nicą Galicyi przechodzi do Bessarabii. Otóż w punkcie tym przy granicy galicyjskiej gdzie się dzielą te góry na trzy ramiona, ze środkowego, i dość wyniosłego miejscawytryska źródło czystej wody i spada ku równinie polnej, pierwotnie ku południowi, lecz o kilka wiorst zakręca się ku wschodowi a przy Wiśniowcu już tworzy obszerny staw i zwraca się ku północy; są to właściwe źródła H. Niedaleko jest wieś Horynka, biorąca od niego swoje nazwisko. Z Wiśniowca biegąc prosto ku północy pod samym Jampolem Januszpolem zwraca się kręto ku zachodowi, lewym bokiem dotyka Jampola, prawym gruntów wsi Tuchomia, która leży na ukośnej górze. Zaraz przy Tuchomiu powraca dość kręto na prawo i znowu zwraca się ku północy. Brzeg prawy etanowi wyniosłe góry, gdzie niegdzie porosłe laskami a nawet po za wsią Suszowcami, są do 20 sążni głębokie urwiska i wąwozy, z których znowu wypływają niewielkie ruczaje i wpadają do Horynia. Lewa strona, od Jampola, stanowi nizką płaszczyznę, do 4 w. szerokości, tworzącąrozkoszne błonia, porosłe bujnemi trawami. Te błonia przy wsi Olszanicy zwężają się a przy wsi Wodyczkach jest kawał dębowego lasu i górzysta odtąd pozycya rozciąga się około Lachowiec; od Suszowiec z prawego brzegu idą góry i naprzeciw Lachowiec znowu formuje się półkole i dosięga wsi Hulowiec. Pod Lachowcami H. formuje ogromny staw i także między Hulowcami a Zyżniakowcami. Od Lachowiec do Żyżniakowiec lewy brz. Horynia ma znowu obszerne błonia, które na 3 w. ku zachodowi sięgają. Ztąd stopniowa pochyłość ziemi urodzajnej podnosi się do gór. Z Hulowiec prawa strona dość górzysta, na której są wioski Sieniutki, Dworzec, Bielczyńce, obok których malownicze laski, a domki wieśniacze tych wiosek, porozrzucane to na górach, to po krawędziach gór, to po nizinach, uroczy przedstawiają widok. Lewa zaś strona H. od Żyżniakowiec przebiega nizkie błonia, latem zarosłe bujnemi trawami, omywa stopy m. Kornicy, na równinie a zaraz ku zachodowi za m. ciągną się góry. Od Kornicy przechodzi płaszczyzną dotykając gruntów wsi Szelwowa i Zawadyniec i pod Michnowem już między górami formuje ogromny staw, którego wody zasilają dwie rzeczki bez nazwiska, płynące od wschodu. Wieś Michnów po prawej stronie rzeki, ztąd Horyń pochyla się ku zachodopółnocy i po lewej stronie na górze mając wieś Gnojniczkę kieruje się ku północy, a przy wsi Kryworudce z lewej strony, kręto pochyla się ku południowi i zawraca ku wschodowi przy wsiach Klębówce, gdzie jest cukrowarnia i wsi Mitkowce. Z prawej strony od tej ostatniej znowu zwraca się ku północy i z lewej strony przy wsi Ło puszne a z prawej przy Wiazowce zagina się na południe, gdzie formuje ostry łuk i zwraca się znowu ku północy, zawsze między górami, już po obu stronach. Zrasza dalej z prawej strony płaskie brzegi wioseczki Kliniowki, w której ogród ks. Sanguszków urodzony w angielskim guście. Dalej ku północy z lewej strony piętrzą się góry, na których rozrzucone m. Zasław a z prawej przedmieście Zasławia Majdan, między jednym a drugim ogromny staw z młynami i marymontami. Lewy brzeg rzeki posuwa się przy urwiskach gór, omywa klasztor i kościół ks. bernar. , i płynie w rozmaitych wygięciach, mając po obu stronach góry lasem porosłe, między któremi są wioski z prawej strony Patryńce, Siwki, Barbarówka, Oczeretiana, Taszki a z lewej strony wieś Michla w której cukrowarnia i gorzelnia, Holiki ze stawem i donośnemi młynami, podąża do Sławuty. Dalej Horyń przepływając lasy przy Krupcu z prawej a Stryganach z lewej, między górami formuje staw, na którym młyn prosty, marymont i tartak, i płynie przez błonia z prawej strony wsi Baraniego ku zach. , przez wsi Kołomla, polami Nietyszyna, Sołowija, Wielbownego, przy którym jeszcze bardziej pochylając się ku zachodowi, załamuje się przy samej Tatarskiej ulicy przedmieścia Ostroga i pod Wyniosłemi górami znowu się prostuje ku północy pod wioseczką Monasterkiem. Z lewej strony, od wsi Stryhany przepływa obok lasów krzewińskich, przy wsi Komarówce formuje staw z młynami, marymontami i papiernią i już błoniami równemi dąży aż do Monasterka, będącego na lewej stronie. Tu przepływa grunta wsi Rozważa, Chorowa, Brodowa, Ożenina, Stadnik, Koleśnik, Wilhora, Uholec, Buhryna, Prasek, Tomachowa, Horbakowa, Mniszyna, Dorohobuża, przy wsi Raśniki przechodzi do powiatu rowieńskiego. Cała lewa strona nadhoryńska jest górzysta z wąwozami i urwiskami, a szerokość błoni od 2 do 3 wiorst. Prawy brzeg Horynia omywa brzegi leśnych wsi Karban i Mohilan, dalej płynąc dotyka gruntów wsi Czerniachowa, Michałkowiec, Zawirowa, Baszyny, Szymonowa, Hoszczy, ŚtoJanki, Czudnicy; naprzeciw Raśnik, wchodzi do rówieńskiego powiatu przy gruntach Horyngroda. Z prawej i lewej strony wszystkie wsie są rozrzucone po górach. Od Horyngroda prawą stroną dotyka wsi Szubkowce, mka Tuczyna, m. Alaksadryi i już poleskiemi lasami przy mku Dawidgródku dwoma ujściami wpada do Prypeci. Po lewej stronie od wsi Raśnik do Doraźni, Kurasza, Stepania, Dąbrowicy i Wysocka, również w leśnej pozycyi i górzystej. Brzegi H. są piękne w miejscach odkrytych 1 bezleśnych, wioski po górach z urwiskami, między niewielkiemi laskami, rozległe zielone

Horyń