dal drogą z towarami kupców, został od nich zabity. Ojciec okrutny nie posiadał się teraz ze złości i postanowił wszystkich ludzi, któ rych tylko napotka, pozabijać. I tak już wie lu pomordował ze swojego zamku. Aż dopiero pobcżay jakiś pielgrzym o tern usłyszał, przybył tu i owego rycerza przeklął, że się w psa czarnego zamienił. Zamek wtedy cały ze wszystkiemi skarbami i mieszkańcami zapadł się w ziemię gt; i tylko staw niezgłębionej wody po nim na górze został. 55oeą, kiedy duchy się ukazują, zwykle widywano w stawie owe go psa czarnego, jak leżał na małem czółnie i pływał po wodzie. Ale potem przybyło tu o niedzieli za dnia kilku ciekawych chłopów i chcieli wodę zmierzyć, bo mówiono, iż nie ma gruntu. Wzięli kamień na linie uwiązany i spuszczali. .. Aż naraz wielki trzask i skom lenie nieznośne, jakoby psa, w wodzie powsta ło Przestraszeni wszyscy uciekli, i od tego czasu owego psa czarnego na zaklętej górze nie widziano. Nawet woda w stawie powoli wy schła. A teraz ludzie tak mało są trwożliwi, że oną górę rozorali i sieją. Porównaj Dr. Tóppen Mazurische Sagen und Marchen 127. 2. GL, niem. Grodzisken, wś, po w. jańsborski, na samej granicy Królestwa Polskiego, przy strudze do rz. Pisy wpadającej, ludność ma polską ewangelicką. KL F. Grodzisko 1. folw. dóbr Wysoka, powiat olesiński na Szląsku. 2 G. , wś i folw. , pow. wielkostrzelecki, par. Rośmirz, o 1. 45 mil od W. Strzelc. Istniały już przed r. 1429 i wte dy był tu kościół filialny. Dziś GL ma 100 osad, 1570 mr. roli a folw. 900 inr. rozl. 3. G. , ob. Groetsch. F. S. Grodzisko, niem. Groeditz i Groetsch ob. . Grodzisko, niem. Gratiske, dawny gród ObotrytówPyżan, według Dominika Szulca. Grodzisko szczyrzyckie, odosobniona góra 623 m. n. p. m. , na gruncie wsi Poznachowic górnM w parafii Góra św. Jana, pow. wielickim, nieopodal od Szczyrzyca, na grzbie1 cie pasma lesistych wzgórzy, przedzielających doliny dopływów Eaby, rz. Krzyworzeki i Stradomki w górnym swym biegu także Sreniawą zwanej, wznosząca się w kształcie samotnego olbrzymiego kopca, na którego szczycie stał niegydś, dziś w gruzach leżący, starodawny gród Szczyrzyc, dziedzictwo i siedziba przemożnego rodu Jaxów h. Gryf. Budynki były tu prawdopodobnie, jak wszystkie zamki wówczas, w wyższych piętrach drewniane; więc pozostały tylko zwaliska kamiennych baszt, blanków, szkarp i podmurowań; te jednak są jeszcze imponujące i dają wyobrażenie o rozpołożeniu tej kolosalnych rozmiarów budowy znać jeszcze gdzie była od str. południa główna brama i pomost zwodzony, al głębokie zapadliny, miejscami zasypane gru1 zami, wskazują gdzie były piwnice. Według I utrzymującej się stale z dawien dawna w kla sztorze szczyrzyckim tradycyi, miał ten gród spłonąć po powrocie Bolesława Śmiałego z wyprawy kijowskiej. Widok ze szczytu zwa lisk wspaniały w str. płd. na Podgórze i Tat ry, po za Kraków i w dalekie zawisie. Poni żej grodziska, w połowie wschodniej pochy łości góry, jest śród lasu miejsce, otoczone w I czworokąt wałem i pozawalanym rowem, Klasztorzyska zwane, o którem rozpowszechnio ne jest mniemanie że po przeniesieniu, cyster sów r. 1243 z Ludzimierza do Szczyrzyca, za łożonym tu był pod opieką zamku pierwotny klasztor, później dla niedogodnego położenia na teraźniejsze miejsce przestawiony; jednak że to przypuszczenie nie zdaje się prawdopodobnem, jeżeli tradycya co do czasu spalenia grodu około r. 1077 się nie myli; gdyż zakon cystersów powstał r. 1098, zaś ich klasztor w Ludzimierzu założony r. 1234, w dziewięć lat później przeniesiony do Szczyrzyca, nie mógł tu eh onió się pod opiekę zamku, którego wów czas dawno już nie było, a innej przyczyny zakładania go w tak nieprzystępnem miejscu nie mogło też byc. Że tu stał pod opieką zam ku w bardzo odległych czasach klasztor to pe wna, prawdopodobnie najdawniejszych bene dyktynów. Por. Szczyrzyc. M. Ż. S. Grodzisko, wzgórze, ob. Gródek nad Dunajcem, Giecz i w. i. Grodzisko, potok, nastaje w obr. gm. Różanki, w pow. jasielskim, z dwóch strug łączących się we wsi Różance. Płynie łączkami przez obr. gm. Różanki na wschód, zabierając tak od półn. jak płd. brzegu liczne strugi, spływające z sąsiednich wzgórzy. Następnie przerzyna Grodzisko pow. rzeszowski, gdzie od lew. brzegu bierze potok Zawadkę. Wzniesienie wód w Grodzisku 248 mr. Od ujścia Zawadki zmienia potok swój kierunek na płd. wschodni, tworząc odtąd granicę gmin Tropią i Strzyżowa od Grodziska i Dobrzechowa. W końcu przerzyna gościniec strzyżowski i w obr. gm. Strzyżowa uchodzi z lew. brz. do Wisłoka. Ujście 236 m. Długość biegu 13 kil. Potok ten zowią także Sworszówką. Br. G. Grodziszczany, wś w pow. sokolskim, gub grodź. , o 28 w. od Sokółki, chat 34. Grodziszcze, niem. Grodischtz, wieś, pow. cieszyński na Szląsku austr. , rozl. mr. 1498, ludn. 761, ma 2 szkoły ludowe. Czyt. J. Drozd Pamiętnik ewang. szkoły ludowej w G. Cieszyn, 1872. G. należy do parafii katolickiej Cierlicko. F. S. Grodziszcze, niem. Groitzsch, kilka wsi w b. Saksonii pruskiej nosi tę nazwę. Grodziszczko 1. wś, pow. szamotulski, 8 dm. , 59 mk; , wszyscy kat. , 13 analf. Poczta i kol. żel. w Buku o 5 kil. 2. G. , dom. , pow. szamotulski z Brzozą, 3438 mr. rozl. , 5 dm. , 125 mk. , 3 ew. , 122 kat. , 44 analf. Własność Michała Żerońskiego. 3. G. , ob. Grodzisko. Grodztozki, łotew. Grodziszkas, folw. w Inflantach polskich, pow. dyneburskim, par. nidermujskiej, odznaczający się dziwnie uroczem położeniem, stanowi dziedziczną własność rodziny Szredersów, osiadłej tu od paru wieków, U stóp urwiska, na którem jest zbudowany, przepływa bystra Jasza, znana ogólnie z malowniczych swych brzegów. G. M. Grodziszki 1 wś włość, pow. wileński, 3 okr. adm. , o 58 w. od Wilna, 2 dm. , 25 mk. katol. 2. G. , wś włość, pow. dzisieński, o 116 w. od Dzisny, 2 okr. admv 3 dm. , 35 mk. 1866 Grodzkie, wś, pow. lipnowski, gm. Spethal, par. Dobrzyń nad Wisłą, liczy 16 dm. , 29 mk. , 87 mr. , w tern 85 ornych. Grodzkie stare, G. nowe i G. szczepano więta, wsie, pow. mazowieeki, gm. Chojany, par. Kulesze. W 1827 r. G. stare liczyły 25 dm. , 142 mk. , G. nowe 22 dm. , 119 mk. , G. szczepanowięta 13 dm. i 81 mk. Wsie te, zamieszkiwane przez drobnąszlachtę, otrzymały nazwę od grodu jaki istniał w czasach przeddziejowych nad rz. Rokitnicą w pobliżu wsi Wnory por. Tyg. Illustr. z 1873 roku Nr. 295. Eoiwark Grodzkie Nowawieś lit, S podług opisu z r. 1840 rozl. wynosi mr. 246, grunta orne i ogrody mr. 120, łąk mr. 20, lasu mr. 36, pastwisk mr. 30, nieużytki i place mr. 1, grunta włościańskie mr. 30. Br. Oh. Gródzkowola, Grodzka Wola, wś, powiat grójecki, gm. Kobylin, par. Grójec Por. Goszczyn. Grodzkowszczyzna, 1sza i 2ga, 2 zaśc prywatne, pow. święciański, 1 okr. polic, mk. katolików 48, dm. 3, od Swięcian 17 w. Grodzonowice, wś, pow. pińezowski, gm. Drożejowice, par. Dzierążnia. W 1827 r. było tu 23 dm i 140 mk. G. należały do biskupstwa krak. Lib. benef. I, 528. GrodztwoKowal, ob. Kowal. Co d gt; znaczenia wyrazu Grodztwo ob. Grodzisko przez A. P. , str. 841. Groe. .. , ob. Gre. .. i Grae. .. niem. . Groeben niem. j ob. Grabin i Grabinek. GroebenSee niem. , właśo. GriebenSee, ob. Grzybińskie jez. i Drwęca. Groebenzin niem. , pow. bytowski, ob. Graboczyno. Groebnig niem. , po morawsku Kremnikl ob. , pow. głupczycki. Groeditz niem. , prawdopodobnie Grodzisko, także Grodyc, inaczej Groeditzberg, dwie wsie i obok zamek na górze t. n. w pow. złotogórsko hajnowskim na Szląsku, z ruinami burgu, który w wojnie 30letniej miał znaczę nie. Szląscy książęta ligniccy urządzali tu świetne turnieje. Bliższe szczegóły podaje jłtiiller w dziele Die alten Burgfesten n. Ritterschloesser Schlesiens. F. S Groeditz niem. , ob. Erodziszczo łuż. . Groeditz niem. , ob. Graeditz niem. . Groegersdorf niem. , ob. Gregersdorf. Groeningen niem. , os. , pow. starogrodzki, I st. p. Tczew. I Groeschpelken niem. , lub Groespelken, wś, pow. tylżycki, st. p. Laugszargen. Groesen niem. , ob. Greze. Groeszen niem. , wś, pow. kłajpedzki, st. p. Prekulsk. Groeszuppen niem. , wś, pow. kłajpedzki, st. p. Aglonen. Groetsch niem. , Grodzisko, wś i folw. , pow, kozielski, par. Nacisławice, o pół mili na płd. od Głogówka, w kącie między po w. prądnickim i głupczyckim. Folw. ma 310 mr. rozl. a wieś 35 osad, 669 mr. rozl. , łąki nad Stradunią, młyn wodny, gorzelnię i browar. Groetsch niem. , ob. Gromzezo łuż. . Groetz, inaczej Groeditz niem. , pow. złotogórsko hajnowski. Ob. Groeditz. Grofa, ob. Gropa. Groińsko, ob. Groiisko. Groitzig niem. , ob. Grójce. Groitzsch niem. 1. Groicz, miasto saskie w okr. reg. lipskim, 2500 mk. , słynie z szewetwa. 2. Grodziszcze, dwie wsie w okr. reg. merseburskim, pod Hallą i pod Eilenburgiem. Grójce, ob. Grójec. Grójce 1. Wielkie czyli Stare, niem. Gross Groitzig, wś, pow. babimoski, oddzielone Obrą i jeziorem od Gr. Małych; 19 dm. , 124 mk. , 73 ew. , 51 kat. , 25 anajf. Poczta w Chobienicach Kobuitz o 2 kil. , st. kol. żel. w Zbąszyniu Bentschen o 10 kil. 2. G. małe czyli nowe, niem. Klein Groitzig f wś, pow. babimoski; 12 dm. , 78 mk. , 61 ew. , 17 kat. , 12 analf. Poczta w Chobienicach Kobnitz o 3 kil. , st. kol. żel. w Zbąszyniu o 11 kil. 3. G. małe, dom. , pow. babimoski, należy do Chobienic; 8 dm. , 138 mk. , 6 ew. , 132 kat. , 53 analf. Własność hr. Karola Mielźyńskiego. Grojcy. Tak przezwano urzędownie m. pow. Grójec po r. 1863. Grójczyk 1. wś, pow. włocławski, gmina Pyszkowo, par. Boniewo. Dobra G. podług opisu z r. 1868 składają się z folw. Grójczyk, Sułkówek, Klawisz, dezerty Bożygniew i wsi Sułkówek. Rozl. w posiadaniu dworskiem wynosi mr. 1092. Wieś Sułkówek osad 99, z gruntem mr. 14. Gx óje lt; 3 v. Ogrójec, to samo co Grodziec y, Ogrodziec Ogrodzieniec, miejsce odgrodzone, oddzie lone w celu zabezpieczenia od napadów nieprzyjaciel skich, lub wyłączenia od wspólności w użytkowaniu ziemi przysługującej oałemu opolu. Zt d poszły na zwy ogród, zagroda. Br. Ch. Grójec 1. dawniej Grodziec, miasto powia Grodzisko Grodzisko Grodziszcza Grodziszcze Grodziszczko 1 Grodztozki Grodziszki Grodzkie Grodzkie stare Grodzkowszczyzna Grodzonowice Grodztwo Groe Groeben Groebenzin Groebnig Groeditz Groegersdorf Groeningen Groeschpelken Groesen Groeszen Groeszuppen Groetsch Groetz Grofa Groińsko Groitzig Groitzsch Grojcy