Dębszczyzna, wś i folw. , pow. suwalski, gm. Czostków, par. Filipów, dawniej rządowe, obecnie przyłączone do majoratu Czostków, o 16 wiorst od m. Suwałk. Przestrzeń mor gów 598. Folwark stojący, na znacznej wy niosłości widać zdaleka. Budowle opuszczone; grunta żytnie, górzyste ale urodzajne; past wisk jest morgów 160, ztąd utrzymuje się tu pacht krów, wyrób sztucznych serów, naśla dujących zagraniczne. Przed dwudziestu laty od południa dotykał tu las iglasty rządowy, ale robactwo zniszczyło świerki i las w pień wycięto. R. 1827 było tu 14 dm. i 76 mk. , obecnie liczy wś 19 dm. i 118 mk. , folw. 2 dm. , 40 mk. Na gruntach D. są dwa jeziora Jemieliste i Okuniewskie. R W. Dęby, 1. folw. , pow. błoński, gm. Piekary, par. Osuchów. 2. D. szlacheckie, wś, pow. kolski, gm. Budzisław kolski, par. Dęby szlacheckie. W r. 1827 było tu 18 dm. , 178 mk. Kościół drewniany, który własnym kosztem wystawił Adam Zakrzewski, podkom. inflancki, po rozwaleniu starego, w r. 1756, w formie krzyża. Prawo patronatu należy do dziedzica wsi Osiek. Tytuł kościoła Wniebowzięcie N. M. Panny. Kościół, który obecnie istnieje, jeszcze niekonsekrowany. Parafia ma dusz 1430. 3. D, królewskie, wś, pow. kolski, gm. Czołowo, par. Dęby. 4. D. , os. , pow. turecki, gm. Biernacice, par. Wartkowice. 5. I. , fol, pow. koniński, gm. Tuliszków, par. Grzymiszew. 6. D. , os. , pow. częstochowski, gm. Huta stara, par. Poczesna. 7. 1. , wś, pow. łaski, gm. Dąbrowa rusiecka, par. Rusiec. R. 1827 było tu 17 dm. i 99 mk. 8. D. kąski, folw. i wś, pow. przasnyski, gm. i par. Krzynowłoga mała. Rozl. folwarczna wynosi m. 170. Wieś Dęby kąski osad 6, gruntu m. 76. 9. D. , wś, pow. kolneński, gm. Łyse, par. Myszyniec. R. 1827 było tu 28 dm. i 175 mk. , obecnie ma 828 morg. obszaru. Dęby, ob. Dębiny. Dęby, zaśc, pow. trocki, dawniej Zaleskich. Dęby, przys. wsi Lubyczakniazie. Dęby lub Józefkowo, niem. Josephdorf, fol. , pow. chełmiński, st. p. Lisewo. Dębżyna, Dębrzyna ob. . Dętowo, niem. Demptau, o 2 3 4 mili od Wejherowa, ob. Chylońskie pustki. Dgo, jezioro w pow. porzeckim, gub. smoleńskiej, niedaleko granicy pow. wieliskiego gub. witebskiej, przez lud prosty zwane Wołki, ma kształt cyfry 8 i dzieli się na dwa jeziora Bakłanowskie i Bałykińskie. Jez. D. łączy się za pośrednictwem rz, Dołżycy z jez. Szczuczem a przez inny odpływ z innem jeziorkiem bez nazwy, które znowu ma związek z jez, Ryte. Tym sposobem nieprzerwany łańcuch wodny łączy w pow. porzeckim 12 jezior Szczucze, Dgo; bezimienne, Ryte, Soszno, Stojacze, Połowickie, Kasplińskie, Stojacze dru gie, Swadyckie, Płąj i Załka, na przestrzeni do 90 wiorst długości i do 50 w, szerokości, licząc szerokość od jez. Załka do jez. Stojaczego. Adam Kosm. Di. . Niektórych wyrazów, których pod ty pisownia nie umieszczono, należy szukać pod Dy. .. , Iub Dzi. Diabla góra, niem. , Teufelsberg, w pow, wenskim, w Liwonii, 257 m wys. Diabłowo, os. , pow. olsztyński, st. p. Olsztyn. Diacowo, wieś, pow. nowogradwołyński, gminy kurneńskiej, włościan dusz 46, ziemi włośc. 189 dzies. ; należała do dóbr Sokołow skich Ilińskich, obecnie ma kilku właści cieli. L. R. Diaczow, in. Budzin, węg. Decso, Dicso, wieś w hr. szaryskiem Węg. ; koso. filial. kat. i gr. katol. wspólny, dobra gleba, łąki, lasy, razem z Budzinem 455 mk. H. M. Diadkiewicze, wieś na Wołyniu, oddałona od Równego 3 4 mili na trakcie ołyckim. W XV wieku należała do Dowojnowiczów, na stępnie przechodząc przez różne ręce, dostała się Koprowskiemu, który umiała nędznej i opu szczonej wioski uczynić porządną i wzorową majętność, pod wszelkiemi względami godną naśladowania. Włościan liczy 299 obojga płci. T. S. Diaki, przys. Borków. Diakolnie, zaśc. włość. , pow. wileński, 2 okr. adm. , mk. kat. 8 w 1 domu. 1866. Diakowie, wś, pow, lityński, par. Nowy Konstantynów; st. poczt. między Latyczowem a Litynem. R. 1868 miała 166 dm. ; r 1498 dm. 20. Jeszcze w 1442 r. przez Władysła wa III nadana wraz z wsią Josypowcami w prawo lenne Senkowi Koślewskiemu, a na stępnie przez Zygmunta 1 potwierdzone w po siadaniu braci Diakowskich. W 1817 r. ks. Czartoryski wraz z kluczem nowokonstantynowskim sprzedał Diakowce Jaroszyńskim, od których w ostatnich czasach przymusową sprze dażą przeszło do Koczubeja. Obacz Nowokonstantynów. Jest tu także część Diakowskich 60 dzies. Cerkiew tutejsza p. w. N. P. M. Różańcowej liczy 1418 o parafian i 51 dzies. ziemi. Dr. M. i X M. O, Diakówka lub Diakowce, wś, pow. hąjsyński, par. Ternówka, dusz męz. 407, ziemi włość. 992 dz. , ziemi dwor, używał. 1348 dz. , nieużyt. 68; należała do Szembeka, dziś Rodokonaki. Ma cerkiew paraf. N, P. M. , która posia da 67 dzies. ziemi i liczy 1229 parafian, i R. 1868 miała 144 dm. Dr. M. i X M. O. Diakowicze, wś. w pow. mozyrskim, nad jeż. Żyd. Mieszkańcy trudnią się rybołóstwem. Diakowo, . słob. w okr. wojska dońskiego, obwód miusski, st. p. Diament, ob. Dyament, Dynamind. Dianenberg niem. , leśnictwo król. , pow. kwidzyński, st. p. Gardeja. Diatkowce, wś. , pow. kołomyjski, nad Prutem, o 4 kil. na Płn. Z. od st. p. , parafii rzym. i gr. kat. w Kołomyi, przy gościńcu z Kołomyi do Delatyna. Dm. 80, mk. 498. Jest filia parafii gr. kat. Diatkowo, wś, pow. brański, gub. orłowskiej, najznakomitsza w Rossyi fabryka wyrobów ze szkła i kryształu, od r. 1790 własność Malcowa. Tu też Malcow 1808 r. założył pierwszą w Rossyi fabr. cukru z buraków. Diatłowo ross. , ob. Zdzięcioł. Dichtenitz, wś, potok bukowiński, ob. Dychtenica. Dickanowitz niem. , ob. Dziekaństwo. Dicsö węg. , ob. Diaczów. Didlacken niem. , wś i dobra, pow, wystrucki, ze stacyą pocztową, 254 mk. Didowicze, Diedowicze ross. , wieś, pow. nowogradwołyński, gminy piszczowskiej, leży przy brzeskokijowskiej szosie, ma stacyą po cztową, włościan dusz 173, ziemi włościan 876 dzies. Należy do dóbr piszczowskich hr. Maryi z Sanguszków Potockiej. L. R. Didówka, 1. rz. , nad którą leży wś Baranówka, razem płynie z rz. Ryznicą, wpada do rz. Irszy z lewej strony pow. radomyski. Według Fundukleja dopływ Ryzny. 2. D. , strumień, dopływ Desny Bobowej. Didowszczyzna, Dziadowszczyzna, Diedowszczyzna. wś, pow. skwirski, leży nad rz. Irpieniem, pamiętną w dziejach zwycięztwem Gedymina, który na jej brzegach poraził był na głowę księcia kijowskiego Stanisława i następnie zajął Kijów. Lasy w tej okolicy się rozchodzą i ustęp polowy coraz się szerzej odkrywa. W 15 wieku rzeka Irpień, płynąca śród okolicy jeszcze wtedy całkowicie przyćmionej lasami, rozdzielała dwie starożytne osady na dwóch przeciwległych brzegach jej położone t. j. Hlebów na Rpeni ob. Chwastów i Czarnohorodkę i Dołhosiele. To ostatnie było późniejszą Didowszczyzną. Ale śród ustawicznej plagi najazdów tatarskich, dwie te posady zostały następnie zniszczone doszczętnie, i dopiero dobrze później w zniszczonem Dołhosielu, którego wzgłuż brzegów lrpenia dotąd są niezatarte ślady mieszkań da wnych, na małym znajdującym się tam pagórku, jak chce miejscowa tradycya, zamieszkał jakiś dziad did, i od niego też później już osiedlona wieś przezwała się Didowem czyli Didowszczyzną. Inne zaś podanie utrzymuje, że wieś ta, dla tego tak została nazwaną, iż była nadaną przez kogo niewiadomo ławrze pieczarskiej, jako fundusz celem utrzymywania w szpitalu ubohich dziadów. Sąsiedni zaś Hlebow na Rpeni, ze zgliszcz swoich niepowstał juź nigdy i jeszcze w 18 wieku istniał jak puste uroczysko, bo gdy w 1717 r. urząd podkomorski, prowadząc dukt graniczny pomiędzy dobrami chwastowskiemi a Didowszczyzną, zjechał na to miejsce, i pytał osiedlonego tam jednego tylko z rodziną swoją poddanego, jakie z tego miejsca mogą być pożytki, ten odpowiedział, że zwierz bijemy, bobry łapamy sic po połowie z metropolitami z dawnej kwerendy akt kijow. . Są ślady w archiwum motowidłowieckiem, że juź w 8 dziesiątku 16 wieku D. była własnością metropolitów kijowskich. R. 1596 Zygmunt III, król polski, ks. Nikiforowi Turowi, archimaudrycie kijowskopieczerskiemu, daje przywilej na zbudowanie zamku na gruncie własnym cerkiewnym Dydowo zwanym, nad rz. Irpieniem leżącym, i na osadzenie przy tym zamku miasta, ze wszelką dla niego wolnością. Zamek ten nazywał się Wysokim dworem i leżał nad rz. Deminawką, która czy istnieję dziś jeszcze pod tern samem nazwiskiem nie wiemy. Może to dzisiejsza rzeczka Żarka, która w D. wpada do Irpienia, Ale w 1597 r. za dekretem królewskim D. przeszła już w posiadanie Michała Rohozy, metropolity kijow. uniackiego i odtąd też następców tegoż metropolitów uniackich kijowskich stale zostawała własnością. W czasie t. zw. Chmielniczyzny atoli dobra te były tak zniszczone, że w jednę tylko ogromną zamieniły się pustkę. Jednakże, gdy się nie zasiedlały, i przez długi czas pustką leżały, Kazimierz Stecki, kasztelan kijowski, starosta romanowski, zagarnął Didowszczyznę, Holaki i Tomaszki, i jako pustujące do starostwa swego romanowskiego wcielił. Z tego powodu w dawnych aktach około tego czasu D. mianowaną jest niekiedy starostwem. Ten sam Stecki pisał się starostą romanowskim i didowskim. Metropolici uniaccy, broniąc się długo po grodach, nareszcie dekretem zjazdowym r. 1742 majętność swą odzyskali. a Steckiemu kazano zdać kalkulacyą, summę z niej wynalezioną metropolicie Szeptyckiemu zapłacić, i wszystkie pretensye gruntowe zaspokoić. Po zaborze kraju, gdy w 1795 r. dobra metropolitalne przeszły na skarb, D. z Kolakami i Tomaszówką została nadaną ks. Grzegorzowi Dołgorukiemu. W 1810 r. tenże ks. Dołgoruki przedał D. Janowi Nepomucenowi Chojeckiemu, wojskiemu kijow. , posłowi na sejm czteroletni, nareszcie marszałkowi ptu wasylkowskiego. Żona tegoż, Katarzyna z Borejków Chojecka, wzniosła tu w 1818 r. kościół murowany, pod tytułem św. Trójcy, który był w 1820 poświęcony przez ks. kanonika Godlewskiego. Są tu groby rodzinne Chojeckich. Na cmentarzu kościelnym znajduje się też grób Wacława Borejki, znanego ze światła i z cnót i zasług publicznych obywate Dębszczyzna Dębszczyzna Dęby Dębżyna Dętowo Dgo Diabla Diabłowo Diacowo Diaczow Diadkiewicze Diaki Diakolnie Diakowie Diakówka Diakowicze Diakowo Diament Dianenberg Diatkowce Diatkowo Diatłowo Dichtenitz Dickanowitz Dics Didlacken Didowicze Didówka Didowszczyzna