r. 1848; szematyzm dyecezyalny chełmiński z tego roku podaje dusz katol 3; należała do par. w Nowem mieście. Statystyka z r. 1859 donosi, te ją zaniechano, rolę używał fiskus na korzyśc boru. 3. D. , niem. Wilhelmsmark od r. 1873, wś włość. , pow. świecki, par. i poczta Gruczno, szkoła, we wsi. Obszaru ziemi 2137 m. ,, budynków 111, dnu mieszk. 68, katol. 34, ewang. 472. Kś. F. Dworzysko 1. , folw. dóbr Srébrnik, pow. raciborski. 2. D. , folw dóbr Stoblów, pow, kozielski. 3. D. , ob. Świniary. Dworzyszcze 1. , dobra rządowe pojezuickie, nad Żyżmą, pow. lidzki, 1 okr. adm. , o 10 w. od Lidy, 127 mk, 1866; młyn wodny, browar, gorzelnia, karczma. Kościół katol. M. R. , drzewa zbudowany 1770 r. przez ks. jezuitów, filialny trokielski. Okrąg wiejski D. w gm. Żyżmorach, liczy w swym obrobie wsie Bienejki, Kobylniki, Paszuńce, Joczewicze, Jucki, Góryny, Jurewicze, Miergińce, Ejtuny, Miguny, Grable, Wojtowicze, Sznurowicze, Papaszany, Dejnowo, Berezna. 3, D. , wś włość. , pow. wileński, 5 okr. adm. , mk. kat. 39, praw. 2, dm. 5, od Wilna 17 w. 3. D. , folw. , pow. wileński, 6 okr. adm. , mk. 16, da. 1. 4. D. , zaśc. włość. , nad jez. Sołotą, pow. wileński, 1 okr. adm. , mk. 38, dm. 8. 5. , D. , wś rządowa, pow. święciański, 3 okr. adm, mk. kat 65, izrael. 8, dm. 3 1866, od Swiecian 30 w. 6. D. , zaśc. rządowy, nad jez. Konciarzyn. pow. święciański, 1 okr. adm. , mk. kat. 33, dm. 3. 7. P. Azarki, wś, pow. wilejski, nad. jez. Watorino, gm. miadziolska, 3 okr. adm. , o 40 w. od Wilejki, 7 dm. , 67 mk. 8. D. , wś, pow. wilejski, 1 okr. adm. , o 54 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej z Ilii do Radoszkowicz, 8 dm. , 79 mk. 1866, 9. D. , os. włość. , pow. oszmiański, po praw. stron. traktu wojskowego bolszańskiego, idącego od m. Oszmiany do mka Traby, dom. 8, mk. 126 rzym. katol 10. D. , folw. szlach. przy stawie, pow. oszmiański, 4 okr. adm. . 53 w. od Oszmiany, 1 dom, 26 mieszk. , z tego 15 prawosł. 1866. 11. D. , zaśc. szlach. przy rzece Osinówce, pow. oszmiański, 4 okr. adm. , 67 w. od Oszmiany, 2 dm. , 22 mieszk. , z tego 15 prawosł. 7 żydów, rządowy młyn wodny i karczma drewniana 1866. 12. D. , wś, pow. dziśnieński, gra. mikołajewska, o 10 w. od Dzisny, w 3 okr. adm. , przy drodze z Dzisny do granicy nowoaleksandrowskiego pow. , 3 dra. , 19 mk. 13 D. , wś. pry w. , pow. dziśnieński, o 109 w. od Dzisny, 2 okr. adm, , przy drodze pocztowej z Kozian do Brasławia, 4 dm. , 38 mk. 14. D. , wś prywat. , pow. dziśnieński, o 61 w. od Dzisny, 2 okr. adm. , przy drodze pocztowej ze StaroSzarkowszczyzny do Drui, 7 dm. , 61 mk. rz. kat. 15. D. stare, zaśc. pryw. nad jez. Niszczem, pow. dziśnieńDya. Dyament, Dynamind, niem. Dünamünde, forteca o 2 mile od Rygi, niedaleko mka Bolderaa, ma st. dr. żel. ryskobolderaaskiej, leży na wyspie utworzonej przez morze, Dźwinę i rzekę Aa, pod 57 2 42 szer. i 21 42 19 dług. Niedaleko D. stoi latarnia morska pod 57 3 37 szer. i 21 41 16 dług. W czerwcu 1625 r. wylądował tu Gustaw Adolf. R. 1700 wojsko polskie pod wodzą Fleminga odebrało tę twierdze Szwedom. Za Piotra W. w r. 1710 i później 1812 D. dość ważną rolę odegrał. Dyampol, folw. w pow. słuckim, należy do radziwiłłowskiej ordynacyi nieświeskiej, ob szaru ma 372 m. Al. Jel. Dybawka, przysiołek Tarnawiec. Dybezyzna, wś, pow. makowski, gm. Płoniawy, par. Węgrzynów. Dybińce, wś, pow. kaniowski, na prawym brzegu rz. Rosi, o 8 w. od m. Bohusławia. Mieszk. 1860 wyzn. prawosł. , a 4 katolików. Szkółka i cerkiew paraf. zbudowana w 1782 r. Położenie wioski górzyste i lesiste. Mieszk. prócz rolnictwa trudnią się przeważnie garncarstwem i wyrobem ogniotr. cegły, zbywając swe produkta do fabryk i do gub. chersońskiej. W 1867 r. znaleziono tu dwie bryły bursztynu. Dawniej należała do hr. Branickich, obecnie kupiona na rzecz rządu. Zarząd gm. w tejże wsi, polic. w m. Bohusławiu. Ku stronie połud. zachod. od wsi znajduje się kilkanaście wysokich mogił, z których wierzchołków widać okoliczne rozległości na 7 mil oddalone, a także widać uroczysko tak zwane Karąjmówka, o 74 w. odległe od Dybiniec. Dybiniki 1. , wś rządowa, pow. świeciański, 4 okr. adm. , mk. kat 76, dm. 5, od m. pow. 77 w. 2. D. , wś, pow. rossieński, par. girtakolska. Dybki, wś, pow. ostrowski, gm. i par. Poręba. Por. BudyDybki. Dybków, wś, pow. jarosławski, o 16 kil. na płn. od Jarosławia, o 1, 2 kil. na płd. wsch. od st. poczt. , parafii rzym. i gr. kat. w Sieniawie. Dm. 142, mk. 807. Własność mniejsza obejmuje roli or. 489, łąk i ogrodów 105, pastwisk 164 mr. We wsi kasa pożyczkowa gminna z kapit. 775 zł. Dybla, Dybła, ob. Łyk. Dyblin, wś i folw. nad rz. Makowicą, pow. lipnowski, gm. Chalin, par. Dobrzyń. Leży o 9 w. od zarządu gminy. W 1827 r. liczono tu 18 dm. i 159 mk. ; obecnie D. wś liczy 14 dm. i 169 mk. Folw. D. z wsią D. i Stróżewo, od Kocka w. 33, od Lipna w. 20, od st. poczt. Dobrzyń nad Wisłą w. 5, od drogi bitej w. 10, od Włocławka w. 14, od rz. Wisły w. 2. Nabyte W r. 1872 za rs. 60, 000. Rozl. wynosi m. 814, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 672, łąk m. 34, past. m. 71, nieużytki i place m. 37. Płodozmian 12polowy, bud. mur. 9, Dya. ski, o 111 w. od Dzisny, 2 okr. adm. , 1 dm. , 11 mk. rz. katol. 16. D. , wś we wsch. połud. stronie pow. bohrujskiego, w błotnistym klinie zejścia się rzek Oły i Berezyny, w gm. stepskiej, w 1 okr. polic, w 2 okr. sąd. , w 2 okr. wojsk. bobrujskim; miejscowość odludna, poleska. 17. D. , dobra ziems. w gub. mińskiej, w pow. mińskim, o 8 w. od nu gub. odległe. Dawne dziedzictwo Niemorszańskich, odr. 1871 stało się własnością urzęd. Kisielewskiego. Warunki folw. bardzo dogodne, gleba dobra, obszaru około 1800 m. 18. D. , wś, pow. żytomirski, nad rz. Irszą, która tu tworzy staw, o 6 kil od mka Horoszek odległa. Grunta składają się z czerwonego granitu i gnejsu, 19. D. , ob. Dworyszcze, . Dwukoły, niem. Zworaden, dobra, pow. niborski, st. poczt. Iłowo, Dwukosy, właściwie Dwikozy, ob. Czorsztyn, t. I, 871. Dwurzece, folw. w pow, ihumeńskim, w obrębie gm. citewskiej, nad rz. Ptyczą, o 5 w. od st. libawskoromeńskiej dr. żel. Rudzieńsk, cząstka dawnego dziedzictwa zamożnej rodziny Szyszków. Ziemia i łąki są dobre. Całego obszaru posiada folw. przeszło 560 mórg. Dy. .. , pot. Di. .. i Dzi. ., Dyabelski zamek, ob. Hamrach. Dyabełek, młyn, pow. włocławski, gm. Smiłowice, par. Kruszyn. Dyabla brama, ob. Będkowice. Dyabłowo, wś, pow. kielecki, gm. Suchedniów, par. Wzdół. Dyachowo, wś, pow. szczuczyński, gm. i par. Lachowo. Dyaczów, ob. Diaczów. Dyakiszki 1. , dwór i wś, pow. kowieński, par. SkoruleJanów, okrąg polic. i zarząd gm. Janów, o 5 w. od Janowa; wś ma 13 dm. Dwór jest własnością Molińskich, grunta dobre; szkółka owocowa wyprzedająca rocznie kilka tysięcy szczepów. 2. D. , wś rząd. przy uroczysku Gaje, pow. trocki, 2 okr. adm. , o 16 w. od Żyżmor, przy drodze dorsuniskotrockiej; 4 dm. , 54 mk. 1866. Dyakonów lub Dziekanów, wś, pow. hrubie szowski, gm. i par. Hrubieszów. W 1827 r. było tu 52 dm. i 397 mk. Istniała tu cerkiew paraf. unicka erakcyi niewiadomej, ostatnio 1769 r. zbudowana, drewniana, z filią Szpiko łasy o 2 w. Wś D. należała do dóbr hrubie szowskich i stanowiła rezydencyą dziedica ich Staszica. Br. Ch. Dyakonowo, st. dr. żel. kurskokijowskiej, w gub. kurskiej. Dyaków, wś i folw. , pow. zasławski, należy do klucza sławuckiego. Dyament 1. , folw. , pow. jędrzejowski, gm. Przęsław, par. Jędrzejów. 2. D. , folw. , pow. jędrzejowski, gm. i par. Złotniki. 239 Dyb drewą. 6; pokłady marglu i w niektórych miejscowościach torf. Wś D. osad 30, gruntu 29 m. ; wś Stróżewo osad 9, gruntu m. 23. Dybla lub Dybłc, wś i folw. , pow. szczu czyński, gm. Bogusze, par. Grajewo. W 1827 r. liczono tu 9 dm. , 62 mk. Folw. D. z wsią D. , od Łomży w. 50, od Szczuczyna w. 9, od Grajewa w. 6, od Biebrzy w. 10. Rozl. wy nosi m. 1046, a mianowicie grunta orne i ogro dy m. 400, łąk m. 114, pastwisk m. 32, lasu m. 471, nieużytki i place m. 28, bud. mur. 7. drewn. 20, pokłady torfu. Wś D. osad 19, gruntu m. 59. Br. Ch. , A. Pal. Dybła, ob. Łyk. Dybnów, folw. , pow. międzyrzecki, należy do wsi Szklanej huty Glashütte. Dybokalnie, wś, pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Maryampol Liczy 12 dm. , 109 mk. Odl. od Maryampola 5 w. Dybów 1. wś, pow. kutnowski, gm. i par. Kutno. W 1827 r. liczono tu 12 dm. , 97 mk. 2. D. , wś, pow. radzymiński, gm. i par. Radzymin. W 1827 r. było tu 26 dm. i 261 mk. 3. D. , wś, pow. sieradzki, gm. Wierzchy, par. Drużbin. W 1827 r. było tu 17 dm. i 135 mk. ; obecnie 126 mk. , 15 osad włośc. , 176 m. roli włość. , 830 m. roli dworskiej. 4. D. , wś u źródeł rzeki Buczynki, pow. sokołowski, gm. Olszew, par. Skibniew. W 1827 r. było tu 22 dra. i 116 mk. ; obecnie liczy 32 dm. , 217 mk. i 761 mr. obszaru. 5. D. , ob. Dybowo, Dybów, niem. Diebau, wś i dobra, pow. żegański, par. Garb Dolny, st. poczt. Naumburg nad Bobrawą, Dybówka, wś, pow. łęczycki, gm. Leśmierz, par. Modlna. W 1827 r. liczono tu 7 dm. i 77 mk. Dybówko, niem. Diebowko, os. , pow. żądzborski, st. poczt. Stara Ukta. Dybowo, 1. niem. Dybau al. Diebau, zamek dawniejszy na lewym brzegu Wisły, w teraźniejszym pow. toruńskim. Nazywał się pierwotnie Nieszawa, zbudowany był przez księcia Konrada Mazowieckiego około r. 1229, nieco poniżej starszego zamku zwanego Vogelsang. R. 1230 tenże książę Konrad zapisał go wraz z 4 wioskami Ozchotino, Nissue Nissueta i Occola krzyżakom, którzy tu pod wodzą Hermana Balka przyszli. Leżał ten zamek dość nisko, na małem wzgórzu dokoła wodą z Wisły dochodzącą oblanem, dlaczego go też Nieszawą czyli Niżawą nazywano. Później krzyżacy go wykończyli i rozprzestrzenili, tak że mury jego całe 4 morgi zajmowały; nazywano go nieinaczej tylko zamkiem cesarskim KaiserlichSchloss. Od początku mieszkali na nim krzyżaccy komturowie wraz z odpowiednią liczbą braci rycerzy i duchownych. Znamy następujących komturów dybowskich, czyli jak ich wtedy zwano nieszawskich Kom Dworzysko Dworzysko Dworzyszcze Dya Dyament Dyampol Dybawka Dybezyzna Dybińce Dybiniki Dybki Dybków Dybla Dyblin Dwukoły Dwukosy Dwurzece Dyabelski Dyabełek Dyabla Dyabłowo Dyachowo Dyaczów Dyakiszki Dyakonów Dyakonowo Dyaków Dyb Dybła Dybnów Dybokalnie Dybów Dybówka Dybówko