i nie ulęknie się groźb niczyich. Miłość to tworzy prawa, włada państwami, urządza miasta, wiedzie stany Rzeczypospolitej ku najlepszemu końcowi, udoskonala wszystkie cnoty prawych, a kto nią wzgardzi, ten wszelkiego dobra pozbędzie. Dla tego my prałaci, rycerstwo i szlachta Korony Polskiej, chcąc pod tarczą miłości spocząć i pobożnem dysząc ku niej uczuciem, zespoliliśmy i zjednoczyli i dokumentem niniejszym zespalamy i jednoczymy nasze domy, pokolenia, rody, herby i klejnoty herbowe z wszystką szlachtą i bojar, stwem litewskich ziem, mianowicie zaś z tymi, którym najjaśniejszy ksiąźe i pan, Władysław z Bożej łaski król polski, tudzież oświecony książe i pan Aleksander, rzeczony Witold, wiel. książe litewski, nadali na prośby nasze i mocą dokumentów zatwierdzili łaski swobód, wolności i przywilejów. Zespoliliśmy, mówimy i zjednoczyli, aby na wieczne odtąd czasy mogli używać naszych herbów i klejnotów i godeł naszych, któreśmy odziedziczyli po ojcach i przodkach naszych, a któremi oni cieszyć się mają w znak prawdziwej miłości, jak gdyby takowe po swoich własnych przodkach otrzymali dziedzictwem. Niechaj więc zjednoczą się z nami miłością i braterstwem i staną się nam równymi, jak już sama wspólność wiary, praw i przywilejów porównała ich z nami. I przyrzekamy im słowem czci i przysięgi nie opuścić ich w żadnych przeciwnościach i niebezpieczenstwach, lecz owszem stawać im ku pomocy w każdej potrzebie, udzielać im rady przeciw wszelkim zamachom nieprzyjacielskim i pracować usilnie u panów naszych Władysława i Aleksandra Witolda, aby coraz szerzej rozwierali dla nich rękę swojej szczodrobliwości, aby ich coraz hojniejszemi darzyli swobodami, aby nigdy nie przestawali przymnażać im łask i pożytków. Co też i przerzeczeni panowie litewskich ziem obowiązali się słowem i przysięgą czynić dla nas nawzajem. Rzyszczewski, Cod. diplom. , I, 286 289. Panowie litewscy złożyli ze swojej strony poświadczenie przyjęcia zaszczytów polskich Działyński, Zbiór praw lit. , 20. Władysław Jagiełło i Witold wydali dokument trzeci Vol. teg. , I, 66, uzupełniający dzieło unii potwierdzeniem nobilitacyi litewskiej, powtórzeniem wszystkich dawniejszych warunków zjednoczenia Litwy z Koroną, i przydaniem niektórych nowych. W tym celu wyrzeczono jeszcze raz wieczyste połączenie obu narodów, uznano prawomocność wszelkich fundacyj katolickich, przypomniano wszystkie udzielone Litwie z chrześcijaństwem swobody, mianowicie prawo własności dziedzicznej, wolność związków rodzinnych i dziedzicznego wyposażania córek i wdów, wreszcie wyzwolenie z służebnictwa osobistego, wyjąwszy służbę wojenną i pomoc w budowaniu zamków warownych. Za to obowiązuje się szlachta litewska do wierności Jagielle, do jedności z koroną polską, do posłuszeństwa Władysławowi i Witoldowi po koniec życia. W razie śmierci Witolda nie będą panowie litewscy obierali sobie wiel. księcia bez przyzwolenia króla i narodu polskiego a Polacy nawzajem nie obiorą sobie króla po Władysławie Jagielle, nie porozumiawszy się z Litwą. Dla takiego wzajemnego porozumienia się będą obadwa narody zjeżdżać się na wspólne sejmy w Lublinie lub Parczowie, albo gdziekolwiek indziej, ilekroć zajdzie potrzeba. Ku tem zupełniejszemu porównaniu Litwy z Koroną, zaprowadzają obaj sprzymierzeni książęta też same rządy w Litwie co i w Koronie, t. j. stanowią dwa województwa i tyleż kasztelanij litewskich w Wilnie i Trokach. Zjazd ten w Horodle, jako pierwsze wspólne zebranie obu zbratanych ludów, otrzymał nazwę sejmu walnego Sarnicki, Annal. , przy wyd. Długosza, p. 1166. Roku 1427 zjechał tu Jagiełło z żoną Zofią, a w r. 1431 idąc na odzyskanie Łucka z rąk Swidrygiełły, pod tem miastem przez całe dni 12 stał obozem. Władysław, książe mazowiecki i ruski, przywilejem 1454 r. w Bełzie wydanym, chcąc zaradzić upadkowi miasta H. , oraz do rychlejszego osiedlenia zachęcić, przeniósł mieszczan z prawa polskiego i ruskiego na magdeburskie. Tenże Władysław 1462 r. zmarł bezpotomnie, a H. jako lenność przydzielone do Korony, zostało głownem miastem jednego z powiatów województwa bełzkiego. Kazimierz Jagielończyk przywilejem w Rubieszowie 1487 r. ustanowił targi co wtorek i dwa do roku jarmarki na św. Stanisław i św. Idzi; a dla tem większego zachęcenia do przybywania na takowe, uwolnił od opłaty ceł i targowego w mieście pobieranych. Jan Olbracht, mając wzgląd na miasto ogniem i mieczem w r. 1500 przez tatarów zniszczone, uwolnił je do lat 8 od wszelkich podatków i ceł. Zygmunt August r. 1565 zezwolił na wystawienie śród rynku ratusza. We wszystkich tych przywilejach zwane jest Hrodło. Litwini aż do ostatecznego spojenia z Koroną na unii lubelskiej, nie przestawali się upominać, aby im to miasto powrócono było, dajac za przyczynę, iż z dawna je posiadali. Ucierpiało też H. nie mało, gdy Karol XII, król szwedzki, wracając z Wołynia w lipcu 1706 r. przeprawiał się tu z wojskiem. Za rządu austryackiego przez zamianę stało się własnością prywatną. Napróżnoby szukano zamku którego ruiny jeszcze w r. 1765 według ostatniej lustracyi istniały, ratusza i klasztoru dominikanów fundacyi Władysława, księcia bełzkiego około r. 1455; jedynym zabytkiem są ślady wałów w północnozachodniej stronie tego miasta. Gmi

Horodenka