od Łukowa w. 15. Rozl. folw. wynosi morg. 1079 grunta orne i ogrody m. 358, łąk mor. 223, pastwisk m. 56, lasu m, 401, nieużytki i place m. 41, płodozmian 6 i 10polowy. Bu dow, mur. 1, drew. 17, pokłady torfu. Wieś G. osad 12, gruntu m. 25; wś Jonniki osad 7, gruntu m. 395; wś Wróblina osad 9, gruntu m. 278; w r. 1874 oddzieloną została nomen klatura Jonnik z rozl. m. 145 i w r. 1880 nomeuk. Wróblina z rozl. m. 226. A. Pał. Gąska 1. Gonszka, osada, według Kętrzyńskiego położona w pow. kartuskim, w statystykach najdokładniejszych urzędowych nie znajduje się. 2. G. , niem. Gonsken, dwie osady w pow. ostródzkim 1. przy granicy pow. lubawskiego, naprzeciw wsi Rumiana, o pół mili od Dąbrówna; 2. w lesistej okolicy nad jeziorem, blisko o 1 milę od Ostrody. Kś. F. Gąski 1. wś rząd. , pow. grójecki, gm. No wa wieś, par. Warka. W 1827 r. było tu 31 dm. , 241 mk. Podług opisu z r. 1833 folwark t. n. oddzielony został od dóbr rządowych Potycz. 2. G. , wś i folw. , pow. grójecki, gmina Komorniki, par. Tarczyn, o 30 w. od Warsza wy, o 14 od Grójca, o 1 od Tarczyna. W r. 1827 było tu 10 dm. , 52 mk. Rozleg. folw. wynosi m. 338, grunta orne i ogrody m. 293, łąk m. 31, nieużytki i place m. 14. Bud. mur. 6, drewn. 2. Wieś G. osad 8, gruntu m. 58. 3. G. , wś i folw. , pow. piotrkowski, gmina Krzyżanów, par. Milejów. Leży o 6 w. na po łudniowyzachód od Piotrkowa, o 14 w. od rz. Pilicy. W 1827 r. liczono tu 12 dm. , 92 mk. , obecnie ma 16 dm. , 199 mk. Rozl. folw. wy nosi m. 481, grunta orne i ogrody m. 329, łąk m. 18, pastwisk m. 33, lasu m. 88, zarośli m. 13, nieużytki i place m. 17. Bud. drewn. 13. Wieś G. osad 21, gruntu m. 63. 4. G. , wś włośc, i szlac, pow. ciechanowski, gm. Nużewo, par. Ciechanów, o 4 w. od Ciechanowa. W 1827 r. było tu 24 dm. , 125 mk. ; obecnie 19 dm. , 203 mk. , 837 m. rozl. 5. G. , wś kur piowska, pow. kolneński, gm. Gawrychy, par. Nowogród, na lewym brzegu Szkwy, w odleg łości 34 wiorst od Kolna, 27 i pół od Łomży. W 1800 r. znajdowało tu się 8 bartników, po siadających 3 włóki 29 mor. miary magdebur. ; oprócz tego 11 czynszownik. , 4 chałupnik. , szynkarz. Gruntu wieś liczyła wtedy 15 wł. 29 morg. magdeb. ; do seminaryum w Pułtu sku płaciła rocznie dziesięciny 1 tal. 83 gr. Przy uwłaszczeniu do Gąsek odpadło od dóbr donajcyjnych hr. Szachowskiego 87 morg. Obecnie G. liczą 581 mor. 74 pręt, ztąd 203 m. 278 pręt. ornego. Powyżej Gąsek leżą GąskiPrzeczniak. Obręb leśny Gąski wchodzi w skład straży Gawrychy i liczy 1362 mor. lasu sosnowego. Br. Ch. , Lud. Krz. Gąski 1. niem. Gonski, folw. do wsi Rahnenberg, pow. suski, liczy budynk, 3, domy mieszk. 2, ewang. 34; parafia, poczta i stacya żel. kolei malborskomławskiej Prabuty, szko ła Rahnenberg. G. leżą na bitym trakcie kwidzyósko prabuckim, nad rz. Liwną Liebe Fl. , która tu młyn pędzi, 1 6 mili od Prabut. 2. G. , niem. Gonsken, wś, pow. olecki, przy trak cie bitym z Ełku do Margrabowy, o 1 i pół mili od Margrabowy, o 2 i pół od Ełku, nad jeziorem, w uroczem położeniu. Wysokie nie raz strome wzgórza dokoła, porosłe drzewami, przypominają widoki alpejskie. W miejscu jest poczta i kościół luterski, fundowany w r, 1741. Ludność polska, 753 ewang. Stacya po cztowa. Kś F. Gąski. Tak się zapewne nazywał folwark dóbr Wojtkiewice dziś Woigwitz, niem. w pow. wrocławskim, który w dokamentach z r. 1361 zowie się Ganczkin a z r. 1465 Gantzke. Gąsocin, os. , pow. ciechanowski, gm. i par. Sońsk. Stacya dr. żel. nadwiślańskiej, o 17 w. od Ciechanowa, o 64 i pół od Warszawy, o 48 od Mławy. Ma 2 dm. , 42 mk. , leży na terytoryum wsi, którą wykazy urzędowe zowią Gąsecin lub Gąseczyn, Gąsieczyn. Ta ostatnia leży także w pow. ciechanowskiem, gm. i par. Sońsk. W 1827 r. miała 13 dm. , 92 mk. ; obe cnie liczy 11 domów, 101 mk. i 292 morgów ziemi. Br. Ch. Gąsów, folw. , pow. łukowski, gmina i par. Miastków, st. p. Garwolin. Gąsówka 1. folw. , pow. sieradzki, gmina Wróblew, należy do dóbr Charłupia wielka, liczy 46 mk. 2. G. , okolica szlachecka w obrębie której leżą wsie G. Moczydołki, G. Os se, G. Samochy, G. Bagno, G. Skwarki, wsie szlach i włośc. , pow. mazowiecki, gm. Sokoły, par. Płonka. W 1827 r. G. Osse liczyły 22 dm. , 142 mk. , G. samochy 7 dm. , 47 mk. , G. skwarki 24 dm. , 149 mk. Wsie te wspominane w dokumentach z XVI w. 3. G. olek sin i G. stara, pow mazowiecki, gm. Brzozowo, par. Poświętne. W 1827 r. G. oleksin liczyła 28 dm. , 173 mk. , a G. stara 15 dm. , 97 mk. Wsie te zapewne wchodziły w skład okolicy szlacheckiej, objętej ogólną pierwotną nazwą Gąsówka. Istniały już w XVI w, Gąsówka, także Gosówka lub Gonsówka, wś w pow. jasielskim, należy do paraf. rzym. kat. w Tarnowcu i leży w okolicy górzystej, pokrytej lasami, 6, 5 kil. od Jasła odległa. Mieszkańców 130. Większa posiadłość Kaźm. Gorayski ma 144 m. roli i 90 m. lasu; mniejsza pos. 180 m. roli w ogóle. Gąszcz inaczej Gądecz ob. , niem. Gondecz. Gąszcze, os. , pow. wieluński, gm. Lututów, par. Cieszęcin. Gąszęcice, ob. Gąsięcice. Gątarze, ob. Gontarze. Gątki, przysiołek Trzcinicy w powiecie jasielskim. Por. Gądki, Gątkowice, niem. Gontkowitz, wś, powiat mielicki na Szląsku, niegdyś część dóbr Mielice, ma kościół ewangelicki; ludność ewang. , w części polska. Gątkowizna, osada, pow. rypiński, gmina i par. Chrostkowo, odl. o 19 w. od Rypina, 1 dm. , 5 mk. , 61 mor. rozl. Gątowa, Gontowa, wś, pow. brodzki, par. Milno, st. p. Załośce, o 14 kil. od Załoziec. Gąty, pow. suski, ob. Gonty. Gątymir, niem. Gommern, mko w Saksonii pruskiej, regencyi dziewińskiej, pow. jerychowski, nad rz. Ehle, 2000 mk. przemysłem się trudniących. Gązwa, niem. Gonswen, wś, pow. ządzborski, nad jeziorem, około 1 milę od Ządzborka, na Mazurach pruskich. Kś. F. Gbiska 1. , wś w pow. rzeszowskim, należy bo parafii rzym. kat. , sądu pow. i urzędu pocztowego w Strzyżowie, skąd jest o 2. 9 kil. oddalona, 236 mieszk. Za czasów Długosza Lib. ben. III, 258 należały G. do Mikołaja Strzyżowskiego. Większa posiadł. wynosi 163 m. roli, 58 mr. łąk, ogrodów i pastwisk i 36 mr. lasu; mniejsza posiadł. 129 roli, 17 m. łąk i pastwisk i 14 m. lasu. Gbiska mają kasę pożyczkową gminną z kapitałem 154 zł. w. a. 2. Por. Brzeżanka. Gburów Pojezierze. Tak Wincenty Pol Mazury pruskie nazywa. Gburska. Wieś, Gbury, oh. Prusy i Wieś. Gburstwo lub Kotfiny, folw. z wsią Kotfiny, pow. noworadomski, gm. i par. Gidle. W r. 1845 folwark ten oddzielony został od dóbr Pławno. Wieś K. osad 9, gruntu m. 150. Gdakowo, niem. Daakau, w dokumentach z XIII wieku Dachowe, Dakow, wś włośc. , pow. suski, w północnozachodniej jego części, przy granicy pow. sztumskiego, na trakcie sztumsko prabuckim, ponad strugą bezimienną wpadającą do Starej Nogaty, 1 milę od Prabut. Obszaru ziemi obejmuje mr. 3011, budyn. 101, dm. mieszk. 48; katol. 138, ewang. 235. Parafia, poczta i stacya kolei żel. malborskomławskiej Prabuty, szkoła i kościół parafialny luterski w miejscu. R. 1285 posiada Gr. rycerz pomezański Dyteryk Stanko. Gdańsk, młyn i kuźnia wodna, pow. kowieński, przy szosie petersburskiej, o 28 w. od Kowna, o 3 w. od mka Janowa. Kuźnia poruszana wodą rzeczki Worpi, dopływu Wilii, przerabia stare żelastwo na żelazo szynowe, Gdańsk, niem. Danzig, w dokumentach Gdancech, Gdancek, Gdansk, Gydanyzc, albo z niem. Danzk, Dancek, Danzik, łac. Gedanum, Dantiscum, miasto główne prowincyi Prus zachodnich czyli królewskich, obecnie od Prus wschodnich czyli książęcych odłączonej, z portem handlowym i twierdzą pierwszego rzędu, dokoła murami, wałami i fosami otoczone, na równinach lewego brzegu Wisły zabudowane, u podnóża 3 gór spadzistych biskupiej Bischofsberg, cygańskiej Zigankenberg i gradowej albo raczej jagiełłowej Hagelsberg; od Jagal al. Jagel, który tu kiedyś miał zamek, 1000 kroków od Wisły, 1 milę od jej ujścia do Baltyku, pod 54 21 szerok. , 16 18 dług. geogr. Przez miasto przechodzą 2 poboczne rzeki 1 Motława Motlau wstępuje do m. opodal bramy Legethor przez śluzę tak zwaną kamienną Steinschleuse, bardzo ważna w czasie oblężeń, gdyż wodę można nią zatamować i tak z 3 stron po nizinach miasto zalać; w mieście rozchodzi się na kilka ramion, tworząc 4 wyspy, między niemi także śpichrzową Speicherinsel; przy dawniejszym zamku pokrzyżackim i poksiążęcym przyjmuje Radunię i uchodzi 1 4 mili za miastem do Wisły; jest tak głęboka jak Wisła, dlatego statki przypływają tu aż do miasta. 2 Radunia Radaune nowa, płynie jako odnoga od starej Raduni kanałem za krzyżaków zbudowanym; w mieście dzieli się na kilka części, obraca miejskie młyny między któremi wielki młyn o 18 kołach najznaczniejszy już za krzyżaków liczono mu dochodów na każdą godzinę 1 dukat i noc i dzień, wpada do Motławy. Dawniej napełniała wszystkie studnie w mieście potrzebną wodą za pomocą osobliwszego jakiegoś przyrządu, do którego miał dać podobno Kopernik pierwszy pomysł. Wały naokoło m. mają baszt 20, fosy szerokie są 10 do 15 stóp, głębokie 13 stóp. Z pomiędzy bram fortecznych są znaczniejsze brama wysoka HoheThor, zielona, Jakubowa, żuławska, oliwska, Petershagen itd. Najważniejsze forty daleko wysunięte znajdują się na wysokich wzgórzach. Rozróżniają się jako części miasta prawe miasto Rechtstadt, przedmieście Vorstadt, dolne miasto Niederstadt, spichlerze Speicherinsel, długa wieś Langgarten, stare miasto Altstadt, zewnętrzne miasto äussere Stadt. Domy są przywąskie, wysokie, po staroświecku w stylu gotyckim budowane, ulice po niem. Grasse kręte i ciasne, w głównych częściach jednak bardzo ożywione; ważniejsze są Langgasse, Jopengasse, Brodbankengasse, Breitegasse itd. Place i rynki znaczniejsze Langemarkt, Kohlenmarkt, Holzmarkt, Fischmarkt, Buttermarkt itd. Podług statystyki z r. 1869 było tu w mieście i przedmieściach mk. 89, 300 obecnie około 100, 000, i to cywilnych 81, 759, wojska 7552; ewang. 64, 376, katol. 22, 147, menon. 305, żydów 2350; dom. mieszkalnych 5253. Obszaru ziemi posiada miasto na żyznych żuławach 1285 włók, na wzgórzu także urodzajnej gleby 531 włók, boru na Mierzei Nehrung mórg 13658 włók jest tu 561, na półwyspie Helu miasteczko Helę i boru 6120 mórg, wreszcie nader uroczo położony Słownik Geograficzny Zeszyt XIX, Tom II. 33

Gąska

Gąska

Gąski

Gąsocin

Gąsów

Gąsówka

Gąszcz

Gąszcze

Gąszęcice

Gątarze

Gątki

Gątkowice

Gątkowizna

Gątowa

Gąty

Gątymir

Gązwa

Gbiska

Gburów

Gburska

Gburstwo

Gdakowo

Gdańsk