czem położeniu. Bo końca prawie XVIII stulecia miejsce to było własnością Sanguszków i należało do klucza rakowskiego, następnie przeszło do imienia Rylskich, Franciszek Rylski, nabywszy Duszków, upiększał go i zagospodarzył porządnie, tak, iż do dziś dnia ślady tej pracy istnieją. W pierwszej ćwierci tego stulecia nowym dziedzicem Daszkowa był już Karol Morawski, generał, syn generała Ignacego Morawskiego, szwagra ks. Karola Radziwiłła Panie Kochanku. Karol. Morawski przez córkę Teofilę będąc dziadkiem smutnej doli księżniczki Stefanii Radziwiłłówny, poślubionej później ks. Wittgenstejnowi, gdy specyalna komisya lustrowała dobra księżniczki, przeniósł się z Zausza do Daszkowa i ztamtąd przeniósł tu zbiory, pamiątki i archiwa Radziwiłłowskie. Duszków tym sposobem stał się jure caduco najbogatszem muzeum w kraju mińskim. Wartość malowideł, bronzów, rzeźby, marmurów, porcelany, zabytków piśmiennych trudno było obliczyć; dość że to były skarby Radziwiłłowskiego domu. Morawski umierając przekazał całą fortunę żonie, a ta z kolei bratu swemu Rempelowi, niemającemu zgoła wykształcenia, zatem i pojęcia a tem co posiadał. Fortuna co tak łatwo przyszła zwolna się marnowała i wreszcie następcy szczęśliwego sukcesora stracili wszystko, a muzeum duszkowskie rozpłynęło się po świecie. Do dziś dnia na wiele mil dokoła w domach szlacheckich można widzieć wiele ciekawych pamiątek, ale to rzecz bolesna, iż ostatni właściciel, w chwili likwidacyi, świętokradzko ogniem zniszczył kilka kufrów papierów, kędy się znajdowały korespondencye, listy królewskie, dyplomata i pamiętniki; wandalizm ten był pieczęcią na smutnych dziejach Duszkowa. Od roku 1862 dobra duszkowskie należą do Bułhaków, posiadają obszaru około 940 m. Z pamiątek artystycznych pozostał tu tylko w pobliżu dworu grobowiec Morawskich, kędy są wewnątrz prześlicznej rzeźby urny alabastrowe i znakomitego pędzla malowidło wystawiające Wieczerzę Pańską; wartoby było ustrzedz te piękne resztki od zniszczenia. Al. Jelski. Duszkowice, węg. Diczkovicza, wś w hr. bereskiem Węg, , lasy, 100 mk. Duszmiany, ob. Duśmiany, Dusznica, wś i folw. , pow. sejneński, gm. Krasnowo, par. Łoździeje. W 1827 r. było tu 26 dm. , 268 mk. ; odl. od Sejn 11 w. Folwark D. wchodzący poprzednio w skład dóbr Dumbeln, obecnie stanowi własność p, Felixa Gawrońskiego. Dobra D. składają się z fol. D. , wsi D. i Tarnówka; podług opisu z r. 1868 rozległość dworska wynosi m. 1003, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 878, łąk m. 154, pastwisk m. 186, lasu m. 31, zarośli m. 154, nieużytki i place m. 100; wieś D. osad 31, grunta m. 576; wś Tarnówka osad 53, gruntu m. 171. Por. Dumbel. Dusznik, czeska nazwa miasta Reinerz na Szląsku pruskim. Duszniki, wś, pow. turecki, gm. Bartochów, par. Warta. W 1827 r. było tu 25 dm. , 248 mk. Duszniki, niem. Dusznik, wieś i gm. , pow. i szamotulski; 2 miejs. 1. D. wieś, 2. D. Seelhof, leśnictwo; 151 dm. , 1458 mk. , 243 ew. , 1201 kat. , 384 analf. , siedziba komisarza obwodowego. Kościół kat. paraf. należy do dek. lwoweckiego. Kościół protestancki do dyecezyi szamotulskiej. Wieśniacy zajmują się rolnictwem i handlem zbożowym; w okolicy 2 gorzelnie. Agentura pocztowa. Większa stac. pocztowa w Bytyniu na trakcie Poznania do Skwierzyny, stacya kol. żel. Buk o 8 kil. D. należały niegdyś do stołowych dóbr biskupów poznańskich. Biskupi p. też założyli kościół, o którym już w r. 1442 jest wzmianką w księgach biskupich, . Na ścianie kościelnej przy ambonie zachowany jest nagrobek na cześć Jerzego Pigłowskiego, herbu Sokoła, za czasów Zygmunta III i Władysława IV, rycerza walecznego z Tatarami i autora różnych panegiryków np. na śmierć królowej Cecylii Renaty. 2. D. , folw. , 572 morg. rozl. 3. D. niem. Kaiserhof, królewszczyzna; 4 miejsc 1. D. ; 2 folw. Lubieniec Wilhelmshof, 3 leśnistwo Seelhorst; 4 cegielnia; 3823 morg. rozl; 21 dm. , 369 mk. , 91 ew. , 272 kat, 119 analf. Duszno, 1. wieś, pow. mogilnicki, 9 dm. , 87 mk. , 11 ew. , 76 kat. ; 29 analf. Kościół paraf. należy do dekanatu gnieźnieńskiego, stac. pocz. i kol. żel. Trzemeszno o 7 i pół kil, 2. D. , folw. w obrębie wsi, właściciel Tadeusz Bro nisz. 3. D. olędry i gm. ; 24 dm. , 227 mk. , 25 ew. , 202 kat. , 77 analf. Należy do domin. Lubinia. 4. D. , niem. Hochberg, domin. ; 2006 morg. rozl; 2 miejsc 1 D. folw. ; 2 D. Ro landseck, huba; 12 dm. , 198 mk; 24 ew. , 174 kat, 100 analf. ; st poczt. i kol. żel w Trze mesznie o 7 i pół kil. . M. St Duszoty, pow. rypiński, gm, i par. Źałe; 2 dm. , 10 mk. Por. Brzuze. Dutczyszki, wieś szlach. , pow. trocki, 2 okr; adm. , 40 w. od Trok. , 5 dm. , 50 mk, wielkoros. 1866. Dutka, potok górski, prawy dopływ Białego Czeremoszu w obr. gm. Jablonicy na Bukowinie. Wypływa z pod góry Maksymca 344 m. pom. wojsk. , płynie na południowy zachód. Wody leśne. Długość 8 kil Br. G. Dutken niem. , Dutki, ob. Dudki. Dutki, ob, Dudki. Dutrów, wś i folw. , pow. tomaszowski, gm. Telatyn, par, Nabróż. Roku 1827 D. liczył 48 dm. , 229 mk. Wieś D. leży nad odnogą rz. Huczwy, o wiorst 4 od granicy państwa austryaeckiega. Wieś D. zajmuje posiadłości wło ściańskiej morgów 534; ludność wynosi 540 dusz, których 240 prawosławnych, reszta katolików. Zajęcie ludności rolnicze, prze mysłu żadnego, z wyjątkiem kontrabandy, któ rą po większej części się zajmują. Ziemia w D. bardzo urodzajna, łąki dobre, lasu niema; włościanie jednak z małemi wyjątkami nie zamożni. Do najbliższej stacyi pocztowej Ty szowiec wiorst 8; od traktu bitego lwowskowarszawskiego wiorst 24. Włościanie oczyn szowani przed ukazem. dzisiaj od dworu w zupełności odseparowani. Była w D. greckou nicka cerkiew filialna b. par. Telatyn, erekcyi niewiadomej, 1700 r. już istniała. Folw. D. łącznie folwarkiem Rudny gruntów ornych morgów 600 posiadający, gospodarstwo płodo zmienne, pomiędzy dwiema fabrykami cukru Mirczem i Poturzynem znajdujące się, przewa żnie rzepak, pszenicę i buraki cukrowe pro dukujące. D. jest dziedziczną własnością Wy soczańskich od lat sześciudziesięciu. Do dóbr D. należała też wieś Kryszyn osad 28, grun tu m. 325. J. W. Duttken niem. , ob. Dudki Duxtigal, ob. Duksztygał czarny. Dużki, folw. pryw. , pow. dzisnieński, o 36 w. od Dzisny; 1 okr. adm. , 1 dm. 17 mk. Duży las albo Duży bór, kol, pow, radomski, gm. Przytyk, par. Wrzas. Ma 10 dm. , 66 mk. , i 215 morg ziemi kolonistów. Por. Domaniew. Dużyn, lub Durzyn, 1. wieś, pow. kroto szyński; 13 dm. , 97 mk. , 1 ew. , 95 kat, 1 żyd; 26 analf. ; stac. poczt. i kolei żel Kroto szyn o 12 kil 2. D. , folw, , należy do Orpi szewa i dóbr krotoszyńskich, własnóść księ ciu Turn i Taxis. M. St. Dvorecz, ob. Dworzec. Dwakońce, uroczysko pryw. , pow. dziśnieński, o 44 w. od Dziany, 3 okr, adm. , przy drodze wojennej drujskiej, 1 dm. , 7 mk. rzym. katol. 1866. Dwa młyny, os. , pow sierpecki, gm. Borkowo, par. Sierpc. Dwarcie, folw. , pow. szawelski, par. Uż wenty, o 2 w, od Użwent, przy trakcie bitym do Szawkian, Rozl. włók 7. Niegdyś część dóbr Berżany Górskich, sprzedany Stan. Ęj smontowi. J. Godl. Dwarcy, wś, pow. szawelski, par, Użwen ty, gm. Chwałojnie; niegdyś plebańska, dziś uwłaszczona. Ma 11 dusz rew. na 80 dzies. ziemi. J. Godl. Dwarischken niem. , ob, Dwarzyszki Dwarwicie, ob. Dworwicie. Dwaryszki, ob. Dworyszki. Dwaryszki, niem. Dwarischken, 1. wś, dobra i leśnictwo, pow. wystrucki, st poczt. Karalene. 2. dobra, pow. pilkaleński, st. p. Szyrwinty. 3. wś, pow. tylżycki, stacya poczt. Kalwy. Dwarzuty, ob. Dźwierzuty. Dweeta, Dwete, rz. , dopływ Iłłakszty, w Kurlandyi, w parafii Dyneborg. Dwernik z Dwerniczkiem wś, pow. liski, o 40 kil. na płd. wsch. od Liska, o 9, 4 kil. na płd. zach. od st poczt. w Lutowiskach. Dwer nik leży nad potokiem Bereski, dopływem Sa nu, Dwerniczek nad Sanem; 542 m. npm. Pa rafia gr. kat. w Dwerniku, rzym. kat. w Pola nie, Dm. 88, mk 554 279 m. , 275 k. . Wła sność większa obejmuje roli ornej 382, łąk i ogrodów 77. pastwisk 171, lasu 1352 m. wła sność mu. roli ornej 763, łąk i gr. 242, pa stwiska 397, lasu 49 m. Właściciel większej posiadłości Leopold Walter. Lu. Dz. Dwernik, potok górski, w Beskidzie lesi stym, wytryska w obr. gm. Dwernika w pow. Lisko, z połączenia dwóch potoków, zachod niego Nasiczniańskiego i wschodniego Caryń czyka. W dolinie potoku legła wieś Dwer nik i po krótkim biegu, bo 3 kil, uchodzi na przeciwko Dwerniczka, przysiółka Dwernika, do Sanu, z prawego brzegu. Ujście 507 m. npm. Br. G. Dweta, Dweeten, wś w okr. iłłukszteńskim, gub. kurlandzkiej, z przysiółkiem Janopol, dziedzictwo hr. Zybergów, którzy tu fundowali rezydencyą misyonarzy. Kościół katolicki ś. Stanisława, wzniesiony 1874 przez hr. Michała PlaterZyberga. Parafia katol dekanatu semigalskiego dusz 3979. Filia w Podunaju. Dweta, ob. Dweeta, Dwie. .. , por. Dźwie. .. Dwierajtynie, os, pow. kalwaryjski, gm. Podawinie, par, Dauksze. Ma 7 dna. , 16 mk; , odl. 10 w. od Kalwaryi. Dwikozy, wś i fol poduchowny, nad rz. Opatówką, pow. sandomierski, gm. Dwikozy, par. Góry Wysokie jest tu urząd gminny. W 1827 r. było tu 60 dm. , 517 mk. ; obecnie liczy 77 dm. i 548. mk. ; 514 morg. ziemi dwora. i 481 morg. ziemi włośc. , odl. od Sandomierza 7 w, W 15 wieku istniał tu kościół parafialny a dziedzicem wsi był Mikołaj Bombowiec Kornicz Długosz 1 84 Gm. D. ma luda. 3266, rozległości 10820, w tern dwor. ziemi 7172 morg. , domów 542; s. gm. okr. 1 i st. poczt, Sandomierz; w skład gm. wchodzą Bożydar, Bukowiec, Buczek, Chwałowska kępa, Czermin słupecki, Doły, Doraz, Dwikozy, D. słupeckie, Garbów, Gerlachów, Golembice, Góry wysokie, Jaroszówka, Kamieńłukawski, K. mściowski, Mokoszyn, Mściów, Rzeczyca mokra, Słupcza, Sucharzów, Szczytniki, Winiary i Winiarki. Dwile, Dwili, wś, pow. szawelski, gm. ki ryanowska, par, szadowska, 14 dusz rew. , 131 1 dzies. ziemi nadanej. J. Godl. Duszkowice Duszkowice Duszmiany Dusznica Dusznik Duszniki Duszno Duszoty Dutczyszki Dutken Dutki Dutrów Duttken Duxtigal Dużki Duży Dużyn Dvorecz Dwakońce Dwa Dwarcie Dwarcy Dwarischken Dwarwicie Dwaryszki Dwarzuty Dweeta Dwernik Dweta Dwie Dwierajtynie Dwikozy Dwile