I powiat średzki, 1 dom, 8 mieszk, wszyscy katolicy, 4 analf. Poczta w Kostrzynie o 2 kil, staeya kolei żelaznej Pobiedziska Pudewitz o 9 kil. 2. G. pod Kostrzynem, dom. , powiat średzki; 1616 mórg rozległości, 12 domów, 162 mieszk. , 20 ewangelików, 142 katolików, 79 analf. Niegdyś własność Rogalińskich. 3. G. pod Pobiedziskami, dom. i gmina, powiat średzki, 1561 mórg rozległości; 2 miejscowości 1 Grw. ; 2 folwark Kopanino; 15 domów, 171 mieszk. , wszyscy katolicy, 52 analf. Własność p. Baranowskiej. Pod wsią wykopano 6 monet arabskich z IX wieku, naramiennik i kolczyki srabrne podobne do wykopalisk gnieźnieńskich. Gwiazdowo, niem. Stemfelde, wieś, powiat ządzborski, na pruskich Mazurach. Gwilden niem. , osada, powiat kłajpedzki, st. p. Kłajpeda. Gwisdzin niem. , powiat lubawski, ob. Gwizdziny. Gwizdały, wieś i folwark, powiat węgrowski, gmina Kamieńczyk, parafia Kamionna. W 1827 r. było tu 31 domów, 206 mieszk. ; obeI cnie liczy 41 domów, 457 mieszk. Gwizdawen, ob. Queissen niem. . Gwizdoń, folwark, powiat toszeckogliwicki, należy do dóbr Pławniowice. Gwizdów 1. , wś, pow. częstochowski, gm. i parafia Miedźno. 2. G. , przysiółek i karczma w dobrach Stojeszyn, powiat janowski, gmina Modliborzyce, parafia Potok Wielki. Gwizdów, wieś nad Wisłokiem w powiecie łańcuckim, należy do parafii rzymskokatoli ckiej w Grodzisku, ma 473 mieszk. Większa posiadłość wynosi 169 mr. roli, 6 mr. pastwisk i 428 mr. lasu; mniejszej posiadłości 392 mr. roli, 26 mr. ogrodów i łak, 30 mr. pastwisk i 106 mr. lasu. Mac. Gwizdówka, ob. Chylo iskie pustki. Gwiździele, pustkowie, powiat ostrzeszowski, 10 domów, 70 mieszk. , należy do gminy Szklarka myślniowska. Gwiżdżmy, niem. Gwisdzin, wieś i folwark, powiat lubawski, na wyniosłem wzgórzu między rz. Drwęcą i Welem; w pobliżu znajdują się 3 jeziora; około pół mili od m. Kurzętnika i Nowego miasta. Obszaru ziemi obejmuje mr. 5590, budynk. 140, domów mieszkalnych 63; katolików 498, ewangelików 52. Parafia Kurzętnik, szkoła w miejscu, poczta Nowemiasto. Od najdawniejszych czasów G. należały do chełmińskiej kapituły i posiadały własny kościół parafialny. Budowany był ten kościół w pruski mur, kryty kleńcem, tytuł miał św. Katarzyny. Na wieży znajdowały się 3 dzwony, wewnątrz kościoła tyleż było ołtarzy. Roku 1597 piszą o gwiździńskim kościele akta, że znajdował się w dosyć kwitnącym stanie. Około r. 1630 biskup Zadzik przyłączył gwiździński kościół jako filią do Kurzętnika, obo13 domów, 85 mieszkańców, 35 morgów ziemi dworskiej i 61 włościańskiej. Należy do dóbr i Przysucha ob. . Gwda, niem. Kuddow rzeka, zowie się także w dokumentach Guoda, Głda, Chuda, Codonia, Kudde, Wda, początek bierze w Pomeranii, w jeziorze Wierzchowo Virchow See, na za1 chód od m. Białoboru Baldenburg. Źtąd płynie w kierunku południowym, obraca zaraz 3 młyny, przechodzi przez jezioro zwane po niemiecku Wilzen przy m. Szczecinku NeuStet tin. Zkąd wychodząc oblewa wieś W. Grwda Gr. Kiiddow, w lesistej okolicy, pędzi młyn turowski Thurower Miihle i potem 2 inne. Następnie zbliża się do Prus zachodnich dawn. wojew. pomorskie wtem miejscu, gdzie przyjmuje strugę Czarną Zahne FI. z pod miasta Czarnego Hamerstein. Odtąd przez znaczną przestrzeń wciąż mając kierunek południowy płynie najzupełniej granicą Pomeranii i powiatu zachodniopruskiego człuchowskiego, obraca kilka pił i młynów z niemiecka nazywanych Eggebrecht, Breitenfeld, Liimzower Miihle itd. Przy m. Lendyczku Ląndeck przyjmuje z Pomeranii strugę Strzecznę i Czarne, z Prus Dobrynkę. Potem płynie granicą między Pomeranią a pow. złotowskim, pędzi 3 młyny, mija wieś Grudnę Strassfurth. Następnie przechodzi w całości do Prus zachodnich. Płynąc granicą między złotowskim a wałeckim powiatem pędjei młyn Betkenhammer, tarnowski młyn przy Tarnówce. Poza wsią Błotnica przechodzi do powiatu wałeckiego, przyjmuje strugę Sypniewską Zippnower Fliess, obraca młyn Plecimin Krępa, łączy się po lewejzPankowenicą. Następnie pod wsią Dobrzycą Borkendorf przybiera po prawej stronie strugę Dobrzycę, po lewej Glumię. Ztąd tworzy granicę powia tu wałeckiego i chodzieskiego w W. Księstwie Poznańskiem. Przy m. Pile Schneidemiihl przyjmuje strugę Piłę, obraca kilka młynów, tartaków i pod m. Ujściem uchodzi do Noteci Netze FL. Pod Koszycami łączy się z Lebionką. Rzeka lt; j. obfituje w różne rodzaje ryb, osobliwie poławiają się w niej pstrągi. Spławna jest 1 i pół mili powyżej m. Jastrowia. Dawniej zamierzano ją uspławnió przez cały bieg aż do Szczecinka i Wierzchowskiego jeziora, ale dla zbytnich zapewne przeszkód i kosztów zamiaru zaniechano. W nowszym czasie czynili zabiegi spław tą rzeką, jeziorami itd. poprowadzić przez całą Pomeranią aż do Bałtyku przy Kołobrzegu, ale nic jeszcze nie sprawiono dotąd. Długość wynosi około 10 mil. Po większej części płynie G. lasami, brzegi ma bardzo odmienne często bagniste, nieraz strome, górami otoczone, najwięcej jednak równe iniskie. Por. Bydgoszcz i Garozyno jezioro. Gwelm, ob. Żemgara. Gwiazdowo 1. pod Kostrzynem, osada, wiązując proboszcza, ażeby w niedzielę i świę1 to sam albo przez wikarego odprawiał w G. nabożeństwo. Dopóki kapituła chełmińska miała paironat nad gwiździńskim kościołem, utrzymał się, bo od czasu do czasu gdy była potrzeba, starannie go naprawiała. Po rozbiorze zaś Polski kiedy dobra kapitulne sekularyzowano, pozostał kościółek bez opieki i w krótkim czasie do szczętu zniszczał. R. 1806 donosi biskupi sprawozdawca, że najwyższy czas go rozebrać, bo bliski upadku. Nabożeństwo już dawno wówczas nie odprawiało się. Niedługo potem rozebrano kościół i więcej nie zbudowano. Ob. Pankidejski Utracone kościoły 119. Gwozdawka 1. , Gwozdawa, Gozdówka, wś i folwark rządowe, powiat bałcki, gmina Wielki Bobryk, parafia Krzywe Jezioro; ma do 300 dusz męzkich, 1664 dzies. ziemi włościańskiej. Folwark G. wraz z wsią Jasinową należał do dóbr państwa iwr. 1816 był oddany na 12 lat urzędnikowi Wronczenkowi a przez niego ustąpiony Pruszyńskiemu. Kwarta wynosiła 154 rs. Obecnie 1100 dzies. darowano tajnemu radcy HlebowowL B. 1868 miała 134 domów. 2. G. , osada szlachecka, powiat żytomierski, parafia Kodnia. Należy do Słobodyszcz do Wyszomirskich. 3. G. , wieś nad rz. Kodyraą, powiat ananiewski. Roku 1868 miała 368 dm. Gwozdek, wieś w powiecie kijowskim, oddzielona od Krynicz tylko górą, nad rzeczką Rosłowcem. Mieszk. 1007, z nich żydów 6. Ziemi 1840 dzies. , która na północ od wioski gliniasta, a na południe drugorzędny czarnoziem. Gwozdek, karczma pod Zabrzem, powiat bytomski. Gwozdnica, ob. llomica. Gwozdów 1. , przysiółek nad rz. Bohem, powiat bracławski, gmina Rohoźna, parafia Niemirów. Należy do wsi Worobijówki. Są tu młyny wodne. Dawniej Swiejkowskich, potem do Leszczyńskich, następnie do Płońskich, dziś Abaay; 500 dusz męz. , 1041 dzies. ziemi włościańskiej. 2. G. , wieś, powiat nowogradwołyński gminy koreckiej, dusz włościan 206. Niegdyś własność ks. Czartoryjskich Koreckich, następnie Potockich, obecnie rządowa, skonfiskowana hr. Hermanowi Potockiemu, gdy ten w 1831 roku emigrował. 3. G. , ob. Chodorówka, Gwozdowieze, wieś rządowa, powiat święciański, par. Komaje, 3 okr. adm. , o 34 wiorst od Święcian, 21 domów, 145 mieszk. katolików 1866. Gwozdowo 1. , wieś prywatna, powiat dzisieński, o 56 wiorst od miasta Dzisny, 1 okr. adm. , 27 domów, 220 mieszk. 2. G. , zaścianek szlachecki, powiat dzisieński, o 32 wiorst od Dzisny, 1 okr, adm. , 1 dom, 43 mieszk. katolików 1866. Gwozdy, wieś rządowa, powiat wilejski, o 64 wiorsty od Wilejki, 3 okr. adm. , gmina wołkołacka, 11 domów, USmieszk. katolików. Młyn wodny 1866. Gwóźdź, folwark dóbr Sieroty, powiat toszecko gliwicki. Gwoździanka, wieś w powiecie rzeszowskim, należy do parani rzym. kat. w Niebylcu a gr. katol. Bilżana, do sądu powiatowego w Strzyżowie a urzędu pocztowego w Niebylcu, zkąd jest o 3 kil. odległą. Z 367 mieszkańców wyznaje religią gr. katol. 273 a rzym. katol. 94. Większa posiadłość ma 113 m. n. a. roli, 24 m. łąk i ogr. , 12 mr. pastwisk; mniejszej posiadłości 335 mr. roli, 20 mr. łąk i ogr. , 51 m. pastwisk i 29 m. lasu. Gwoździanka L, potok niewielki, lewy dopływ Gwoźnicy wytryskuje w obr. gminy Gwoździanki, od której nosi swe miano, zpod północnowschodnich stoków wzgórza Żarno wej 468 m. ; płynie na południowy wschód, wąską dolinką przez wieś Gwoździankę, a w Niebylcu uchodzi do Gwoźnicy ob. . Długość biegu 9 kil. 2. G. , wytryska w obrębie gmi ny Gwoźdźca, powiat Turka, w południowej jej części, na łąkach, zpod stoku łączącego wzgórza Laniski 767 m. i Bzeńca 795 m. ; płynie na północny zachód śród domostw; Gwoźdźca, a w środku vsi skręca na półno cny wschód i w obrębie tej wsi uchodzi z pra wego brzegu do Dniestru. Długość biegu 5 kil. Dolina tego pot. wąska, zwarta, u stoku wzgórzy od wschodu łaniskiego a od zach. Bzenca i Tomena 671 m. . Źródła 655 m. , ujście 434 m. Br. G. Gwoździany, niem. Gwosdzian, wieś i dobra, powiat lubliniecki, parafia Dobrydzień, o 1. 75 mil na zachód od Lublińca ku Dobrodniowi. Dobra mają 11359 mr. rozl. , słynny browar a w Bzinicach wielki piec i tryszerkę. Wieś ma 33 osad, 490 mr. rozl, , młyn wodny Malinie i szkołę. F. S. Gwoździami a, wieś, powiat żytomierski, nad rz. leśną, do Teterowa wpadającą, parafia Cudnów. Własność Mazarakich. W r. 1868 było tu 8 dm. X. M. O. Gwozdziczne, osada, powiat sejneński, gmina Krasnowo, parafia Łozdzieje. Ma 5 dm. , 31 mieszk. Gwoździe, wieś, powiat warszawski, gmina Jeziorna, parafia Słomczyn. W 1827 r. było tu 7 dm. i 64 mk. Gwoździec, ob. Gość. Gwoździec 1. , przysiółek Nawojowej Góry, powiat chrzanowski, należy do paraiii rz. kat. w Krzeszowicach, o 3 kil. odległych, ma 81 mk. 2. G. , wieś w powiecie brzeskim, I ma parafią rzym. katol. , należy do sądu powia Gwda Gwiazdowo Gwilden Gwisdzin Gwizdały Gwizdawen Gwizdoń Gwizdów Gwizdówka Gwiździele Gwiżdżmy Gwda Gwelm Gwozdawka 1 Gwozdek Gwozdnica Gwozdów Gwozdowieze Gwozdowo 1 Gwozdy Gwoździanka Gwoździany Gwoździami a Gwozdziczne Gwoździe Gwoździec