pow. lubawski, nad znacznem jeziorem, w okolicy lesistej, ma 4 bud. , 5 dm. , 11 kat. , 7 ew. Par. Lipinki, szkoła Ciehe, poczta Łąkorz. Głowina, wś, rum. i folw. nad Wisłą, pow. lipnowski, gm. Chalin, par. Sobowo, o 4 w. od Dobrzynia. Gruntów włośc. 324 mr. , w tern 291 m. ornych, 34 dwor. , 271 mk. Folwark nad Wisłą liczy 665 mr. , w tern 530 m. ornych, 7 bud. mieszk. , 26 mk. Karczma Głowina inaczej Parowa, tamże położona nad Wisłą. Do niej należy Głowińska kępa i Krucice. Gruntów włośc. 126 mr. , w tern 116 ornych, 12 dworów, 12 budyń. mieszk. , 81 mk. , ewang. szkoła i dom modlitwy. Główińsk, kolonia, pow. rypiński, gm. Pręczki, par. Michałki, o 2 w. od Rypina. R. 1827 miała 25 dm. , 196 mk. ; obecnie ma 38 dm. , 245 mk. ewang. , 925 m. rozl. , kościół ewang. i szkółka czyli kantorat. Główka, zaścianek mały poleski w pow. pińskim, o 4 mile od Pińska w stronie zachod. na pół drogi wiodącej z Boguszewa do Obrowa z lewej strony. Al. Jel. Główka 1. , niem. Glowka, wybud. do Lińska, pow. świecki, w okolicy lesistej, przy powiecie tucholskim, nad jeziorem, ma budyn. 10, dom. mieszk. 5, katol. 31. Parafia Świecie, szkoła Lińsk, poczta Bysław. 2. G. , niem. Glowka, wś do Rosochatki przyłączona, pow. tucholski, w okolicy lesistej nad długiem jeziorem, blisko granicy pow. świeckiego; ma bud. 25, dm. mieszk. 16, kat. 90, ewang. 13. Parafia i poczta Sliwice, szkoła Rosochatka. 3. G. , niem. Glowken, wś, pow. gołdapski, nad małą strugą do rz. Gołdapki wpadającą, między wzgórzami, niedaleko traktu bitego gąbińsko łeckiego, ludność polska, ewangelicka. Główki rogale, wś, pow. siedlecki, gm. Królowa Niwa, par. Zbuczyn. W spisie urzędowym z 1878 r. nie zamieszczona. Główna, rzeka, poboczna Warty po prawej; ma źródło blisko wsi Imielna, w pow. gnieź nieńskim, płynie przez kilka kil. na granicy pow. gnieźnieńskiego i średzkiego; w pow. średzkim przybiera naprzód kierunek północnozachodni, następnie zachodni, przepływa przez cztery z kolei jeziora, pod wsią Głównem, bli sko Pobiedzisk, na południe od wsi Jerzyna, pod Jerykowem i Kowalskiem, dochodzi do pow. poznańskiego; od wsi Wierzonki zmienia kierunek ku południowi i zachodowi, płynie przez Wierzenicę, ponad lasem wierzenickim, przez Janikowo, olędry główieńskie, wś Głów no, poza ostatnią blisko Zawad, przedmieścia Poznania, dopływa do Warty. Długość wy nosi około 30 kil. M. St. Główna Lada, wieś poleska w pow. ihumeńskim, osad 40, na rzeką Usą, przy ujściu do niej rzeczki Hanaty, niegdyś włas. Swiętorzeckich, należała do dóbr Bohuszewickich, miejscowość głucha, dość żyzna, obfituję w zwierza grubego i lasy dębowe. Al. Jel. Główne, wś i folw. , pow. radzyński, gm. Biała, par. Radzyń. W 1827 r. było tu 12 dm. , 112 mk. Głownica, niem. Glomnitz, wś na Szląsku Austr. , w ob w. opawskim, z parafią katol. i szkołą ludową. Główno, os. , przedtem mko, przy zbiegu rzeczek Brzusnia i Mroga, pow. brzezińskie gm. Bratoszewice, par. Główno, o 15 w. od Brzezin. Leży przy drodze bitej z Łowicza do Zgierza, odl. od Rawy 42 w. , od Warszawy 105 w. Założone zostało tu miasto w 1427 r. przez ks. Ziemowita Mazowieckiego. Potwierdził przywileje w 1522 r. Zygmunt I. W XVII wieku należało do Czarneckich w 1609 r. do Bryckich, dawniej Głowińskich. Kościół i parafią erygował 1427 Jakób de Główno dziedzic. R. 1609 była to filia Domaniewickiego kościoła. Był też w G. dom dla ubogich i oratoryum św. Krzyża. Dziś par. G. dek. brzezińskiego, dawniej strykowskiego liczy dusz 1379. Obecnie G. posiada kościół par. murowany, synagogę, szkołę początkową od 1821 r. i stacyę pocztową. W 1827 r. liczono tu 76 dm. i 972 mk. ; w 1861 r, było 91 dm. i 1670 mk. ; obecnie jest 131 dm. i 2045 mk. , 65 osad, 20 m. gruntu. G. dobra należą do Matuszewskich, prócz głównego folw. Zabrzuśnia pod samem G. położonego, składają się jeszcze z folw. Borówka, Kamień mniszewski, Palenice, Ruchna, Warchałów, Ziewanice i karczmy w Toporowie ogólnej przestrzeni liczą 2641 mr. , w tern ziemi ornej 1246 mr. , a mianowicie folw. Zabrzuśnia v. Zabrzeźnia grunta orne i ogrody m. 409, łąk m. 68, pastw. m. 54, wody m. 18; lasu m. 102, zarośli m. 9, nieużytki i place m. 28, razem m. 688, bud. mur. 6, drew. 10, płodozmian 14polowy; folw. Warchałów grunta orne i ogrody m. 97, łąk m. 16, wody m. 2, lasu m. 118, zarośli m. 289, nieużytki i place m. 15, razem 537, bud. drew. 7, płodozmian 6polowy; folw. Palenice grunta orne i ogrody m. 57, łąk m. 7, past. m. 11, zarośli m. 3, nieużytki i place m. 4, razem m. 82, płodozmian 6polowy; folw. Borówka grunta orne i ogrody m. 84, łąk m. 24, wody m. 1, lasu m. 170, zarośli m. 5, nieużytki i place m. 2, razem m. 286, bud. drew. 5, płodozmian 6polowy; folw. Ruchno A. grunta orne i ogrody m. 211, łąk m. 62, pastw. m. 40, nieużytki i place m. 16, razem m. 329, bud. drew. 1, płodozmian 7polowy; folw. Ziewanice grunta orne i ogrody m. 125, łąk m. 16, pastw. m. 30, wody m. 5, zarośli m. 13, nieużytki i place m. 17, razem m. 206, bud. mur. 1, drew. 9; folw. Kamień grunta orne i ogrody m. 238, łąk m. 20, pastw, m. 35, wody m. 1, lasu m. 85, zarośli m. 95, nieużytki i place m. 23, razem m. 497, bud. mur. 1, drew. 8, płodozmian 7i 8polo wy. W os. G. bud. dworskich drew. 6, go rzelnia, browar, cegielnia, młyn wodny, sta wy; wś Palenice osad 16, gruntu m. 385; wieś Ziewanice osad 11, gruntu m. 2l3; wś Topo rów osad 21, gruntu m. 52. A. Pal. Główno 1. wś i gm. , pow. poznański, nad rz. Główną, 3 miejsc 1 G. wś; 2 młyn Nadolnik; 3 młyn Karlsbruun, we wsi Głównie oddzielny folw. 231 m. rozl. , do młyna Nadolnika należy roli 700 m. , 54 dm. , 618 mk. , 86 ew. , 516 kat. , 16 żydów, st. poczt, i kolej żel. w Poznaniu o 4 kil. 2. G. , kolon. , pow. po znański, 8 dm. , 58 mk. , 39 ew. , 19 kat. , 19 analf. Folwark oddzielny 211 mr. rozl. Stacya poczt. i kolej żel. w Poznaniu o 7 kil. 3. G. , olędry, pow. poznański, 3 miejsc 1 G. ; 2 folw. Hamer z młynem; 3 osada Darmosz, 7 dm. , 101 mk. , 21 ew. , 80 kat. , 13 analf. W olędrach folw. oddzielny ma 337 mr. rozl. ; do Hamru i Darmosza należy 397 m. roli. Stacya pocztowa i kolej żel. w Poznaniu o 6 kil, 4. G. , wś, pow. średzki, blisko źródła, rz. Głowny, 12 dm. , 143 mk. , 114 ew. , 29 kat. , 32 analf. St. poczt. , kolej żel. i gośc. w Pobiedzi skach Pudewitz o 2 kil. M. St. Głowów, ob. Głogów. Głowy, wś i kol. , pow. kolski, gm. Brudzew, par. Dobrów. W 1827 r. było tu 8 dm. , 130 mk. Głowy, wś, pow. mogilnicki, 6 dm. , 45 mk. , 1 ew. , 44 kat. , 17 analf. St. poczt. w Gąsawie o 5 kil. , st. kolei żel. w Mogilnie o 18 kil. Głóżewo, niem. Glassberg, królewszczyzna, pow. międzyrzecki, 1556 mr. rozl. , 4 dm. , 79 mk. , 36 ew. , 43 kat. , 6 analf. Poczta w Górzyniu o 4 kil. , st. kolei żel. Zbąszyń Bentschen o 33 kil. M. St. Głubczyn al. Głupczyn osobliwie dawniej zwykle tak pisali, niem. Glubczin, wś kościelna parafialna, pow. złotowski, tuż ponad granicą W. Ks. Poznań. , w położeniu dość niskiem, przedtem mokrem, nad małą strugą do rz. Głumi al. Głąbi uchodzącą, z której mianem, nazwa Głubczyn, Głąbsk, Glumia, czeskie hlubne tyle co głębia może być pokrewną; w pobliżu znajduje się kilka jezior; grunt w ogóle gliniasty, urodzajny. G. obejmuje 1 wieś włośc. z obszarem ziemi mr. 3098, razem z folw. jest budynk. 152, dom. mieszk. 54, katol. 336, ew. 159; 2 rycer. dobra, mają obszaru ziemi mr. 3170. Parafia i szkoła w miejscu, poczta prsedtem Krajenka, obecnie Szenfeld, gdzie stacya kolei żel. tczewskopilskiej. G. jest prastarą posiadłością szlachecką. W XV wieku mieli ją możni Danaborscy, później Kościeleccy i Grudzińscy, w czasie zaboru pruskiego Gorzeńscy. R. 1785 Augustyn Gorzeński odprzedał dobra swoje Głubczyn, Paruszkę, Dolnik i Rogownicę Andrzejowi Grabowskiemu za talarów 53, 333. R. 1875 folw. Dolnik z przyległościami odłączono od dóbr głubczyńskich. Obecny posiadacz Bojanowski. R. 1468 mieszkańcy G. wytoczyli proces przed sądem grodzkim poznań, przeciw panom Wedelom z March. Frydlądu, którzy ich z ludźmi swymi n apadli, do szczętu zrabowali, nawet ostatnie obuwie z nóg im ściągnęli; wymienieni są między innymi Tlusto, Mikołaj, Smigay, Wojciech Grochay, Jakób Raczki, sołtys Brzeczka. Kościoła przez długie czasy nie było w G. , dopiero w r. 1588 ówczesny właściciel tej wioski Andrzej Kościelecki opat bledzewski nowo go fundował. W erekcyi zastrzegł wyraźnie, że prawo patronatu w razie przypadku, gdyby dobra głubczyńskie przejść miały w ręce innowierców, wykonywać miał każdoczesny arcyb. gnieznieński, do którego dyecezyi G. wtedy należał. Początkowo był ten nowy kościół filią par. Krajenki, chociaż już r. 1588 nazywany jest parafialnym; r. 1653 miał osobnego proboszcza; konsekrowany r. 1671 przez arcyb. gnieźn. Prażmowskiego. Wyjmujemy co pisze wizyta kościelna Mathego z r. 1766. Właściciel teraźniejszy Michał Bleszyński kasztelan bydgoski kościół z gruntu odnowił, dodając pierwotnie drewnianej budowli t. zw. pruskie mury. Przy opisie roli plebańskiej nazywa wizyta lacus Rogowe versus villam Skórka, jez. Białe, lasek i Księże błoto pod Humrem, łąkę Księże okółko. Wsie paraf. były Głubczyn, Sokólna ewang. 172, Paraszka ewang. 147, Gaski nowo założ, ewang. 15, Dolnik z młynem ewang. 27, Rogownica ewang. 9, Stare gdzie jest kaplica prywatna właścicieli Andrzeja i Julianny z Komierowskich Gostomskich, katol. 128, ewang. 129. W G. istniała szkoła i szpital, kościoły filialne były 2, w Sokolnie i Paruszce pierwotnie katolickie, potem przez innowierców zabrane, następnie tymże wzięte r. 1643, znacznie podupadło. O teraźniejszym stanie kościoła i parafii głubczyńskiej pisze dyecezyalny, szematyzm z r. 1867 Parafia G. ma dusz 905, kościół tytułu św. Trójcy, bractwo wstrzemięźliwości od r. 1859, prob. Jan Polachowski przybył 1862, wsie parafialne te same co wyżej r. 1766, tylko jeszcze dodane nowo potem założone osady niemieckie Marienwalde i Orlandshoff. W G. jest szkoła, dzieci katol. 110; 5 katol. dzieci odwiedza szkołę ewang. w Paruszce, 31 w Starem, gdzie nauki religii nie pobierają. Luteranie utrzymują także w G. dom swój modlitwy Bethaus, w którym pastor z Krajenki 2 razy w roku odprawia nabożeństwo. Kś. F. Głubo, jez. w płn. wschodniej części pow. połockiego leżące. Ob. Dryssa. Głubokaja, stacya dr. żel. woroneskoro stowskiej w Ziemi Wojska Dońskiego. Głubokoje, ob. Głębokie. Głowina Głowina Główińsk Główka Główki Główna Główne Głownica Główno Głowów Głowy Głóżewo