354 End. łem. Ma 56 osad, 3306 m, rozl. , kościół filialny dla 650 dusz murowany i szkołę. Oddawna do dóbr E. należą też dobra Voigtsdorf. 2. E. , pow. nissański, ob. Schoenwalde. 3. E. , ob. Ondrzejowice i Cukmantl. F. S. Endreischken lub Anderskehmen niem. , 1. wś, pow. stołupiański, st. p. Trakiejmy. 2. E. , wś, pow. żuławski, st. p. Lappienen. Endrejen niem. , inaczej Andreiszki, wś, pow. żuławski, st. p. Skajzgiry. Endrienen niem. , inaczej Szalupchen, os. , pow. wystrucki, st. p. Norkitten. Endrigkehmen niem. , lub Heinrichsdorf, dobra, pow. gąbiński, st. p. Nemmersdorf. Endrikaiten lub Endrikaten niem. , wieś, pow. tylżycki, st. p. Koadjuty. Endruhnen niem. 1. dobra, pow. ra gnecki, st. p. Ragneta. 2. E. , Endrunen, Szwirblienen, Zwirblienen niem. ;, wś, pow. pilkaleński, st. p. Willuhnen. Endruscheiten, Lindicken niem. , wś, pow. pilkaleński, st. p. Lasdebnen. Endruschen niem. 1. lub Paragawischken, wś, pow. darkiejmski, st. p. Darkiejmy. 2. E. , inaczej Schmaleningken ob. Endryki, wś, pow. władysławowski, gm. Szyłgale, par. Słowiki. W 1827 r. było tu 10 dm. , 101 mk; obecnie l2 dm. , 115 mk. , odl. od Władysławowa 21 w. Br. Ch. Endziuliszki, ob. Ejdziuliszki. Engelau Gr. i Kl. , niem. , wś, pow. welawski, st. p. Alberga. Engelsberg niem. , inaczej Angełówka, kol. niem. , pow. doliński, o 14 kil. na płd. zach. od Doliny. Ma 26 dm. , 213 mk. , szkołę jednoklasową ewangelicką. Por. Wełdzirz. Lu. Dz. Engelsberg niem. albo Anielska góra, wś, pow. bruntalski na Szlasku austryackim, ma posterunek żandarmeryi, parafią katolicką, szkołę chłopców i dziewcząt, stacyą poczt, i ka sę oszędności. F. S. Engelsbrunn niem. , dolny i górny, przed mieścia Dobromila, pierwsze na wschód, dru gie na zachód od tego miasta, Lu. Dz. Engelsburg niem. , słoboda, pow. iłłukszteński Kurlandyi, par. Ueberlauz. Engelsburg niem. , ob. Pokrzywno. Engelsfelde niem. , nowa osada, pow. grudziąski, powstała na pustych włókach dawniejszego folwarku starościńskiego w Pokrzywnie Engelsburg między Węgrowem a Nicwałdem r. 1820. Obszaru w wieczystą dzierżawę wydanego było wtedy przeszło włók 17; pieniędzy zapłacono za dzierżawę wieczystą Erbstandsgeld tal. 645. Nadto 5 włók przyłączono do Pol. Węgrowa, 2 włóki do wsi Pustki Einode. R. 1868 liczono w E. obszaru ziemi mórg 302, zabud. 9, dom. mieszk. 5; katol. 2, ewang. 24. Parafia Okonin, poczta Grudziądz, szkoła Pokrzywno. Odległość od Grudziądza około 1 i pół mili. Kś. F. Engelshoehe uiem, , dobra, pow. welawski, st. p. Alberga. Engelsmühle niem. ob. Ratay, papiernia, pow. ostrzeszowski. Engelsmühle niem. , folw. , pow. starogrodzki, st. p. Starygród. Engelstein niem. , ob. Węgielsztyn. Engelswalde niem. , wś i dobra, pow. braniewski, st. p. Mehlsack. Englershütte niem. , ob. Przerębska huta. Engsterbęgski młyn, niem. Angst und Bange, posiadłość z młynem nad małą strugą wpływającą do Reknicy, pow. kościerski, ob szaru ziemi ma 205 mórg. Należała dawniej do klasztoru OO. kartuzyan w Kartuzach; za konnicy nabyli tę posiadłość razem z dobrami w Grabowie. Przywileje klasztorne, dane tu tejszemu młynarzowi, pochodzą z r. 1738 i 1763. Domy mieszk. 2; katol. 11, ewang. 10 parafia Stare Grabowo, poczta Nowa karczma, szkoła Szumlis Schönfliess. Odległość od Kościerzy ny 2 i pół mili. Kś. F. EnizAgacz, ob. EłańZagacz. Enns niem. , ob. Aniz. Enskehmen niem. , wś, pow. stołupiański, st. p. Stołupiany. Entenbruch niem. , ob. Kacze błoto, pow. czarnkowski. Entenbruch niem. , pow. lubawski, ob. Kacze Bagno. Entzow niem. , ob. Jencewo. Enyiczke węg. , ob. Haniszka. Enzuhnen niem. , wś i dobra, pow. stołupiański, st. p. Trakiejmy. Eperies węg. , ob. Preszów. Epidemia, os. , pow. sejneński, gm. i par. Krasnopol. W 1827 r. było tu 1 dm. , 19 mk. ; obecnie 1 dm. , 10 mk. Br. Ch. Epidemia, zaśc. rząd. , pow. trocki, 2 okr. adm. , 40 w. od Trok, 2 dom. , 39 mk. katol. 1866. Epifań, miasto powiatowe gubernii tulskiej, na lewym brzegu rzeki Donu, leży w stronie południowowschodniej o 13 mil od miasta Tuły, o 63 od Petersburga. Założone za Iwana IV roku 1579, opasane było fosą i parkanem drewnianym z 9 wieżami. W roku 1706 miastem powiatowem gubernii moskiewskiej mianowane, następnie roku 1749 do prowincyi tulskiej zaliczone; w roku 1777 do namiestnictwa tulskiego należało, od roku 1802 stanowi powiat gubernii tulskiej. Mieszkańców ma 2800. Cerkwi murowanych 5; dom dobroczynny 1, domów 339, z tych 27 murowanych; szkoła powiatowa o 3 klasach 1, fabryk i zakładów 7, sklepów 49. Bank, st pocztowa, st. dr. żel. riażskowiaziemskiej. Epifański powiat odznacza się cukrownictwem z buraków i chowem bydła. W powiecie tym, nad brzegami rzeki Nieprawdy, do Donu wpadającej, ściele się obszerna dolina, znana pod nazwą Pola Kulikowego, na którem Dymitr Doński odniósł nad Mamajem zwycięztwo r. 1380. Epimachy, ob. Dubrowy. Erachaturska st. poczt. , pow. kasimowski, gub, riazańska. Erazmów, wś, pow. brzeziński, gm. Gałkówek, par. Brzeziny. W 1827 r. było tu 10 dm. , 47 mk. Erazmówka 1. wś, pow. czehryński, nad rz. Bołtyszką, wpadającą do rz. Taśmina, o 21 w. odległa od m. Aleksandrówki a o 10 w. od Funduklejówki st. chwastowskiej drogi żel. Mieszk. 1096 wyznania prawosł. ; w 1808 r. było tu 495 mk. i 52 zagrody. Cerkiew paraf. murowana zbudowana w 1855 r. Ziemi 2894 dz. drugorzędnego czarnoziemu. Nazwę swą teraźniejszą wioska otrzymała w 1767 r. od pełnomocnika ks. Lubomirskiego Dębowskiego, syn którego miał na imię Erazm; dawniejsza zaś nazwa była Razumówka. Należy obecnie do Rojewskich, którym dostała się drogą spad ku po ks. Potomkinie. Zarząd gm. we wsi Bołtyszce, zarząd polic. w m. Aleksandrówce. 2. E. , wś, pow. berdyczowski, par. Samhorodek. R. 1868 miała 26 dm. Kl. Przed. Erazmowo, folw. w środku pow. borysowskiego, własność dziedziczna Felkerzambów, wraz z folw. Czupry ma około 2300 m. rozl. ; miejscowość górzysta, gleba niezbyt urodzajna, sieją tylko z pożytkiem dużo lnu. Erben niem. , ob. Orzyny. Zarański ma Arbiny. Erbensche Buden niem. , ob. Orzyńskie Budy. Erbernia, niem. Ehrbardorf, wieś i gm. , pow. czarnkowski; nad rzeczką Bukno pobo czną Noteci; 2 miejsc. 1 E. 2 kolon. ; 47 dm. , 418 mk. , 394 ew. , 17 kat 7 żydów, 70 analf. Stac. poczt. i kol. żel. w Wieleniu Filehne o 4 kil. M. St. Erbersdorf niem. , ob. Herwinowa. Erbfrei niem. , ob. Stoniszki. Erbprinzenhof niem. lub Prinzenhof, dobra w Kurlandyi, pow. i par. Goldynga. Erczyki, Jerczyki 1. wielkie, wioska, pow. skwyrski, nad małą rzeczką wpadającą o 2 wiorsty dalej do rz. Rastawicy, o 15 w. odległa od m. Skwiry. Mieszk. 704 prawosł. , 50 katol. i 6 żydów. Cerkiew murowana zbudowana w 1812 r. , szkółka; ziemi 2153 dz. wybornego czarnoziemu, lasu dosyć. Należała do Bydłowskich, obecnie kupiona przez Tyńcowa. Zarząd gm. w Strokowie, polic. w Skwirze. Najbliższa staoya kol. kijows. brzeskiej Browki, odległa o 34 wiorsty. 2. E. małe, wieś, pow, skwirski, nad małą rzeczką wpadającą do Rastawicy, o 2 w. odległa od Wielkich E. i w tej samej odległości od Strokowa. Mieszk. 700 prawosł. , 27 katol. i 15 żydów. Cerkiew paraf. zbudowana w 1854 r. , szkółka. Ziemi wybornego czarnoziemu 2074 dz. , z których 822 dz. należy do Jasińskich, reszta zaś oprócz włościańskiej do rządu skonfiskowana w 1832 r. . Zarząd gm. w Strokowie, polic. w m. Skwirze. Kl. Przed. Erdedka, Erdödka, wś w hr. orawskiem Węg. , niedaleko źródła rz. Orawy, na granicy Galicyi i hr. trenczyńskiego; kościół katolicki parafialny, chów bydła, uprawa lasu, 1313 mieszk. , w tej liczbie 1270 Polaków. Parafia rozciąga się na trzy mile kw. H. M. Erdmanns niem. ., folw. , pow. frylądzki, st. p. Bartoszyce. Erdmannsberg niem. Erdmansdorf, Erdrnanów, ob. Laski. Erdmannsbruch niem. , kolonia, powiat pszczyński, par. Miedzna, o 9 kil. na wschód od Pszczyny, ma 160 m. rozl. F. S. Erdmannsdorf niem. , mko nad Łomnicą, pow. jeleniogórski na Szląsku. Jest tu zamek i rezydencya letnia króla pruskiego. Park, ko lonia tyrolska Zillerthal. Wielka mechaniczna przędzalnia lnu i fabr. tkacka. F. S. Erdmannshain niem. 1. kol. , pow. lubliniecki, par. Lubszów, o 16 kil. od Lublińca, założona 1779 r. przez hr. Pücklera; 16 osad, 200 m. rozl. 2. E. , kol. , pow. kluczborski, par. Roszkowice, o 15 kil. od Kluczborka, o 9 kil. od Byczyny, założona około r. 1775 przez p. Wojskiego, dziedzica Nosal; 10 osad, 80 mor. rozl. F. S. Erdmannshoehe niem. , ob. Tychów. Erdmannshof niem. , dobra, pow. szczycieński, st. p. Biskupiec. F. S. Erdmannsruh niem. , dobra. pow. wystrucki, st. p. Wystruć. F. S. Erdmannswille niem. , kol. , pow. bytomski, par. Królewska huta, 26 osad, 90 m. rozl. , przy szosiez Huty Królewskiej do dworca ko lei w Świętochlowicach, ma izr. dom. modlitwy. F. S. Erdmanów, ob. Laski. Erdmany, niem. Erdmannen, wś, pow. jańsborski, st. p. Turośl. Erdeczka lub Lesznik, Leśnik, węg. Erdöcske, wieś w hr. szaryskiem Węg. , kościół paraf. ewang. , lasy, 251 mk H. M. Erem, os. , pow. stopnicki, gm. i par. Szaniec. Eremicze, ob. Jeremicze. Ergiergoła, ob. Ejgiergoła. Ergłajcie, wś, pow. rossieński, par. Niemokszty. Ericfelde niem. , ob. Massowo, folw. , pow. wyrzyski. Endreischken End Endreischken Endrejen Endrienen Endrigkehmen Endrikaiten Endruhnen Endruscheiten Endruschen Endryki Endziuliszki Engelau Engelsberg Engelsbrunn Engelsburg Engelsfelde Engelshoehe Engelsm Engelstein Engelswalde Englersh Engsterbęgski Eniz Enns Enskehmen Entenbruch Entzow Enyiczke Enzuhnen Eperies Epidemia Epifań Epimachy Erachaturska Erazmów Erazmówka Erazmowo Erben Erbensche Erbernia Erbersdorf Erbfrei Erbprinzenhof Erczyki Erdedka Erdmanns Erdmannsberg Erdmannsbruch Erdmannsdorf Erdmannshain Erdmannshoehe Erdmannshof Erdmannsruh Erdmannswille Erdmanów Erdmany Erdeczka Erem Eremicze Ergiergoła Ergłajcie Ericfelde