Obszar ciągnący się wzdłuż granicy węgierskiej, 10 do 25 kil. szeroki, przedstawia się jako jednostajna prawie puszcza, przerwana tylko nad górną Mizuńką osadami Seneczów oddalony 2 kil. od granicy i Wyszków odd. 4 kil. od granicy. Przechodząc do wymienienia poszczególnych pasm i grup górskich, zaczynamy od wsch. polowy powiatu, objętej Łomnicą od wsch. a Swicą od zach. Najwyższe góry wznoszą się tutaj w stronie płd. , a przede wszystkiem w dzielnicy objętej Łomnicą od wschodu, Mołodą, Mszaną i Mszanką od płn. a granicą węgierską od płd. zach. Należą tu naprzód graniczne góry węgierskie, wymienione wyżej, a mianowicie od Kruhłej Młaki począwszy aż do granicznego pasma Preluka. Na płn. wsch. od tych gór granicznych ciągnie się między Łomnicą a Darowem od płd. zach. ku płn. wsch. Werch Darów ze szczytem 1263 m. wys. , a na płn. wsch. od niego dochodzi Owół 1615 m. Między Darowem a Pietrosem wznosi się na płn. wsch. od granicznej Guretwyny, Werch Tulinycia 1605 m. ; resztę przestrzeni wypełnia Jałowa Klewa, bieżąca w kierunku płn. wsch. , ze szczytem 1563 m. wys. Między Pietrosem, Łomnicą; Mołodą i Hanińcem rozłożyło się kilka grup górskich, z pośród których najwyższą jest Grofa ze szczytem t. n. 1752 m. wys. a oraz najwyższym punktem powiatu, Na zach. .od Grofy legło pasmo Męczył ze szczytami 1470 i 1436 m. wys. ; na płd. od niego Parenki ze szczytami 1737 m. wys. , a jeszcze dalej na płd. Popadia Mała 1603 m. , w pobliżu granicznej Popadii. Na płd. wsch. od Grofy, między Pietrosem a Kotelcem, wznosi się Kanius wełyki 1647 m. i Kanius mały 1624 m. . Na zachód od tej grupy idzie wzdłuż lewegs brzegu Hanińca pasmo Haniniec ze szczytem 1196 m. wysok. Między potokami Mołodą, Mszaną i Mszanką rozłożyło się w samym środku przestrzeni pasmo Mszana ze szczytem 1724 m. wysok. ; na płd. zach. od niego wybiega Hyczowa ze szcz. t. n. 1277 m. wys. , na płd. Mołodą zakończona na płd. szcz. 1192 m. wys. , a na płn. wsch. Jajce ze szczytem 1600 m. wys. Dalszy ciąg tego ostatniego pasma, poprzerzynany kilku potokami, biegnie w kierunku płn. zach. ponad prawym brzegiem Świcy aż do potoku Prawicz, wzbija się we środku najwyższym szczytem do 1683 m. , dochodzi znacznej wysokości szczytami Szywana 1650 na płd. , Wielki Lisak 1432 m. na płn. , dalej na płn. opada do 1231 m. i niżej, i wysyła krótkie ramiona na płd. zach. Posuwając się następnie od potoków Mołoda i Mszana na płn. wsch. , natrafiamy na lewym brz. Łomnicy, na przestrzeni od Mołody aż do Czuty, na kilka równoległych pasm górskich, biegnących od doliny Łomnicy ku płn. zach, Najdłuższe z nich, Arszyca, wybiega z zakątka, który tworzy ujście Mołody z Łomnicą i ciągnie się wzdłuż lewego brzegu Mołody i Mszany na płn. zach. na przestrzeni 15 kil. długiej. W półn. stronie tego pasma wznosi się Gorgan ilemski do 1589 m. , w połd. Neriedów 1557 m. a na płd. od niego Mały 1516 m. . Arszyca wysyła krótkie ramiona na wsch. i zach. Jedno z nich, Luty, wybiega od płd. kończyny na wach. , idzie po nad Łomnicę i wzbija się najwyżej szcz. do 1082 m. Na płn. wsch. od niego wznosi się góra Za Todorem 1053 metr. . Między Todorem a Sokołem ciągnie się krótkie pasmo Todor; między Sokołem a Świnnym znacznie dłuższe Werch Sehlis ze szcz. 1350 m wys. , między Świnnym a Czutą nakoniec Jawornik ze szcz. 1125 m. wys. Na płn. od pasm wymienionych wznoszą się dalej już tylko niższe góry i podgórza. I tak między Czutą, Łomnicą a Radową dochodzi najznaczniejszej wysokości Holesze 916 m. , na płd. zaoh. od niego opada Wierch Suchy do 910 m. a Uhłyski do 850 m. Między źródłami Radowy a Melecinki wznosi się Wólkan do 1021 metrów, między Czeczwą aMelecinką ciągnie się od płd. wsch. ku płn. zach. pasmo Górny Werch ze szcz. Wierzchny 983 m. na płd. , a Ostry Werch 881 m. na płn. Między Mełecinką, Czeczwą a Dubą rozróżniamy, idąc od płd. ku płn, , góry Czerteż 758 m. , Łuhy 823m. , Żerużny 813 m. , Ożenowata 710 m. ; reszta zaś tej przestrzeni zniża się tak, że Batyn pod Rożniatowem dochodzi tylko 425 m. Między Czeczwą a Ilemką wznosi się na płn. wsch. od Arszyoy Skorodna ze szczytem 1195 m. wys. ; dalej na płn. Magura 1164 m. i Kruhła 1081 m. ; na płn. wsch. od nich Syhlos czyli Lipowica 1318 m. ; na wsch. od niej Siwakowa 861 m. , dalej na płn. Helebartyn 1035, Czorna hora 866 ni. , Czorny Werch 892 m. , Stouba 108 metr. , Zielónków 861 m. , Polanka 766 m, Czerteż 784 m. i Żłób 676 metr. . Między Czeczwą, Ilemką a Maniawką wznosi się najwyżej Klewa 777 m. , na płd, od niej Wyrowaty 752 m. , na wsch. Spaska 664 m. , na płn. Kamień 685 m. . Idąc nakoniec od potoku Prawlcz w kierunku pła. wsch. rozróżniamy na prawym brzegu Świcy następujące wyniosłości Między Swicą, Prawiczem a Łukowcem wznosi się najwyżej Pustaszok 1427 m. , na płn. wschód od niego opada Żurapel do 1318 m. a dalej na płn. Petrikalny do 1037 m. Na zach. od tych gór leży Kamionka 1012 m. , na wschód zaś od nich Komarak 1190, Rozkoliska 1060 m. a między potokiem Pohareckim i Lisną rozłożyła się Magura ze szczyt. 1137 m, wys. ; od Rozkolisk począwszy wznoszą się ku płn. liczne góry, , tworzące dział wodny między dopływami Świcy i Czeczwy lub jej dopływów Ilemki, Maniawki, jako to; Sokołów 927 m. , Niagryn 1191 m. , Zdygunowe 863 m. , Kościów werch, Lolin 679 m. f Zabój 782 m. , Czerteżek i Kruhlik 563 m. . W zach. połowie powiatu, między Świcą a granicą pow. stryjskiego, wznoszą się najwyższe góry również na płd. ; są jednakże niższe od gór południowych we wsch. połowie. Wzdłuż granicy Węgier i pow. stryjskiego ciągną się tutaj góry graniczne wymienione wyżej. Od granicznej góry jaworowa Kiczera wybiegana płn. , między Swicę a Czoraą Roztokę, Długa góra ze szczytami Megla mała 1240 m. na płd. i Megla średnia 1312 m. na płn. Na płn. w. od gór granicznych Gorgan Wiszkowski i Załom legły między Czorną Roztoką a Sidinowcem Szerokie Beskidy ze szczytami 1127 i 1025 m. wys. , Roztok i Dziedzi Bar 1035 m. . Od Ozornej Roztoki biegnie w kierunku płn. zach. ku Bahonce Menczul 1454 m. , Pusty Werch 1358 m. ; na płd. zach. od nich opada Hecza Krajna do 1045, Heczka do 1108 a Diłok Pohar do 995 m. ; na płn. wschód zaś wzbija się Piesza między potokami Jałowej i Bahonka do 1337 m. Między Bahonką a Ilnicą wznosi się w parnym środku Gurgulat do 1437 m. ; na płd od niego Derżnik do 1290 a na płd. zach. od Derżnika Bahonka do 1339 m. Od ujścia Ilnicy zacząwszy towarzyszą lewemu brzegowi Świcy Brzaski werch 1183 m. , Starzycki wyżny 1116 m. , Pianula 1255 m. , Kihola 1116 m. , Łysa 1160 m. i na płn. od Wełdzirza leżąca Kiczerka 576 m. . Ponad prawym brzegiem Mizuńki rozłożyły się między potokiem Jarowym a Mizuńką Roztoka, idąca do góry Bahonki na płn. w. ze szczytami Horodyszcze 1377 m. na płd. , Tomnatik mały we środku 1235 m. i Tomnatik wielki 1204 ni. na płn. Na płn. od Tomnatika w. ciągnie się Kiczerka ze szczytem 1113 m. wys. Na wschód od tych gór wznoszą się Pusty horb 1814 m. i Kruhła 1345 m. . Między Ilnicą a Brzezińcem poczyna się w obrębie gm. Ludwikówki pasmo górskie Dauszka, idące w kierunku płn. zach. wzdłuż lew. brzegu Sapoleja z naj wyż. szczytem 1264 m. wys. Między Sapolejem a Sokolinem ciągnie się równolegle z tern pasmem Chom, związany ze Starzyckim wyżnym, ze szczytem najwyż. 1347 m, wys. , a zakończony na płn. pasmem krótszem Betriwec. Między Sokolinem a Pionką rozłożyła się grupa Szczawna ze szczytem najwyż. 1176 m. wys. Prawy brzeg Trojana, Pionki i Mizuńki zajmuje lesista wyniosłość Pod Pianulskiem, ze szczytami przechodzącymi 1000 m. ; reszta zaś od Mizunia Nowego począwszy opada tak nagle, że góra Miszkowa nad Mizuńką niższa jest od sąsiedniej Kiczerki. Na lewym brzegu Mizuńki rozróżniamy Kalinówce 993 m. na płd. od pot. Bagna; dalej na płn. Weprenek 903 m. , Wołosiany między pot. Senecznym a Skoperszczakiem w pobliżu gra nicznego Olszanowca; między Skoperszczakiem a Sobolem wznosi się Krasna 1136 m. a na płn. w. od niej ciągnie się Bukowiec z cokolwiek niższymi szczytami; między Sobolem a Hłybokim ciągnie się Czorna Sehła ze szczyt, t. n. 1287 m. wys. na północ i Przysłop 1012 m. ; na lewym brz. pot. Bystry wznosi się Przysłop 1012 m. , na wschód od niego Luta 1093 m. , na płd. od niej Czerkiszcze 1126 m. a jeszcze dalej na płd. , nad samą Mizuńką, Pisok 702 m. . Wzdłuż prawego brzegu Łużanki leżą od połudn. ku półn. w, ;Pout 1293m. , Gorgan 1133 m. a na płd. od niego Jaworyny 1134 m. ; Łomowata góra 767 m. a na płd. od niej Łysa góra 772 m. ; Serednia góra 709 m. a na płd. od niej Kock owa góra 703 m. ; Luta roztoka 929 ni. , Leksor 1016 m. w dalszym zaś ciągu wspomniana wyżej Luta, Czerkiszcze i Pisok. Na płn, wschód od Seredniej góry wznosi się między Łużanką a Roztoką Werch wielki 609 m. , na płd. w. od niego między Roztoką a Putną Jaroszyny 601 m. , na płd. Łazok 594 m. a dalej na płn. w. Sołotwina. Między Świcą, potokami Krajna, Putna i Łużanką wzbija się najwyżej Osi garb 768 m. , na płn. z. od niego Czerteż 646 m. , dalej na płn. Osieczna. 609 m. Na z. od Osiego garba Zasiałki 644 m. a na płd. Hlubiczka. Między Łużanką a Sukielem wznoszą się naprzód góry towarzyszące prawemu i lewemu brzegowi Brzazy ob. str. 3981. 1; następnie wije się dział wodny obu tych rzek środkiem prawie a tworzą go od Płd. ku Płn. W. Diły 810 m. , Tomnatik 900, Piwne 716, Długi Werch ze szczytami 525, 620 i 562 m. wys. , Pohary 609 m. i Hoszów 594 m. . Lewemu brzegowi Sukiela towarzyszą W erszki z naj w, szczy. 806 m. wys. , Horby ze szczy. 744 m. wys. , Giercza ze szczy. 709 m. wys. , Iwanoczkowe 825 m. Góra Gadzunowa ze szczy. 634. m. wys. , zakończona Płn. Z. graniczną górą Popcowe; Mew 596 m. , Salamonowa Górka 380 m. , w zach. stronie Bolechowa Bolechowska Góra 428 m. na Płn. od Wołoskiej wsi a na Płn. od niej Pańska góra pod Lisowicami. Płn. zach. kończynę powiatu nakoniec zajmują; Żyżawa na płn. od grani; góry Popcowe; na W. od niej Sechła 650 m. a na Płn. od Sechły, między Żyżawąa Żyżawką, Seredny ze szczytem 561 m. wys. ; między Żyżawką a Bereźnicą Borsuków ze szczy. 542 m. wys. i na Płd. od niego Jaworniki z najwyż. szczy. 556 m. wys. Roli ornej, przeważnie żytniej i owsianej, posiada powiat 44, 663 mr. 3737 posiadł, wiek. , 40, 926 pos. mniej. , łąk i ogrodów 69, 741 5789 pos. wię. 63, 952 mr. pos. mniej. ; pastwisk 48. 641 m. 9290 pos. wię. , 39. 351 pos. mniej. , lasu 262, 972 m. 257, 500 pos. więk. , 5472 pos. ma. Gospo

Dolina