tel, o której wspomina dokument z r. 1423 i połowa wsi Każanki; druga połowa, należąca do dziedziców świeckich, oddaną została do kościoła dopiero później przez braci Macieja i Andrzeja Szczkowskich roku 1684. Także na mocy przywileju zr. 1477, do kościoła należały dwa stawy, oraz plebanowi przysługiwało prawo rybołóstwa z jeziora sieciami wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem sieci wielkiej. Do kościoła parafialnego należy kaplica publiczna drewniana pod wezwaniem św. Floryana o 2 w. od I. Kiedy i przez kogo by była założoną, niewiadomo. W roku 1639 blizką zupełnego zniszczenia ze współudziałem niewielu ofiarodawców odrestaurował Wawrzyniec Karaśkiewicz, miejscowy wikaryusz. Por. Chełmża. Samo miasto otrzymało przywilej erekcyjny w 1595 r. i nosi miano starego, podczas gdy drugie nowe założone zostało w 1754 r, na mocy przywileju Augusta III przez dziedzica I. Skarbka. Około 1825 r dziedzic I. generał Słubicki sprowadził tu niemieckich sukienników w liczbie 88 i 5 postrzygaczy, lecz po l83l r. osadnicy rozpierzchli się i przemysł ten upadł. W 1827 r. liczyła I. 133 dm. i 1370 mk. , w 1861 r. było 135 dm. i 2127 mk. w tej liczbie 316 ewan. i 141 żydow. Dzlś ma 171 dm. , 3067 mk. , w tem 1567 kat. , 1413 izr. , 86 ewang. , 1 praw. Są tu fabryki octu, tasiemek a w r. 1861 było 15 warszt. sukienniczych, produkujących grube sukno za summę około 50, 000 rs. Par. I. dek. kolskiego dawniej izbickiego liczy 4550 dusz. Gmina I. należy do s. gm. okr. 1 w Babiaku, liczy 8652 rak. i 19, 870 morg. obszaru. Dek, izbicki dyec, kujawskokaliskiej obejmował 11 parafij Błenna, Brdów, Chodecz, Izbica, Lubotyń, Mąkoszyn, Modzerów, Orle, Przedecz, Sompolno, Wrząca Wielka. W skład dóbr I. wchodzą miasto Izbica z przyległościami Zagrodnica, Komorów, Wólka, Pasieka, Sokołów, Slazew, Grochowiska, Tymin i Długie; Modzerów z przyległościami Korzecznik, Smielnik, Smielniczek, Stypień; nomenklatury kolonie Budy Cieplińskie, Lelechowo, Kolisz, Lucyanowo, Joasiu, Zdzisławin, Józefowo Izbickie, Slubin, Mieczysławowo, Orgieleszczak, Góry, Zagrodnica, osada Libnerówka i folwark Wólka Komorowska. Rozl. wynosi mr. 6810. Folw. Zagrodnica grunta orne i ogrody mr. 730, łąk mr. 139, pastwisk mr. 203, wody mr. 22; lasu mr. 6, nieużytki i place mr. 95, razem mr. 1195. Bud. mur. 16, drew. 9; płodozmian 14 polowy; folw. Grochowiska, grunta orne i ogrody mr. 682 łąk mr. 74, pastw. mr. 26, lasu mr. 41, nieużytki i place mr. 32, razem mr. 855. Bud. mur. 8, drew. 10; płodozmian 10cio polowy folw. Kazanki. grunta orne i ogrody mr. 145, łąk mr. 116, nieużytki i place mr. 5, razem mr. 266. Bud. mur. 2, drew. 4. Fol. Długie, grunta i ogrody mr. 426, łąk mr. 81, pasw. mr. 79, wody mr. 158, lasu mr. 122; nieużytki i place mr. 263, razem mr. 1129. Bad. mur. 3, drew. 15, Folw. Wólka, grunta orne i ogredy mr 345, łąk mr, 92, wody mr. 46, lasu mr. 132; nieużytki i place mr. 18, razem mr. 633. Budowli drew. U. Folw. Komorowo, grunta orne i ogrody mr. 397, łąk mr. 82, pastw. mr. 70, wody mr. 115; nieużytki i place mr. 20, razem mr. 684. Bud. mur. 4, drew. 22; folw. Korzecznik, grunta orne i ogrody mr. 503, łąk mr. 123, wody mr. 36, lasu mr. 546; nieużytki i place mr. 22, razem mr. 1230. Bud. mur. 4, drew, 8. Osada Izbica, mr. 91 W nomenklaturach, osadach, na prawach wieczystoczyu szowych mr. 388. Młyn wodny, folusz i wiatraki, pokłady torfu, marglu; jezior 5 i cegielnia. Miasto Izbica osad 145, gruntu mr. 548; wś Zagrodnica osad 24, gruntu mr, 80; wś Komorów osad 13, gruntu mr. 50; wś Wólka Komorowska osad 9, gruntu mr 9; wś Pasieka osad 37, gruntu mr. 1287; wś Slazew osad 18, gruntu mr. 77; wś Sokołów osad U, gruntu mr. 507; wś Grochowiska osad 27, gruntu mr. 70; wś Tymin osad 7, gruntu mr. 296; wś Długie osad 17. gruntu mr. 16; wś Modzerowo osad 32, gruntu mr. 636; wś Smielnik osad 5. gruntu mr. 50; wś Stypień osad 8, gruatu mr. 266; wś Chociszewo osad 19, gruntu mr. 277; wś Nowa wieś osad 18, gruatu mr. 321; wś Korzecznik osad, gruntu mr. 99; wś Ciepliny 03ad 17, gruntu mr. 104; wś Cieplinki osad 3 gruntu mr. 151; wś Budy Ciepliński osad 10, gruntu mr. 118; wś Lelechowo osad 10, gruntu 48; wś Kolisz osad 13, gruntu mr. 97; wś Marynki osad 21, gruntu mr. 86; wś Lucinów osad 27, gruntu mr. 95; wś Libnerówka osad 2, gruntu mr. 73; wś Joasiu osad 8 gruntu mr. 224; wś Zdzisławin osad 21, gruntu mr. 345; wś Józefowo Izbickie osad 14, grantu mr. 170; wś Słubin osad 10, gruntu mr. 204; wś Mieczysławowo osad 46, gruntu mr. 750; wś Orgieleszczak osad 5, gruntu mr. 57; wś Góry osad 2, gruntu mr. 60; kolonia Zagrodnica osad 13, gruntu mr. 14. 2. I. os. , przedtem miasteczko, nad rz. Wieprzem, z prawego brzegu, pow. krasnostawski, gm. Izbica, par. Tarnogóra. Posiada urząd gminny, kassę wkładowo zaliczkową, młyn amerykański z produkcyą około 150, 000 rs. rocznie. I. stanowi właściwie przedmieście Tarnogóry, leżącej na przeciwległym brzegu Wieprza. Żydzi usunięci z Tarnogóry osiedlili się na przeciwległym brzegu i wtedy to Antoni Granowski starosta krasnostawski wyjednał u Augusta III w 1760 r. przywilej na podniesienie tej osady do rzędu miast. W 1827 r. I. liczyła 51 dm. i 407 mk. , w 1861 r. było 117 dm. 80 mur. i 1450 mk. samych żydów. Obecnie jest tu 154 dm. 90 mur. i 2077 mk. ,

Izbica