powiatach kartuskim, bytowskim, słupskim i I lęborskim, należą do parafii, mianowicie Gowidlino, Buchwald, Stara huta, Drozdowo, Ko wale, Lemany, Nowa huta, Nowy dwór, Ossówko, Rokity, Rokicki las, Schimmerwitz, Smolniki, Kamionka, Odnoga. Dusz liczono we wszystkich tych wioskach r. 1880 przeszło 1480. Szkoła katolicka istnieje dotąd 1 w Gowidlinie 2kl. , dzieci było r. 1867 152. W in nych wioskach uczęszczają dzieci katolickie do szkół ewang. Kś. F. Gowidlińskie jezioro, pow. kartuski, imię wzięło od wsi kościelnej Gowidlino, należy do licznych jezior kaszubskich, tuż przy pograni czu Pomeranii; długie 1 milę, w największej szerokości przy Gowidlinie nie dochodzi V mi li, ciągnie się z północy na południe. Odpływ ma do morza bałtyckiego za pomocą rz. Słupy Stolpe FI. , która ztąd swój główny początek bierze. Z dwóch stron bliskie jest bitego traktu na północ gdańskosłupskiego, na południe po za jeziorem Węgorzynem kartuskobytowskie go. Ponad poziom morza wyniosłe jest 513; w środku jeziora oderwana jest wyspa 32 mr. wielka, którą mieszkańcy uprawiają. W zwy kłe rodzaje ryb obfituje. Brzegi dokoła są gó rzyste, malownicze. Wioski przy jeziorze na zywają się Gowidlino, Podjasy, Kisfcowo, Bielawka, Borek i Lemany. Ha wschodnim brz. niedaleko wsi Gowidlina ob. przy tej wsi, znaleziono niedawno stare pogańskie cmenta rzysko. m Kś. F. Go wy a, ob. Żyzna, Birżule, Wyrwita. Gowin niem. , ob. Gowino i Gowinko. Gowinko, niem. El. Gowin, dobra rycerskie w kilku udziałach, pow. wejherowski, obejmuje włók 24, katol. 217, ewang. 13, dm. mieszk. 18. Parafia Luzin, szkoła w miejscu, poczta Wejherowo, dokąd odległość pół mili. Nie podlega wątpieniu, źe G. należało pierwotnie do wsi Gowina i dopiero później na tegoż gruncie założone i odłączone zostało. Ztąd stosuje się do niego z historyi wszystko to, co się o Gowinie mówi. Gowino, niem. Gr. Gawin, rycer. dobra, powiat wejherowski, na południe od Wejherowa, obejmują posiad. włość. 2, zagrodn. 1, włók 11, katol. 179, ewang. 27, dm. mieszk. 18. Parafia Luzin, szkoła Gowinko, poczta i stacya kolei żel. Wejherowo, dokąd odległość s 4 mili. R. 1215 jakiś Henryk podarował G. oo. cystersom w Oliwie, którzy je przeznaczyli dla pp. cystersek w Żarnowcu. Następnie książę Świętopełk II zamienił je i ustąpił zato bliżej leżące pjzy Żarnowcu wioski, jak się zdaje Lubkowo i Gardlino. R. 1365 mistrz w. krzyżacki Winryk von Kniprode nadaje między innemi także wieś Gowino w ziemi Chmielińskiej im Lande Chmellen szlachetnemu Piotrowi z Rusocina jako i Wojciechowi i braciom z Rusocina I na dziedziczną własność, za co w wojnie mieli służyć i niektóre czynsze płacić. Gowor, Goioorek, formy dawnego imienia czy przezwiska, stanowią, źródłosłów nazw Goworowo Goworki, a prawdopodobnie i nazwy Goworzec. Goworek, osada młynarska, pow. konecki, gm. i par. Chlewiska ob. . Należy do wsi Zagrodnia Wola. Goworki, wieś, pow. ostrołęcki, gm. i par. Rzekuń. W 1827 r. było tu 5 dm. i 43 mk Go worków, kol. , pow. rawski, gm. Żelechlin, pąr. Żelechlinek. Liczy 24 dm. , 162 mk. , ziemi włość. 222 mr. Gowor nice, niem. Gauers, wś i dobra, pow. grotkowski, o 23 kil. od Grotkowa, o 9 kil. od Odmachowa, par. Lindenau. Dobra mają 424 m. rozl. a wieś 51 osad, 2224 mr. rozl. , kościół filialny i szkołę 2klasową. F. amp; Goworówek, kol. włość, nad rz. Orz, pow. ostrołęcki, gm. i par. Goworowo. Goworowo, wś nad rz. Orz, pow. ostrołę cki, gm. i par. Goworowo. Odl. 20 w. od Ostroi łęki. Posiada kościół paraf, drewniany z muro waną kaplicą, pochodzącą prawdopodobnie z w. XVI i mającą piękny starożytny ołtarz. Ko ścioła i parafii erekcyą odnowił 1729 r. An drzej Stan. Załuski bp. płocki. Obecny drew niany kościół wystawił 1780 roku Krzysztof Szembek, prób. katedralny płocki, książę sieluński. Teraz jest zamiar wzniesienia nowej świątyni, której plan, wykonany przez budow niczego F. Nowickiego, zamieściło czasopismo Inżynierya i Budownictwo 15 kwietnia r. 1881. Znajduje się tu szkoła początkowa, urząd gminny, browar. W 1827 r. G. liczyło 40 dm. i 196 mk. , obecnie jest 101 dm. i 1485 mk. Par. G. dek. ostrołęckiego daw. mławskie go 8100 dusz liczy. Gmina G. liczy 4747 mk. i rozległości 10074 mr. , sąd gm. okr. III osada Czerwin o 12 i pół w. , st. p. Sieluń. W skład gminy wchodzą następujące miejscowości; 1a os. Goworowo, 11 wsi włość Brzezińska Wól ka, Góry, Grodzisk, Jemieliste, Józefowo, Ka czka, Kobylin, Ponikiewduźa, P. mała, Po krzywnica, Rembisze, i 3 kolonie włość. Go worówek, Lipianka i Żabin, Br. Ch. Goworowo, ob. Goworowo. Gowsantys, rz. , prawy dopływ Dubissy. Goy niem. 1. , zapewne Gaj, kol. , powiat I pszczyński, leży pod wsią Mokre. 2. G. , za1 pewne Gaj, r. 1538 Gayo viUa, wś, pow. oławski, par. Oława, ma piękny kościół paraf, ew, z r. 1826; pszczelnictwo i uprawa tytunin. 3. G. lub GoyerMuMe, młyn pod Bytomiem, na gruntach dóbr Pilkermiihl, nad strugą Iserbach. 4. G. und Lalock niem. , kol. , pow. wielkostrzelecki, o 0. 28 mili od Ujazdu, dawna attynencya Mezdrowic, ma 7 osad, 60 mr. rozl. Goza, Gaza ob. . Grozcl, Gozdomir czy też Godzimir, formy daw nego imienia, stanowiącego źródłosłów wielu bardzo nazw, które skutkiem niewyraźnego wymawiania maja nieustalone formy Gózd, Gózd, Gózdz. Właści wą jedynie jest przymiotnikowa forma Gózd Cod Gózd, obok której spotykamy GóMi i Gójsc. Prawidłowo całkiem utworzone m nazwy Gozdowo, Gózdek. Goź dzik, Gozimierz włase. Godzimierz. Br. Ch. Gózd. .. , por. Gost. .. Gózd, Gózd 1. , os. , pow. turecki, gm. i par. Malanów. 2. G. lub Gozdy, wieś, pow. brze ziński, gm. i par. Dmosin. Należy do dóbr Dmo sin ob. . 3. G. , os. , pow. kozienicki, gmina i par. Świerże Górne. Liczy 5 dm. , 22 mk. i 61 mr. ziemi włość, 4. G. lub Gozdowa, wieś, pow. radomski, gm. Kuczki, par. Skaryszew, posiada urząd gm. Liczy 45 dm. , 365 mk. i 718 mr. ziemi włość. 5. G. , ob. Guzd. 6. G. , os. nad Brzusznią, pow. opoczyński, gm. Służno, par. Petrykozy, liczy 2 dm 11 mk. i 13 mr. ziemi. 7. G. , wieś rząd. , pow, kielecki, gm. Suchedniów, par. Wzdół, leży przy trak cie bitym kieleckoradomskim. W 1827 r. by ło tu 46 dm. i 289 mk. 80 G. , obręb leśny w bodzentyńskim urzędzie leśnym. 9. G wieś ordynacka, pow. biłgorajski, gm. i par. Huta Krzeszowska. 10. G. , wieś, pow. łukowski, gm. i par. Tuchowicz. W 1827 r. było tu 23 dm. i 193 mk. , obecnie liczy 23 dm. , 203 mk. i 979 mr. obszaru. Dawniej tę wieś zwano G. domaszewski. Folw. Gr. Kij z osadą Warkocz i i wsią G. ma rozl. , według danych Tow. kred. ziem. , m. 1256; folw. G. grunta orne i ogrody m, 464, łąk m. 147f past. m. 8, wody m. 1, la su m. 317, zarośli m. 24, nieużytki i place m. 40, razem m. 980, bud. drewn. 13, płodozmian 4polowy. Osada Warkocz grunta orne i ogro dy m. 7, lasu m. 269, bud. drew. 4. Wieś G. osad 29, gruntu m. 249. 11. G. , wś i folw. , pow. łukowski, gm. Miastków, par. Parysew, o 14 w. od Garwolina. W 1827 r. było tu 16 dm. i 99 mk. , obecnie liczy 21 dm. , 86 mk. , 995 mr. obszaru. Dla odróżnienia nazywano tę wś Gr. dramiński. Rozl. folw. wynosi m. 917, grunta orne i ogrody m. 290, łąk m. 80, lasu m. 521, nieużytki i place m. 27, bud. drew. 7, mur. 2. Wieś G. osad 19, gruntu m. 91. 12. G. , wś, pow. garwoliński, gm. Kłoczew, par. Okrzeja. W 1827 r. było tu 27 dm. , 232 mk. , obecnie liczy 34 dm. , 384 mk. i 1200 mr. ob szaru. Dawniej tę wieś nazywano G. szydłow ski. Br. Ch. Gózd, niem. Gosda, wś na dolnych Łużycach w pow. chociebuskim, na wschodniej granicy językowej serbskoniemieckiej, przeważnie zgermanizowana. Mieszk. około 160. Szkoła elementarna, do której należy także wieś Dubrawa, w r. 1880 dzieci szkolnych 60, w tern czysto serbskich 8. Por. GoidŁ. A. J. P. Gozdanin 1. , wś, pow. mogilnicki, 7 dm. , 74 mk. t wszyscy kat. , 27 analf. Poczta w Wy1 I latowie o 3 kil. , st. kolei żel. Mogilno o 7 kil. 2. G. , dom. i gm. , pow. mogilnicki, 2448 mr. rozl. ; 2 miejsc 1 G. ; 2 folw. Bielice; 11 dm. f 186 mk. , 7 ew. , 179 kat. , 102 analf. Własnośó Bielickiego 3538 mr. z Marcinkowem. M. St Gozdawa, niem. Klokowsruh, dom. , powiat mogilnicki, 1031 mr. rozl. , 4 dm. , 61 mk. , 11 ew. , 50 kat. , 34 analf. Poczta i kolej żelazna w Mogilnie o 3 kil. Gozdeekie, os. młynarska, pow. sieradzki, gm. i par. Brzeźno, należy do dóbr Brzeźno, ma 7 mk. Ż. Gozdek, Gózdek 1. , os. , pow. nowominski, gm. Barcząca, par. Nowomińsk. 2. G. , folw. , pow. kaliski, gm. i par. Iwanowice, o 20 w. od Kalisza, 2 dm. , 65 mk. 3. G, kol. i folw. nad Wartą, pow. koniński, gm. Brzeźno, par. Krzymów. Odl. 11 w. od Konina, liczy 27 mr. I obszaru i 25 mk. Folw. G. należy do dóbr I Krzymów. 4. G. , wś nad rz. Radomką, pow. radomski, gm. Wielogóra, par. Wsola. Liczy 11 dm. , 64 mk. i 159 mr. obszaru ziemi włość. 5. G. , wś, pow. łukowski, gm. Mysłów, par. Wilczyska. Liczy 18 dm. , 173 mk. i 295 mr. obszaru. Gozdów 1. , wieś i folw. , i Gozdówek, kol. , nad rz. Moszczenicą, pow. brzeziński, gm. Biała, par. Koźle. Leżą na prawo od drogi z Bielaw do Strykowa, o 8 w. od Główna. G. liczył w 1827 r. 19 dm. i 123 mk. , obecnie ma 15 dm. , 130 mk. , 415 mr. ziemi dworsk. i 105 m. włość. Dobra G. nabyte 1874 r. za rs. 20700. Gozdówek kol. i młyn liczą 6 dm. , 74 mk. , 90 mr. ziemi włość, i 44 mr. młynarskich. 2. G. , wś, pow. kolski, gm. i par. Kościelec. W 1827 r. było tu 26 dm. , 190 mk. 3. G. f wś i folw. , pow. turecki, gm. i par. Tokary, o 9 w. od Dobry. W 1827 r. było tu 8 dm. , 143 mk. Gruntu ornego dworsk. 413 mr. n. p. , łąk 97, zagaju 120. Własność Biernackich wraz z Tokarami 1116 m. rozl. . 4. G. , os. , pow. koniński, gm. Tuliszków, par. Grzymiszew. Odl. 21 w, od Konina, przy drodze bitej z Pyzdr do Tuliszkowa, liczy 27 mr. ziemi pszennej w połowie, 3 dm. i 20 mk. Folw. G. należał do dóbr Grzymiszew. Wieś G. wspominaną jest w aktach miejscowej parafii pod 1443 r. 5. G. , folw. , pow. sandomierski, gm. Lipnik, par. Malice. Jest tu 1 dom, 13 mk. i 238 mr. obszaru. 6. G. lub Gozdowa, wieś i folw. , pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice, par. Hrubieszów. W 1827 r. było tu 50 dm. i 193 mk. Istniała tu cerkiew parafialna dla ludności rusińskiej, ostatniemi czasy filia parafii Podhorce. Dobra G. składają się z folwarku G. i Aloizów, tudzież wsi GL od Hrubieszowa w. 7. Rozl. wynosi m. 1268. Folw. G. grunta orne i ogrody m. 459, łąk ul 128, pastw. m. 70, lasu m. 226, nieużytki i place m. 91, razem m. 974, bud, mur. 4, drew. 13. Folw. Aloizów grunta orne i

Gowidlińskie jezioro