jest 5570 mk. około 2500 żydów. Istnieją tu dwie fabryki sukna z produkcya na 7000 rs. ; fabryka zapałek z produkcya roczną na 6000 rs. , 1 garbarnia wyrabiająca za 6000 rs Z 20 ulic 9 posiada bruk; najgłówniejsza Zamojska przerzyna środek miasta i mieści przy końcu bardzo piękny ogród, założony z wielką pracą i własnym kosztem przez Józefa Sotowskiego urzędnika z biura powiatowego. W ogrodzie tym stoi obelisk z piaskowca 33 stóp wysoki wzniesiony na miejscu, w którym Kościuszko, wracając z pod Dubienki, stał oho zem. Wystawiono go w 1818 r. z publicznych składek. Dawniej mieściła się, oderwana obecnie, tablica z napisem; Jaśnie Wielmożnemu Tadeuszowi Kościuszce, Dowódzcy Naczelnemu Wojsk Polskich, na pamiątkę, wdzięczni obywatele. Miasto J. założone zostało na gruntach przyległej i dotąd istniejącej wsi Biała, przez Katarzynę z Ostroga, Tomasza Zamojskiego, podskarbiego w. kor. , małżonkę, na mocy przywileju Władysława IV z dnia 21 lipca 1640 r. Wtedy to monarcha polski mieszkańców obdarzył prawem magdeburskiem, nadał osobną pieczęć z wyobrażeniem Najświętszej Panny, dozwolił zaprowadzić zgromadzenie kupieckie i rzemieślniczej wyznaczył ośm jarmarków do roku, targi tygodniowe i t. p. W kilka lat potem syn wspomnionej Katarzyny, Jan Zamojski ordynat, zmienił nazwisko Biały na Janów, na pamiątkę swego imienia, a król Jan Kazimierz przywilejem 10 czerwca 1653 r. w Janowie datowanym, już mko Białe mianuje świeżo nazwanym Janowem, które z powodu przechodu różnych wojsk, morowom powietrzem dotknięte, ogniem i mieczem zniszczone, chcąc podnieść, nakazał omijać swojemu wojsku i rozmaitemi nadaniami wynagrodził. Dziedzice też ordynatowie Zamojscy w różnych czadach udzielali potem Janowowi wiele swobód i funduszami opatrywali, mianowicie wyżej wspomniany Jan Zamojski w r. 1664, Marcin wojewoda bracławski w r. 1687, który do dawniejszych trzy nowe jarmarki dodał, dozwolił mieszkańcom pobierać targowe i inne opłaty na rzecz miasta. Toż uczyniła i Anna Zamojska 1696 r. ; ordynat Jan w roku 1770 i 1777, Aleksander r. 1792, Andrzej r. 1793 i w. i. Przywileje te po większej części ze zmianą czasu uchylone lub odebrane zostały. Miasto też przedtem było daleko ludniejsze i dobrze zabudowane. Kwitnęły w niem rozmaite rzemiosła, a mianowicie słynęły istniejące tu do r. 1831 fabryki cienkiego sukna, które wielki miały odbyt i zatrudniały przeszło 360 osób; po wypadkach owego roku zupełnie upadły. Istnieje tu wspaniały kościół z wysokiemi wieżami, poklasztorny po dominikanach, wystawiony przez rodzinę Zamojskich w r. 1650, słynący cudownym obrazem Najświętszej Panny, zdawna tu przy źródle objawionej, do którego niegdyś bardzo licznu zgromadzenia ludu ściągały i ściągają w dnie 8 września; przy kościele tutejszym istnieje od dawna zwyczaj w forze przedwieczornej uderzania w duży dzwon 9 razy za poległych pod Warną. W Janowie znajduje się kilkadziesiąt starych domów, zbudowanych na wsch. sposób, to jest niemających z frontu okien, tylko drzwi w półksiężyc z góry wycięte. Istniała tu widocznie osada jeńców tatarskich, o czem dotąd świadczą nazwiska niektórych mieszczan np. Ałałajka i t. d. Opis Janowa i rysunek kościoła podał Tygod. Ilustrowany r. 1870, Nr. 135, rysunek pomnika Kościuszki r. 1880, Nr. 17. W r. 1880 w misiącu czerwcu J. został dotknięty klęską pożaru, zgorzało około 100 domów; obecnie miasto odbudowuje się, w miejsce domów drewnianych wznoszą murowane, kryto materyałem niepalnym, blachą i tekturą smołowcową. Powiat janowski w gub. lubelskiej utworzony został w 1867 r. z 1 2 części dawnego powiatu zamojskiego dawny powiat zamojski 99, 33 kw. mil. Graniczy od północy z powiatami lubelskim, krasnostawskim i nowoaleksandryjskim, od wschodu z krasnostawskim i biłgorajskim, od południa z biłgorajskim i Galicyą; na zachodzie Wisła odgranicza go od gubernii radomskiej. Obszar powiatu obejmuje 35, 66 mil kw. 297, 014 mr. ; w powiecie mieszczą się 2 miasteczka, 4 osady z dawnych miasteczek i 250 wsi i kolonij. Powierzchnia pow. przedstawia rozległą wyżynę, wznoszącą się stopniowo od brzegów Wisły w kierunkach południowowschodnim i północnozachodnim, stanowiącą część większą wyżyny lubelskiej. Wzniesienie jej wzrasta od 700 do 900 950 stóp nad poziom morza. Wzgórza te noszą najczęściej nazwy miejscowości, w których się znajdują, jako to góry olbienckie, chrzanowskie i urzędowskie; te ostatnie około 950 stóp, stanowią najwyższy punkt w powiecie myli się Joachim Szyc, w rysie geograficznym dawnej Polski, jak również i Baliński, uważając punkt ten za najwyższy w gubernii lubelskiej; najwyższym bowiem punktem w gubernii jest wieś Huta w powiecie krasnostawskim, 1050 stóp. Góra Chełma stożkowata; piaszczyste około Modliborzyc góry Sławiankami zwane; wapienne w Opolu nad Wisłą, zkąd prześliczny widok na rzekę i wsie galicyjskie. We wschodniej części powiatu a mianowicie w gminach Brzozówka, Chrzanów, Modliborzyce i Kawęczyn, występują liczne wąwozy, jaryi rozdoły. Co do geologicznej budowy występuje tu przeważnie formacya kredowa, ciągnąc się pasem stopniowo zwężającym się od północnowschodu ku południozachodowi. For

Janów