niogórski, par. Jeleniogóra, ma kościół filial ny. 7. G. , wś, pow. świdnicki, par. Świdni ca, ma kamieniołomy. F. S. Grtinowice 1. niein. Grunwitz, wś i dobra, pow. sycowski, par. Trębaezów, ma szkołę ewang. , młyn wodny, gorzelnię, cegielnię. Do G. należy folw. Kloehowice. 2. G. , ob. Gronowice. F. S. Gruuowischken niem. , os. pow. kłajpedzki, st. p. Prekulsk. Grmiówko, niem. KI. Grunkof, włosa wś, pow. kwidzyński, na nizinach, po lewym brze gu Wisły, od której wylewu mocną groblą za bezpieczona; obszaru ziemi zawiera mi 749, budynk. 25, dom. mieszk 10, katol. 92, ew. 38. Parafia Walichnowy, szkoła Gronowo wielkie, poczta Gniew. Kś. F Gmnowa Góra, szczyt, t, II, sir. 74. Grunowo, niem. Grunhof, 2 posiadłości, pow. kwidzyński, śród nizin, po lewym brzegu Wisły, od której wylewu mocną groblą są osłonione, pół mili od Gniewu. 1 Gr. , niem. Gr. Griinhof, włość, wś, liczy mórg 1216, budynk. 37, dom. mieszk. 18, katol. 139, ewan. 46. Parafia i poczta Gniew, szkoła w miejscu. 2 Gr. polskie, niem. Poln. Griinhof, wieś włość, obszaru ziemi mórg 928, budynk. 48, dom. mieszk. 31, katol. 208, ewang. 75. Parafia, szkoła, poczta, jak powyżej. Kś. F, Orunsberg niem. , folw. , pow. chojnicki, st. p. Chojnice. Grunswalde niem. , pow. gołdapski, ob. Gronsken. Grimtowiec lub Gru itoivice, daw. Grzemoh thooycze Łaski, Lib. ben. , wś, pow. wągrowiecki, 20 dm. , 169 mk. , 97 ew. , 72 kat, 53 analf. We wsi jest folwark mający 304 mr. rozl. Poczta w Janowcu Janowitz o 7 kil. ; st. koi. żel. Gniezno o 26 kil. Grunwald niem. , wś, powkładzki, par. i st. p. Eeinerz, z kościółkiem filialnym i szko łą, może najwyższa wś w Sudetach, ma ko palnie wapna i rudy żelaznej oraz hutę że lazną. F. S. Grunwald niem. , ob. Grimewakh Grunwald, niem. Gruenfelde, wś, powiat ostródzki, pamiętna wiekopomnem zwycięs twem Polaków nad krzyżakami, odniesionem d. 15 lipca r. 1410 które pędzel Matejki w znakomitym uwiecznił obrazie; leży w okoli cy górzystej, około 3 4 mili od Dąbrówna a małe ćwierć mili od Tanenberga czyli Sztymbarka ob. . K, F Grunwitz niem, ob. Gronowice. Gru uzi g niem. , pow. międzyrzecki, ob. Grońslco, Gorońsho. Grupa, niem. Gruppe, zawiera 4 w pobliżu siebie położone miejscowości, pow. świecki, po lewym brzegu Wisły, śród nizin, zabudowania ciągną się długim rzędem między bi tym traktem bydgoskogdańskira a rzeką Mątawą, pod Nowem do Wisły wpadającą; w poprzek wiedzie także bity trakt z Warlubia do Grudziądza; jest tu stacya nowej kolei żel. i z Jabłonowa na Grudziądz do Laskowic; obe cnie prowadzą ją do Tucholi i Chojnic. 1 Gr. , rycer. dobra, obszaru ziemi liczą mr. 6514, I budynk. 8, dom. mieszk. 2, katol. 1, ewang. 6. 2 Gr. , osady, niem. KolonieenGruppe, nale ży do Bojanowa. 3 Gr. górna, niem, Ober Gruppe, wś do Grupy dolnej, obszaru mórg 2023, budynk. 54, dom. mieszk, 33, katol. 26, ewang. 203. 4 Gr. dolna, niem. NiederGrup pe gt; wś, połączona z gminą Górną Gr. , obszaru mórg 2770, budynk. 47, dom. mieszk. 33, kat. 21, ewang. 140. Dla wszystkich osad parafia Bzowo; szkoła, poczta i stacya kolei żel, w miejscu. Od r. 1854 znajduje się w Gr. nowopobudowany kościół luterski. Ki. F. Grupa, por. Gropa. Grupka, ob. Krupka. Grupana, Gropana, przys. wsi Rudestio. Gruppe niem. , pow. świecki, ob. Grupa. Grusehken niem. , Grutzhen 1. powiat wielkostrzelecki, ob. MokroŁów. G. , pow. lubliniecki, ob. Wędzina. Grusen, Gruhsen niem. , pow. jańsborski, I ob. Grazy. Grusza, lub Hroszówha, por. Eruszówha. Grtiszczeńce, nad strugą Jakuńką, wieś i włość, pow. oszmianski, 3 okr. adm. , od O szmiauy o w. 40, od Dziewieniszek 23; dm. 19, mk. prawosł. 82, katol. 65 1866. Okrąg wiejski G. w gm. Traby, obejmuje w swym obrębie wsie Gruszczeńce, Gumniszcze, Kielunce, Czeszejki, Puniszcze, Zagórce, Milki, Dunicze, Zapolce, Kucki, zaśc. Kiełojce. Gruszczyće, wś i folw. , powiat sieradzki, gm. i parafia Gruszczyće, odległa od Błaszek w. 6, od Sieradza 20; ogólna rozległość 2335, w tern gruntów dworskich mr. 2086 lasów mr. 896, włościańskich mr. 249; ludności kat. męż. 180, kob. 199; ewangelików męż. 2, kob. 4; razem 385. W r. 1827 było dm. 14, mk. 207. Parafia G. liczy dusz 1127. Kościół drewniany pod tytułem św. Stanisława. Gdy pierwotny kościół, kosztem Jana Gruszczyńskiego kasztelana wieluńskiego dziedzica wsi, w wieku XV wybudowany, chylił się do upadku, inny dotychczas istniejący staraniem proboszcza Medyńskiego, kosztem zaś Kajetana Grodziskiego, sędziego ostrzeszowskiego, dziedzica wsi, jak również przy współudziale innych parafian wystawiono. Obraz św. Walentego za cudowny uznany. Łaski, Lib. ben. 1373, 1156. Według danych Tow. Kred. Ziems. dobra G. składają się z folw. G. , Cienia mała i Niedoń v. Emilianów, Checwoda, osady młynarskiej Pogoń, wsi G. , Niedoń, Wiercin i Dworek. Kozi. wynoBi mr. 1993; folw. G. grunta orne i ogrody mr. 408, łąk I mr. 64, pastwisk mr. 66, lasu mr. 773, nieużytki i place mr. 50, razem mr. 1362. Bud. mur. 12, drewn. U. Fol. Cienia Mała i Niedoń v. Emilianów grunta orne i ogrody mr. 315, łąk mr. 29, pastwisk mr. 8, lasu mórg. 12, nieużytki i place mr. 15, rrzem mr. 378. Bud. mur. 6. Folw. Checwoda grunta orne i ogrody mr. 121, łąk mr. 25, pastwisk mr. 83, lasu mr. 3, nieużytki i place mr. H, razem mr. 247. Bud. mur. 2, drewn. 3. Osada młynarska Pogoń z gruntem mr. 6. Budowli mur. 2, drewn. 1. Gorzelnia, młyn wodny Pogoń i tartak na Hecwodzie. Wieś G. osad 6Q z gruntem mr. 202; wś Niedoń osad 24, z gruntem mr. 171; wś Wiercin osada 1, z gruntem mr. 31; wś Dworek osad 2, z gruntem mr. 6. Dobra Gr. należą do B gt; . Neugebauera. Gmina G. w okręgu sądu gminnego Brąszewice należy do parafij Gruszczyće, Wojków, Wągłczew i Błaszki, położona w zachodniej stronie powiatu, graniczy od półaocy z częścią powiatu kaliskiego i gminą Brzezino, od wschodu i zachodu z powiatem kaliskim, od południa z gminą Godynice. Składa się z następujących wsi i osad osada Biała, pust. Borek, wieś Brudzew, wieś Cienia wielka, osada Checwoda, wieś Gruszczyće, wś Grzymaczew, wś Jasionna, folwark Kopacz, wś Lubna jakusy, wś Lubna jarosłaj, folw. Maryanów, wś Niedoń, os. Pogoń, wś Równa, wś Sarny, wś Wcisłe, pustk. Wiercin, pustk. Wiśniewszczyzna, wś Włocin, wś Wojków, wś Wrząca, pustk. Wyrębieniec, wś Żelisław. Urząd wójta gminy G. znajduje się we wsi Wojków, odległej od m. powiatowego wiorst 22. Ogólna rozległość gminy wynosi mr. 12660; mianowicie gruntów ornych dworskich 6356 mr. , włościańskich 3108; lasów dworsk. mr. 2004; ogrodów dworsk. mr. 176, włość. 119; łąk dworsk. 131, włość. 100; pastw, dworsk. 210, włość. 95; pod zabudowaniami 137, włość. 31; pod drogami dworsk. 100; pod wodami dworsk. 63; nieużytków włość. 30; razem dworsk. mr. 9177, włość, mr. 3483 czyli 12 660. Lasów urządzonych, w których prowadzone jest gospodarstwo leśne, znajduje się mr. 1686, mianowicie w dobrach G. mr. 896; Wrząca mr. 440; Jasionna mórg. 350. Grunta przeważnie żytnie, w niektórych miejscowościach w bardzo małej ilości pszenne i to w majątkach większych dworskich, w których i produkeya zboża jest stosunkowo znaczniejsza, niż we włościańskich. Gospodarstwa dworskie w ogólności lepiej prowadzone i utrzymywane, uprawa roli postępowa; chów inwentarza w niektórych miejscowościach dobry; gospodarstwa włościańskie znajdują się w stanie średnim, działki nie wielkie, a pomimo to staranności w uprawie mało, ztąd i produkeya nieznaczna. Zbyt produktów pozostałych po zaspokojeniu miejscowych potrzeb od bywa się w miastach Sieradzu i w Błaszkach. Ludności ogółem dusz 4920, to jest katolików męż. 2326, kob. 2539; ewangelików męż. 16, kob. 22; starozakonnych męż. 10, kob. 7. Ra zem 2352 męż. i 2568 kob. , czyli 4920. Zaję cie ludności przeważnie rolnicze; z powodu braku zakładów przemysłowych i małych działków gruntu, a zwłaszcza nieumiejętnej uprawy ludność znajduje się w stanie biednym. Z zakładów przemysłowych znajdują się na stępujące tartak parowy w osadzie Checwoda przy wsi Niedoń z produkcyą roczną do 40000 rubli, wyrabia głównie bale, tarcice i t. p. ; wy wóz za granicę do Prus. Gorzelnia we wsi Ja sionna produkuje do 3500 wiader okowity; prócz tego kilka młynów i wiatraków, z któI rych znaczniejszy młyn wodny Pogoń produ kuje do 1000 korcy rocznie. Z rzemieślników znajdują się cieśle, mularze, stolarze, szewcy i kowale zaspokajający potrzeby tylko miejsco we. Kościołów parafialnych dwa, we wsiach Gi Wojków. Szkoła elementarna tylko jedna we wsi Wojkowie na 70 uczniów. Ż. Gruszczyn 1. wś i folw. , pow. włoszczowski, gm. i par. Krasocin, o 12 w. od Włoszczowy. W 1827 roku było tu 27 dm. i 185 mk. I Pol w. G. dawniej stanowił obszerne dobra pod nazwą G. Krasocin, lecz w r. 1877 podzielone zostały na kilka części rozl. wynosi mr. 404, grunta orne i ogrody mr. 263, łąk mr. 47, pastwisk mr. 62, lasu mr. 19, nieużytki i place mr. 13. Bud. mur. 3, drewn. 10, płodozmian 8polowy; są pokłady torfu, kamienia wapiennego i kamienia budowlanego; wieś Krasocin osad 88, gruntu mr. 803; wś Gruszczyn osad 48, gruntu mr. 290; wś Mieczy n 31, gruntu mr. 384; wś Borowiec osad 14, gruntu mr. 109; wś Brygido w osad 18, gruntu mr. 262; wś Rogalew osad 6, gruntu mr. 115; wś Huta Stara osad 5, z gruntem mr. 51; kolonia Lipia góra osad 28, gruntu mr. 276; wś Podlesko osad 12, gruntu mr. 110; wś Wojciechów osad 27, gruntu mr. 274; wś Występy osad 25, gruntu mr. 405; wś Jakubów osad 14, gruntu mr. 161; wś Karolinów osad 91, gruntu mr. 476; wś Stojeńsko osad 32, gruntu mr. 480. 2. G. , kol. i folw. nad Wisłą, pow. kozienicki, gm. Bożniszew, par. Magnuszew, o 2 w. od Magnuszewa. Liczy 6 dm. , 44 mk. , 600 mr. obszaru. Istniała tu czy też istnieje jeszcze fabryka serów. Bobra G. składały się z folwarkn G. i Chmielów, attynencyi Wola Gruszczyńska i wsi niżej wymienionych. Bozi. wynosi mr. 1570; folw. G. grunta orne i ogrody mr. 319, pastw. mr. 45, wody mr. 297, lasu mr. 52, zarośli mr. 86, nieużytki i place mórg. 333, razem mórg. 1132. Pol w. Chmielów grunta orne i ogrody mr. 89, łąk mr. 40, pastwisk mr. 38, nieużyt Grunowice Gruuowischken Grunowo Grunswalde Grunwald Grunwitz Gru uzi g Grupa Grupka Grupana Gruppe Grusehken Grusen Grusza Gruszczyće Gruszczyn