nad rz. Olawą. Hodowla tytuniu, pszczelnictwo. Jakowicze 1. , wś rząd. , pow. święciański, 3 okr. adm. , o 41 w. od Swięcian, 4 dm. , 37 mk. , 2 tego 9 prawosł. , 28 katol. 2. J. , wieś włośc, pow. święciański, 3 okr. adm. , o 53 w. od Swięcian, 3 dm. , 22 mk. katol. 3. J. , wś, pow. oszmiański, 2 okr. adrii. , 50 w. od Oszmiany, 28 dm. , 260 mk. , z tego 134 prawosŁ, 126 katol. Jakowiszki, zaśc. pryw. , pow. święciański, 1 okr. polic, 2 dm. , 20 mk. kat, 1866. Jakowjani, węg. Jakoviss, Jacovics, wieś w hr. szaryskiem Węg. , kościół filialny gr. katol. , żyzna gleba, piękne łąki, 318 mk. Jakówki, wś i folw. , pow. konstantynowski, gm. Pawłów, par. Janów. W 1827 roku było tu 22 dm. , 157 mk, , obecnie liczy 26 dm. , 223 mk. , rozl. gruntów włośc. 471 mr. , dwor. 570 mr. W r. 1840 dobra J. około 1500 mr. miały. W pobliżu wieś Horoszki 2 morgi, 2 osady. Jakówki, Jakowsk, wś, pow. połocki, par. katolicka Rukszenice, o 27 w. od Połocka, na leżała do Bielikowiczów, ma 4074 dzies. zie mi dworskiej. M. K. Jakowlewicze, wieś, pow. borecki, ma za rząd gminy liczącej dusz 1297. A. K. Ł. Jakowszczyzna, wś w pow. święciańskim, o 5 w. na płd. wschód Daugieliszek, 958 stóp ang. n. p. m. Jaksa, dawne imię czy też nazwisko, stanowi źródłosłów nazw Jaksice itp. Br. Ch. Jaksanowice, ob. Jaksonów. Jaksice 1. , wieś i folw. nad rz. Szreniawą, pow. miechowski, gm. i par. Miechów, na południe od Miechowa w odległości o wiorst 5. Zarząd gminny w miejscu. W r. 1827 J. liczyły 24 dm. i 189 mk. , obecnie ludność wynosi 279 głów; domów mur. 10, drew. 29; osad włośc. 46, z przestrzenią gruntów mr. 529, grunta dworskie zajmują mr. 436, do dóbr tych należy osada karczemna Swiderską zwana, przy trakcie głównym warszawskokrako wskim położona; jako też w samej wsi jest osada karczemna z przestrzenią gruntu mr. 2 pr. 50, będąca własnością rządową; oraz młyn wodny dworski. Osada wielce starożytna. Pierwszą o niej wzmiankę znajdujemy w dyplomacie z r. 1198 Nakielski. Miechovia pag. 84, w ktorym czytamy, że wieś ta nadaną została klasztorowi miechowskiemu przez Mikołaja wojewodę. Długosz Lib. benefic. t. III, 6 toż samo przytacza i ówczesne granice J. odpowiadają dzisiejszym, a mianowicie położona była tak jak i obecnie między wsiami Rzerzuśnia, Krempa i Czaple małe. U Nakielskiego jednak znajdujemy pod r. 1230 nadanie temuż klasztorowi wsi Jaczyce, zwanej także Jaksice, przez rycerza Wita syna Zdzisława. Zdaje się więc że jest to jedna wieś, tylko część jej należała do Mikołaja wojewodyj druga zaś część do rycerza Wita, i obie różnemi czasy nadane zostały klasztorowi Bożogrobców w Miechowie. Za czasów Długosza J. miały 12 łanów kmiecych, z których dawali czynszu po jednej grzywnie, nadto 30 jaj, 4 kapłony i 2 sery, odrabiali jeden dzień w tygodniu własnym sprzężajem i powaby, dawali osep. Karczma ż należącym doń polem czyniła dochodu jedną kopę, z młyna zaś 4 grzywny; był tu również znaczny folwark klasztorny. 2. J. , wś nad Wisłą, pow. pińczowski, gm. i parafia Książenice Wielkie. Osada bardzo dawna i przedwieczne stanowisko handlowe. Ślad dawności osady pozostał w szczątkach grobowiska pogańskiego, które Wisła, podrywając brzeg, zniszczyła tak, że go tylko mała pozostała część, będąca dzisiaj polem do osady podleśnego należącem, i w której tylko małe ułamki popielnic dość grubej i bez żadnych ozdób roboty, niedopalonych szczątków kości i węgli, niekiedy monety rzymskie przed 10 laty znaleziono na tem polu monetę Antonina cesarza, zaczernioną od ognia, nic więcej znaleść się nie udało. Gleba tutejsza jest to glina dość spoista i twarda, pokryta mniej lub więcej grubą warstwą próchnicy, jako w miejscu gdzie to cmentarzysko, grubość wierzchniego pokładu wynosi mniej więcej łokieć jeden i ten tylko pokład przekopywano na wstawienie urny a ponieważ niema kamienia, więc każda urna w osobnym stała dole i pod nią wkładano, ile ze znalezionych szczątków można wnosić, płytę z wypalonej gliny, grubą na pół cala prawie. Że zaś była stanowiskiem handlowem wnosimy z targowego, jakie posiadacz J. miał prawo w XIII w. pobierać. Musiała mieć dawniej inną nazwę i mieć wielu cząstkowych właścicieli; jednę a może i kilka części z ludźmi do ziemi przywiązanymi adsoripticii w XII wieku posiadał Jaksa. Jak podaje Długosz, Jaksa posiadłość tę darował klasztorowi benedyktynów w Sieciechowie. W dyplomatach wszakże tego klasztoru, o ile je znać możemy, o Jaksicach niema wzmianki; natomiast w dyplomacie klasztoru zwierzynieckiego norbertanek z r. 1256 i 1287 czytamy Jaksici cum hominibus asoripticiis, cum agris, tabernis, silva et foro Cod. dipl. pol. t. III. Przypuścić więc można, że klasztor zwierzyniecki osadę tę odstąpił sieciechowskiemu, a ten ponabywawszy części prywatne na pamiątkę fundatora nazwał Jaksicami tak np. klasztor w Staniątkach, wieś Lutowica przezwał Klimontowem, zwierzyniecki nowo założoną osadę Jaksicami, i te w 1222 r. odstąpił przez zamianę Iwonowi biskupowi Dług. Lib. benef. tom III. Dawna osada leżała według tradycyi, tam gdzie dzisiaj płynie Wisła, a może nawet i na dzisiejszym jej pra Jakowicze Jakowicze Jakowiszki Jakowjani Jakówki Jakowlewicze Jakowszczyzna Jaksa Jaksanowice Jaksice