Łubanu, to ono niemal w całej swej rozległości do Inflant polskich należy. Obacz artykuł I Łuban, Jeziór pomniejszych napotykamy najwięcej w powiecie wendeńskim. Liczą ich tam do 540 według Bienenstamma. Wszystkie leżą bądź w nizinach i zasilają się przebiegającemi wodami rzekami lub strugami, przechodzącemi częstokroć w bagniska, bądź też położone są na znacznych wyżynach, gdzie dopływy ich stanowią wyłącznie podziemne źródłowiska. W Inflantach szwedzkich równie liczne napotykamy bagniska jak w opisanych powyżej polskich. Najrozleglejsze z nich leżą przeważnie w powiatach parnawskim, felińskim i wolmarskim, najmniej zaś rozległe na lądzie stałym znajdujemy w powiecie wendeńskim tudzież w pow. arensburskim, leżącym na wyspie Ozylii czyli Oesel. Sapy i bagna gubernii inflanckiej zajmują ogółem 360, 000 dziesięcin i j. 1 10 powierzchni tej gubernii Skład geognostyczny tej największej części dawnych Inflant nie odznacza się wcale rozmaitością. Napotykamy tu jedynie trzy główne formacye syluryjską, dewońską i dyluwialną. Wyczerpujący obraz kraju pod względem geognostycznym podaje cenne dzieło profesora Grewingka Geologie von Livund Kurland mit 4 Prophiltafeln, einer Geschiebekarte und einer geognostischen Karte. Dorpat 1861 in 8. Wielkość brył erratycznych granitu rozsianych w znacznej ilości na całej powierzchni Inflant dochodzi niekiedy do 20 stóp w średni cy. Grunta w ogóle nie odznaczają się tu żyżnością. Rzadko napotykamy czarnoziem, częściej glinę, piasek, margiel, które w nizinach przechodzą zwykle w grunt błotnisty a czasem torfowy. Do najżyzniejszych zaliczaną bywa okolica Pelina Obacz wyżej art. Felin. Lasy gubernii inflanckiej według Siemienowa zajmują rozległość 1, 896, 000 dzies. t. j. 42, 8 całej powierzchni a według JungStillinga 1, 056, 957 dziesięcin. Wykazy ostatniego datują z r. 1880. Lasy te skupiają się w jednę massę od rzeki Parnawy do rzeki Aa, i tam ciągną się na mil 57, mając 4 do 13 mil szerokości, tudzież w pobliżu rzeki Ewikszty od granicy powiatu rzeżyckiego Inflant polskich aż do przeciwległego krańca powiatu walkskiego Inflant szwedzkich t. j. na mil 36, a szerokość tych puszcz obrachowują od mil 4 do 8 miu. Natomiast wyspy Inflant szwedzkich czyli gubernii inflanckiej mniej obfitują w lasy niż ląd stały. Las wysokopienny składają tu przeważnie sosny, świerki, brzozy, olchy i dęby. Lasy czysto dębowe napotykamy tu zresztą nader rzadko. W lasach mięszanych znajdujemy osiny, jesiony, wiązy i klony, a czasem lipy. Zarośla pomniejsze tworzą leszczyny, wierzby najrozmaitsze, których tu wyliczają do 50 gatunków, czeremchy, jarzębiny leśne, suchodrzewka Lonicera xylosteum i wiele innych drzew i krzewów. Liczba mieszkańców w Inflantach szwedzkich czyli gubernii inflanckiej lub ryskiej w roku 1816 wynosila 621, 575 płci obojga, w roku 1834 liczono ich 741, 903; w roku 1863 liczba ta podnosi się do 925, 275, a w r. 1880 oficyalne źródła inflanckich komitetów statystycznych wykazują w tej gubernii 1, 000, 876 mieszkańców, a mianowicie 488, 402 płci męzkiej i 512, 474 płci żeńskiej. Ludność wiejska w północnej strome gubernii składa się wyłącznie z Estów, w południowej zaś z Łotyszów. Jak jedni tak drudzy są wyznania protestanckiego. Powiaty ryski, wolmarski, wendeński, walkski zamieszkują Łotysze, a dorpacki, werroski, parnawski, feliński tudzież liczne wyspy wyłącznie plemiona Estów. Tych ostatnich jest 45 łotyszów 43, niemców 7, rosyan 3 całej ludności kraju. Resztę ludności składają Polacy, Żydzi i kilkuset tylko Szwedów. Rolnictwo stanowi przeważnie przemysł mieszkańców wiejskich. Uprawiają tu głównie żyto, jęczmień, pszenicę, rośliny pastewne, kartofle i len, w mniejszej zaś ilości owies i grykę. Hodowla bydła przez krzyżowanie rasy miejscowej z zagranicznemi coraz bardziej się uszlachetnia, jak tego dowiodła ryska wystawa rolnicza z r. 1880. Odnosi się to nietylko do bydła rogatego, ale i do koni, dla których istnieją tu dobre stadniny, do owiec a nawet do nierogacizny. Rasa owiec ezelskich z wyspy Oesel czyli Ozylii a także konie ezelskie krępe, silne ale małe ogólnie bywają sławione. Hodowla merynosów bardzo się tu rozszerza. W r. 1880 liczono ich w Inflantach szwedzkich 280, 548. Rozwój racyonalnego gospodarstwa coraz bardziej postępuje i liczą tu aż dwa towarzystwa rolnicze obacz wyżej art. Dorpat, Do użyznienia ziemi używane bywają obok nawozu zwykłego najrozmaitsze sztuczne. Osuszanie gruntów wilgotnych za pomocą drenów istnieje jut od r. 1854 i bardzo się rozpowszechnia. Niedostatek siana spowodował tu rozległą uprawę koniczyny i innych traw, tudzież wprowadzenie najrozmaitszych sposobów sztucznego osuszania łąk byt mokrych a nawodniania irygacyi suchych. Najlepszego siana dostarcza wyspa Oesel, która jedna na brak żyznych łąk uskarżać się nie może. Najmniej łąk i pastwisk posiadają stosunkowo powiaty walkski i werroski. Racyonalne gospodarstwo leśne wprowadzono tu przeważnie w okolicach nieobfitujących w lasy. Zasadza się ono głównie na oszczędzaniu lasu istniejącego tudzież zasadzaniu i sianiu lasów nowych. W tychże okolicach posługują się oddawna torfem, na którym i w Inflantach szwedzkich wcale nie zbywa. Co do stosunków włościańskich, te nierównie

Inflanty