Kazimierza W. grodem obronnym i zamykały od Węgier przesmyk ku Krosnu i Dukli. Resztki murów świadczą do dziś dnia o obronności miasta, zaś murowane piwnice pod domami o rozległym handlu winem, jaki ono do XVIII wieku prowadziło, spółzawodnicząc z Duklą. Parafia założoną była równocześnie z miastem. Dokumenta jej sięgają XV wieku. Podlegała z początku jurysdykcyi duchownej biskupów krakowskich i dopiero w roku 1763 do dyec. przemyskiej wcieloną została, mimo że miasto już Władysław Jagiełło w r. 1443 przydzielił biskupstwu przemyskiemu na własność, i ono aż po dziś dzień stanowi część dóbr stołowych biskupa łacińskiego w Przemyślu. Kościół obecny wymurowany został w r. 1732, poświęcono go w r. 1756 pod wezw. św. Katarzyny. Przed rokiem zbudowano przez Jaśliska gościniec, wiodący od Tylawy resp. Dukli do stacyi kolei żelaznej MezöLaborcz w Węgrzech. Budowa ta wykonaną została wspólnym nakładem państwa, prowincyi całej, powiatu i gmin, przez które gościniec prowadzi. J. leżą w obszarze, który obsiedli Kurtacy czyli Czuchońcy, tak zwani od zwierzchniej sukni zwanej czuchonią. Ten lud mieszka w niskim Beskidzie od źródeł Ropy po źródła Sanu. W jego gwarze spotykamy słowo łem w znaczeniu tylko, w niektórych wioskach nad Osławą nem albo teź i z tąd zowią ich Łemkami. Oni sami nazywają się Rusnakami. Klucz J. , własność biskupów przemyskich, miał 13 wsi. 2. J. posada, wś na północ od Jaślisk po drugiej stronie rzeki, w pow. sanockim, należy do parafii rzym. kat. w Jaśliskach a gr. kat. w Daliowy, ma 860 mk. rzym. kat. i 146 gr. kat. Obszar większej posiadł, należy do biskupstwa rzym. kat. w Przemyślu i wynosi 79 mr. roli, 100 mr. łąk i ogr. , 46 mr. pastw. i 456 mr. lasu; posiadł, mniejsza 1192 mr. roli, 179 mr. łąk i ogr. , 271 mr. pastwisk i 14 mr. lasu. 6runta górskie, lasy szpilkowe. Jasloweli, Jazłowiec, wieś, pow. Solka, na Bukowinie, o 11 kil. od Solki, ma cerkiew grecką nieunicką. Jasło, miasto powiatowe, oblane od północy Jasiołką a zachodu Dębówką, do której w pobliźu miasta uchodzi Ropa, tak że od tego miejsca te trzy rzeczki przybierają nazwę Wisłoki, leży w pięknej dolinie 233 m. npm. , pod 39 8 wsch. dług. od Ferro i 49 45 półn. szer. , o 57 kil. od Tarnowa. Z J. rozchodzą się gościńce do. Dukli, Górki i Pilzna. Z 2962 mieszk jest 2448 rzym. kat. , 22 gr. kat. , 8 akat. i 468 izr. Małe, ale dobrze zabudowane miasto ma w rynku jednopiętrowe murowane domy, w ulicach zaś drewniane dworki, zbudowane po większej części w pięknych ogrodach. Powierzchnia miasta ma 815 mr. 1090 sążni kw, Stan czynny majątku miejskiego wynosi 176000 zł. wa. , stan bierny 7976 zł. a roczny dochód 18000 zł. wa. Jasło jest siedzibą c. k. starostwa i z niem połączonych urzędów, rady powiatowej, rady szkolnej okręgowej, c. k. sądu powiatowego, urzędu poczt. i telegraficznego. W J, są szkoły ludowe czteroklasowe męzka i żeńska, i. wyższe gimnazyum, założone w r. 1868 jako miejskie, a w r. 1875 przeniesione na etat rządowy, do którego uczęszcza 350 uczniów. Z instytucyj finansowych znajduje się tutaj wy dział Towarzystwa galic, kredytowego, kasa oszczędności założona w r. 1868 przez gminę z funduszem gwarancyjnym 12000 zł. wa. i fundusz pożyczkowy dla rękodzielników i przemysłowców, założony przez radę gminną w r. 1866, w celu wspierania biednych rękodzielników 4 pożyczkami, aż do wysokości 1000 zł. wa. Do instytucyj humanitarnych należy internat bursa dla ubogiej młodzieży gimnazyalnej, fundusz inwalidów utworzony w roku 1851 z kapitałem zakładowym 1300 zł. , fundusz ubogich utworzony w r. 1844 i szpital powszechny, założony z dobroczynnych składek między r. 1838 a 1842 Celem szpitala jest leczenie i pielęgnowanie chorych za opłatą 60 ctów dziennie; majątek zakładowy składa się z piętrowego murowanego domu w wartości 18000 zł. i ogrodu. Dochód z r. 1879 wynosił 13656 zł. wa. Powodem, że prócz starożytnego kościoła parafialnego, miasto mta wejrzenie zupełnie nowego miasta, małą liczbę mieszk. i że wszystkie instytucye pochodzą z czasów najnowszych, są liczne klęski, które to miasto nawiedziły, mamy bowiem wiadomość o tej miejscowości już w r. 1328. W tym roku znajdujemy kościół w Jassel w dekanacie zręcińskim dyec. krak. na spisie probostw, sporządzonym w celu wybierania świętopietrza. W 38 lat później przeniósł Kazimierz W. wieś Jaszyel na prawo magdeburskie, robiąc ją miastem, nadając wagę i 2 łany wolne od opłaty na pastwisko, zwane pospolicie skotnicą 1366. Pierwotny drewniany kościół mieli zburzyć Węgrzy, a dzisiejszy murowany wystawili podług Długosza Lib. benef. Dioec, crac. w roku 1446 bracia Stanisław Cielątko Czelanthco doktór dekretaliów, scholastyk sandomirski, i Mikołaj herbu Ciołek, który jest w r. 1442 wymieniony między kanonikami przemyskiemi. Na sklepieniu świątyni znajdują się herby Janina, Gryf, Pobóg, Trąby i Strzemię, zkąd wnosić można, że i inne rodziny szlacheckie przyczyniły się do budowy. Od tego czasu zaczęły się nieszczęścia Jasła. W sporze o Czechy między Władysławem Jagiellończykiem a Maciejem Korwinem, w którym Kazimierz Jagiellończyk stanął po stronie syna, napadł król węgierski na podgórze karpackie i spalił Jasło W r. 1474. O ile i jak prędko podniosło się miasto po tym wypadku nie można

Jaslowtz

Jasloweli

Jasło