14 mk. prawosł. 1866. Gromówka, ob. Łuczyniec. Gromoly, al. Gramoty, niem. Gramten, wieś i folw. , pow. suski, nad Drwęcą, przy granicy lubawskiego powiatu, blisko atacyi kolei żel, w Rudziczu Raudnitz. 1. włość, wieś liczy obszaru mr. 911, budynk. 66, dom. mieszk. 31, katol. 3, ewang. 340. 2 wybud. i folw. do Rudzicza, obszaru ziemi przeszło 2800 mórg. , budynk. 25, dom. mieszk, 11, katol. 11, ewan. 240. Parafia Iława, szkoła w miejscu, poczta i sfcacya kolei żel. Rudzicz, przedtem Iława. Przed reformacyą istniał tu kościół, zapewne parafialny, do proboszcza należały 4 włóki, patronatu był prywatnego. Kiedy opustoszał nie wiadomo, ale w połowie XVII wieku nie pozostało po nim ani znaku. Wizyta biskupa Olszowskiego wspomina o nim Medio milliari eoque mediocri a villa Łavice consistit villa nuncupata Gromoty, juris haereditarii terrestris et ditionis ejusdem generosi Ernesti Wolff a Kreitz, S. R. Mtis colonelli, ubi exstabat ąuondam ecclesia modo damolita et solo aequata, ipsius mansi dotales ąuatuor inhucusąue reperiuntur et in usum suum applicavit illos dominus loci. Kś. F. Gromskie jez. , ob. Grom. Gron, wieś na Podhalu nowotarskiem, pow. nowotarski, par. w Białce, od Nowegotargu 8 kil. na południowywschód, na prawym brzegu potoku Leśnicy, w dorzeczu Dunajca; graniczy od zachodu z Leśnicą, od wschodu z Białką, od północy z Gronkowern. Wieś ta powstała na początku XVII wieku i zwała się Grońcem. Było tu sołtystwo. Założycielem jego był niejaki Adam Groński Bełzyk Belczyk, który otrzymał nań przywilej od Zygmunta III, w Warszawie 7 lipca 1628 r. nadany. Posiadał on prawo wy karczowania dwóch łanów od pot. Leśnicy aż po Białkę, jakoteź prawo na młyn, karczmę i wolną pastwę na wierchu Leśnica, Karpecina i Jaworzy. Po nim dzierżył sołtystwo syn jego Andrzej Bełzyk. W XVIII wieku było ono w posiadaniu Wojciecha i Bartłomieja Rusinów czyli Białodunajeckich za przywilejem Augusta III z 14 listopada 1749. Według lustracyi z r. 1636 było w G. zarębników, półzarębników z nowakami 24, chałupników 1. Płacono czynszu złp. 132 gr. 20. Według lustracyi z r. 1660 było zagród 14 bez ról, zagrodników 27; płacono rozmaitego czynszu złp. 193 gr. 20. Według lustracyi z r. 1765 było ról 17, zagród 4. Płacono rozmaitego podatku złp. 1531 gr. 4. W r. 1777 było w Gr. domów 96, mk. 488 chrzęść; w r. 1799 domów 110, mk. 607 chrzęść; w r. 1824 domów 118, mk. 687; w r. 1869 domów 137, mk. 768 386 męźcz. , 382 kob. . W roku 1880 dusz rzym. kat. 750 według szem. dyecezyi I tara. . Obszaru większej posiadłości niema. Mniejsza zaś posiadłość zawiera roli ornej 1493, łąk i ogr. 152, pastw. 120, lasu 27 mr. austr. Posiada jeden młyn i jeden tracz. Wzniesienie wsi 1 Leśnica potok, tracz, 705 mr. ; 2 zabudowania przy granicy gronkówskiej przy rozszczepieniu się drogi ostrowskogronkowskiej na ramię południowe idące dzia łami ku Bukowinie i ramię południowowsch. do Białki, 683 m. ; 3 zabudowania już między temi ramionami, od poprzedzających 300 mr. dalej na południe, 694 mr. ; 4 wzgórze Kotelnica, miejsce znaku triangulacyjnego, 917 mr. Gl eba owsiana. Poczta Nowytarg. Właściciel Ludwik Eichborn. Br. G, Gron, wyrażenie powszechne u górali beskidowych, tak zachodnich, jak wschodnich; oznacza ono tak górę, jak krawędź lub bok góry. Jestto wyraz czeski hron, zapożyczony od Słowaków węgierskich. Por. Grań. Nie mniej u Hucułów przychodzi ta nazwa, gdyż jak ISofron Witwicki pisze w rysie historycz nym o Hucułach Lwów 1863, str. 44 Huj culi lubią swe pomieszkania mieć na wynios łym pagórku, zwanem gruń. Stąd też w ca lem paśmie karpat spotkać się można z górami, którym nadano nazwę Gronia. Tak np. w Pie ninach mamy górę Gron czyli Dział, wzno szącą się stromo ponad Kałuszową, a porosłą świerczyną i jałowcem. W dziale Babiej góry, stok północnowschodni Mądrejławy 1170 m. zowie się Golistym gro niem. W obr. gm. IJjsół, w gł. grzb. Beskidu, nad Złatną, wzno si się szczyt Wilczy gron 961 m. j. W jab łonko wskim dziale gór beskidzkich, na grani cy Szląska austr. , j st Marcinów gron 721 mr. ; koło Istebny na Szlązku austr. Złoty gron 710 m. . W obr. gm. Osławicy w pow. sanockim, w głównym grzb. Beskidu wznosi się góra Gron; w obr. Łupkowa Megelin Gruń 759 m. ; w obr. gm. Woli michowej Wysoki groii 909 m. ; po stronie węgierskiej, od tego na połd. zach. , ponad miasteczkiem Vilag wznosi się Ostry hruń 578 m. ; w obr. gm. Cisnej, nad pot. Salinką, jest Hony gruń 820 m. ; w obr. działu Czarnej połoniny, nad źró dłami Bystrzycy czarnej rozpościerającej się, po stronie węgierskiej, na południe od Brat kowskiej góry 1792 m. , mamy Okolski gron 1265 m. , Żychałowski gron 986 m. , Tatulski gron 1366 m. , Czarny gron 1369 nu, Tousty tłusty gron 1372 m. ; na zachód od Howerli czarnomorskiej po stronie węgierskiej jest Łanczynieski gron 1353 m. , a od Pietrosa 2022 m. na płn. są Szeroki gron 1013 m. i Kiczera gron 1195 m. , itd. Br. G gt; Groii, góra w pow. frydeckim; na szczycie kaplica N. M. P. , do parafii Stare Hamry należąca. Gronaj uo, niem. Griirihagen, w dokumentach Grunekayn, Grunow, Grunau, GronaynoA włość, wieś, pow. sztumski, nad znacznem je ziorem, pół mili od bitego traktu sztumskomalborskiego, 1 milę od Sztumu. Obszaru zie mi liczy mr. 2548, budyń. 75, dom. mk. 35, kat. 186, ew. 101; parafia Dąbrówka niemiec ka, szkoła w miejscu, poczta Malbork. Przed tem Gr. należało do dóbr starościńskich sztum skich. Kś. F. Gronau niem. , ob. Gronowo. Gronau niem. , wś, pow. iicbarski, st. p. Arnsdorf. Gromi, Grondy, ob. Grąd, Grądy. Grondcn niem. , ob. Grądy. Grondi niem. , pow. lubawskie ob. Grądy Grondischken niem. , ob. Grądyszki. Giondowkcn niem. , ob. Grądówka. Grondzau niem. , pow. brodnicki, ob. Grazawy. Grondzken niem. , ob. Grądzhie. Groueiken lub Gnteneiken niem, dobra, pow. darkiemski, st. p. Boć winka. Gronek, ob. Runek i Górce, str. 702, t. II. Groniec, wś, pow. olkuski, gm. i par. Sławków. Gronity, niem. Gronitten, wś, pow. olsztyński, około 3 4 mili od Olsztyna, przez wś przechodzi kolej toruńskowystrucka, okolica lesista i piaszczysta, ludność polska w tak zwanej katolickiej i polskiej Warmii. Wieś Gr. zdawi na należała do warmińskiej kapituły. R. 1353 wystawiła kapituła przywilej prusakowi Noyden na 6 włók, które otrzymał na własność pruskiem prawem circa lacum Crummensee i na 2 włóki in Damerovia; za inne włóki, co miał nad jeziorem Curtos Kort See in Garranczen. Od opłaty miał 7 lat wolnych, ale do służby wojennej, żeby ziemię zabezpieczyć przed nieprzyjacielem, jest zobowiązany służyć nam będzie on i jego następcy zbrojno na koniu i płacić czynszu jak inni; prawo ma łowienia ryb w jeziorze Crummensee małemi narzędziami dla potrzeby i takżfe wolno mu polować odbywać łowy win extrema nostra solitudine morę aliorum pruthenorum. Jeżeliby kto miał zabić wspomnianego prusaka 1Soyden lub jego następców, karany będzie 30 grzywnaj mi. Tego samego r. 1353 niejaki Gedikei Coy tiko otrzymali od kapituły podobny zupełnie przywilej na 6 wolnych włók nad jeziorem. Crummensee i na 2 włóki w Dąbrowie zamiast innych posiadłości, jakie mieli circa Cartoyen in Karuniten, z temi samemi, jak powyżej, warunkami. R. 1426 nadaje kapituła Kirstanowi von Granyten 2 włóki wolne od wszelkich opłat, dopóki będzie strażnikiem nad barciami kapitulnemi Bienenwart. Kościół oddawna istniał we wsi Gronitach, przyłączony był jako filia, do Olsztyna. R. 1353 przywilej lokacyjny nie wspomina prawda o tutejszym kościele, ale w r. 1500 nowy tu był w miej sce podupadłego starego kościoła postawiony, konsekrował go tegoż r. 1500 biskup sufragan warmiński Jan episcopus Simbaliensis pod tytułem św. Wawrzyńca. Lustracya z r. 1656 donosi We wsi Gr. jest włók wolnych pru skich 16, które posiadają 3 wolni preuss. Freyen. Po sekularyzacyi dóbr kościelnych rząd pruski wydał tę wieś dotychczasowym osadni kom. Kś. F. Gronków, wieś na Podhalu nowotarskiem, pow. nowotarski, 5 kil. na południowy wschód od Nowegotargu, par. łać. w Ostrowsku. Wś legła w dolinie potoku Leśnicy, w dorzeczu Dunajca. Graniczy od północy z Ostrowskiem, od zachodu z obszarem Nowegotargu i Szaflar, od południa z Groniem. Wschodnia granica G. tworzy granicę Galicyi ze Spiżem Nową Białą. Rozciąga się ona z południa na północ 5 kil. przeszło. Oprócz Leśnicy zrasza obszar jego Czerwonka, dopływ Leśnicy. Wzniesienie wsi 1 wzgórze Gronków, miejsce znaku triangulacyjnege, 670 m. ; 2 miejsce od poprzedzającego 600 m. wprost na północ, ponad Czerwonką i drogą z Szaflar do G. wiodącą, 651 m. ; 3 przejście północnego ramienia drogi z Nowegotargu przez potok Czerwonkę, 596 m. ; 4 brzeżek od poprzedzającego miejsca 625 m. na północ, po stronie północnej potoku Czerwonki, a 100 m. na zachód od drogi do Ostrowska, 594 m. ; 5 brzeżek na północ od mostku na Leśnicy, po drodze z Gronkowa do Gronia, między tą drogą a drogą z Nowegotargu, 125 m. od mostku, 623 m. ; 6 wzgórze na granicy leśnickiej, 1025 m. od znaku triangulacyjnego na południowy zachód, 702 m. Na granicy gronkowskoleśnickiej, w obrębie Gr. , pokłady torfu. Wzniesienie ich 595 m. npm. Obszaru większej posiadłości nie ma. Mniejsza zaś posiadłość ma roli ornej 1700, łąk i ogr. 121, pastw. 86, lasu 19 mr. austr. W r. 1777 było w Gr. domów 90, mk. 456; w r. 1799 domów 103, mk. 609; w r. 1824 dm. 116, mk. 743; w r. 1869 dm. 141, mk. 858 mężcz. 413, kob. 445. W r. 1880 dusz rzym. kat. 829 szem. dyec. tam. . Poczta Nowyfcarg. Właściciel Ludwik Eichborn. Wieś ta powstała w miejscu Starego Cła Antiąuum Theloneum, jednej z najdawniejszych osad na Podhalu. W pierwszym dyplomie lokacyjnym miasta Nowegotargu z 6 czerwca 1252 r. wymienione Theloneum, Cło, zdaje się być tą osadą. Bolesław, książę sandomirski i krakowski, pozwala Piotrowi, opatowi szczyrzyckiemu, nad Białym Dunajcem założyć miasto na prawie nemieckiem; ma mieć imię Novum Eorum, t. j. Nowytarg, obejmować sto łanów, gdyby się tyle lub więcej znalazło między rzekami Ostrowskiem niezawodnie dzisiejszą Leśnicą i Ro goźnikiem, a od Lepietnicy rzeczki aż po za Gromówka Gromówka Gromoly Gromskie Gron Groii Gronau Gromi Grondcn Grondi Grondischken Giondowkcn Grondzau Grondzken Groueiken Gronek Groniec Gronity Gronków