3 m. ogr. i łąk, 26 m. pastw, i 103 m. lasu; mniejsza pos. 263 m. roli, 12 m. ogr. i łąk, 60 m. pastw, i 17 m. lasu. Bo G. dolnego należy przys. Mikołaj. Gorzcilitza niem. , ob. Górczenk powiat brodnicki. Gorzeszkoty Gorzeszkoty, ws, pow. grójecki, gm. Lipie, par. Wilków. Gorzeszyn, ws, pow. lipnowski, gm. Osiek, par. Ligowo, liczy 35 dm. , 134 mk. , gruntów włosa 254 mr. , w tern 141 ornych. Grunta folwarczne stanowią osadę, należącą do wsi Źródła, liczącą 1 bud. mieszk. i 5 mk. Gorzew 1. , Garzew, wś, pow. kaliski, gm. Zborów, parT Goliszew, o 13 w. od Kalisza, o 5 od Stawiszyna, o 18 od Pleszewa, 9 dm. , 147 mk. Folw. ma 2 dm. , 22 mk. , 268 m. rozl. , nabyty 1872 r. za 21000 rs. 2. G, wś i folw. , pow. turecki, gm. Zelgoszcz, par. Wielenin. W 1827 r. było tu 12 dm. i 107 mk. Dobra G. i Stęplew, Al. hrabiego Tolla, mają 1143 m. rozl 3. G. , ws, pow. łaski, gm. i par. Góra Pabiańska. 4. G. , ob. Gorzewo. Gorzewniea, wieś, pow. sochaczewski, gm. Tułowice, par. Brochów. Gorzewo 1. , wś, pow. siorpecki, gm. Borkowo, par. Sierpc. Odl. 3 w. od Sierpca. W 1827 r. było tu 15 dm. , 109 mk. , obecnie liczy 9 dm. , 51 mk. , ziemi 595 mr. , w tern ornej 480 mr. 2. G. , wś, pow. gostyński, gm. Duninów, par. Gostynin. W 1827 r. było tu 16 dm. , 152 mk. Ciągnie się wzdłuż brzegów jeziora Białego pomiędzy niem a jez. Sumin. 3. G. , wś, pow. gostyński, gm. Szczawin kościelny, par. Gombin. W 1827 r. było tu 7 dm. , 100 mk. , obecnie liczy dm. 5, mk. 99, ziemi żytniej 16 mr. 4. G. , ob. Gorzew. FF. TT. Gorzewo 1. , kolon. , pow. obornicki, 14 dm. , 119 mk. , 43 ew. , 76 kat. , 23 analf. Poczta w Ryczywole Ritschenwalde o 4 kil. , st. kolei żel. Rogoźno o 13 kil. 2. G. , dom. , pow. obornicki, 5827 mr. rozl. ; 2 miejsc 1 G. ; 2 folw. Wojciechowo; 16 dm. , 342 mk. , 13 ew. , 329 kat. , 153 analf. Własność Grabowskiej. 3. G. , wś, pow. wągrowiecki, 3 dm, , 33 mk. , 29 ew. , 4 kat. , 11 analf. Poczta w Mieścisku o 4 kil. , st. kolei żel. Gniezno o 28 kil. 4. G. , domin. , pow. wągrowiecki, 2039 mr. rozl, 8 dm. , 159 mk. , 5 ew. , 154 kat. , 90 analf. Niegdyś własność Radońskiego. M Su I Gorządów, wieś i folw. , pow. piotrkowski, gm. i par. Kamieńsk. W 1827 r. było tu 37 dm. i 262 mk. ; obecnie liczy 57 dm. , 595 mk. Folw. GL z wsiami G. , Chruściny, Chrzanowice, Czarnolesie i Puszczyków r. Pudzików, od Radomska w. 14, od Gorzkowic w. 3. Rozl. wynosi m. 696, grunta orne i ogrody m. 511, łąk m. 80, past. m. 75, nieużytki i place m. 30 J bud. mur. 9, drewn. 16. Wieś G. osad 70, gruntu m. 599; wś Ohruściny osad 7, gruntu J I m, 108; wś Ohrzanowice osad 78, gmntu m. 689; wś Czarnolesie osad 20, gruntu m. 130 wś Puszczyków v. Pudzików osad 9, gruntu m. 62. Gorzędowice, ob. Geppersdorf niem. . Gorzętlziej, niem. Gerdin, w starych doku mentach 1248 Gordin, 1248 Goreden, 1312 Gardin, włość, wś kościelna, pow. starogrodtfki, na wyniosłym lewym brzegu Wisły, 140 nad poziom morza, około pół mili na południe od Tczewa. Obejmuje posiadł, włość. 5, ogród. 28, dom. mieszk. 31, obszaru ziemi mr. 3340; katol. 507, ewang. 70. Kościół filialny i szko ła katol. w miejscu; parafia, poczta i stacya kolei żel. Subkowy. Odległość od Starogrodu 3 i pół mili. G. jest osadą prastarą. Czytamy w wizycie kościelnej kanonika Klióskiego, że r. 997 św. Wojciech, płynąc tędy Wisłą do Prus, wylądował na brzeg i pod starym dębem i na prędce zgotowanym namiotem mszę św. odprawił. Potem na tern miejscu kościół pobu dowano, który teraz jeszcze nosi tytuł św. Wojciecha. Za książąt pomorskich był G. mia stem i grodem warownym, z którego osobny urzędnik książęcy, zwykle kasztelan, zarządzał dość obszerną kasztelanią gorzędziejską. Roku 1243 Sambor II trzyma gród tutejszy, który zaraz potem brat jego Świętopełk, gdy się powaśnili, zdobył. R. 1251 znowu należy do Sam bora. R. 1282 książę Mestwin II ustępuje spu stoszone miasto G. biskupom płockim. Podów czas istniały tu w pobliżu osady Scheripino, Lesize, Precza, których dziś trudno odszukać; książę je także ustąpił do Płocka wraz z Małem i Wielkiem Słońcem i łęgami za rz. Drybok. R. 1312 biskupi płoccy w zamian za inne dobra oddali G. krzyżakom; odkąd stale pozo stał przy rządzie. Kościół w G. był dawniej parafialnym, 1596 jest tu proboszczem jakiś Stanisław, przedtem długoletni dzwonnik przy katedrze we Włocławku; siedział tu bez wiedzy biskupa, mszę odprawiał z luterska po katolicku, także i komunią udzielał pod dwiema postacia mi. Tegoż r. 1596 był tu na wizycie kościel nej biskup Hieronim Rozrażewski, który owe go intruza wydalił. R. 1696 kośoiół gorzędziejski został przyłączony jako filialny do Subków. Prawo patronatu jest rządowe. W 2ej poło wie XVII wieku wzniesiono nowy, teraz jesz cze stojący murowany kośoiół. KL F. Gorziskau niem. , ob. Gorczyska I Gorzicz, ob. Gurtach. I Gorzitz niem. , ob. Gorczyce. Gorzkiewki, wieś, pow. warszawski, gm Wilanów, par. Służew. W 1827 r. było tu 11 dm. , 82 mk. Gorzków 1. , wieś i folw. , pow. będziński, gm. i par. Niegowa. Liczy 22 dm. i 200 mk. , ziemi dwór. 373 mr. , włość. 204 mr. W 1827 r. było tu 12 dm. , 192 mk. 2. G. , wś, pow. pińczowski, gm. Dobiesławice, par. Gorzków. I W południowej stronie od Chruszczyny, przy trakcieszkalbmierskokoszyckim. Kościół parafialny drewniany, mający 250 lat, w dobrym jeszcze stanie; jest tu szkoła parafialna, domów włość. 12, osad 14, ziemi mr. 92. Miejscowość górzysta. R. 1827 było 20 dm. , 145 mk. Par. G. liczy dusz 1862. Rozl. folw. wynosi m. 281, grunta orne i ogrody m. 219, łąk m. 49, nieużytki i place m. 13; bud. drew. 11, płodozmian 12polowy. 3. G, wś i folw. , pow. opatowski, gm. Malkowice, par. Kiełczyna, o 7 w. od Iwanisk. W 1827 r. było tu 18 dm. i 109 mk. ; obecnie liczy 23 dm. , 221 mk. , 373 mr. ziemi dworsk. i 176 mr. włość. Wymienia tę wieś Długosz I 321 i wtedy należała do par. w Iwaniskach. 4. G. , os. , przedtem mko nad rz. Żółkiewką, pow. krasnostawski, gm. i par. Gorzków, o 49 w. od Lublina, o 12 od Krasnegostawu. Posiada kościół par. murowany. Kościół ten i parafią założył wraz z wsią w r. 1404 Mikołaj Gorzkowski. Potem było to wszystko zburzone, aż 1623 r. Stan. Gorzkowski wzniósł nowy kościół murowany. Szkoła początkowa od 1810 r. , urząd gminny, synagoga, młyn. Przy osadzie istnieje ogromny staw na rzece. Jan III przywilejem z 1689 r. zamienił wieś G. na miasteczko. W 1827 r. G. liczył 46 dm. i 301 mk. , a 1861 r. było 38 dm. , 378 mk. w tej liczbie 218 żydów. ; obecnie jest 49 osad miejskich, do których należy 786 mr. ziemi i 649 mr. ziemi folwarcznej; 32 dm. 3 mur. , 656 mk. Par. G. dek. krasnostawskiego 4141 dusz liczy. Gmina G. należy do sądu gm. okr. II w os. Żółkiewka, st. poczt, w Krasnymstawie. Obszar gminy wynosi 14593 mr. , ludności 4804. W skład gminy wchodzą os. Gorzków i wsie Antoniewka, Baranica, Roblino, Bogusław, Borowie, Czysta dębina, Ghorupnik, Felicyan, Gliniska archowskie, Gliniska borowskie, Gorzków, Góry, Izdebno, Majdan borawski, Majdan borsuk, Olesin, Orchowiec, Piaskiszlachta, Wielkopole, Wielobycz, Wierniew, Zamostek, Zmysłówka. Jest w gminie kasa wkład. zaliczkowa. Według danych Tow. kred. ziems. dobra G. składają się z folwarku G. , Ghorupnik, attynencyi Józefów, z osady amp; ., wsi G. i wsi Ghorupnik. Rozl. wynosi m. 1655 a mianowicie folw. GL grunta orne i ogrody m. 246, łąk m. 22, past. m. 26, lasu m. 156, zarośli m. 28, wody m. 55, nieużytki i place m. 36, razem m. 569; folw. Ghorupnik z attynencyą Józefowem grunta orne i ogrody m. 552, łąk m. 5, past. m. 13, lasu m. 249, zarośli m. 60, nieużytki i place m. 141, razem m. 1020; nadto w osadach karczemnych i innych gruntu m. 66; płodozmian na folwarkach 10polowy, bud. mur. 5, drew. 14, pokłady torfu, kamienia wapiennego i budowlanego. Osada G. os. 47, gruntu m. 195; wieś G. osad 40, gruntu m. 663; wieś Ghorupnik os, 32, gruntu m. 544. Gorzków l. J, wieś w pow. bocheńskim, par. rzym. kat. w Brzeźnicy, należy do sądu pow. i urzędu poczt, w Bochni, zkąd jest 4 kil. oddaloną. Ta wieś leży przy gościńcu wiodącym z Bochni do Brzeska, ma położenie pagórkowate i glebę mało urodzajną iłowatą, 280 mk. Większa pos. klasztor Staniątka wynosi 181 m. n. a. roli, 28 m. łąk, 14 m. past. i 191 m. lasu; mniejsza pos. 183 mr. roli, 37 mr. łąk i 25 mr. past. Lasy liściowe. 2. G wś w pow. wielickim, należy do par. rzym. kat. w Wieliczce, zkąd jest o 9 6 kil. oddaloną, ma 185 mieszk. Większa pos. wynosi 100 m. n. a. roli, 10 m. ogród, i łąk, 34 m. past. i 88 m. lasu; mniejsza pos. 183 m. roli, 28 m. ogr. i łąk, 25 m. past. i 31 m. lasu. W tej wsi był w końcu XVI i na początku XVII w. zbór kalwiński. Mac. Gorzkowice, wieś, pow. piotrkowski, gm. i par. Gorzkowice, tuż przy stacyi G. drogi żel, warsz. wied. , oddalona od Warszawy wiorst 156, od pogranicznej stacyi Sosnowic w. 136. Wieś ta liczy 53 domy i 457 dusz ludności, z której 225 męż. , 232 kobiet. R. 1827 było 25 dm. , 150 mk. Ze znaczniejszych budyń. G. posiadają bardzo biedny, drewniany kościółek, p. t. św. Katarzyny, erekcyi niewiadomej, ale r. 1521 już tu kościół istniał. Kościółek dzisiejszy wybudował 1773 r. Franciszek Zaręba, o czem świadczy wiszący w kościele portret z napisem Franciscus Zaremba Pin. Petr. Haer. qui Templum hoc erexit a fundamentis proprio sumptu. Kościółek o 4 wieżyczkach składa się z środkowej podłużnej nawy z wierzchu i w środku deskami oszalowanej. Po bokach znajduje się parę przybudowań, z których jedno jest murowane, tworzy rodzaj kapliczki z grobem Jana Kaliny z r. 1635 i Jana Piusa Chrzanowskiego z 1795 wzniesionej 1521 r. według akt kościelnych. We wsi znajduje się 13oddziałowa szkoła i urząd gminny. Wieś G. posiada ziemi ornej 743 mr. , z tego do włojścian należy 325 morgów, do dworu 418. Pa stwisko wspólne koło cmentarza grzebalnego morgów 19. Dobra G. należą do sukcesorów Orłowskiego, a obecnie są dzierżawione przez K. Tymienieckiego. Do dóbr tych należy jeszcze 168 mr. lasu i niewielki drewniany młynek, starej konstrukcyi o 2 złożeniach, na przepływającej rzeczce Luciążnie. Rz. ta przepływa równolegle do toru dr. żel. i leży pomiędzy dworem a wsią. Są w G. ponad stawem, obok linii dr. żel. , wyraźne podziśdzień wały i ślady murów niewielkiego zameczku, do którego jest przywiązaną legenda tycząca się rodu Sadowskich. Córa tego domu, wdowa, właścicielka zamku, nie chcąc wyjść zamąż za byłego swego narzeczonego, który się splamił wspólnem I ze Szwedami działaniem przeciw ojczyźnie,

Gorzenitza