Folw. rządowy ma 594 mr. rozl. , wieś zaś 106 osad, 2851 mr. rozl. Wykopują tu mnóstwo urn, oręża, ozdób rogowych i kurhanów, świad czących iż G. są bardzo dawną sadybą ludzką. B. 1680 cała wieś G. opustoszała od morowej zarazy, po czem został osobny cmentarz, ,podborny z kaplicą. Jest w G. kościół paraf. św. Katarzyny i szkoła ze 180 dziećmi. Parafia G. liczy dusz 2300. F. S. Gri ot dawne nazwiska rodowe, stanowi źródłosłów nazw Groty, Grotowice, Grotów itp. Grota, ob. Celejów. Grotbusenhof niem. , ob. Ewikszta. Grotiscz, ob. Graeditz. I Grotki, wś i kol. , pow. radomski, gm. Potworów, par. Bukowno, o 6 w. od rz Pilicy. W 1827 r. było tu 11 dm. , 102 mk. ; obecnie liczy 16 dm. , 125 mk. , 260 mr. ziemi kolonistów i 135 włość. Bozkolonizowane 1876 r. Por. Grabina. Grotki, niem. Grottke, wś, pow. wołowski na Szląsku, par. kat. Heinzendorf; ma browar. Grotków, ob. Grodkóiv. Grotków, Grodkóio, niem. Grottkau 1. m. pow. na Szląsku pruskim, w okr. reg. opolskim, leży pod 50 41 59. 8 szer. płn. i 35 3 10. 2 dług. wsch. , na wzniesieniu 525 stóp paryskich npm. , nad strugą Grotkowską wodą, dopływem Nissy, przy drodze żel. z Brzegu do Mssy, o 21 kil. od Brzegu. W XIII w. książę Henryk IV założył je obok wsi Stary G. i nadał mu prawo niemieckie 22 września 1268. B. 1276 tenże książę potwierdził miastu własność lasu, który mieszczanom sprzedał jego stryj i opiekun arcybiskup Władysław. Las ten, 1792 mr. rozl. , jest dotąd w posiadaniu miasta. Bolesław ks. na Lwowie i Świdnicy około 1300 r. otoczył G. murem dotąd w znacznej części zachowanym i fosami dziś łąki i ogrody. Bolesław III ks. na Brzegu udzielił 1308 r. miastu prawo składu i stęplowania towarów podlegających cłu; r. 1317 nadał mu dużo nowego gruntu; 1324 te same prawa, które już przedtem Lignica i Wrocław miały, a r. 1344 sprzedał miasto i należne doń grunta biskupom wrocławskim, którzy G. posiadali aż do sekularyzacyi 1810 r. Biskup Przecisław 134176 zbudował bramy w murze miejskim. B. 1449 miasto od pioruna do szczętu zgorzało klęsce pożaru uległo też 1490, 1549, 1649 i 1833. B, 1466 nabyło połowę wsi Tarnów. B. 1467 otrzymało prawo magdeburskie. Biskup Baltazar wzniósł ratusz 155159 własnym kosztem; odnowił go 1668 biskup Sebastyan, w G. urodzony 1607 r. Tenże zapisał 1000 tal. na kościół i szkołę. Nowy ratusz 1840 r. wzniesioI no. W paźdz. 1855 grasowała tu cholera. G. miał 1756 r. 944 mk, ; 1780 r. 1178; 1831 r. 12000; 1861 r. 3734; 1870 r. 4379 mk. Z liKotelcem a Pietrosem, dopływami ŁomnicyDział ten górski oblewa od zach. potok Haniniec, od płn. zach. i płn. Mołoda, a od połd. wsch. i wsch. Pietros i Łomnica. Długość grzb. od Popadii po Grofę czyni 8 kil. Między Grotą a Grofeckim Kinem jest staw. 2 Gropa, szczyt w głównym grzbiecie Beskidu lesistego, w obr. gm. Zielonej, w pow. nadworniańskim, na granicy Galicyi i Węgier; zpod północnowschodnich stoków jego wypływa potok Gropieniec ob. . Wzniesienie jego czyni 1763 m. Na płn. od niego Durny wierch 1709 m. , a na południe Bratkowska góra 1792 m. . 3 Gropa, nazwa obszernej hali czyli połoniny w obrębie Czarnohory; od szczytu Czarnohory 2026 m. na połudn. wsch. , w odległości niemal 3 kil. , nad tą połoniną wznosi się czubek także Gropą zwany, 1773 m. Połonina ta, którą także Gropiwnykiem zowią, uchodzi za najcieplejszą, leży bowiem pochylona do południa, a od północy jest zasłoniona górą i lasem. 4 Jeden z północnych szczytów ezarnohorskich zowie się Howerla 2058 m. ; połoniny wschodnie zbocze Howerli pokrywające zowią się Gropą. Północne ramię Prutu ma tu swe źródła. 5 Nazwę Gropy nosi także dział górski w Beskidzie lesistym, w części na południe od Radieskula położonej. Ponad źródłami Rabieńca wznosi się w gł. grzb. szczyt Furatek 1530 m. . Od niego to na południowy zachód, już po stronie węgierskiej, jako dział wodny potoków Borszutyna i Tarnicznego, ciągnie się pomieniona Gropa. Wzniesienie jej 1340 m. 6 Niemniej i w zachodniem paśmie Karpat przychodzi ta nazwa, albo Gropa, albo Grapa. Tak np. w Pieninach, nieopodal szczytu Cisowca, wznosi się od niego na północ tak zwana Długa Grapa. W końcu nadmienić wypada, że w gwarze górali tatrzańskich wyraz grapa, gropa, oznacza oderwane, na brzeżku gdzieś miejsce porosłe lasem, jak np. w obr. Poronina wzgórza Grapa Golicowa i Kozłowa. Gropa, potok górski, w Beskidzie lesistym, w obr. Żabiego, w pow. kossowskim, w dziale Czarnohory, także Gropieńcem zwany, wytry ska po zachodniej stronie góry i hali Gropy 1773 m. , płynie na południe przez Halę Poliwny i wpada z lew. brz. do Szybenego potoku. Długość biegu 5 kil. Br. G. Gropana, przys. wsi Rudestie. Gropce, ob. Grabce, niem. Grapitz. Gropieniee, potok górski, ma źródła w Beskidzie lesistym, w obr. gm. Zielonego, w pow. nadworniańskim, na stoku góry Gropy 1763 m. , wznoszącej się w granicznym grzbiecie Beskidu; płynie jarami leśnemi ku płn. wschodowi, zabiera od lew. brz. potok spływający zpod Durnego wierchu 1709 m. i wpada z lewego brz. do Durnińca ob. , dopływii By1 strzycy czarnej czyli nadworniatfskiej. Dłu gość biegu 9 kil. Br. G. Gropischken niem. , wieś i os. , pow. kłajpedzki, st. p. Lankuppen. Groschendorf niem. , ob Grossendorf niem. . Groschken niem. , ob. Groszki. Groschkenkampe niem. , wś, pow. gdański, st. p. Stutthof. Groschowitz niem. , ob. Groszowke. Grosiwo, os. karczmarska, pow. sieradzki, gm. Bogumiłów, par. Sieradz, należy do dóbr Dąbrówka ob. , ma 21 mk. ż. C ross, po niemiecku Wielki. Wyraz ten wchodzi w skład wielu nazwisk geograficznych zniemczonych, równie j amp; k Grosse, Grossen, ale nazw tych nie wymieniamy tu, objaśniając tylko, ze zna leźć można opisy pod główna, nazwą, np. Grossmorin pod Morin, órosse Damerau pod Damerau, Grossen Kogosen pod Rogosen. jp. s. GrossBaum niem. nazwa, polskiej nie ma, wieś, pow. labiewski, o 20 kil. na wsch. od Labiewa, w okolicy równej, przerzynanej wpływającemi do Deimy i Timbru kanałami, o bok nieznacznych pagórków; zagłębienia z grun tem bagnistem, prawdopodobnie były w tej okolicy jeziora dawniej. Mieszk. 183, ewan. po litewsku mówiących. Wywóz drzewa do Królewca z lasów rządowych; staoya poczto wa z pocztą osobową do Labiewa i Mehlawiszek. . B. Grossainen niem, folw. , pow. holądzki, st. p. Q, uittainen. Grossberg niem. , ob. Gniazda. Grossburg niem. , ob. Borek. Grossdorf niem. , wś, powiat babimoski, 2. G. , wś i folw. , pow. bukowski. 3. G. , wś i folw. , pow. międzychodzki; ob. Wielkawieś. Grossdorf niem. , ob. Chmielnik i Wielo wieś. GrossEIsingen niem. , ob. Tłukom. Grossendorf niem. , ob. Wielka wieś i Wielowieś. Grossendorf niem, , także Groschendorf, ob. Wielgowieś, Wielkieimi. Grossendorf niem, , wś, pow. licbarski, st. p. Licbark. Grossenhaiii niem. , ob. Osiek Wielki. Grosshaenchen niem. , ob. Wosyk. Grossheim niem. , pow. gierdawski, 1 dobra i młyn, st. p. Alberga. 2 os, stać. p. Gierdawa. Grosshof niem. , folw. , pow. welawski, st. p. Tapiawa. Grosshof niem. 1. ob. Góra, powiat pszczyński. 2. G. , folw. dóbr Busławice, powiat raciborski. 3. G. , sołtystwo rycerskie pod wsią Bischofswalde, pow. nissański, ma 530 m. rozl. GrossLibenthal niem. , osada niem. i st. poczt, pow. odeski, w obrębie większych staJ eyj Odessa i Akkerman. Grossmiihle niem. , młyn i folw. , pow. międzychodzki, ob. Wielki młyn. Grossiaiiiłiie niem. , młyn nad Prosną w Gołkowicach, pow. kluczborski. Grossów lub Aleksandrówka, folw. , pow. warszawski, gm. Młociny, par. Wawrzyszew, obok Marymontu; piękny ogród, staw zary biony, letnie mieszkania. Noto. Grossowice, kol. , pow. radomski, gmina Gzowice, par. Radom. Liczy 30 dm. , 227 mk. i 919 mr. ziemi do kolonistów należącej. W XV w. dziedzicem wsi był Piotr Kotuszewski Grosowski h. Wąż Dług. I, 381. Grosspostwitz niem. , ob. Budystecy. Grosssee niem. , ob. Jeziora, Grossvater niem. , ob. Dziadek. Grossvorwerk niem. , folw. należący do dóbr WielkoStrzelecki zamek, na płn. od m. W. Strzelce, ma 654 mr. rozl. j GrossWerder, kol. w pow. borzeńskim, gub. czernihowskiej. Parafia katol. pod wezw. Różańca świętego, dekanatu homelskiego, dusz 1039. Kościół w 1766 wzniesiony kosztem parafian, kaplica w Chreszczatyku. Grostwo niem. Neuwelt, wieś i gm. , pow. inowrocławski; 5 miejsc 1 Gr. ; folw. 2 Bombiszek; 3 Kruk; osady 4 Grosfcwo fNeuwelt; 5 Czterydomy Vierhaeuser; 21 dm. , 280 mk. , 109 ew. , 150 kat. , 21 żydów, 73 analf. Najbliższa poczta i st. kol. żel. w Inowrocławiu. 2. G. , cegielnia, pow. bydgoski, 1 dom, 8 mieszk. , należy do miasta Bydgoszczy ob. . Grosz. .. niem. , ob. Gross. .. niem. . Grosz Ostatni. Nazwa wielu karczem w I Królestwie Polskiera. Groszki 1. wś szlach. , pow. kutnowski, gm. Wojszyce, par. Bedlno. W 1827 r. było tu 15 dm. , 120 mk. , obecnie liczy dm. 11, mk. 161, gruntu ornego mr. 265, łąk mr. 7. 2. G. , wś i folw. , pow. węgrowski, gm, Sinołęka, par. Grębków. W 1827 r. było tu 17 dm. , 107 mk. ; obecnie liczy 15 domów, 233 mk. i 1265 mr. ziemi. Groszki 1. niem. Groschken, wś, powiat ostródzki, st. p. Dąbrówno. 2. G. , wś w pow. j niborskim. Os. Groszków, wieś i dobra we wschodniej stronie pow. rzeczyckiego, nieopodal Dniepru, w miejscowości żyznej i handlowej, w gminie zaśpiańskiej, dziedzictwo WołkaŁaniewskie go, folw. ma obszaru 870 mr. AL Jel. Groszoty, dobra w powiecie rzeczyckim, własność dziedziczna rodziny Przyborów, mają obszaru 2415 mr. , dochód z propinacyi i mły nów 300 rubli. Al. Jel. Groszowi ce, niem, Groschowitz, wieś i folw. , pow. opolski, nad Odrą, o 4 mili od Opola. Gropa Gri Grota Grotbusenhof Grotiscz Grotki Grotki Grotków Grotków Gropa Gropana Gropce Gropieniee Gropischken Groschendorf Groschken Groschkenkampe Groschowitz Grosiwo Gross Grossainen Grossberg Grossburg Grossdorf Grossdorf Gross Grossendorf Grossendorf Grossendorf Grossenhaiii Grosshaenchen Grossheim Grosshof Grosshof Gross Grossmiihle Grossiaiiiłiie Grossów Grossowice Grosspostwitz Grosssee Grossvater Grossvorwerk Gross Grostwo Grosz Grosz Groszki Groszki Groszków Groszoty Groszowi ce