odl. o 6 w. , z miastami Rawą i Brzezinami. Posiada kościół par. murowany, szkołę początkową, dom schronienia dla 9 starców i kalek, farbiarnię wełny. W 1827 r. było tu 102 dm. i 750 mk. , obecnie 96 dm. i 1557 mk. , ziemi należącej do mieszczan 1908 mr. , włośc. 205 m. , dwor. 304 mr. Starożytna ta osada, niegdyś własność książąt mazowieckich, była przedtem wsią tegoż nazwiska, którą Konrad I książę opatowi benedyktynów w Lubieniu nad Wartą darował, zaraz w pierwszych latach panowania swego, a Bolesław książę mazowiecki przywilejem w r. 1272 wyniósł na miasto. Następnie na prośbę opatów lubieńskich od książąt mazowieckich, a potem od królów polskich rozmaite zyskiwało przywileje, do których i opaci swoje dobrodziejstwa przyłączali. Król Zygmunt I podwakroć w r. 1519 i 1537 uwolnił na zawsze mieszczan tutejszych od dostawiania wozu wojennego. Po zgorzeniu J. w r. 1579 Jędrzej Chrzczonowski opat ponowił oddawna używane prawo niemieckie, nadał miastu opłatę uiszczać się mającą z każdego łanu i ogrodów, pozwolił wystawić łaźnię i pobierać z niej opłatę na potrzeby miasta. Opat Eustachy Wołowicz szczególnie dbały o wzrost miasta, zaprowadził tu cechy kowalski, stelmach ski i szewcki, obdarzywszy ich rozmaitemi swobodami, które w r. 1629 potwierdził inny opat Maciej Żylewski. Nakoniec król Stanisław August, przywilejem r. 1778 odnawiając dawniejsze jarmarki, nowe cztery nadał. Po supresyi benedyktynów dobra ich zajęte zostały na rzecz skarbu. Małe to miasteczko, zaledwie uwagę podróżnego zwracające na siebie, jest przecież jednym z ciekawych zakątków kraju, nietylko pod względem starożytności swojej, ale i pod względem pamiątek, jakie się tam z czasów najdawniejszych dochowały. Szczyci się kościołem wielce starożytnym, którego założenie Piotrowi Duninowi przypisują, i posiada przy nim wielce dawne oryginalne przywileje. W rzeczy samej niektóre części kościoła jeżowskiego stawiane są z polowego w kostki obrabianego kamienia, co jest jednem z głównych znamion duninowskich świątyń; z tem wszystkiem planem swoim cokolwiek się od nich odróżnia. Jest to budowla wystawiona w stylu ostrołukowym a choć nie wszystkie jej części są Jednoczesne, wszystkie przecież jednorodną tworzą całość. Pospolicie budowle kościelne mają dwie kondygnacye, to jest wyższa nawę i niższą, tak zwaną część kapłańską, czyli sanctuarium. W kościele jeżowskim takich kondygnacyj jest trzy, co ztąd pochodzi, że pierwotnie był nierównie mniejszym i że skutkiem powiększenia się ludności parafialnej nową nawę przybudować w nim musiano. Nastąpiło to staraniem ks. Mikołaja Wilczyńskiego benedyktyna zgromadzenia lubieńskiego a tutejszegoproboszcza. Wnętrze kościoła leg, odznacza się wielce starożytnemi sklepieniamio których żebra bezpośrednio na ściany boczne zbiegają. Ołtarze i inne części nowsze przez ostatniego dopiero z benedyktyńskich proboszczów zaprowadzone. Jedynym sprzętem starożytnym jest tutaj kamienna chrzcielnica. Archiwum kościoła dochowało kilka bardzo dawnych przywilejów, po większej części w pargaminowych rękopisach, a mianowicie z r. 1257 księcia Ziemowita, zatwierdzający przywilej ojca swego Konrada, zwalniający wieś J. od rozmaitych służebności; z r. 1336 Janisława arcybiskupa gnieźnieńskiego, na mocy którego dziesięcina z Węgrzynowic kościołowi jeżowskiemu została oddana; wreszcie z r. 1347 przywilej Jarosława arcybiskupa gnieźnieńskiego, który zgodnie z książęciem Ziemowit tem dziesięcinę z Krosnowy przysądza. Przywileje te po raz pierwszy ogłoszone zostały drukiem w Dzienniku powszechnym na r. 1862 nr. 137. Par. J. dek. brzezińskiego ma 4875 dusz. Opis J. podał Tyg. Illustr. t. I, str. 244. R. 1609 do parafii J. należały wsie, , Góra, Moscziszcźe, Zamłynio, Wolia, Rawicza, Popieniek, Popień, Leszczyny, Wierzchy, Długie, Wągry, Rogów, Olsze, Przyłęk, Jesień, Przybyszycze, Mikulin i Koszysky. 4. J. , folw. , ob. Mikulin. 5. J. , wieś i folw. nad rz. Nerem, pow. sieradzki, gm. Krokocice, parafia. Małyń, odl. od Sieradza 35 w. Wieś ma dm. 18, mk. 300; folw. dm. 7, mk. 47. Dobra J. składają się z folwarków J. i Ruda, wsi J. , Ruda, Feliksów i Bady Rudzkie. Rozl. wynosi m. 1230 folw. J. grunta orne i ogrody m. 397, łąk m. 151, nieużytki i place m. 14, razem m. 562, bud mur. 6, drew. 8; folw. Ruda grunta orne i ogrody m. 55, łąk m. 23, pastw. m. 218, lasu m. 363, nieużytki i place m. 9, razem m. 668, bud. mur. 1, drew. 3. Wieś Jeżów osad 32, z gruntem m. 177; wieś Ruda osad 12, z gruntem m. 55; wieś Feliksów ob. osad 17, z gruntem m. 293, wś Budy Rudzkie osad 2, z gruntem m. 61. 6. J. , wieś, pow. konecki, gm. Końskie, par. Białaczew. W roku 1827 miał 16 dom. , 91 mk. , obecnie 37 dom. , 235 mk. , 1049 mr. ziemi dworsk i 406 mr. ziemi włośc. Należy do dóbr białaczewskich hr. Tarnowskiej. 7. J. , wś rząd. , pow. opatowski, gm. Boksice, par. Waśniów. Odl. 17 w. od Opatowa. W 1827 r. było tu 12 dm. , 99 mk. , obecnie liczy 23 dm. , 184 mk. , 362 mr. ziemi włośc. i 2 mr. dworsk. R. 1352 całość czy część należała do Mirosława i Falisława i rodziny ś. p. Strzeżka Kod. wielk. nr. 1314, zdaje się także spółdziedziców Chmielowa i Czyźowa, należących potem do Michała h. Półkozic, który jako kasztelan sandomierski jedyny raz pisze się z Jeżowa 1406 r. AGZ. V, str. 35. Są to może krewni tego dostojnika,

Jeżewo