stronie pow. mińskiego, w gm. krzywickiej, w 2 polic. okr. rakowskim, w 4 okr. wojskowym rakowskim, w 4 okr. sądowym zasławskim, w parafii katolickiej rakowskiej. Miejscowość górzysta, niewielkie strumyki, łąki w dobrym gatunku. Natura gruntu piaszczysta, w niektórych miejscach jednak gliniasta, znajduje się nawet czarnoziem. Uprawia się żyto, pszenica, jęczmień, owies, kartofle, koniczyna, groch także konopie w znacznej ilości, mianowicie u włościan, okolicznych; gorzelnia, piece do wypalania wapna, kamienie młyńskie. Ziemi należącej do właściciela 1700 dz. ; lasu głównie sosnowego i jodłowego niewielka obfitość, ziemi włościan 3000 dzies. W okolicach znajdują się uroczyska z podaniami sięgającemi odległej przeszłości; jedno z takich pod nazwą Dziewicz góra, położone w pobliżu domu właściciela. Odległość od stacyi Radoszkowicze 8 w. O Dziewiczgó rze legenda głosi, że niegdyś w zamierzchłej przeszłości mieszkała tu dziewica, mająca dwu wielbicieli, która nie mogąc lub też nie chcąc osobiście robić miedzy nimi wyboru, postanowiła rozstrzygnąć spór spółzawodników przez gonitwę do zakreślonej mety, przy kamieniu będącym na szczycie wspomnianej góry. Sama oczekując wyroków losu zajęła miejsce na tym kamieniu; lecz rezultat wyścigów okazał się fatalnym dla obu młodzieńców, którzy pędząc co sił starczyło nie dobiegli do mety, i zblizka owego kamienia padli na ziemię i ducha wyzionęli. Pochowano ich na temże samem miejscu, a na ich grobach dwa dęby wyrosły. Dziewica zaś srodze ukaraną została, gdyż przy tym kamieniu żywcem ją pogrzebano, a na jej grobie wyrosła brzoza. Lud miejscowy ukazuje dotąd ów legendowy kamień, brzozę i dęby. Dziewiczgóra w istocie bardzo stroma, lecz z jednego boku, łącząc; się z otaczającem polom, łagodną ma pochyłość; na całej zaś przestrzeni gęstemi pokryta zaroślami, wyłącznie prawie liściowemi; znajdują się ta okazy wszelkich gatunków drzew krajowych, i powierzchnia góry obfituje w próchnicę zdatną do uprawy. W sąsiedniej wsi Nowosiołkach znajduje się góra wyniosła, do której przywiązane podanie ludowe, że na jej wierzchołku istniał niegdyś kościół, który w ziemię zapadł, nie zostawiając po sobie żadnyoh śladów. Legenda twierdzi, że kościół we wnętrzu góry w całości się przechował, z księdzem, służbą kościelną, dzwonami i t. d. Kiedy w miejscowej świątyni parafialnej dzwony zwołują wiernych na nabożeństwo, jednocześnie, stojąc na wierzchołku owej góry. słyszeć można głos dzwonów kościoła podziemnego. Charakter całej miejscowości około Dubrow jest przeważnie górzysty; w tej stronie mieszczą się źródła kilku rzek. O pada do jez. żarnowskiego. Al. Jel. Dubrowincy, ob. Dąbrowińce. Dubrówka 1. wieś, pow, nowogradwołyński, gminy horodniekiej, włościan dusz 100, ziemi włośc. 585 dzies. , leży nad rzeczką Ceremem. Pierwej własność LubomirskichZwia helskich, następnie Uwarowów, przez tych z przestrzenią ziemi obywatelskiej 1504 dzies. rozprzedana niemcom kolonistom. 2. D. , wś, nad rz. Serwecz, pow. wilejski, gm. wołkołacka, 3 okr. adm. , o 71 w. od Wilejki, 7 dm. , 47 mk. 1866. 3. D. . zaśc. pryw. , nad rz. Serwecz, pow. wilejski, gm. Sitce, 3 okr. adm. , o 76 w. od Wilejki, 1 dm. , 4 mk. katol. 1866. Dubrowka, gub. orłowska, st. dr. żel. witebsko orłowskiej. Dubrówka 1. rz. , dopływ Szczary z prawej strony, uchodzi powyżej Chworki. 2. D. , rz. , wpada do rz. Rośki w Tetyjowie, pow. taraszczański. Dubrowki, Dubrowka, dobra w pow. siebieskim, własność Kazimierza Medunieckiego. Dubrowlany, Dobrowlany, Dąbrotulany l. majątek położony w pow. święcianskim, 4 okr. adm. , par. Świr, 10 mk. 1866; formuje razem z majętnością Niestaniszki nad Wilią i folwarkami Zabłoć, Nadbrzeż, Nowopol, Macianiszki etc. , całość mającą około sześciu tysięcy mórg obszaru, w posiadaniu generałlejt nanta Stanisława. Chomińskiego. Odznacza się ogromem dom mieszkalny, trzypiętrowy, murowany, z kaplicą ozdobną we wnętrzu, przez hr. Adama Giinthera fundowaną. Opodal znajduje się ładny ogród z niezwykle grubemi i staremi lipami, oranżerya etc. Pomiędzy budowlami gospodarskiemi zasługują na uwagę browar wódczany i młyn wodny nad rzeczką wypływającą z jez. Tuszcza. W Niestaniszkach kościół parafialny murowany. Godzien uwagi obraz św. Izydora oracza, pod wezwaniem którego kościół postawiono. Przed uwłaszczeniem włościan do Dobrowlan należało 300 chat we wsiach Zawidzinięty, Zenowiszki, Łyłojcie, Krzywonosy, Supronięty, Poźborce, Chwedziewicze, Chociłowicze, Chociłki, Chojęckowszczyzna i t. d. Według notaty skopiowanej w r. 1875 r. z rękopiśmiennego inwentarza archiwum dubrowlańskiego, dobra te przechodziły z rąk do rąk w następnej kolei W r, 1527 Lew Iwanowicz Koski Boreysza przez przykupienie powiększył majątek Dubrowlany; w r. 1573 Stefan Lwowicz Roski; 1590 r. Adam Stefanowicz iloski; 1595 Katarzyna z Boskich Szwejkowska; 1628 r. Jan i Zofia Stabrowscy; 1647 r. Kacper Jerzy Dadzibóg Steian, Michał Stabrowscy; 1650 r. ks. Wojciech Żabiński dziekan; 1650 r. Jan i Katarzyna Podbipiętowie, Ploryan Janowicz Podbipięta; 1685 r. Bogusław i Barbara TMchowscy; r. 1719 Jakób na Skrzynnie hr. Dunin, Aleksy na Skrzynnie hr. Dunin i Barbara z Duninów ks. Sanguszkowa; r. 1774 Paweł Karol ks. Sanguszko; r. 1775 Hieronim Lubartowicz ks. Sanguszko; 1786 r. Maryanna matka, Andrzej i Joachim synowie Abramowiczowie; r. 1787 Joachim Abramowicz; r. 1811 Ignacy Joachimowicz Abramowicz; r, 1818 Adam i Aleksandra z Tyzenhauzów Guntherowie von Heidelsheim. Córką tychże Giintherów była ks. Tadeuszowa Puzynina, znana w piśmiennictwie pod nazwą Autorki w Imię Boże. Okrąg wiejski D. w gm. Mestaniszkach, liczy w swym obrębie wsie Zawidzinięty, Łyłojcie, Supronięty, Krzywonosy, Chwedkiewicze, Chociłowicze, Poźborce, Radziusze, Taszczą, Ńoroty, Zaborze, Rudniki, Michnićze, Leonowicze, SinyRuczaj, Gołodnicze, Koczerga, Swiejsznie, Kasciuki, Dubniki, Kupszozyzna, Strzepieliszki, Maliniszki; zaśc. Suchorowszczyzna. 2. 1. , wś rząd. , pow. lidzki, 3 okr. adm. , o 56 w. od Lidy, 9 dm. , 84 mk. kat. 1866. Dubrowlany, ob. Dobrowlany. Dobrowna 1. folw. rząd. , pow. lidzki, 1 okr. adm. , o 5 w. od Lidy, 77 mk. 1866. 2. D. , ob. Dąbrówna, wś w pow. horeckim, st. poczt. Parafia katolicka D. dekanatu orszańskiego liczy 985 dusz. 3. D. , ob. Dubrowy. Dubrownoje, st. poczt. , pow. horodniański, gub. czernihowska. Dubrowo 1. futor pryw. , pow. lidzki, 1 okr. adm. , o 10 w. od Lidy, 10 mk. kat. 1866. 2. D. , wś pryw. , pow. dziśnieński, o 9 w. od Dzisny, 1 okr. adm. , przy drodze pocztowej z Wilejki do Dzisny, 4 dm. , 41 mk. 1866. 3. D. , kolonie różnych właścicieli, pow. dziśnieński, 3 okr. adm. , przy drodze drujskiej, oliw. od Dzisny; 4 dm. , 18 mk. kat. 1866. 4. D. , folw. szlach. , pow. dziśnieński, o 2 w. od Dzisny, 3 okr. adm. , przy drodze pocztowej z Dzisny do Szarkowszczyzny, 1 dm. , 2 mk. prawosł. 1866. 5. D. , zaśc. pryw. , pow. dziśnieński, o 44 w. od Dzisny, 2 dm. , 7 mk. prawosł. 1866. 6 D. , futor kościelny, pow. dziśnieński, o 55 w. od Dzisny, 1 okr. adm. , przy drodze pocztowej połockiej, 1 dm. , 11 mk. 1866. 7. D. ,, zaśc. pryw. , pow. dziśnieński, 1 okr. adm. , o 57 w. od Dzisny, 2 dm. , 30 mk. 1866. 8. D. , zaśc. pryw. , pow. dziśnieński, o 65 w. od Dzisny, 1 okr. adm. , 2 dm. , 21 mk. 1866. 9. D. , wś pryw. , nad rz. Tużbicą, pow. dziśnieński, o 97 w. od Dzisny, 2 okr. adm. , 11 dm. , 63 mk. prawosł. 1866. Dubrowrócze, ob. Dubowrócze. Dubrowsk, ob. Dubrojsk, Dubrowska, st. poczt. , gub. pskowska, pow. porchowski. Dubrowy, wieś, mko i dobra w zach. półn. rę wiorst od D. wypływa niewielki strumyk z pod krzaku brzozowego, stąd w narzeczu ludowem Bierozą zwany, przerzyna Dubrowy, zasilany wodami obfitych krynic i potoków bez nazwy i zamienia się w piękną rzekę, znaną pod imieniem Berezyny mniejszej czyli Niemnowej. Także o milę od Dubrów znajdują się źródła Świsłoczy dopływ Berezyny wielkiej czyli Dnieprowej. Miejscowa nazwa tego majątku i miasteczka, stale upowszechniona i stwierdzona dokumentami, jest Dubrowy, nie zaś Dubrowa, Dąbrowa lub Dąbrowna jak mylnie twierdzi Encyklopedya Ogólna tom 4 str. 448. Po Sapiehach byli tu dziedzicami nie ks. Potemkin jak chce Encyklopedya 1. c. lecz Marcinkiewiczowie. Podobny błąd powtarza się w Galeryi Nieświeskiej E. Kotłubaja, gdzie Dubrowy wspominane są raz pod nazwą Dąbrowa stron 227, powtórnie zaś Dubrowa str. 318. Dubrowszczyzna z miasteczkiem i folwarkami Dubrowy, Gojżew, Epimachy i Adamaryn ten ostatni założony dopiero przy końcu 18 wieku, otrzymał tę nazwę od imienia Adama i Maryanny Chmarów, województwa mińskich; tu się urodził znany naturalista Benedykt Dybowski, z siedzibami włościan we wsiach Howosiołki, Ogrodnik, Bortniki, Usza, Sielawicze, Turkowszczyzna, Epimachy, Gojżew, Telonka, Kayeienie, Tatarska wieś, Puhacze, Stecki i z zaściankiem Kalinówką, stanowiąc znaczną niegdyś fortunę, nie miała jednak nigdy rozmiarów obszernego klucza w znaczeniu dawniejszem, wówczas kiedy posiadłości możnowładców na tysiące włók liczono w jednym obrębie. Dziedzictwo Radziwiłłów w 16 wieku, w 17 Hlebowiczów i Sapiehów, były D. cząstką ogromnego hrabstwa, za którego stolicę uważano Żasław litewski nad Swisłoczą, gdzie była jedna z główniejszych rezydencyj Hlebowiczów aż do wygaśnienia tego rodu. Zasławszczyzna w 1678 r. przeszła w dom Sapiehów jako wiano Krystyny z Hlebowiczów Sapieżyny, wojewodziny wileńskiej, i tej kolei uległy też Dubrowy, jako część składowa pomienionego hrabstwa. Lecz tytuły dziedzictwa wielkich posiadłości ziemskich bywały częstokroć nominalne w owej epoce, gdyż nierzadko folwarki pojedynczo a nawet i obszerne dobra oddawano prawem zastawnem szlachcie zamożnej. Tak też było i z Dubrowami jeszcze za Hlebowiczów, a następnie i za Sapiehów. Jednym z takich zastawników był Mateusz Marcinkiewicz, starosta żegaliski, który w 1726 r. po dopłaceniu 30, 000 złp. do sumy zastawnej 70, 000 złp. nabył D. w dziedzictwo od Jerzego Stanisława Sapiehy, stolnika litewskiego następnie wojewody mścisławskiego jako dziedzica ZasławI szczyzny, wspólnie z bratem rodzonym Ale Dubrowincy Dubrowincy Dubrówka Dubrowka Dubrowki Dubrowlany Dubrownoje Dubrowo Dubrowrócze Dubrowsk Dubrowska Dubrowy