Radomia w. 112, od Sandomierza w. 24, od Staszowa w. 23, nabyte w r. 1878 za rs. 5000. Rozl. wynosi m. 172, grunta orne i ogrody m. 136, bud. drew. 11; granicę wschodnią, zachod nią i północną stanowi jezioro należące do wspólności z wsią Długołęka. Wieś G. osad 13, gruntu m. 76. Br. Ch. Gągolina 1. , wś, pow. błoński, gm. i par. Kaski. W 1827 r. liczono tu 13 dm. i 93 mk. 2. G. , os. , pow. kutnowski, gm. Żychlin, par. Śleszyn. 3. G. , wś, pow. rawski, gm. Lubania, par. Sadkowice. 4. G. , wś, pow. nowomiński, gm. i par. 3iennica. W 1827 r. liczono tu 9 dm. i 60 mk. Gągolina, Piza, Radziejówka, ob. Pisia i Bzura. Gąsawa, miasto w dawnych dokumentach Gonzawa, pow. szubiński nad jeziorem i rzecz ką Gąsawka, w r. 1871 miała 91 dm. , 854 mk. , 102 ew. , 620 kat. , 132 żydów, 310 analf. ; w r. 1875 było tylko 827 mk. Kośc. paraf. katol. należy do dekan. źnińskiego. Mieszkańcy trud nią się rolnictwem i chowem bydła. Urząd po cztowy i telegraficzny 3 klasy; poczta osobowa chodzi z Gniezna przez Gąsawę do Nakla. Szk. kilkoklasowa elementarna. St. kolei żel. w Mo gilnie o 22 kil. W r. 1831 G. miała mieszk. 423. Miejscowość ta jako wieś już w XII w. jest wspominaną, należała do opactwa trzemeszeńskiego, r. 1388 otrzymała prawo magde burskie. Książę Świętopełk najechał r. 1227 Gąsawę w czasie, gdy Leszek Biały zwołał tamże na niego sąd z powodu zaburzeń wywo łanych przez niego w Wielkopolsce, a miano wicie z powodu najazdu na Nakło. Słudzy je go pokaleczyli Henryka Brodatego w łaźni, a nago uciekającego Leszka Białego zabili pod wsią Marcinkowem. Poznańskie Tow. przyj. nauk. zajęło się oznaczeniem dokładnem miej sca, gdzie mordu dokonano, i miało zamiar wy stawić tam krzyż pamiątkowy; napotkało jed nakże w tej mierze przeszkody ze strony władzy. M. St. Gąsawka 1. , szlachecka, niem. AdligGon sawka, folw. , pow. szubiński, należy do domin. Chomiąży, 2 dm. , 20 mk. 2. G. , młyn, pow. szubiński, należy do wsi Osinina, 3 dm. , 20 mieszk. Gąsawka, rzeka, wypływa z jeziora gąsawskiego, płynie przez miasto Gąsawę, przez jezioro biskupińskie, przez wieś Wenecyą, jezioro skarbienickie, oblewa miasto Żnin, dąży przez jeziora pod Żninem, Dobrylewem, Sobiejuchami, Stupami do miasta Szubina; do Słupów ma kierunek północny, od tej wsi zwraca się ku wschodowi i północy aż do osady Zazdrości, skąd przybiera znowu kierunek północny i po za Rynarzewem wpływa do Noteci. GąsawyRządowe, wś, i G. plebańskie, wś rządowa, pow. radomski, gm. Rogów, par. Jastrząb. Jest tu kościół filialny, do r. 1435 parafialny, 1841 odnowiony, drewniany. W r. 1827 było w G. rządowych 13 dm. i 111 mk. obecnie liczą G. rządowe 42 dm. , 288 mk. i 1678 mr. ziemi włośc, a G. plebańskie 34 dm. , 175 mk. , 537 mr. włośc. , i 253 dworsk. Należały do bisk. krakowskiego Dług. II 487, Gąsawy 1. , kolon. , pow. szamotulski, 3 dm. , 28 mk. , wszyscy kat. , 12 analf. 2. G. , domin. , 1076 mr. rozl. , 7 dm. , 91 mk. , 3 ew. , 87 kat. , 1 żyd, 39 analf. Poczta i st. kolei żel w Szamotułach o 3 kil. , gośc. o 3 kil. Własn. dawniej Kierskiego, następnie Szołdrskiego, teraz Gromadzińskiego Niemca. M. St. Gąsecin, Gąseczyn, Gąsieczyn, ob. Gąsocin. Gąsewo 1. , wś nad rz, Multawą, pow. płocki, gm. Mąkolin, par. Bodzanów. W 1827 r. było tu 10 dm. , 73 mk. , obecnie liczy 15 dm. , 153 mk. , 556 mr. obszaru 417 ornej ziemi. Przy wsi młyn wodny rządowy. 2. G. , wś, folw. i kol. , pow. makowski, gm. i par. Sypniewo. Posiada kościół par. drewn. z 1792 r. , fundacyi Gutowskiego sufragana pułtuskiego, i szkółkę. W 1827 r. było tu 23 dm. , 153 mk. Par. G. dek. makowskiego 4364 dusz liczy. O pierwotnym kościele tej parafii starzy ludzie powiadają, iż stał on o pięć wiorst od obecnego kościoła i miał się podobno zapaść w ziemię. Miejscowość ta nazywała się Grodzisk; dowodem tego jest, że pole na tern miejscu położone, i obecnie nazywa się Grodzisk. Miejsce gdzie stała dzwonnica, teraz nazywa się Porytka. Oprócz tego twierdzą, że pierwej niż ten zapadnięty kościół był wybudowany, , znajdował się inny we wsi zwanej Jarzyły. Śladów żadnych tego kościoła nie ma, oprócz, że bardzo często, kopiąc doły do chowania na zimę kartofli, znajdują czaszki, kości z nóg i rąk, co jest dowodem, że tam był niegdyś cmentarz. Co do końca tego kościoła utrzymują, że miał być zupełnie zniszczony w czasie napadu jakiegoś bardzo licznego wojska, które, rozłożywszy się tu obozem, otoczyło się ogromnym wałem, na który każdy z żołnierzy przyniósł jedne tylko czapkę piasku. Wał ten, czyli jak go nazywają okop, do dziśdnia się tam znajduje porośnięty murawą. Miejsce to nosi nazwę Rogal od słowa róg. To nazwisko wywodzą od żołnierzy, którzy mieli mieć na głowie po dwa rogi wole. Gąsewo, Gąstewo, Wilany, folw. , pow. trocki, 2 okr. adm. , par. Żyżmory. R. 1850 był Piłsudzki dziedzicem i miał 202 dz. gruntu. R. 1866 był 1 dom, 14 mk. kat. Gąsienicowe Stawy, stawy tatrzańskie w Tatrach nowotarskich, w dolinie Suchej Wody, zwanej także doliną Stawów Gąsienicowych. Nazwę swą wywodzą od rodziny górali zakopiańskich Gąsieniców. Od szczytu Swinnicy, wznoszącej się w głównym grzbiecie Tatr, bieży tenże grzbiet w kierunku północnozachod nim przez Pośrednią i Skrajną Turnię, przełęcz Lilijowe do szczytu Beskidu. Grzbiet ten, 2400 m. długi, tworzy południowozachodnią ścianę pomienionej doliny, oddzielając ją od dol. Cichej Liptowskiej WierchCichej. Od Swinnicy w kierunku wschodnim odrywa się ramię przez Zawrat ku Koziemu Wierchowi. Ściana ta odgranicza od południa dol. stawów G. od doliny Pięciu Stawów Polskich. Do Koziego wierchu ramię to zwraca się zrazu ku półn. wsch. , a potem ku północy po Granaty, gdzie się ono rozdwaja na ramię północnowschodnie i półn. zachodnie, w którem leży Żółta Turnia. Ramię od Koziego Wierchu po Granaty oddziela dolinę pomienioną od doliny Roztoki, a ramię od Granatów ku Żółtej Turni od doliny Pańszczycy. Od Beskidu zasię, narożnika między dolinami Kasprową od zach. a Stawów Gąsienicowych od wschodu, ciągnie się ku płn. półn. wschodowi grzbiet 6069 m. długi aż do Nosal, tworząc ścianę zachodnią dol. stawów amp; ., oddzielającą ją od dol. Kasprowej i Jaworzynki. Dolina ta dzieli się na dwie nierówne połaci, wschodnią i zachodnią. Od Zawratu bowiem ku płn. płn. zach. wybiega odnoga, w której wznoszą się turnie Kościelca. Otóż turnie Kościelca dzielą ją na powyższe dwie części. Połać wschodnia, daleko piękniejsza od zachodniej, zawiera dwa stawy, jeden większy zwany Czarnym, drugi mniejszy na południe od niego, ponad nim, Zamarzłym zwany 1792 m. Kolbenheyer. Opis stawu Czarnego, ob. artykuł Czarny staw t. I, 768. W połaci zachodniej, u stóp Skrajnej, Pośredniej Turni, Swinnicy i Kościelca rozlały się stawy w liczbie 9. Stawy te nie leżą na jednej płaszczyźnie i nie są jednakowej wielkości. Idąc od szałasów i szop znajdujących się na wstępie do doliny Suchej Wody 1526 m. szt. gen. ścieżką percią, dochodzimy nasamprzód do najniżej położonego stawku 1, zwanego stawem Litworowym, może dlatego, że tutaj niegdyś rósł obficie litwor Archangelica officinalis Hoffm. . Zwie się także Sobkowym. Na mapie katastralnej nazwano go stawkiem Gąsienicowym. Wzniesienie jego npm. czyni 1626, 47 m. Janota; 1619 m. Kolbenheyer, a powierzchnia 1320 sążni kw. 0, 474 ha. . Tworzy on małe lejkowate zagłębienie, jest płytkim i błotnistym. Woda na nim sięga ledwo kolan. Nad nim na południe, w odległości 560 nu, rozlewa się między Pośrednią a Skrajną Turnią drugi staw, największy i najgłębszy z pomiędzy Gąsienicowych, zwany Zielonym, od jasnozielonej barwy wód swoich. Mapa katastralna ma tutaj Gąsieniców staw. Obejmuje on 5 mr. 1597 sążni kw. 3, 45 ha. i leży na wysokości 1684, 77 m. Janota; 1675 m. Kolbenheyer; 1632, 38 m. Zejszner; 1683 m. szt. gen. . Zowią go także Suczym, a to z tego powodu, iż juhasi pasterze owiec kiedyś utopili w nim złą sukę, co nie chodziła za owcami ale je kaleczyła. Na św. Jan jeszcze do dwóch trzecich części zamarznięty bywa. Dno z brzega błotniste, dalej skaliste. Postać prawie trapezowa a nie owalna, jak pokaje Fuchs. W rogu zachodnim odpływa z niego woda do stawu Litworowego. Następujących sześć stawów leży od dwu poprzednich na wschód na wyższym progu, ciągnącym się od południa ku północy i tworzącym ścianę wschodnią doliny, w której znajdują się stawy poprzedzające. Na wschód od stawu Litworowego tuż pod Kościelcem leży staw Dwoisty śród napiętrzonych złomów granitu, rozdzielony wąskim lecz wysokim od południa ku północy ciągnącym się wałem na dwa mniejsze stawy, wschodni 3 większy, 2 morgi 134 sążni kw. 1, 199 ha. , zachodni 4 mniejszy, 1 mórg 799 sążni kw. 0, 862 ha. obejmujący. Wzniesienie ich nad powierz. morza czyni 1665, 54 m. Janota; 1645 m. Kolbenheyer; 1648 m. szt. gen. . Woda tego stawu odpływa do potoku zwanego Roztoką. Wyżej od tego stawu ku południowi a na wschód od Zielonego rozlewa się staw 5 Kurtkowiec w Roztoce, na katastralnej mapie Kurtkowcem zwany, z dwiema wysepkami na wysokości 1707, 37 m. Janota, 1693 m. Kolbenheyer pod Pośrednią Turnią. Małą wyspą i płatem lądu na dwie części przedzielony. Powierzchnia jego czyni 3 morgi 36 sążni kw. 1, 739 ha. . Zowią go także Stawem w Roztoce. Woda jego, która 15 lipca r. 1867 o godz. 3 i pół po połud. miała tylko 5, 7 R. , odpływa do Zielonego Stawu. Nad nim, nieco wyżej na południe od niego, są dwie małe młaki bez miana, jedna 6 więcej na wschód, obejmuje 509 sążni kw. 0 1834 ha. , a druga 7 na zachód 751 sążni kw. 0, 27 ha. . Obie te młaki tworzyć musiały niegdyś większy staw. Na najwyższym stopniu, tuż między Kościelcem a Świnnicą, leży staw 8, zwany Długim, niekiedy dla swojej ciemnozielonej barwy także Zielonym. Powierzchnia jego czyni 2 morgi 1021 sążni kw. 1, 518 ha. . Wzniesienie 1796, 6 m. Kolbenheyer. Z niego ścieka po ścianie progu strumień do Kurtkowcą, stąd przez staw Zielony do Litworowego, a przyjąwszy wody pot. Roztoki, tworzy potok zwany Suchą Wodą. Wreszcie nad Długim Stawem na południowy wschód, leży średniej wielkości staw 9 Zadnim zwany, tuż w samem rozdrożu dwóch grzbietów górskich. Zadnim stawem mylnie zowią staw Długi. Tenże by wa prawie zawsze zamarznięty. Z, doliny tej stawiańskiej udać się można na 1 Świnnicę, 2 Granat, 3 przez Zawrat do doliny Pięciu Stawów Polskich i Rybiego, 4 na Krzyżne, 5 Koszystą. Z tego też powodu jakoteż i

Gągolina

Gągolina