myskiej gr. Łat. i obejmuje wsie Jaworki, Białowodę i Czarnowodę z ludn. gr. kat. 1868 m. Osada powstała prawdopodobnie w końcu XV stulecia, kiedy rzucono się do zakładania osad i na prawie wołoskiem i ruskiem w tych bezludnych, lub wojnami z Węgrami wyludnionych okolicach; być może nawet, że pierwotna osada składała się z braci czeskich i pol skich, tego wojowniczego zastępu husyckiego, który w tych stronach długo wojował. Husyci w owych czasach mogli łatwo zmienić swój obrządek na grecki, od którego się w wielu widoczniejszych dla niewykształconego ludu obrzędach nie różnili. Mac. Jaworki, wieś, pow. łomżyński, gm. Chlebiotki, par. Rutki. Jaworna, rz. , dopływ Turczanki. Jaworna, dolina, ob. HaleWiaterne, Jawornica, wś i folw. , pow. rypiński, gm. Dzierżno, par. Swiedziebna, odl. o 12 w. od Rypina, ma wiatrak, 10 dm. , 83 mk. , 278 mr. gruntu dobrego, 6 nieuż. Folw. należy do dóbr Rokitnica. Jawornice 1. , niem. Jawonitz, wś i dobra, pow. lubliniecki, par. Lubliniec, o pół mili na płn. wschód od Lublińca, przy szosie do komory Herby. Wś ma 30 osad, 407 mr. rozl. , dobra 1057 mr. rozl. Szkoła w Kochanowicach. 2. J. , niem. Jauernig, wieś, pow. kładzki, par. Lewin, ma młyn wodny i wielu tkaczy płótna. Jawornicki potok 1. albo Jawornika wytryska w obr. gm. Jawornika ruskiego, w powiecie dobromilskim, u płd. wsch. stóp lesistej góry Dębowej 436 m. szt. gen, ; przepływa wieś w płd, wsch, kierunku, a opłakując płn. stoki Działu bodnarowego 481 m. , zwraca się na wschód, przerzyna wś Zohatyn, gdzie popod folwarkiem zwraca się na północ, płynąc u stóp góry Berazkami zwanej 449 m. . Na obszarze gminy Piątkowej zwraca się zrazu na wschód, a od kaplicy św. Jerzego na północny wschód, który to bieg zachowuje aż do swego ujścia w Iskaniu do Sanu z pr. brz. Zabiera liczne potoki z obu brzegów, ale to są potoki krótkie, spływające z sąsiednich wzgórzy. Długość biegu 15 kil. 2. J. , potok w obr. gminy Jawornika, w pow. rzeszowskim, wytryska ze źródeł leśnych zpod góry Żarnowej 468 m; płynie lasem na płd. wschód, następnie przez wieś, a doszedłszy do drogi wiodącej z Lutczy do Jawornika i Niebylca, zwraca się na płn. i po 6 kil. biegu wpada z lew. brz. do Gwoźnicy ob. , na płd. od ujścia Gwoździanki ob. . Jaworniczek, ob. Jawornik. Jaworniczek, potok, także Jawornikiem zwany, wytryska z działu górskiego Kamieniem zwanego, kilku strugami leśnymi, łączącymi się w półn. stronie wsi Jawornika, w powiecie sanockim; na wschodnim końcu wsi zabiera strugę płynącą przez wieś Jawornik; poczem płynie na płd. wschód, a przerznąwszy dr. żel. kolei przemyskołupkowskiej, wpada z lew. brz. do Osławicy. Długość biegu 6 kil. Jawornieński potok, wypływa po półn. wsch. stronie pasma górskiego. Gorganu jawor nickiego ob. w obr. wsi Jamny, w pow. nadworniańskim. Płynie na płn. wschód, a pod wsią Jamna wpada do Prutu z lew, brz. Dłu gość biegu 4 kil. Br. G. Jawornik, wś, pow. myślenicki. Cztery kil. na płn. zachód od miasta Myślenic, przy tak zwanym gościńcu podgórskim z jednej a drodze pobocznej łączącej ten gościniec w Głogoczowie z krakowskim, prowadzącym z Mogilan do Kalwaryi, z drugiej strony; leży wieś Jawornik w wizycie Mikołaja Oborskiego, biskupa laodycejskiego, oficyała jeneralnego krakowskiego, z r. 1663 Jaworznik, 301 m. npm. szt. gen. . Domy tworzące tę wieś rozłożone są po większej części na południowym stoku wzgórzy tworzących północy bok niewielkiej doliny, której spodem płynie potoczek od zachodu na wschód, Zakręty zwany, wpadający do Krzyszkowianki. Niemało uroku nabiera położenie tej wioski od kilku stawów urządzonych wzdłuż wymienionego potoku, tudzież od lesistych wzgórzy wznoszących się na poładnie od wsi tuż za gościńcem, a należących już do lesistych pasm Beskidów, Najwyższy ich punkt, odległy od kościoła w prostym kierunku nie więcej jak na 2 kil, zwie się Dalin, ob. Bysina i wznosi się na 513 m. npm. , lecz całkiem okryty gęstym młodym lasem nie dozwala widoku, który stąd na wszystkie strony byłby zarówno rozległy jak piękny, przedewszystkiem ku północy, na dolinę Wisły i poza Kraków, od wsch. na część doliny Raby, od zachodu na zamczysko lanokorońskie i Kalwaryą. W północnym boku tego grzbietu na gruncie plebańskim był łom kamieni piaskowcowych, używanych do podsypywania gościńca. Roczne wynagrodzenie plebana za pustoszenie tego gruntu wynoszące 8 złr. nie wyrównywano pożytkowi, któryby właściciel mógł mieć, gdyby dosyć znaczną przestrzeń, zajętą nietylko na łom i na drogę do niego prowadzącą i zasypaną rumowiskiem, obrócono na pastwisko, las lub owsisko. Nazwa wsi każe wnosić, że tutaj niegdyś znaczne musiały być lasy jaworowo. Kiedy powstała, kto ją lokował, tego szczupłe źródła miejscowe nie wskazają. Nie podlega atoli żadnej wątpliwości, że około początku XIV wieku już istniała. Za owych dawniejszych wieków było w miej sołtystwo, które pomiędzy rokiem 1621 i 1633 za ówczesnego dziedzica Hieronima z Przyłęku Przyłęckiego, stolnika krakowskiego, a potem kasztelana sądeckiego, wsią ł do posiadłości dworskich. Jako pojedyncze działy Jawornika wspominają zapiski kościelne Tarnówkę dotąd Jaworki Jaworki Jaworna Jawornica Jawornice Jawornicki potok Jaworniczek Jawornieński potok Jawornik