Korony Zygmunt I przeznaczył G. i folwark Bątków na uposażenie Anny ks. mazowieckiej, ostatniej z Piastów. Gdy ta wyszła zamąż za Stanisława ze Sprowy Odrowąża, G. wraz z Mazowszem dostał się królowej Bonie, która potwierdziła dawne przywileje w 1539 roku. Anna Jagielonka pozwoliła przywilejem z r. 1594 wybudować ratusz i jatki. Zygmunt III w 1614 r. potwierdził cech sitarzy i nadał cztery jarmarki. Święcicki w opisie Mazowsza kwartał. Kłosów str. 105 powiada Wszy scy mieszkańcy Goszczyna są wybornymi si tarzami. Sita z końskiego włosa plotą i z łyka lipowego przetaki, służące młynarzom do oczyszczania otrąb. Przedzierają się oni z wiel kim trudem do Węgier aż do Mezów i Tryballów. 7 Lustracya z 1560 przekonywa cyfra mi o pomyślności przemysłowego miasta. We dług niej było tu 421 domów, 30 browarów wyrabiających 755 warów piwa rocznie i 70 sitarzy. W sto lat później w 1660 r. lustracya wykazuje tylko 42 domy mieszkalne, 91 pu stych i 7 piwowarów. Ucisk starostów, woj ny szwedzkie i skoncentrowanie się ludności, przemysłu i handlu w zamienionej na stolicę Warszawie sprowadziło upadek G. jak i innych miast mazowieckich. Odtąd G. staje się osadą rolniczą i przybiera coraz wybitniej charakter wsi. W 1827 r. było tu 92 dm. i 741 mk. , w 1861 r. 92 dm. i 763 mk. , między któremi 108 żydów. Kościół i par. erekcyi niewiadomej, podobno książąt mazowieckich z r. 1416. Na stępny modrzewiowy wzniosła Bona 1518 r. Obecny murowany, w gockim stylu, o 3 na wach, poświęcono 1880 roku. Par. G. dekan. grójeckiego 3410 dusz liczy. Dobra rządowe G. podług opisu z r. 1855 składały się z mia sta G. , folw. amp; ., z miasta i folwarku Grójec, z wsi Pacew, z folwarku i wsi Grodzka Wola z wójtostwem, z wsi Koźla Wola, z wsi Wola i z sołectwa Kożnia. Br, Ch. Goszczyn, ob. Gostitz niem. . Goszczynno, wś i folw. , pow. łęczycki, gm. Topola, par. Siedlec, W 1827 r. było tu 5 dm. i 61 mk. Folw. GoszczynnoPoletkowe lit. A B O, od Łęczycy w. 8, rozl. wynosi m. 222, grunta orne i ogrody mr. 183, łąk mr. 32, nieużytki i place mr. 7. Bud. murów. 9, drew. 8, pokłady torfu. Wieś GoszczynnoPoletkowe osad 5, gruntu mr. 6. Z roku 1843 jest ślad, iż istniały dobra GoszczynnoBazy lja lit. B; późniejszych śladów brak. GoszczyilO górne, G. Jcarpięcinot G. kutcuy, wsie, pow. płocki, gm. i par. Góra, odl. 31 w. od Płocka. W 1827 r. G. karpięeino liczyły 11 dm. , 94 mk. j G. górne 5 dm. , 23 mk. i G. ku tasy 5 dm. , 35 mk. ; obeonie liczą 17 dm. f 140 mk. 653 mr. ziemi, w tej liczbie 14 mr, włos. , reszta drobnej szlachty. Folwark doszczyno nów kmiecych, z których czynsz wynosił po 21 grzywny i odrabiali dwa dni na tydzień, od początku wiosny do św. Michała, własnym wozem i pługiem; z każdego łanu dawali dwa korce owsa miary krakowskiej, 2 sery, 30 jaj, 2 kapłony Były tu dwie karczmy, mające pola oddzielne, jedna położona we wsi a dru ga po za wsią, przy drodze publicznej do Sa dowią, z których czynsz wynosił po 2 grzyw ny; nic nie odrabiali tylko kosili siano. Kmie cie i karczmy trzymający odrabiali dwie po waby. Zagrodników i młyna nie było. Gaj wielki, obwodu do dwóch mil mający, i trzy stawy, jeden dawny w środku wsi, dwa zaś kosztem Sędziwoja z Tęczyna, kanonika kra kowskiego, wspomnianej wsi rządcy, wyko pane jeden za wsią przy rzece Goszezy, dru gi przy tejże rzece i jeziorze Starkowyecz zwanem, z których woda, wylewając się, zato piła pola do folwarku i kmieci we wsi Sado wie należące, za co, z wyroku kapituły kra kowskiej, posiadacz wsi G. obowiązany był płacić jedne grzywnę na rzecz prebendy Sa dowskiej św. Egidyusza. Wieś G. dawnemi czasy czyniła kapitule 40 grzywien dochodu, w tych zaś czasach dochód wynosił 30 grzy wien. Taki stan i położenie G. przedstawił nam Długosz i dotąd granice tej wsi pozostały niezmienione; las nawet w części pozostał, zaj muje obecnie morgów 454 pr. 8, i jest pod za rządem skarbu, należy do leśnictwa rządowego Słomniki. Dobra Gr. dotąd stanowiły własność kapituły krakowskiej, dopiero w r. 1874, przy rozdziale funduszów dawnej dyecezyi krakow skiej, przeszły na rzecz państwa. Kościół tu tejszy pod wezwaniem św. Wawrzeńca był drewniany Liber benefic. T. II, 52, obecny wymurowany kosztem kapituły 1737 roku. Parafią G. składają wsie Goszcza, Polanowice, Sadowie, Widoma, Wola Więsławska, Zalesie; parafian liczy 912. Mar. Goszcza, mała osada wiejska w pow. piń skim, nad jeziorem tegoż nazwiska, na zacho dniej stronie Horodyszcza położona. Zapa dły w bagnach i całkiem odludny i ubogi zakątek Pińszczyzny, należy do gminy świętowołskiej; mieszkańcy, na piaszczystych pola nach siejąc mało, niewiele mają z ziemi i tru dnią się rybołówstwem. AL JeL Goszcza, rzeka w pow. miechowskim. Poczyna się pod wsią Goszczą, płynie w kierunku wschodnim przez Skrzyszowice i pod Przecławicami wpada z prawego brzegu do Szreniawy. Długa 12 w. Nazwa wzięta z Długosza Liber benefic. I 160 i II 52. . BL Goszcza, jezioro w pow pińskim, ku granicy pow. Słonimskiego, w najodludniejszej miejscowości Pińszczyzny, śród nieprzebytych bagien, ma długości około 4 wiorst, a szerokość największą około wiorst 2; dość rybne lecz latem prawie niedostępne. AL JeL Goszczanów, wś nad rz. Gajową, powiat turecki, gm. i par. G. , dawniej do arcybiskupów gnieźn. należała. Kościół murowany w formie krzyża, pod tytułem św. Marcina i św. Stanisława, z wieżą prawie 50 łokci wysokości mającą. Ustanowienie parafii niewiadome. Kościół, który obecnie stoi, po spaleniu się pierwszego r. 1666 wybudowany został kosztem Adama Poniatowskiego, chorążego sieradzkiego, staraniem zaś ks. Koźmińskiego probrszcza tutejszego. Na początku bieżącego stulecia Jozef liski f 1829 kościół wyrestaurował, cmentarz murem otoczył, drzew nasadził, plebanią i inne zabudowania gospodarskie wystawił. R. 1854 znowu nastąpiła reparacya kościoła. Ks. Andrzej Węgrowski kanonik kolegiaty kaliskiej, własnym kosztem i parafian szczodrobliwością, zupełnie go odnowił; nadto, ponieważ kościół stoi na Wysokiem wzniesieniu, dla wygody parafian, kamienne schody urządził. Uposażenie proboszcza stanowiły pole z 6 wieśniakami i dziesięciny z 16 wiosek. Niesie podanie, że syn Adama Poniatowskiego fundatora kościoła, od turków schwytany w niewoli, turczynkę pojął za żonę. Otrzymawszy wolność, wraz z żoną i jej siostrą do ojczyzny wrócił. Ciała tych turczynek złożone w grobach pod kościołem, które dotąd pokazują. Par. G. liczy dusz 4200. G. jest obecnie własnością małorolnych gospodarzy, ogólnej rozległości 1729 mr. , w tern pastwisk i nieużytków 215 mr. , mieszk. 860 dusz. Ziejmia w większej połowie pszena, reszta żytniej. Pol w. G. z wsią GL, Rzezawy i Janówek; podług opisu z r. 1867 rozległość wynosiła mr. 716. W roku 1872 z przestrzeni powyższej odprzedano częściowym nabywcom mr. 225. Wieś G. osad 80, gruntu mr. 851; wś Rzezawy osad 15, gruntu mr. 238; wś Janówek osad 20, gruntu mr. 183. Gmina G. należy do sądu gm. okr. VI w Ustkowie, st. pocztowa w Warcie, liczy 8554 mr. obszaru i 4277 mk. Goszczewice, wś i folw. nad rz. Radomką, pow. radomski, gm. Przytyk, par. Wrzos. W 1827 r. liczono tu 34 dm. i 274 mk. , obecnie ma 43 dm. t 471 mk. , 647 mórg. ziemi włość, i 270 mr. dworsk. Długosz zowie tę wieś Gościszowiee, i wtedy była ona dziedzictwem Andrzeja Potkańskiego h. Brochwicz 1315. Dobra G. składają się z folwarków G. , Marysin i Dąbrowa, tudzież wsi G. i Dąbrowa; od st. poczt. Przytyk w. 7. llozl. wynosi mr. 1589; folw. G. grunta orne i ogrody mr. 266, łąk mr. 101, pastwisk mr. 131, wody mr. 2, lasu mr. 358, zarośli mr. 9, nieużytki i place mr. 29, razem mr. 896. Budowli murów. 10, drewn. 10, Folw. Dąbrowa grunI ta orne i ogrody mr. 153, łąk mr. 23, pastw. mr. 7, zarośli mr. 25 nieużytki i place mr. 11, razem mr. 219. Bud. mur. 1, drewn. 6. Pol w. Marysin grunta orne i ogrody mr. 400, łąk mr. 43, pastwisk mr. 21, wody mr. 1, nieużytki i place mr. 10, razem mr. 474. Budowli drewn. 6; wiatrak, pokłady torfu. Wieś G. osad 69; wś Dąbrowa osad 8, gruntu mr. 24. Goszczewo, wś, pow. nieszawski, gm. i par. Służewo. W 1827 r. było tu 5 dm. i 51 mk. Goszcządza, wś i folw. , powiat łęczycki, gm. Grabów, par. Pieczew. W 1827 r. było tu 6 dm. , 89 mk. Folw. G. z nomenklaturą Grabina, Brzewiączko i wsią G. , od Łęczycy w. 14, od Dąbia w. 9, własność E. Jezierskiego 1330 m. rozl. z Byszewem. Rozl. wynosi mr. 452, grunta orne i ogrody mr. 396, łąk mr. 15, pastwisk mr. 12, nieużytki i place mr. 18. Bud. mur. 2, drewn. 4, płodozmian 5, 6 i 7polowy. Wieś G. osad 14, gruntu mr. 87. Goszczk, wś, pow. mławski, gm. Ratowo, par. Gradzanowo, odl. o 29 w. od Mławy, liczy 4 dm. , 43 mk. , 201 mr. gruntu. Goszczowa, wś, pow. noworadomski, gm. Wielgomłyny, par. Chełmo. W 1827 r. było tu 9 dm. , 58 mk. Obecnie 141 mk. t. j. 63 męż. , 78 kob. Goszczuny 1. wś, pow. szawelski, gm. janiska. Na 350 dzies. ziemi Igo gatunku uwłaszczono dusz 68. 2. G. , wś, pow. szawelski, gm. skiemska, 54 osad 115 dzies. gruntu. Goszczury, wś, pow. kaliski, gm. i parafia Godziesze. Goszczyce 1. młyńskie, podleśne, średnie i poświętne, pow. płoński, gm. i par. Dziektarzewo. W 1827 r. G. podleśne liczyły 7 dm. , 44 mk. a G. średnie 21 dm. , 108 mk. Folwark G. młyńskie nad rz. Wkrą, odl. o 15 w. od Płońska, liczy 2 dm. , 26 mk. , 226 mr. gruntu. Wieś G. podleśne nad rz. Wkrą, odl. o 15 w. od Płońska, liczy 4 dm. , 28 mk. , 199 mg. gr. Wieś G. średnie nad rz. Wkrą, odl. o 15 w. od Płońska, posiada karczmę, liczy 18 dm. , 182 mk. , 759 mórg. gruntu. 2. G. , ob. Go szyce. Goszczyce, niem. Guschwits, wś, pow. nie modliński, par. Przychód, o 1. 3 mil na płd. od Niemodlina, ma 36 osad, 2397 mórg. rozległ. i szkołę. F. amp; Goszczyn, os, przedtem mko, pow. grójecki, gm. Rykały, par. Goszczyn. Leży w pobliżu rz. Pilicy, przy trakcie z Grójca do Nowego miasta, o 2 mile od Grójca. Posiada kościół par. , szkołę początkową od 1816 r. Jest to starożytna osada, której Janusz ks. mazowiecki nadał prawo niemieckie w 1382 roku a w 1425 przywilejem wydanym w Bątkowie wyniósł do rzędu miast, obdarzył prawem nie mieckiem, uwolnił od opłaty cła i nadał róinyto przywilejami, Po wcieleniu Mazowsza do Słownik Geograficzny Zeszyt XXII, TomIL 48

Goszcza