyjątkiem jest nagrobek Pakosława, kasztelana krakowskiego, zmarłego w r. 1319, który odkrył i opisał A. Z. Helcel. Wreszcie są tu także wielkie organy, niegdyś w całym kraju najsławniejsze. Kościół jędrzejowski po częściowem swojem spaleniu, winien odnowienie i pokrycie dachu blachą miedzianą przedostatniemu opatowi, Niegolewskiemu. Po supressyi cystersów w r. 1817 kościół ten poszedł niejako w zaniedbanie i już groził ruiną. Dopiero gdy w r. 1858 rząd darował go ojcom reformatom, ci znacznym kosztem, a szczególnie usiłowaniem exprowincyała tegoż zakonu ks. Czerwonki, podźwignęli go i w dobrym stanie utrzymywali. Za miastem o 3 4 mili, na gruncie gminy Sudoł, wznosi się drugi kościół i klasztor pocysterski, potem księży reformatów, który wyżej opisaliśmy. Par. J. dek. jędrzejowskiego 6695 parafian. Gmina J. obejmuje tylko os. t. n. , ma 4302 mr. obszaru i 3100 mk. 1867 r. . Dobra rządowe J. , czyli ekonomia J. obejmowały 1833 r. folw. i wieś Sudoł, miasto Jędrzejów z klasztorem i kościołem, młynem pod groblą i stawami, folw. i wieś Zdanowice, wieś Brynica Mokra, folw. i wś Lasków z cegielnią, wieś Tarnawa, folw. i wś Przącław, wś Chorzowa z dwoma młynami wodnemi, wś Caców, wś Brynica Sucha, folw. i wś Cierno z kościołem, folwark Oskarzów, folw. i wieś Przyłęk, folw. i wieś Kawice Seperatne, folw. i wieś Raków z młynem i tartakiem, folw. i wieś Węglenice, folw, i wś Wolica z trzema młynami, folw. i wieś Łątczyn, folw. i wieś Łysaków, folw. Ludwinów, folw. i wieś Skroniów, folw. i wieś Potok z młynem, folw. i wś Słaboszewice, folw. i wieś Bizorenda z młynem, folw. i wieś Złotniki z kościołem i młynem, folw. Dyament, folw. i wieś Mniszek z młynem, tartakiem i papiernią; ogólna rozl. dóbr miała wynosić około mr. 33, 000. O J. i Jego zabytkach pisali Niemcewicz Podróże po ziem. polak. str. 28. A. Z. Helcel, Klasztor Jędrzejowski Roczniki to w. nauk. krak. , 1852, zesz. II. Powiat jędrzejowski gubernii kieleckiej w urzędowym języku andrejewskim zwany utworzony został w 1867 r. z części dawnego kieleckiego powiatu i kawałków stopnickiego i miechowskiego. Graniczy on na półn. i półn. wschód z kieleckim, od wschodu z częścią stopnickiego i z pińczowskim, na południe z pińczowskim i miechowskim a na zachód z częścią olkuskiego i włoszczowskim. Leżąc w samym środku gubernii styka się ze wszystkiemi jej powiatami. Obszar jego wynosi 23, 06 mil kw. Stanowi on wyżynę wyniesioną średnio na 900 stóp nad poziom morza i przedstawia w środku powiatu koło Jędrzejowa i nad brzegami Nidy lekko pofalowaną płaszczyznę, zaś w północnowschodniej stronie od linii łączącej Korytnicę, Sobków i Rembieszyce przybiera charakter górzystej okolicy w skutek pojawienia się licznych dolin, wąwozów i górzystego charakteru wyniosłości. W południowej części powiatu wraz z podnoszeniem się poziomu do 1, 000 stóp, występuje również od prawego brzegu Mozgawy okolica z górzystym charakterem wąwozów i wyniosłości do 1, 100 stóp dochodzących. Północnozachodnia część powiatu obfituje w lasy, których wody odprowadza Nida, przerzynająca powiat w kierunku z zachodu ku wschodowi i z północy ku południowi. Wody południowej części prowadzą do Nidy, Mierzawa z Mozgawą, Brzegi Nidy stanowią szeroką i błotnistą dolinę. ludności miał 1879 r. 59, 752 mk. stałych, w tej liczbie 29, 047 męż. , 30, 705 kob. J. pow. w 1880 r. miał 48, 320 mr. lasów, w tej liczbie 10, 963 mr. lasów prywatnych urządzonych a 25, 659 mr. nieurządzonych, 2, 107 mr. na nowo obsianych, 6, 830 wyciętych a niezadrzewionych, w ręku włościan było 936 mr. a do osad miejskich należało 1, 924 mr. O stanie rolnictwa dają pojęcie cyfry wysiewu i zbiorów w 1876 r. Pszenicy wysiano 13, 238 czetwierti, zebrano zaś 52, 952 czetw. ; żyta wysiano 16, 277, zebrano 48, 331; pszenicy jarej wysiano 2, 275, zebrano 6, 825. W latach 1878 80 obsiano żytem włók 80, które wydały ziarn w 78 roku 6, w 79 2, a w 80 2 1 2. Pszenicy zimowej włók 46, a z tych ziarn w 78 r. 7, w 79 2, w 80 5. Pszenicą jarą włók 35, wydały ziarn w 78 r, 5 1 2. w 79 1 3 4, w 80 4 1 4. Jęczmienia włók 64, ze zbiorem ziarn w 78 roku 6, w 79 zaledwie 2, a w 80 6 Owsa włók 90, z tych ziarn w 78 r. 6, w 79 3, a w 80 4Gryki włók 2, wydały ziarn w r. 78 5, w 79 i 80 po 3. Prosa włók 2 1 2, , wydały w latach 78 i 79 po 14 ziarn, a w 80 tylko 12. Grochu włók 25 dały ziarn w 1880 roku 4. Kartofli włók 56 w tymże roku wydały 8 ziarn. Przemysł nie bardzo rozwinięty, jak o tem przekonywają następne cyfry, wskazujące ilość fabryk i wysokość ich rocznej produkcyi 7 garbarń z produkcya na 15, 600 rs. i 21 robot. ;

Jędrzejów