w Bojanowie o 6 kil. Własność Józefa Modlibowskiego. Goliiiowo, niem. Gollnow, inaczej Kładkowo, mko na Pomorzu, w reg. szczecińskiej, 7600 mk. Goliszew 1. wś, pow. kaliski, gm. Zbo rów, par. Goliszew, o 14 w. od Kalisza, 13 dm. , 144 mk. Dwa folwarki i osada GL mają 9 dm. , 118 mk. R. 1827 było tu 18 dm. , 138 mk. Par. GL liczy dusz 1800. Od niepamię tnych czasów była tu parafia, która potem do Złotnik przeniesioną została. Kościół zaś para fialny, drewniany, pod tyt. W. W. Świętych, zamienionym został na kaplicę publiczną. Gdy pierwszy kościół przemieniony na kaplicę zniszczył się z powodu starości, nowa kaplica pod tymże samym tytułem wystawioną zosta ła. Na miejsce tej kaplicy dzisiejszy kościół wzniesiony został ostatnią wolą Piotra Radolińskiego, dziedzica wsi, który na ten cel w te stamencie zapisał 24000 złp. d. 8 grud. 1822. Pozostała wdowa Tekla z hr. Lanckorońskich Radolińska dodała 50000 zł. i wybudowała ko ściół murowany w r. 1840. Dnia 27 września t. r. Walenty Tomaszewski bp. włocławski konsekracyi kościoła dokonał. Od dnia konsekracyi parafia złotnicka do goliszewskiego ko ścioła przyłączoną została. Rozl. jednego folw. GL wynosi mr. 657, grunta orne i ogr. mr. 534, łąk mr. 93, nieużytki i place mr. 30. Budowli mur. 10, drew, 7; płodozmian 4, 6 i 13 polo wy. Wieś GL osad 21, gruntu mr. 262; wieś Złotniki wielkie osad 33, gruntu mor. 164; wś Złotniki małe osad 18, gruntu mr. 139. 2. G. , wś, pow. kutnowski, gm. Krzyźanówek, par. Łęki. W 1827 r. było tu 8 dm. , 84 mk. , obe cnie Uczy dm. 6, mk. 83, ogólnej przestrzeni mr. 280, w tern ziemi ornej mr. 220, łąk i patwisk mórg. 55; do włość, należy mórg. 5, osad 7. W, W. Goliszowice, wś, pow. janowski, gm. i par. Zaklików. Gołka, olędry, pow. wągrowiecki, należy do gm. i olędrów Miłosławie, 2 dm. , 21 mk. Poczta w Łopiennie o 8 kil. , st. kolei żel. w Gnieźnie o 26 kil. Część gminy GL zowią dziś urzędownie Liebenau Abiheilung 2. Golke niem. , ob. Gołka. Gołki, niem. KleinGolle, wieś, pow, wągrowiecki, 6 dm. , 57 mk. , 49 ew. , 8 kat. , 17 analf. Stacya poczt, w Łopiennie o 4 kil. , st. kolei żel. w Gnieźnie o 25 kil. Golkonty, wś, pow. kowieński, par. opitołocka. G. należą do różnych właścicieli a powstały z exdywizyi majątku Syruciów. Gołków, Golików, wieś, pow. kaliski, gm. Staw, par. Kalinowa, o 25 w. od Kalisza, 3 dm. , 37 mk. , 10 03ad, 11 m. roli. Folw. ma 4 dm. , 25 mk. , 385 m. gruntu. Golkowitz niem. , ob. Gołkowice. Gollantsch niem. , miasto, pow. wągro wiecki, ob. Gołańcz. Gollaschiltzen fniem. , ob. Gołaszyce. Gollassowitz niem. , ob. Golasowice. Gollau niem. , wś, pow. królewiecki, st. p. Tharau. Gollawietz niem. , ob. Goławiec. Gollembiewo niem. , od r. 1872 przezwane Lindenthal, pow. grudziąski, ob. Gołębiewo. Golleow niem. , ob. Golejów. GoIIeschau niem. , ob. Goleszów. Golliii niem. , ob. Gałęzowo. Gollingen niem. , ob. Golenie. Golliow niem. , ob. Golejów. Gollkowe niem. , ob. Gołkowo. GoIImitz niem. , wś, ob. Golanice. Gollmfitz niem. , ob. Hem ko lub Chemsko, Gollnow niem. , ob. GoUnowo. Gollombken niem. , ob. Gołąbki Gollormuhle niem. lub Mokros, ob. Jastrzygowice. Gollschowitz niem. , ob. Golczowice. Gollub niem. , ob. Golub Gollubien niem. , ob Golubie. Gollułm niem. , ob. Gołuń. GolluhnerSee niem. , ob. Gołuńskie jezioro. GoIIupken niem. , ob. Golubka. Golltisehuetz niem. , ob. Gołuszyee. Golmkatl niem. , ob. Gołębiewo, Gołębiewko, Gołąbkowo, Bumianowo. Golmonci, wś, pow. szawelski, gm. bkmiańska, 170 dzies. ziemi nadanej na 28 dusz. Golinontowo, futor pry w. , nad Żyżmą, powiat lidzki, 1 okr. adm. , o 26 w. od Lidy, 7 mk. 1866. Golmonty, wś włość, pow. wileński, 5 okr. adm. , o 40 w. od Wilna, 6 dm. , 45 mk. katol. 1866. m Golnie, wś, pow. rosieński, par. krokowska. R. 1790 marca 12 w grodzie rosieóskim, aktykowany dokument wieczystoprzedażny na do bra Golnie i Poszuczenie Wincentemu Białłozorowi przez braci jego Kazimierza, Stanisława i Franciszka. A. K. Golnitz, Goellnitz niem. , ob. Gielnica. Golombek niem. , ob. Gołąbek. Golonka, Goloniki, ob. Golanka, pow. tarnobrzeski. Golonki, wś, pow. pilzenski, tuż obok Czarnej, w par. rz. kat. Straszęcin. Golotti niem. , folw. , pow. chełmiński, ob. Gołoty. Golschow niem. , ob. Golaszow. Golschowitz niem. , ob. Golczowice. Golschwitz niem. , ob. Golczowice. Golskie holendry i G. huta, pow. włocławski, gm. Lubień, par. Chodecz. W 1827 r było tu 10 dm. , 60 mk. Goltz niem. , ob. Golce. Golub, niem. Gollub, za krzyżaków Golau gt; Golbę, niekiedy Goldau, 1 miasto w Prusach I zachodnich, w pow. brodnickim, u stóp wyniosłego prawego brzegu rz. Drwęcy położona, prze którą most drewniany wiedzie do Dobrzynia, na przeciwnej stronie w Polsce leżącego, około 3 mile od Torunia i Brodnicy, przeszło 1 milę od Kowalewa, dokąd trakt bity prowadzi, i gdzie najgłówniejsza odbywa się komunikacya do dworca kolei żel. wystruckotoruńskiej. R. 1864 liczyło mieszk. 2558 r. 1816 tylko 1049, obecnie z ludnością żydowską około 4000, katol. 1097, ewang. 1461, budynk. 335, dm. mk. 176, obszaru ziemi mr. 2482. Są tu dwa kościoły, katolicki i protestancki, synagoga, magistrat, poczta, stacya telegr. , urząd celny, magazyn soli byłr. 1864, sąd obwodowy Amtsgericht, szkoła miejska katol. i prot. Miasto prowadzi znaczny handel drzewem i zbożem. Targi odbywają się 4 razy w roku kramne, na konie i. na bydło. Na górze przy mieście zachowały się jeszcze dość znaczne ruiny pokrzyżackiego zamku. Podług najstarszych wiadomości historycznych, należał G. wraz z całą okolicą, jako to Pluskowęsy Ostrowite, Krążno, Chełmonie do kujawskich biskupów. W 2ej połowie XIII wieku trzymali te dobra dzierżawą za czynszem Szymon Gallicus i Wojciech ze Stolna, którzy j obsadzali włościanami. Nadto dawali pewne podatki krzyżakom i służyli w wojnie z 5ciu zbrojnymi konnicy 5 Platendienst mit Hengot und Harnisch. Z powodu częstych jednak napadów pogańskich prusaków nie byli ci dzierżawcy w stanie wypełniać swoich warunków. Dlatego stanęła r. 1289 ugoda między biskupem kujawskim Wisławem a mistrzem pruskim krzyżackim Meinardem, według której ziemię golubską wzięli krzyżaoy, a biskupom za to dali wieś Lisewo nad Drwęcą z jeziorem Okunin i Grzywnę przy Chełmży. Około r. 1300 mistrz prowincyonalny krzyżacki Konrad Sack zbudował tu zamek obronny nad Drwęcą, w którym sam potem jako 1szy golubski komtur urząd swój poprzedni złożywszy, przemieszkiwał. Z pomiędzy jego następców znani są Hermann 1306, książę Luther z Brunszwiku 1308, EiigervonHohensteinl321, Fryderyk von Liebenzelle 1333, Ludwik 1337, Jan 1343, Henryk von Stockheim 1349, Jan Bollant 1373, Markward von Larheim 1376, Hartman von Konigstein 1381, Fryderyk von Wenden 1392, Burgard von Wobeke 1393, Konrad von Elz 1397, Wojciech von Tonnen 1402, Paweł Ruimann von Dademberg 1404, Mikołaj Boder 1407, Konrad von Buchsek 1410, Karol von Walterhausen 1410, Wilhelm von Eppingen 1411, Jerzy von Eglingen 1413, Jan von Menden vom Ende 1416, Wincenty von Wirsberg 1430, Gotfryd von Rodenberg 1433, Fryderyk von Troschwitz 1436, Wilhelm von Eppingen 1442, Zygfryd Eryk 1449, Konrad Esel 1454 do 1465 d. 6 stycznia. O dochodach i o wioskach do komturyi golubskiej należących dosyć dokładne są wiadomości. Zestawiamy je jak są podane według akt krzyżackich patrz Lotar Weber, Preussen vor 500 Jahren, 409 i 410. Miasto Golub czynszuje skot. 60. Folwarki zamek golubski ma 3 pługi, Kiełpin 2, Owieczkowo i Sortyka Sauerteig. Dobra szlacheckie Lehnsgiiter, Karczewo, Chełmonie Chulschau, Cholman, Kurkoein Kirchdorf, zapewne też Reinisdorf, Galczewo Gr. Galsdorf, Galczewko, Ostrowite Osterwitz, Pląchoty, Pułkowo, Pulkówko, Rodowo Rodau, Roden, Redemin; z tych dóbr dostawiają 8 zbrojnej konnicy na wojnę. Czynszowe wsie Krążno, Zieleń Gruneberg, Łobdowo, Lipnica Linde, Lisewo, Nowa wieś, Ostrowite, Pluskowęsy, Pułkowo, Radowiska M. i W. , Skępsk Scampen, Reinisdorf Kurkoein; wszystkich włók czynszujących z tych wiosek 537 i 8 sołtysów, pełniących służbę wojenną. Młyny w Chełmoniu czynszuje korcy żyta 1800 i 60 kamieni łoju, w Lisewie o 5 kołach i 1ym foluszu Walkrnuhle, w W. Radowiskach; dwa ostatnie dawały żyta k. 600, świń karmnych 16 i 49 kamieni łoju; młyn Polencowy Polenzmuhle, Adamowy Adamsmiihle, Górny Obermiihle, Stępski Starapesche Miihle i Kamieński młyn Camenz Miihle. R. 1393 było wszystkiego dochodu z komturyi w czynszach m. 350. R. 1337 dawały młyny zboża korcy 930 i 4 m. późniejszymi czasy co najmniej 3 razy tyle. Probostw znajdowało się w komturyi 11. R. 1317 książę dobrzyński Ziemowit nadał zakonowi krzyżackiemu 50 łanów ziemi w pobliżu zamku zapewne po przeciwnej stronie rz. Drwęcy leżących, ale je potem wkrótce odebrał Władysław Łokietek Encykl. Orgelbranda. R. 1410 Dobiesław Puchała pokonał tu kawalerów mieczowych inflanckich i zdobył gród ten warowny. Dwa tu wtenczas były zamki, z których niższy załoga niemiecka spaliła, aby byó w stanie tern silniej górnego bronić, lecz i ten polakom poddać się musiał. R. 1414 obliczyli krzyżacy straty, jakie w wojnie z polakami ponieśli. W mieście Golubiu kościół spalony, i szkody, m. 120 tylko, miasto spalone, szkody m. 8519. W komturyi 8 wiosek spalonych Pułkowo, Rodowo nie istnieje dla tego, Nowa wieś, Galczewo, Lisewo, Lipnica, Ostrowite, Skępsk. Inne wioski także uszkodzone. Ogólnych strat w komturyi m. 20548. R. 1421 mistrz w. krzyżacki Michał Kuchmeister wydał nowy przywilej miastu, ponieważ stary w poprzedniej wojnie zaginął. Granice posiadłości miejskich oznaczają się; od Liszewa granie aż pomiędzy wzgórzem a Drwęcą położone bis I an den Euss der Anhóhe, z góry mogą sobie Golinowo