ks. Witolda pod tytułem Bożego Ciała. Uposażył go w r. 1506 król Aleksander, a w 1522 Zygmunt I powiększył jego fundusze. Ostatecznie wymurowany z tytułem Wniebowstąpienia Pańskiego w r. 1852 staraniem ks. Kalinowskiego. R. 1781 stwo ejszyskie było w posiadaniu Sołłohubów; r. 1738 liczyło dymów hybernowych 56, opłacało kwarty 2470 złp. ; r. 1797 płaciło 2008 zł. kwarty. J. W. Ejtekany, wś włośc. , pow. trocki, 2 okr. adm. , 56 w. od Trok, 18 dm. , 191 mieszk. katolików, 1866. Ejtentajcie, wś, pow. telszewski, o 10 w. na półn. od Telsz. Tutaj po 1823 było obserwatoryum astronomiczne czasowe, w którem Sławiński z Wilna oznaczał szer. geogr. Wzniesienie 647 st. ang. n. p. m. Ejtkuny, niem. Eydtkuhnen, mko, pow. stołupiański Prus wschodnich, nad rz. Liponą, wprost Wierzbołowa, o 2. 4 wiorst od Wie rzbołowa, na granicy Cesarstwa Rossyjskiego, ma komorę celną pruską, stacyą drogi żel. z Wierzbołowa do Wystrucia, 3300 mk. ; łączy się szosą ze Stołupianami, Gąbinem, Maryampolem. F. S. Ejtulany, okol. różn. właśc, przy jeziorze Żydziszki, pow. trocki, par. użugoska, 2 okr, adm. , 35 w. od Trok, 6 dom. , 87 mk. , z tego 2 prawosł. , 85 katol. 1866. R. 1850 Pliskowski miał tu 185 dzies. gruntu. Ejtuny, wś włośc. nad Żyżmą, pow. lidzki, 1 okr. adm. , o 13 w. od Lidy ku Dziewieniszkom, 20 dm. , 225 mk. 1866. Ejudosze, ws i folw. , pow, święciański, 1 okr. polic, mk. starowierców 128, dm. 7 1866; cerkiew drew. roskolników. Ejwenie, wieś rządowa, pow. nowoaleksandrowski, par. Dusiaty, do dóbr Dusiaty należąca. Ejwuńce, folw. należący do Kuleszów, pow. lidzki, 4 okr. adm. , od Lidy o w. 33 i pół, od Wasiliszek w. 37, domów. 1, mk. 29 wyzn. rz. katol. 1866. Ejżerupis, rz. , lewy dopływ Jury. Eka, rz. , ob. Domacha. Ekartowo, 1. niem. Eckarteberg, dobra, pow. wałecki, st. poczt. Jabłonowo. 2. E. , niem, Echeraberg, wś, pow. jańsborski, st. pocz. Orzesze, ma kośc. ewangelicki. Ekaterynburg, miasto w gub. permskiej, 30274 mk. , 2237 wiorst od Petersburga a 468 od miasta gubernialnego odległe. Bank, stacya pocztowa i stacya kolei żelaznej uralskiej. Ekateryndar, folw. w płd. stronie pow. mińskiego gub. mińskiej, własność Brzozowskich; wraz z folw. Dudki i Kul ma 5835 m. obszaru, Al Jel. Ekateryneńska prowincya, ob. t. I, stronica 573. Ekaterynino, st. poczt. i st. dr. żel. charkowsko azowskiej w gub. ekaterynosławskiej. Ekaterynopol, mko, dawniej Kalnibłoty, Kanibłoto, w pow. zwinogródzkim, o 15 w. od m. Zwinogródki niżej nad rz. Tykiczem położone, o 15 w. od Zwinogródki, o 204 w. od Kijowa. Mieszkańców 2888 prawosł. , 19 katol. należą do parafii zwinogródzkiej i 2016 żydów, ra zem 4923, z tych do 300 osiadłych cyganów, trudniących się głównie handlem. Ziemi w czę ści piaszczystej a w części czarnoziemu z gliną 3850 dzies. W końcu zeszłego wieku liczyło miasteczko poddanych chrześcian 198; ży dzi płacili starostom 450 złotych, prócz tego inne dochody czynszy kosowe, stawowe, war sztatowe przynosiły do 21, 270 złot. Baliń ski, Starożytna Polska t. II, str. 1387 Kalnibłoty, przechrzcone w Ekaterynopol były czas jakiś 1797 98 powiatowem miastem czyt. Pierwsze zupełne zebranie praw rossyjskiego Państwa NN. 17, 300 i 18, 117; później aż do uwłaszczenia włościan był tu główny punkt zarządu kaziennych rządowych majątków. O 4 do 5 wiorst od miasteczka odkryto w 1860 r. pokłady brunatnego węgla lignitu, lecz do 1875 r. zapotrzebowanie tego surrogatu opałowego było tak nic nieznaczące, że i roboty, do tego czasu, prowadzono tylko przygotowawcze. Po wyczerpaniu się lasów w okolicy, poczęta robić próby celem zastosowania lignitu na opał w pobliskich fabrykach cukru. Głównych szybów do tego czasu otwarto 3 petropawłowski, dmitryewski i sofijewski; pierwszy najdalszy w stronę m. Zwinogródki, dwa inne o 1 i pół wiorsty bliższe miasteczka. Kopalnia trzyma od rządu na 99 lat w posesyi 237, 350 sażeni kw. , na przestrzeni których wszędzie się znajduje lignit w 3 pokładach idących jeden nad drugim w kierunku południowo zachodnim; pierwszy pokład gruby od 1 do 4 arszyn. ; dwa inne podzielone między sobą przestrzenią do 2 sążni piasku i gliny, mają grubość takąż samą; stąd i ogólna grubość pokładów wynosi od 7 do 9 arsz. Petropawło ski szyb leży w poziomie niższym; od niego przeprowadzono sztolnię do spuszczania wody do rz. Szpółki, wpadającej do Tykiczu. Główna też eksploatacya obecnie w stronie tegoż szybu; roboty zaś na dwóch innych czasowo zaniechano z powodu silnego napływu wód, i w przyszłości dopiero, przez doprowadzenie sztolni, jest zamiar osuszenia i eksploatacyi onych. Wszystkie roboty w kopalni dokonywają się przez ludność okoliczną, rolniczą, a zatem i eksploatacya nie może być regularną; podlega przerwom, szczególnie w czasie roboty koło roli. Lignit tutejszy jest sproszkowany lub w drobnych kawałeczkach, bo jeżeli nawet z kopalni dobędą go w większych kawałkach, to na otwartem powietrzu prędko w proszek się rozsypuje. Pomiędzy lignitem częstokroć znajdują się dość znaczne kawałki drzewa; je den z takowych długości blisko 20 arsz. zali czono do gatunku sosny bursztynowej. Prócz drzewa znajdują się niewielkie kawałeczki bursztynu. Ogólną ilość dobywanego lignitu trudno obecnie oznaczyć, ponieważ zamierzają dobywać go od 1, 000, 000 do 1, 200, 000 pudów rocznie, czyli od 2078 do 2471 sażeni kubicznych 3arszynowych, gdy tymczasem wydo byto w 1878 r. około 300, 000 pud. a w roku 1879 około 600, 000 pudów. Gatunek tutej szego lignitu drugorzędny, pokłady nieregular ne i często przerywane, w wielu miejscach ze znaczną przymieszką gliny i piasku. Waga 1 sążnia kubicznego przyjęta przycięciowo 486 pudów; koszta wydobycia każdego puda pier wotnie wynosiły 6 kop. ; koszta ostatniemi cza sy zaś, przy więcej rozwiniętej eksploatacyi, zniżyły się do 3 i pół kop. Głównymi promo torami otwarcia tej kopalni byli hrabia Szuwałow właściciel Talnego i pan Bernadaki właściciel Kalihorki; koszta poszukiwań i urządzenia wyniosły około 300, 000 rubli sreb. , z których zaledwie 1 3 jest w maszynach, przy rządach i budowlach, 2 3 zaś pochłonęły robo ty. Według prób odbytych ostatniemi czasy w cukrowni olchowieckiej przez p. Czapoczyńskiego, tamtejszego chemika, wypadło, że je den funt lignitu odparowywa wody 2, 1, gdy tymczasem 1 funt drzewa suchego odparowy wa 4, 5; a zatem 1 sążeń kubiczny drzewa od parowywa taką ilość wody, jak 1, 29 sążni kubicznych lignitu, uwzględniając wzajemną ga tunkową ciężkość, ponieważ 1 sążeń 3arszyno wy drzewa objętości 345 stóp angielskich kubicznych czyli 220 stóp kubicznych masy w przecięciu ważył 280 pudów, a takiż sążeń li gnitu 486 pud. Kl. Przed. Ekaterynosław; miasto gubernialne, na prawym brzegu Dniepru, przez księcia Potemkina roku 1786, na miejscu gdzie była wieś Połowica założone, o 44 i pół mil od Chersonu, o 1497 w. od Petersburga odległe. Miasto obszerne, na dwóch wzgórzach zbudowane, przecięte szerokiemi, prostemi ulicami i wielkiemi placami. Dzieli się na 2 części dolną podole, padół i górną. W pierwszej na wzmiankę zasługuje główna ulica ekaterynosławską albo wielką zwana, drzewami zasadzona, stanowiąca bulwar blisko pół mili długi, który jednym końcem dotyka ogrodu miejskiego, gdzie się szkoła ogrodnictwa znajduje, a drugim górnej miasta części, gdzie wystawiono roku 1846 pomnik dla Katarzyny II. Tu się znajduje także katedra grecka, po za którą pałac księcia Potemkina z obszernym ogrodem, dziś na resursę zamieniony. Ogród ciągnie się po nad brzegami Dniepru, zkąd malownicze otwierają się widoki. Naprzeciwko ogrodu wystaje z wód Dniepru wyspa, na której, podług projektu księcia Potemkina, miał być uniwersytet założony. Etat rubli srebrem 313340 kopiejek 30 wynoszący, przez rząd roku 1784 zatwierdzony został; prócz tego na utrzymanie uniwersytetu przeznaczone zostały dochody z jezior solnych na wybrzeżu kinburskiem leżących. Oprócz nauk, wykładać miano sztuki piękne; mianowani nawet byli profesorowie, a na dyrektora akademii muzyki i sztuk pięknych przeznaczony Sarti. Jednakże zamiar ten do skutku nie przyszedł, z tego głównie powodu, że miasto gubernialne wybudowanem jeszcze nie było. Dziś Ekaterynosław mieszkańców ma 25462 płci obojej i przystań statków parowych. Kościół katolicki ś. Józefa zbudowany ze składek r. 1877. Cerkwi oprócz katedry 9, dom modlitwy i synagoga żydowska; gimnazyum gubernialne z pensyą i biblioteką, szkoła powiatowa i parafialna, seminaryum ze szkołą powiatową duchowną i parafialną, szkoła żydowska rządowa, pensyj żeńskich 3, szkoła żeńska dla przychodzących, szkoła ogrodnicza, ochrona dla dzieci, szpital wojskowy i cywilny, dom obłąkanych, biblioteka publiczna, muzeum, 2 ogrody publiczne, bulwar, fabryka sukienna, odlewów żelaznych, browar, 2 mydlarnie, fabryk do topienia łoju 7, świec 5, cegielni 4, do przemywania wełny 3, drukarnia 1, litografia 1, aptek 2, sklepów 220, zajazdów 16, młynów deptaków 14, magazynów mebli i narzędzi rozmaitych 2. Jarmarków dorocznych 3. Towarów na te jarmarki w r. 1860 przywieziono za rub. sr. 2292834, sprzedano za rub. sr. 1308435. Dochód miejski 1876 roku wyniósł rub. sr. 151005, rozchód 150795. Gubernia ekaterynosławską stanowi część kraju Noworossyjskiego ob. . W r. 1783 z polecenia rządu utworzono z ówczesnych gubernij noworossyjskiej i azowskiej namiestnictwo ekaterynosławskie, nazwane od miasta Ekaterynosławia, niedawno przedtem przez ks. Potemkina założonego. Na miasto gubernialne przeznaczony był tymczasowo Kremieńczuk. Namiestnictwo na 15 powiatów podzielono, których miastami powiatowemi były Ekaterynosław, Gradyżsk, Połtawa, Sławiańsk, Maryupol, Cherson, Bachmut, Pawłogród, Nowomirgród, Elizabetgród, Nowomoskowsk, Konstantynogród, Aleksopol, Donieck i Aleksandrya. Prócz tego do namiestnictwa należały miasta bez powiatów Azów, Taganrog, fortece ś. Dymitra, Pierewołoczna, Nikopol, Olwiopol, Berysław, Nahiczewań, Kremieńczug i Witowka. Mieszkańców miało 774550. W r. 1792 cała prowincya oczakowska, t. j. kraj pomiędzy rzekami Bohem, Dniestrem, Kodymą, Jahorlikiem i morzem Czarnem, przyłączona do Rossyi i do namiestnictwa okate Stownik Geograficzny Zeszyt XVII, Tom II. 21 Ejtekany Ejtekany Ejtentajcie Ejtkuny Ejtulany Ejtuny Ejudosze Ejwenie Ejwuńce Ejżerupis Eka Ekartowo Ekaterynburg Ekateryndar Ekateryneńska Ekaterynino Ekaterynopol Ekaterynosław