i 70 m. lasu; mniejsza pos. 232 m. roli i łąk, 33 morg pastwisk i 19 morg. lasu. Garbek Ostry, góra, t. II str. 74. Garben niem. , folw. , pow. iławski, st. p. Landsberg. Garben niem. , w r. 1301 Garwol, wś, powiat wołowski na Śląsku, par. Wołów, z młynem wodnym. Garbendorf niem. , wś, pow. brzeski na Szląsku, par. Brzeg. Garbeningken niem. , folw. i cegielnia, pow. welawski, st. p. Goldbach. Garbiliszki, folw. , pow. szawelski, gm. gruździewska, par. szakinowska, 15 dzies. zie mi, własność Dokniewicza. J. Godl. Garbin, wś, pow. słupecki, gm. i par. Trąbczyn. Garbnick niem. , folw. , pow. rastemborski, st. p. Doenhofstaedt. Garbnicken niem. . folw. , pow. frylądzki, st. p. Domnau. 2. G. , folw. , pow. iławski, st. p. Wilenhoff. Garbów, 1. wś i folw. , pow. kutnowski, gm. Piecka Dąbrowa, par. Bedlno, o 17 w. od Kutna, o 6 w. od Pniewa. W 1827 r. było tu 6 dm. , 72 mk. Rozl. folw. wynosi m. 329, grunta orne i ogrody m. 216. Bud. drewn. 12, staw zarybiony. Wieś G. lit. AB. osad 4, gruntu m. 3. 2. G. , folw. , pow. kaliski, gm. Staw, par. Kalinowa, należy do dóbr Kalinowej. 3. G. i Garbówek, wsie, pow. łódzki, gm. Żeromin, par. Tuszyn. 4. G. , wś i folw. , i G. probostwo, pow. nowoaleksandryjski, gm. i par. Garbów. Jest tu staranne i na wielką skalę urządzone rybne gospodarstwo, zarodowa trzoda chlewna i produkcya traw pastewnych. Posiada kościół par. drewniany erekcyi niewiadomej, który przed r. 1440 już istniał. Obecny z 1731 r. wystawił dziedzic Ługowa Daniel Kowalewski. Urząd gminny. W 15 w. G. był własnością Dobiesława Szczekockiego Dług. III, 250. Par. G. dek. nowoale ksandryjskiego 7678 dusz. Gmina G. należy do sądu gm. okr. II w Kurowie, st. poczt. Nałęczów. Liczy 15389 morg. obszaru i 3443 ludności, zarząd gminny we wsi Garbów. W skład gminy wchodzą Bogucice, Borków, Garbów, Góry, Gutanów, Jałowice, Karolin wś i folw. , Liśce z folw. , Lisiecka Wólka, Morniki folw. , Miłońce z folw. Piotrowice z fol. , Przybysławice z folw. Dobra G. składają się z folw. G. , Bogucice, Przybysławice, Marynki, Orlicz i 3ch osad młynarskich; podług opisu z r. 1871 posiadłość dworska wynosi w ogóle m. 7026. Wieś G. osad 39, gruntu m. 962; wś Miesiące osad 15, gruntu m. 225; wś Przybysławice osad 74, gruntu m. 1234; wś Bogucice osad 37, gruntu m. 756; wś Wola Przybysławska osad 94, gruntu m. 2135; wś Orlicz osad 5, gruntu m. 148; wś Karolin osad 51, gruntu m. 505. Wieś Amelin osad 30, gruntu m. 206; wś Borków osad 70, gruntu m. 509; wś Wólka Kątna osad 21, gruntu m. 638; wś Janów osad 48, gruntu m. 350. 5. G. , wś i folw. poduch. , pow. sandomierski, gm. Dwi kozy, par. Góry wysokie. W 1827 r. było tu 15 dm. , 97 mk. W 15 w. wś ta należała do Piotra Zawiszy i Stefana Farureya Sulimy Dług. I 194. Dobra G. składają się z folw. G. , Romanowka, Jaroszówka i wsi G. , od San domierza w. 10, od Zawichosta w. 5. Rozl. dworska wynosi m. 157 a mianowicie folw. Garbów m. 816, płodozmian 13polowy, bud. drewn. 18; folw. Jaroszówka m. 412, płodo zmian 13polowy, bud. drewn. 5; folw. Romanówka m. 288, płodozmian 13polowy, bu dowli drew. 3, wiatrak. Wieś G. osad 53, gruntu m. 404. Br. Ch. , A. Pal Garbowice, wś włośc. , pow. opatowski, gm. Iwaniska, par. Mydłów. Liczy 21 dm. , 147 mk. , 223 mr. ziemi włośc. . GarbowoNowe i G. Stare, wsie szlach. , pow. mazowiecki, gm. Piszczaty, par. Kobylin. W 1827 r. G. Nowe liczyło 19 dm. , 111 mk. , a G. Stare 28 dm. , 157 mk. G. Nowe wspominane już w dokumentach z 1440 r. Garbseiden niem. , wś i os. , pow. fyszhuski, st. p. Grünhoff. Garbuneliszki, folw. , pow. nowoaleksandrowski, par. aleksandrowska, dziedzictwo v. Duntena. Garbuny 1. albo Piryszki, wś i zaśc. rządowy, nad jez. Łankois, Prowałas i Majtys, pow. święciański, 2 okr. polic, mk. kat. 73, żydów 8, dm. 5 1866, od Święcian 20 w. 2. G. lub Dyndy, wś rządowa, nad jez. Prowałas i Majtys położona, pow. święciański, 2 okr. polic, mk. kat. 62, żydów 8, dm. 4 1866, od Święcian 20 w. 3. G. , wś włośc. nad rz. Dzisienką, pow. dzisieński, o 64 i pół w. od Dziany, 2 okr. adm. , 7 dm. , 137 mk. 1866. Garby 1. , wś różnych właśc, pow. wilejski, o 71 w. od Wilejki, 3 okr. adm. , gm. gabska, 9 dm. , 72 mk. 1866. 2. G. , folw. , pow. wiłkomierski, par. szacka, Mackiewiczów własność, włók 6 rozl. Garby 1. wś, nad Szywrą, pow. średzki, 15 dm. , 161 mk. , wszyscy kat. , 54 analf. St. . poczt. w Zaniemyślu Santomischel o 9 kil, st. kolei żel. w Sulęcinie o 2 kil. 2. G. , domin. , pow. średzki, 1977 mr. rozl. , 10 dm. , 140 mk. , 25 ew. , 115 kat, 47 analf. 3. G. , wś i 2 domin. , pow. poznański; jeden folw. , resp. domin. , 550 mr. rozl. ; drugi folw. 528 mr. rozl. , 24 dm. , 263 mk. , 16 ew. , 247 kat. , 40 analf. St. poczt. w Swarzędzu o 4 kil. , st. kolei żel. Poznań o 9 kil. Drugi folw. własność p. Bojanowskiej, poprzednio dra Tomaszkiewicza. Garc Mały, niem. Kl. Gartz, włośc. wieś, pow. starogrodzki, na wzgórzystym lewym brzegu Wisły, blisko traktu bydgoskogdań skiego, pół mili od nowej stacyi kolei żel. bydgosko tczewskiej w Subkowach, ma glebę urodzajną, pszenną. Na północ z pól tutejszych wytryskająca struga Bystrzyca w odpisie pewnego dokumentu Pakowenica wartko płynie ku Wiśle. Ze strony Wisły zaś ciągnie się w południowym zakręcie znaczne jezioro albo raczej odnoga czyli łacha Wisły, dawniej Słońce, Slancza zwana. Z małem wybudowaniem przedtem karczmą Łowigus obejmuje obszaru ziemi mr. 2299, posiadł gbur. 4, katol. 179, ewang. 70, dm. mieszk. 16. Parafia i poczta z stacyą kolei żel. Subkowy, szkoła w miejscu. Odległość od Starogrodu 2 3 4 mili. G. jest osadą prastarą z nazwy tyle oznacza co garzec czyli gród. I w rzeczy samej dokumenta wspominają gród stary jeden na wzgórzu położony, a drugi na łęgach przy Wiśle. Najstarszy dokument pochodzi z r. 1282 podówczas istniały w najbliższem sąsiedztwie wioski Sakrowe i Warzowe, których obecnie od niepamiętnych czasów nie ma. Dobra te posiadał wtedy szlachcic Jan Przyprok, który je zapisał oo. cystersom w Pepinie. Dokument zaś donacyjny prawomocny wygotował ówczesny książę pomorski Mestwin II tegoż r. 1282. Wreszcie granice wsi Gr. wymienia dokument Od upływu Bystrzycy Pakowenicy do Słońcy aż do końca tejże. Dalej do okopu na górce Garc. Od okopu do Grabenina teraz Gręblin, stąd do lasu między Warzowem a Garcem, . gdzie wypływa Bystrzyca Pakowenica. Ztąd do upływu rzeczki. R. 1368 mistrz w. krzyżacki Winryk von Kniprode dodał mr. 12 na łę. gach przy W. Garcu stykającym się z rolą cystersów. Była to zamiana za 10 mr. , które się pod Słońcem zniszczyły przez nową groblę nad Wisłą, przerzynającą łachę Słońce. R. 1S86 wykopały sobie nad Wisłą położone wsie Sprudowo, Rudno, Lignowy, W. Garc i Walichnowy głęboki rów na sprowadzanie wody wiosennej i jesiennej z roli do Wisły. Rów ten kończył się przy Garcu klasztornym i sporo ziemi zalewał. Dlatego mistrz w. krzyżacki Konrad von Jungingen r. 1396 darował konwentowi kawał ziemi nad Wisłą po za groblą od końca gór nadwiślańskich aż do Słońca, zastrzegając sobie jednak 10 prętów ziemi wzdłuż grobli na reparacyą. R. 1564 opat pepliński Rembowski I zastawił Garc i Słońce Franciszkowi Żelisławskiemu podkomorzemu malborskiemu z Międzyłęża tuż przy Garcu na 33 lata za tal. 3000. Konwent wymówił sobie jedynie rybołówstwo w jeziorze Słońcu do spółki z podkomorzym. Rocznie miało się zł. 100 umarzać. R. 1604 opat pepliński Mikołaj Kostka puścił Garc i Słońce razem w dzierżawę Beierlingowi z Gdańska na lat 30. Przez 15 lat powinie a był płacić zł. 1000, a następnie zł. 1100. Już po roku Beierling zdał swą dzierżawę Hermanowi Beckendorf z Mal borka, a ten, będąc już wiekiem podeszły i nie zdolny do gospodarstwa, ustąpił r. 1609 dzier żawę zięciowi swemu szlachetnemu Henrykowi Strobant, patrycyuszowi gdańskiemu. Przed połową XVII wieku konwent pepliński zwy kle sam prowadził gospodarstwo w Garcu przez o. prokuratora czyli ekonoma, który tu zamie szkał. Dla większej wygody duchownej bo był zawsze księdzem wystawili mu osobną kaplicę prywatną przy dworze, w której codzień mszę św. odprawiał. R. 1650 ówczesny legat papieski w Polsce kaplicę tę potwierdził. R. 1670 opat ciecholewski wydał w dzierżawę Garc i Słońce Jakubowi Ziegenhagen na 3 la ta za zł. 2200, które ratami miał spłacić. Dla klasztoru wymówiono tylko lasek położony na polu wsi Słońca, zwany Piekiełko, i zwierzch ność nad włościanami. Kś. F. Garc Wielki, niem. Gr. Gartz, wś włośc, kościelna, pow. kwidzyński, na wyżynach lewego brzegu Wisły, przy bitym trakcie bydgosko gdańsk. , w t. zw. Fetrach, ma glebę żyzną, pszenną, przeszło milę od Gniewu, pół mili od Peplina. Obszaru ziemi obejmuje mórg 3388, budynk. 78, dm. mieszk. 31, kat. 307, ewang. 97. Parafia i szkoła w miejscu, poczta i stacya kolei żel. Peplin. G. jest osadą prastarą; imię Garc czyli Garzec znaczy tyle co gród. Gród też oddawna istniał w G. ; dziś jeszcze pokazują t. zw. okopy czyli szańce pierwotne. Za pomorskich książąt należał do ziemi gniewskiej, zwanej wtedy wanzeke, wanzka, tyle co wąska. R. 1229 książę pomorski Wracisław zapisał G. wraz z całą ziemią gniewską oo. cystersom w Oliwie. R. 1276 Sambor II cofnął tę darowiznę i oddał ten obszar krzyżakom, co i książę Mestwin po długim oporze r. 1282 potwierdził. Tegoż samego roku znajdował się książę osobiście in castro Garzeke. Podług ówczesnych dokumentów istniały jeszcze znaczne lasy w granicach wsi; także i jezioro do wsi należało. Za krzyżaków G. przyłączony był do komturyi w Gniewie; za polskich czasów zarządzał nim starosta międzyłęski. Kościół istniał tu od niepamiętnych czasów. R. 1326 proboszcz garcki i zarazem dziekan tczewski Tizko zbiera świętopietrze Theiner I 272. R. 1336 Henryk Witte von Plauen Reuss wielki komtur krzyżacki i zarazem komtur gniewski potwierdza dokumentem jako zmarły w Bogu brat Meinecke von Quenmunde, późniejszy pruski landmistrz, wystawił przywilej na wś G. sołtysowi Herderowi prawem chełmińskiem. Włók uprawnych było wtedy na wzgórzu 34. Z tych sołtys otrzymał wolnych włók 2 i 1 3 feniga od sądów tak małych jak wielkich. Nadto posiadał prawem dziedzioznem drugie 2 włóki, ale od tych płacił czynsz

Garbek

Garc

Garbek

Garben

Garbendorf

Garbeningken

Garbiliszki

Garbin

Garbnick

Garbnicken

Garbów

Garbowice

Garbowo

Garbseiden

Garbuneliszki

Garbuny

Garby