22. G. , wś i folw. , pow, ostrowski, gm. Dłu gosiodło, par. Lubiel. W 1827 r. było tu 3 dm. i 52 mk. Folw. G lub Grondy z wsią G. , Ostrykół, Znamiączka, Sewerynka, Julianka i Ruda. Podług opisu z r. 1868 rozL folwar czna wynosi m. 875. Wieś Gr. osad 5, z grun tem m. 59; wś Ostrykół osad 14, z gruntem m. 322; wś Znamiączka osad 10, z gruntem m. 129; wś Sewerynka osad 5, z gruntem m. 112; wieś Julianka osada 1, z gruntem m. 19; wieś Ruda osad 3, z gruntem m. 145. 23. G. Za lewne, wś, pow. ostrowski, gm. i par. Długo siodło. 24. G. Małe i GLwielkie, nad rzeką Biebrzą, wsie szlach. , pow. kolneński, gm. i par. Jedwabno. W 1827 r. G. małe liczyły 16 dm. i 109 mk. a G. wielkie 17 dm. i 119 mk. 25. G. michały, wieś szlach. i włość, powiat szczuczyński, gm. Szczuczyn, par. Wąsosz. Folw. Gr. Możdżenie z wsią G. Możdżenie i G. j Michały, podług opisu z r. 1866 rozl. wynosi m. 306, grunta orne i ogrody m. 191, łąk m. 25, pastw. m. 35, lasu m. 30, zarośli m. 17, nieużytki i place m. 8. Wieś G. Możdżenie os. 6, z gruntem m. 17; wś Grądy Michały osad 6, z gruntem m. 46. 26. G. łaraaue, wś, po wiat szczuczyński, gm. Przestrzelę, par, Raj gród. 27. G. nowe i G. stare, wś, pow. ry piński, gm. Rogowo, par. Gujsk. Odl. 17 w. od Rypina. W 1827 r. było tu 22 dm. , 265 mk. , obecnie liczą G. stare 6 dm. , 54 mk. , 100 mr. ziemi a G. nowe 18 dm. , 182 mk. , 420 mr. ziemi i 26 m. nieużytków. Tu należy Syberya, os. włościańska. Folw. G. Nowe rozl. wynosi m. 444, grunta orne i ogrody m. 286, łąk m. 100, pastw. m. 49, lasu m. 2, nieużyt ki i place m. 7, bud. drew. 5. Folw. ten w r. 1875 oddzielony od dóbr PodlesieGrądy. 28. G. , folw. , pow. sierpecki, gm. i par. Bieżuń, o 19 w. od Sierpca. Ma 1 dom, 13 mk. , 180 mr. ziemi. 29. G. , wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Kalwarya. Odl. 11 w. od Kalwaryi, liczy 12 dm. , 63 mk. Br. CL, Chor. Grądy 1. lub Grędy z Borem grądzkim i Wólką grądzka, wieś nad Żabnicą, dopływem Brenia, w pow. dąbrowskim, należy do parafii rzym. kat. i urzędu poczt, w Bolesławie a do sądu pow. w Dąbrowy. Liczy 371 mieszk. Większa pos. ma 479 m. n. a. roli, 70 m. ogr. i łąk i 19 m. past. ; mniejsza 414 m. roli, 85 m. łąk i ogr. i 145 m. past. W XV w. należała do Jana Wielowieskiego h. Półkozic Długosz, Lib. ben. , II, 433. 2. G. z Kopalinami i Nową wsią, wś w pow. brzeskim, należy do par. rzym. kat. w Jasieniu. Położenie jest pagórkowate i lesiste. Oddalenie od urzędu pocztowego w Brzesku wynosi 2 kil. Mieszkańców 565. Większa pos. nr. Krasicki ma 272 m. roli, 43 m. łąk, 15 m. pastw, i 363 m. lasu; mniejsza pos. 202 m. roli, 89 m. łąk i ogr. i 24 m. past 3. G. , przys. Łętowni w pow. nisieckim. Grądy 1. , niem. Grondi, włość, wieś, pow. lubawski, nad jez. turczyńskiem, stojącem w związku z jez. welskiem, przez nie rz. Wel przechodzi, V3 mili od bitego traktu lidzbarskolubawskiego, w okolicy lesistej i niezbyt urodzajnej. Obszaru ziemi obejmuje mr. 728, bud, 31, dm. mieszk. 15, katol. 125, ewang. U. Parafia Rumian, szkoła i pocsta Kiełpiny. Gr. należały oddawna do dóbr stołowych chełmińskich biskupów, zapewne później dopiero powstały za polskich czasów; stare biskupie inwentarze nazywają je pustkowiem w hartowieckich borach. Wyjmujemy co pisze inwentarz z r. 1759. Grondy za kontraktem jednym Illmi Leski z r. 1754 wydanym osadzają jako to Józef Deptowicz sołtys, Michał Wolski, Antoni Aleksandrowicz, Kazimierz Kowalewski, Kazimierz Witkowski, Wawrzyniec Ozimkowski, Balcer Rogoziński leśny. Grunta tylko w 2 polach trzymają, budynki swoje i zasiewki mają. Zato każdy z osoby swej w każde pole po 2 dni orać, kosą dni 3 o swojej strawie robić, tłuki dni 3 sierpem o pańskiej strawie odrabiać na folwarku hartowieekim, na łąkach pańskich przy Grądach leżących według potrzeby grabić, przy złożeniu siana za proporcyonalne poczesne bywać, do niewodu i przy włóki według dawnych zwyczajów z innymi gospodarzami i komornikami tę powinność mającymi za konsolacyą ryb chodzić. Podczas rezydencyi pańskiej w Hartowcu straż odprawiać, przy wikcie naznaczonym w kontrakcie, drwa do folw. hartowieckiego wozić razy 3 na rok, czynszu według pomiarkowania między sobą płacić zł. pr. 75, hiberny i pogłównego na cały rok zł. 8 gr. 12 oddawać obligowani. Karczmarz na Grądach z między innych wyżej wyrażonych gospodarzy piwo i gorzałkę szynko wać, łasztówki 11stą beczkę i 11sty achtel mieć, czynsz i usługę prócz niewodu wystawiać, a leśny od wszelkiej usługi wolny być powinien. 2. G. , niem. Grund, folw. należący do Mezowa, pow. kartuski, został nowo wybudowany przed niedawnym czasem na przeciwnej stronie jeziora Wodzna. Przedtem należała ta ziemia do pamiętnej wsi Wadzyno al. Wadzino, Wasino, która zupełnie zaginęła. Własnością była od dawien dawna pp. norbertanek w Żukowie. Jeszcze w r. 1834 jeden gospodarz tutejszy odrabiał 7 dni w roku klasztorowi. Po sekularyzacyi dóbr duchownych Gr. są własnością dóbr rycerskich w Mężowie. Parafia Żukowo, szkoła Mezowo, poczta Kartuzy, dokąd odległość wynosi m Za czasów klasztornych istniał na tern samem miejscu także folwark, który podówczas Grądy się nie nazywał. Powiadają jednak, że ztąd przez jez. Wodzno do głównego folwarku na półwyspie most prowadził; resztki tego mostu I podobno dziś jeszcze w jeziorze się znachodzą. 3. G. , niem. Gronden, wś, pow. szczycieński, I nad jeziorem, przy granicy pow. ządzborskiego, śród pruskich Mazur. Gr. należały zdawna do obszernych dóbr rańskich Gut Rheinswein, które mistrz w. krzyżacki Henryk Reuss von Piauen r. 1468 zapisał na dziedziczną własność jakiemuś Kiiclimeister von Sternberg; włók było wtedy w Gr. 15 i pół. St. poczt. Rańak. 4. G. , niem. Gronden, wś, pow. węgoborski, nad małą strugą płynącą do rz. Goł dapi, około 1 i pół mili od m. Węgoborka, na Mazurach pruskich. St. p. Budry. 5. G. , niem. Gronden f wś, pow. margrabowski na Ma zurach pruskich. St. p. Dunajki. 6. G. , niem. Gronden, wieś, pow. jańsborski, st. p. Orzesze. Ludność polska ewangelicka. Kś. F. Grądyszki, niem. Grondlschken, wieś, pow. węgoborski, st. p. Budry. Grądzeii, wś, pow. słupecki, gm. Emilienhe; m, par. Zagórów. W 1827 r. było tu 10 dm. i 80 mk. Grądzice, Gredzice, wś szlach. , pow. ostrowski, gm. SzulborzeKoty, par. Andrzejew Zaręby. Liczy 4 dm. , 24 mk. Grądziki, wś kurpiowska, pow. ostrowski, gm. Komorowo, par. Jelonki. Grądzka, kol. , pow. ostrowski, gm. i par. Długosiodło. Grądzka wola lub Wólka, także Wulka, przys. do Grąd w pow. dąbrowskim, parafii rz. kat. w Bolesławie, ma 214 mieszk. rzym. kat. wyzn. Większa pos. wynosi 313 m. roli, 50 m. łąk i ogr. i 47 m. past. ; mniej. pos. 133 m. roli, 51 m. łąk i ogr. i 33 m. pastw. Grądzkie lub Grąckie, wś kurpiowska, pow. kolneński, gm. Łyse, par. Myszyniec, nad gra nicą, pruską, na lewym brzegu Sk wy, w odle głości od Łomży 8 mil, Myszyńca 1 i pół mili. W 1820 r. znajdowało się 10 czynszowników po więksej części Bałdygowie, chałupników 9, i karczma. Włościanie posiadali gruntu 8 włók 20 mr. magdeb. Ludności 107 głów; ko ni 31, wołów 19, krów 30, jałow. 17, świń 19, owiec 11 sztuk. W 1827 r. tabella wska zuje 20 dm. , 119 mk. ; mylnie jednak podaje, iż Grądzkie są własnością prywatną, gdy tym czasem one należały do ekonomii Mały Płock. Obecnie 551 mr. 197 mr. omego grunta błotne, sapowate. Lud. Krz. Grądzkie 1. , niem. Grondzfcen, wieś, pow. lecki, w płn. wschodniej stronie, blisko traktu bitego leckomargrabowskiego, nad jeziorem gawlickiem, o 1 i pół mili od stacyi drogi żel. w Wydminach, ludność polska ewangelicka. 2. G. , niem. Grondsken, Grontzken, wieś, pow. łecki, blisko granicy Królestwa Polskiego; lud ność polska ewangelicka. 3. O, , por. Gronshen. KL F. Grąście, ob. Siady. Grązawy, niem. Grondzaw, wieś kościelna parafialna, pow. brodnicki, na bitym trakcie lidzbarskobrodnickim, około 1 i pół mili od Lidzbarka. Obszaru ziemi obejmuje mr. 2915, budyń. 187, dm. mieszk. 64, katol. 382, ew. 49. Parafia i szkoła w miejscu, poczta Bartniczki. Parafia grązawska liczy dusz 982, kościół tytułu ś. Marcina, patronatu niegdyś biskupów płockich, należał przed zaborem do dyecezyi płockiej w dekanacie gorznieńskim; o jego erekcyi i konsekracyi niewiadomo. Wsie pai afialne Grązawy, Łaszewo, Swierczynki, Polko, Bartniczki i Wilamowo. Szkoła katolicka w Gr. liczy 100 katol. dzieci; 11 dzieci zwiedza szkołę luterską w Swierczynkach. Grąziowa 1. , wieś, pow. dobromilski, 18 kil. na zach. od Dobromila, 11 kil. na połud wsch. od st. poczt, w Birczy, w dolinie Wiaru, i objętej od wsch. lesistem pasmem górskiem, którego szczyt najwyższy wznosi się do 571 m. , od zach. zaś Wielkim Lasem, ze szczytem 488 m. wys. Dm. 128, mk. 775. Własność wiek. obejmuje roli ornej 771, łąk i ogr. 60, past. 97, lasu 641; własn. mniej, roli ornej 948, łąk i ogr. 75, pastw. 127, lasu 200 mr. Par. rzym. katol. w Nowosielcach Kozickich, gr. kat. w miejscu. We wsi tartak wodny. 2. G. , wś, pow. staromiejski, 20 kil. na połud. zach. od Starego Miasta a 6 kil. na płn. od st. I poczt, w Łomnie, na pr. brz. potoku Mszaniec dopływ Dniestru. Najwyższe wzniesienie we wsi czyni 571 m. Płn. wsch. część obszaru zniża się ku dolinie Mszańca, a po tej, pochyłości spływają doń potoki Łucików, Świński i Horniace; płd. zach. część osady wznosi się coraz wyżej i dochodzi na samej granicy powiatu turczańskiego naj znacz niejszej wysokości w Magurze Łomniauskiej 1024 m. . Dm. 184, mk. 928. Własn. wiek. posiada roli ornej 12, łąk i ogr. 2, past. 3, lasu 291; własn. mniej, roli ornej 1585, łąk i ogr. 176, pastw. 437, lasu 78 mr. Par. gr. kat. w miejscu, rz. kat. w Starem mieście. Właścicielem większej posia dłości Tow. dla prod. leśn. w Wiedniu. i Grazów, folw. ,, pow. jędrzejowski, gm. Wodzisław, par. Krzcięcice, o 5 w. od Wodzisławia. Rozl. wynosi m. 190, grunta orne i ogrody m. 1. 82, pastw. m. 7, nieużytki i place m. 1, bud. mur. 2, drew. 1, płodozmian 12polowy. Folw. ten w r. 1875 oddzielony od dóbr Wodzisław. Grążowice lub Grążeiuiee, Grężowice, dawniej Grozowiee, wś, pow. opoczyński, gm. Janków, par. Sławno. Leży przy drodze bitej, o 6 w. od Opoczna, liczy 18 dm. , 171 mk. , 225 m. ziemi włość. Grdeja, Grdyń, legendowa skała samotna śród pól pakoszowskich, do dóbr Włodowice należących, pow. będziński. I Grebelwitz niem. , ob. Orobłice. Grądy Grądy Grądyszki Grądzeii Grądzice Grądziki Grądzka Grądzka wola Grądzkie Grąście Grąziowa 1 Grążowice Grdeja