półtory wiorsty, folwark zaś i kościół mieszczą się na wyniosłej górze, nad Wisłą, w ślicznem położeniu, odl. od os. Brzesko nowe o wiorst 2, a od zarządu gminnego w Gruszowie o wiorst 4. W r. 1827 było tu 38 dm. , 295 mk. ; obecnie liczy ludności 569 głów męż. 291, kob. 278, domów mur. 1, drewn. 67; osad włośc. 98, z przestrzenią gruntów mr. 482, grunta dworskie, wraz z folwarkiem Nenkanowice, zajmują mr. 835 pr. 9. Jest tu szkółka elementarna, H. był niegdyś sławnem opactwem kanoników regularnych premonstrateńskich, zwykle norbertanami zwanych. Czyjejby był fundacyi kościół i klasztor tutejszy z pewnością niewiadomo, to tylko zdaje się nie ulegać wątpliwości, że początek założenia kościoła i klasztoru sięga czasów Bolesława Kędzierzawego 1127 1173 r. , jakto już przytoczyliśmy w opisie os. Brzesko nowe. Jeden z dzwonów kościelnych w H. nosi datę 1108 r. Niemcewicz w Podróżach po ziemiach polskich odbytych między r. 1811 a 1828 Petersburg Paryż 1858 r. str. 70, krótką czyni wzmiankę o H. , który w r. 1811 był stolicą powiatu hebdowskiago, i klasztor był wtedy po większej części zajęty przez władze rządowe. W Starożytnej Polsce M. Balińskiego i T. Lipińskiego Warszawa r 1844 t. II, 168 niewiele również znajdujemy szczegółów. Najobszerniejszą wiadomość o tem miejscu, opartą na historyi zgromadzenia norbertanów, przez Antoniego Kraszewskiego w r. 1752 wydanej, podał F. M. Sobieszczański najprzód w Tygodniku Ilustrowanym Warszawa 1860 r. t. I, 179, z ryciną przedstawiającą kościół i klasztor hebdowski, a następnie w Encyklopedyi powszechnej Orgelbranda Warszawa 1862 r. t. XI, 347. Opactwo tutejsze należało do bogatszych w dawnem województwie krakowskiem, ubiegali się też o nie pierwsi dygnitarze duchowni, a niejeden znakomity mąż był tutejszym opatem. Do czasów wspomnionego Antoniego Kraszewskiego, kroniki klasztorne liczyły 38 opatów. Pomiędzy niemi byli Melchior Olszewski, sekretarz króla Zygmunta Augusta; Jordan z Zakliczyna, człowiek wielkiego rozumu i bardzo bogaty; Gotard Tyzenhauzen, co później został biskupem smoleńskim, Ludwik Stępkowski, który dla niepospolitych zdolności z opactwa postąpił na biskupstwo kamienieckie; Erazm Kretkowski, Aleksander Trzebiński, podkanclerzy koronny za Władysława IV, Tomasz Leżeński, potem biskup płocki; Michał Wilkowski, któremu niejednokrotnie godność biskupa ofiarowano, lecz on poprzestając na swojem powołaniu, zawsze za nię dziękował. Znakomity nauką, założyciel stawnej biblioteki w Warszawie Józef Jędrzej Załuski, był także opatem hebdowskim; Józef Łaszcz od r. 1748 i zaraz po nim Franciszek Borowski, Krzysztof Dobiński, sufragan łowicki, od roku 1753 do 1760. Smutnej pamięci kanclerz Młodziejowski, biskup poznański, był także od r. 1771 tutejszym opatem. Uczony i cnotliwy Karol Wyrwicz exjezuita, był od r. 1780 do 1791, ostatnim komendataryjnym opatem. Ale po nim byli jeszcze mianowani Ignacy Pokubiatto od r. 179l, Grzegorz Zacharjaszewicz, sufragan łowicki do r. 18l3. W końcu nosił podobno ten tytuł, przed dwudziestu kilku laty, do swojej śmierci ksiądz Bystrzanowski, dziekan katedralny krakowski. Gdy tak wielu mężów nauki było przełożonemi tutejszego zgromadzenia, nic więc dziwnego, że w klasztorze hebdowskim była niegdyś jedna z najbogatszych bibliotek zakonnych w Polsce, w rzadkie druki i rękopisy obfitująca. Zaglądali do niej Czacki, Ossoliński. Po spaleniu się kościoła w 1859 r. nabożeństwo odprawiało się w Brzesku Nowem, lecz po odbudowaniu stał się on na nowo parafialnym dla parafii Brzesko stare. Podług opisu z r. 1838 dobra rządowe H. , dawniej stanowiące własność funduszu ogólnoreligijnego, składały się z folwarku H. i Nękanowice z rozległością mr. 4017, nadto należały tu miasto Brzesko z klasztorem i kościołem, wsie H. , Bugaj, Nękanowice, Gruszów, Mniszów, Gunów i Wilków. Hebdzie, Chebdzie, wś w połud. stronie powiatu włoszczowskiego, gm. Moskorzew, par. Goleniowy, na północnym stoku niewielkiego wzgórza, ciągnącego się z zach. od wsi Goleniowy na płd. wsch. do wsi Słupia i Rośnica; mieszk. 147, domów 14. R. 1827 było 7 dm, , 70 mk. Ogólna rozl. 663 mr. , w tem ziemi ornej dworsk. 450 mr. , pastw. 40 mr. Ziemi ornej włośc. 170 mr. , nieużyt. 3 mr. Ziemia z obfitą przymieszką marglu, stąd urodzajna, podłoże iłowate, nieprzepuszczalne. Na gruntach wsi H. znajdują się dwie mogiły, w których leżą pogrzebane zwłoki poległych żołnierzy Kościuszki podczas walki pod pobliskiemi Szczekocinami w r. 1794. W H. znajduje się folwark dworski, należący do dóbr Moskorzew. Hebeniszki, wieś, pow. rossieński, par. pogromoncka. HebronDamnitz niem. , ob. Damnica, Dąbnica. Hebrowszczyzna, wś, pow. sejneński, gm. i par. Lejpuny. Liczy 6 dm. , 48 mk, , odl. 60 w. od Sejn. Hechłówka, ob. Chechłówka. Hechtwinkel niem. , folw. , pow. morąski, st. p. Maldeuten. Hecza, potok górski, wytryska w Beskidzie lesistym, z pod samego głównego grzbietu, w obr. gm. Lolina, w pow. dolińskim; źródła ma na południe od szczytu granicznego, Kruhłą Młaką zwanego 1261 m. , na wys.

Hebdzie

Hebdzie

Hebeniszki

Hebron

Hebrowszczyzna

Hechłówka

Hecza