ście lwowskie i Podgaje na wsch. Następnie I zwęża się staw znacznie a od Drozdowie począwszy rozszerza znowu w kierunku płn. wsch. i płn. , i ta część jego, znacznie większa od pierwszej, zwie się stawem Drozdowickim. Grodeczek, niem. Groddeczeh, osada do wsi Gródek, pow. świecki, nad Czarną wodą położona, w lesistej okolicy, liczy budynk. 7, dom. mieszkalnych 2, katol. 13; powstała na gruncie dawniejszego folwarku starościńskiego Gródka. Parafia Drzycim, szkoła Gródek, poczta i stacya kolej żel. Laskowice. Grodeczenka, mała rzeka w południowowschodniej stronie pow. borysowskiego, wpada do Berezyny z prawej strony, która jest ważnym dopływem do Brusiaty AL JeL Gródek 1. folw. , pow. nowomiński, gm. i par. Wiązowna, 210 mórg. rozl. , własność J. Skibińskiego. 2. GM folw. , pow. konecki, gm. i par. Borkowice. Obecnie jest tu 1 dom, 18 mk. i 194 mr. obszaru. Należy do Borkowic, dóbr ks. Czetwertyńskiej. Czyt. Łaski, Lib. benef. II, 224. 3. G. , wś, pow. opoczyński, gm. i par. Przysucha. W 1827 r. było tu 8 dm. , 49 mk. obecnie liczy 9 dm. , 81 mk. i 83 mr. ziemi włość, a 1 mr. dworskiej. 4. G. , wieś, pow. kozienicki, gm. Policzna, par. Gródek. Liczy 22 dm. , 267 mk. , 511 mr. ziemi dworsk. i 551 mr. włość. Własność ks. Ludgardy Jabłonowskiej, Jest tu kościół par. murowany, założony przez Annę z Mysłowskich Kochanowską, żonę Andrzeja, brata stryjecznego Jana, w 1598 r. Wniosła ona tę wieś w posagu w rodzinę Kochanowskich. GL leży blizko bardzo od Czarnolasu. Par. Gr. dek. kozienickiego, dawniej zwoleńskiego, 1838 dusz. 5. G. i G. poduchowny, pow. włoszczowski, gm. Chrząstków, par. Kuczków. 6. G. , wieś i folw. , pow. sokołowski, gm. Jabłonna, par. łac. Sokołów, par. gr. Gródek. Położenie faliste, gleba pszenna, 2641 mr. rozl. , 63 dm. , 650 mk. Na lewym brz. Buga, śród uroczej miejscowości dwór się wznosi. B, . 1827 było tu 62 dm. , 414 mk. Na polach szczątki bronzu i okrzeski krzemienne po Jadźwingach, którzy tu od niepamiętnych czasów mieszkali. Dobra Gródek składają się z folwarku G. , Teofilówka, osada Zaborna, realności Sielce i wsi G. Rozl. wynosi mr. 2369; folw. G. grunta orne i ogrody mr. 693, łąk mr. 237, pastwisk mr. 103, nieużytki i place mr. 121, razem mr. 1154. Bud. mur. 21, drewn. 10, płodozmian 9 i 13polowy. Folwark Teofilówka grunta orne i o grody mr. 160, łąk mr. 131, lasu mr. 615, nieużytki i place mr. 13, razem mr. 918. Budowli drewn. 6; osada Zaborna bud. drewn. 5. Nadto gruntu mr. 296, znajdującego się za Bugiem w Cesarstwie Rossyjskiem. Realność Solce z gruntem mr. 58 w r, 1871 od dóbr oddzieloną została; młyn pływak, cegielnia smolarnia z wyrobem smoły, dziegciu, terpentyny i węgla, fabryka zduńska z wyrobem naczyń kamiennych i kafli. Wieś G. osad 59 z gruntem mr. 1124. Dobra G. były niegdyś własnością Edmunda Chojeckiego Charles Edmond. 7. G. , wś, pow. włodawski, gm. Tyśmienica, par. Parczew. Liczy 6 dm. , 62 mk. i 53 mr. ziemi. 8. G. , wś, pow. radzyński, gm. Siemień, par. Parczew. Liczy 18 dm. , 146 mk. i 412 mr. obszaru. 9. G. , wieś zamieszczona w liczbie kurpiowskich przez Pola w Puszczakach Mazowsza, pow. pułtuski, gm. i par. Obrytte. Dobra G. , składające się z folwarku, wsi i wójtostwa amp; ., Ciołkowo i Gładczyn, wsi Wielgolas i powstałej w końcu zeszłego stulecia osady Kąty lutry, wchodziły w skład dóbr biskupów płockich. Po zabraniu dóbr biskupich na rzecz skarbu, dobra Gródek wcielono do ekonomii Obrytte; w 1855 r. zaś, dodawszy do nich wieś i folw. Skorznice z ekonomii Gołądkowo, oddano dobra Gródek ks. Gorczakowoi na czas trwania towarzystwa kredytowego, zaciągnionego na utworzonym i nadanym księciu Gorczakow w tymże roku majoracie Obrytte. We wsi G. egzystowało kiedyś wójtostwo; przywilejem z 8 czerwca 1796 r. Hilary Krzysztof Szembek bisk. płocki nadaje go małżonkom Taraszewiczom w używalność ad dies vitae za 2 złp. czynszu rocznego; czynsz ten, po przejściu dóbr biskupich na rzecz skarbu, podwyższono za czasów pruskich I na 73 złp. 18 gr. pół szel. Przy początku obecnego stulecia we wsi znajdowało się 4 osad trzydniowych, 12 dwudniowych, 1 jednodniowy, 1 czynszownik i 6 ogrodników; oprócz tego do wsi Gr. zaliczono znajdującą się w pobliżu osadę Kąty lutry Każda osada trzydniowa I odrabiała rocznie 78 dni sprzeźajnyeh i tyleż pieszych, dwudniowa 52 sprz. i 52 pieszych, jednodniowa 26 dni sprz. i 26 piesz. ; nadto każda osada, bez względu na nazwę, odrabiała rocznie 6 dni tłuki w żniwa i 16 dni stacyjnych po za żniwami i oddawała do dworu 2 kapłony, 3 łokcie przędzy, kurę i 2 zł. 18 gr. za robienie kaszy; oprócz tego osady trzydniowe płaciły po 20 gr. czynszu, 23 złp. 20 gr. 1 sz. dziesięciny do dworu i 15 jaj; dwudniowe i jednodniowe po 10 gr. czynszu, 10 złp. 8 gr. 1 sz. jednodniowe tylko 5 złp. 8 gr. 1 sz. dziesięciny do dworu i 8 jaj; czynszownik ponosił też same ciężary co osady trzy dniowo, ale był wolny od pańszczyzny. Nadto cała gromada płaciła 37 złp. 24 gr. hyberny i dziesięcinę duchowieństwa, pod nazwą sepu t. j. z każdej osady trzydniowej i czynszownej po 8 gar. żyta i 8 gar. owsa, z dwudniowej po połowie. Zagrodnicy byli wolni od wszelkich prestacyj. Za czasów pruskich naturalia zamieniono na I pieniądze i pozostawiono pańszczyznę; pańszczyznę włościanie odrabiali do miejscowego folwarku, czynsze oddawali do naddzierżawcy ekonomii Obrytte. W 1822 r. we wsi G. znajdujemy 5 osad trzydniowych, z których 3 wysiewało rocznie 4 korce jarzyny i 4 korce ozim. , iune po 5 korcy jarz. i 3 ozim. ; 12 osad dwudniowych po 3 korce jarz. i 3 ozim. , i 5 jednodniowych, z których dwie wysiewało po 1 i pół korca jarz. i tyleż ozim. , inne po 1 korcu jarz. i 1 ozim. ; karczma. Osady jednodniowe powstały z dawnych zagroduiczyeh; pańszczyzna z osad pozostała taż sama, co przedtem, tylko osady jednodniowe zamiast dawniejszych 16 dni stacyj i 6 tłoki odrabiają po 8 dni tłoki. Czynsz za naturalia i prestanda wynosił 487 złp. 11 gr. Było wtedy 22 męź. , 21 kob. , 17 syn. i cor. młodszych od 10 łat, 9 syn. i 6 cor. starszych nad 10 lat; 11 parobków i 20 dziewczyny, ogółem 129 mk. ztąd 7 żyd. ; w powyższych liczbach nie jest zaliczone wójtostwo i folwark. Gromada posiadała 18 koni, 38 wołów, 32 krów, 35 jał. , 39 świń, 44 owiec. W 1827 r. w całej wsi 32 dm. , 122 mk. W czasie urządzenia majoratu Obrytte w 1846 r. , wś G. urządzono kolonialnie. Wójtostwo zniesiono; część jego gruntów wcielono do folwarku, częśó oddano na korzyść gromady. Polwark otrzymał 746 mr. , wieś 1313 mr. ; we wsi utworzono 27 osad rolnych po 37 40 mr. , karczemną i kowalską po 1 i pół mr. , osadę 35morgo wą dla strażnika leśnego i 3 os. po 30 m. dla strzelców. Pańszczyznę zniesiono i ustanowiono czynsz; czynsz czysty, po odtrąceniu wszelkich wydatków, wynosił 321 rs. 18 i pół kop. Obecnie 2059 mr. na folw. i wsi. 11. G. , wś, pow. mazowiecki, gm. Klukowo, par. Kuczyn. W 1827 r. było tu 11 dm. , 121 mk. 12. G, wś, pow. nowoaleksandryjski, gm. i par. Baranów. 13. G. , wieś, pow. tomaszowski niegdyś ziemi bełzkiej, gmina Jarczów, parafia rzym. kat. Gródek; grunt po większej części górzysty, gleba popielatka. Dwór z ogrodem owocowym, folwark, tartak parowy, dym. 61, mieszk. 520, z tej liczby kat. 450; gruntu i łąk dwór. 926 mr. , lasu 36 mr. , włościanie mają gruntu ornego 531 mr. ; wieś ta odległa od Tomaszowa mil 2, od granicy Galicyi mila 1. Posiada kościół parafialny murowany; pierwiastkowy był wystawiony w r. 1410 przez braci Alberta, Stefana, Stanisława i Mikołaja Wołczek, dziedziców, a obecny w 1846r. kosztem par. Ludn. par. 2137 dusz; do składu par. daw. dek. tyszowiecki należą wsie amp; ., Szlatyn, Łubcze, Wieszczyca, Nedeżów, Bathorze, Typin, Wola Gródecka, Pieniany, Hopkie, Podlodów. Włość, wsi G. zajmują się tylko uprawą roli; oprócz 1 tkacza i 2 kowali, żadnych rzemieślników niema; własność prywatna Arczyńskiego. 14. G. , wś nad Bugiem, gm. Mieniawy, pow. hrubieszowski, parafia Hrubieszów. Słownik GeograficznyZeszyt XXIII, Tom II. Jest tu dom schronienia dla starców i kalek, cerkiew paraf, dla ludności rusińskiej. W roku 1827 było tu 52 dm. i 353 mk. Cerk. b. gr. unicka erygowana r. 1725. A. M. Ciechowski wzniósł tu 1725 monaster bazylianów; obecną cerkiew z r. 1801 wzniósł dziedzic Krystyan Gródecki. W G. , u zbiegu Huczwy z Bugiem, według Długosza miał stać zamek Wołyń, od którego poszło nazwisko Wołynia. Pod tym zamkiem Wołyniem Bolesław Chrobry rozbił 1018 r. Jarosława I. Dobra G. Nadbużny składają się z folwarku G. Nadbużny, Kozodawy i wsi GL Nadbużny, od Hrubieszowa w. 4. Bozi. wynosi m. 1018; folw. Gródek Nadbuźny grunta orne i ogrody m. 161, łąk m. 67, pastw. m. 76, wody m. 149, nieużytki i place m. 13, razem m. 465, bud. drew. 15; folw. Kozodawy grunta orne i ogrody m. 431, łąk m. 118, nieużytki i place m. 5, razem m. 553, bud. drew. 5. Dwa młyny wodne; jeden z nich miał 1880 roku 7200 rs. produkcyi. Wieś G. łsTadbużny osad 44, z gruntem m. 708. 15. G. , wś w stronie zachodniej pow. włoszczowskiego, gm. Irządze, par. Nakło, w odległości wiorst 2 od brz. lewego Pilicy, przy trakcie powiatowym łączącym Szczekociny z Koniec polem, w odległości w. 13 od Szczekocin, a 8 w. od Koniecpola. Domów 13, ludności 109. Ogólna rozl. 154 mr. , w tern ziemi ornej 116 mr. , łąk 26 mr. , pastw 5 i pół. Wieś na pia skach śród rozległych lasów położona. Grunta liche, żytnie, w bliskości Pilicy niskie, mocno wilgotne, torfiaste. Ludność zaledwie średniej zamożności. Br. Ch. , A. Pal. Gródek, ob. Grudek, Grodziec, Horodec, Horodeh, Horodoh, Wołma, Chałaimgródeh, Kożan gródek itp. Gródek 1. , mko, pow. białostocki, na stokach lewego brz. rz. Supraśli, na granicy pow. sokolskiego i wołkowyskiego, o 36 w. od Białegostoku, 0 przy b. trakcie handlowym z tego miasta na Swisłocz do Mińska. B, . 1878 było tu 1793 mk. , w tern 1340 izr. 36 ewang. w r. 1857. Mieszkańcy trudnią się wyrabianiem pośledniego gatunku kortów na ręcznych warsztatach przeszło 200. Za miastem na górze śród łąki, gdzie teraz wiatrak, stał w XV w. zamek, w którym, jak błędnie twierdzą niektórzy, miał umrzeć Władysław Jagiełło. W G. 1498 hr. Aleksander Chodkiewicz fundował monastyr, potem przeniesiony do Supraśli. 2. G. , mko, pow. wilejski, niegdyś Galimskich, obecnie należy do Benedykta Tyszkiewicza, o 40 wiorst od Wilejki, ma ludności 1815, przeważnie żydzi, leży nad rz. Berezyną, która wpada do Niemna; nędznie zabudowane, handel niewielki, niektórzy mieszkańcy t. j. żydzi zajmują się handlem pijawek, które sprowadzają z zagranicy i rozsyłają do większych miast Cerkiew prawosławna, szkółka ludowa, zarząd 52 Grodeczek Grodeczek Grodeczenka Gródek 1 Gródek