bitej w. 2, od Ostrów w. 50, od rzeki Warty w. 4. Rozl. wynosi m. 396 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 390, nieużytki i place m. 6. Bud. mur. 4. Płodozmian 8polowy. 5. D wś i folw. , pow. słupecki, gm. Emilien heim, par. Zagórów. W 1827 r. było. tu 13 dm. , 140 mk. Folw. D. , od Kalisza w. 42, od Słupcy w. 14, od Pyzdr w. 14, od drogi bitej w. 14, od Kutna w. 91, od rzeki spławnej w. 3. Rozl. wynosi m. 1250 a mianowicie grun ta orne i ogrody m. 386, łąk m. 90, pastwisk m. 28, lasu m. 618, zarośli m. 10, nieużytki i place m. 29. Płodozmian 10polowy. Bud. mur. 6, drewn. 11. Gorzelnia. 6. D. , ob. Drzewcza. Br. Ch. Drzewce 1. stare, niem. Driebitz alt i ober, gm. i wieś, pow. wschowski, w okolicy piaszczystej, w pobliżu lasy rozległe; 4 miejsc 1 D. staregórne; 2 D. średniestare; 3 D. dolnestare; 4 domki dla stróży kolejowych; 89 dm. , 499 mk. , 430 ew. , 37 kat. , 32 chrześcian nie należących do dwóch pierwszych wyznań, 78 analf. Kościół protestancki. St. kol. żel. z Leszna do Głogowy, o 27 kil. od Leszna, st. telegraficzna i st. poczt. na miejscu. 2. Dśrednie i nowe Driebitz mittel i neu, 2 wsie, jedna gm. , pow. wschowski, 58 dm. , 365 mk. , 313 ew. , 52 kat. , 8 analf. 3. D. średnie stare, Driebitz mittelalt, domin. , 2771 morg. rozl. , 6 dm. , 44 mk. , 37 ew. , 7 kat. ; niemasz analf. Właściciel Zakrzewski. 4. D. dolnestare Driebitz niederalt, domin. , 1312 morg. rozl. , 3 dm. , 36 mk. , 31 ew. , 5 kat. , 5 analf. Właściciel Perkiewicz. 5. D. nowe Driebitz neu, domin. , 686 morg. rozl. , 2 dm. , 25 mk, 24 ew. , 1 kat. , 1 analf. 6. D. , wieś, pow. krobski, 29 dm. , 218 mk. , 46 ew. , 172 kat. , 56 analf. 7. D. , domin. i gm. , 4050 m. rozl. , 2 miejsc 1 D. ; 2 Czarkowo; 18 dm. , 340 mk. , 12 ew. , 328 kat. , 68 analf. Stacya poczt. w Poniecu o 4 kil. , st. kol. żel. Bojanowo o 11 kil. Własność Żółtowskich. Mówca i poseł Alfred hr. Żółtowski tu się urodził. Drzewce, ob. Drewce. Drzewcza lub Drzewce, wś i folw. , pow. nowoaleksandryjski, gm. i par. Wąwolnica. Leży na lewo od linii dr. żel. Nadwiślańskiej, między Klementowicami a Miłocinem. W 1827 r. liczono tu 28 dm. i 179 mk. , obecnie liczy 35 dm. i 355 mk. L. Wolski w wykazie jeziór Kal. Obser. Astron. Warsz. w 1861 r. str. 100 powiada, iż we wsi D. są dwa oddzielne jeziora bez nazwiska, z których jedno ma 200 drugie 80 m. obszaru; tymczasem karta woj. topogr. Królestwa XX1 nie wskazuje wcale ich istnienia. Gmina Drzewcza, urzędownie Drzewce zwana, świeżo została przemianowaną w r. 1880 na gminę Wąwolnica, gdyż z Drzewczy do Wąwolnicy urząd gm. przeniesiono. Dobra D. i Łopatki, do których należą i wsie t. n. , podług opisu z r. 1868 mają rozl. gruntów dworskich m. 1374 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 885, łąk m. 57, pastw. m. 2, lasu m. 404, zarośli m. 3, nieużytki i place m 23. Wieś D. osad 38, gruntu m. 797; wś Łopatki osad 17, gruntu m. 337. Drzewianowo, niem. Hohenwalde, wieś, pow. wyrzyski, 48 dm. , 415 mk. , 375 ew. , 40 kat. , 12 analf. 8t. poczt w Mroczy Mro tschen o 6 kil, st. kol. żel. Nakło o 20 kil. . 2. D. , niem. Neuholz, wieś, pow. bydgoski, 13 dm. , 99 mk. , 85 ew. , 14 kat. , 29 analf. Poczta i kolej żel. w Bydgoszczy. M. St. Drzewica, osada, dawniej miasto nad rzeką Drzewiczką w pow. opoczyńskim, przy dawnym trakcie warszawskokrakowskim położone; obecnie stacya pocztowa drogi piotrkowskoradomskiej, od Piotrkowa mil 9, od Radomia mil 7, od Warszawy mil 14 oddalona. Domów 77, mk. kat. 488, żydów 702, gmina i sąd gminny w miejscu. Gniazdo rodziny Drzewickich hb. Ciołek, w których ręku było aż do początku XVIII w. W tym czasie nabył je po bezdzietnie zmarłym Hieronimie Drzewickim wojewodzie lubelskim, od siostry tegoż Konstancyi Sołtykowej, Fabian Szaniawski łowczy w. lit. Od Szaniawskich przeszło 1806 roku dziedzictwem do br. Reiskich, w których posiadaniu do dziś dnia zostaje. Miasteczko zniszczone, upadłe w skutek ogólnych klęsk krajowych, podniósł i do kwitnącego stanu doprowadził Filip Szaniawski, star. bolesławski, syn Fabiana. Założył koło r. 1760 jeden z pierwszych w kraju ulepszony wielki piec, do którego rudę sprowadzano z kopalni we wsi Rozwadach o 9 wiorst oddalonej. Fabryki wielki piec, odlewnia i fryszerka, o pół wiorsty na zachód w górę rzeki od miasteczka leżące, nad stawem 150 mórg rozległym, wypuszczone w melioracyjną dzierżawę braciom Ewans, przeszły drogą procesu na ich własność, a teraz należą do firmy Lilpop, Rau, Lowenstein i sp. Z słynnych w przeszłym wieku warsztatów i fabryk wyrobów pasamoniczych śladu najmniejszego nie ma. Kościół paraf. pod wezwaniem św. Łukasza ew. , erygowany prawdopodobnie w końcu XIII w. gdyż już 1324 r. pleban zamienia dawno przynależne dziesięciny z odległych bardzo wsi, na dziesięciny z bliżej leżących a odnowiony lub wykończony dopiero 1462 r. przez braci Mikołaja kustosza sandomierskiego i Jana proboszcza warsz. Drzewickich, na których prośbę niedawno przedtem i wieś dotychczasowa na miasto o prawie magdeburskiem i o trzech jarmarkach zamienioną została. W kościele tym złożona jest czaszka św. Jana Złotoustego, sprowadzona z Rzymu przez prymasa Macieja Drzewickiego; podobno dawniej umieszczoną była w złotej puszce, którą Szwedzi zrabowali; dziś jest oprawiona w głowie srebrnej, na której postumencie wyryte litery A. D. i herby Cio łek, Gozdawa, Zaremba, Topór. Zasługują na uwagę dwa pomniki grobowe Drzewickich 25 końca XVI w. i spółczesny portret kardy nała Bern. Maciejowskiego. Par. D. dekan. opoczyńskiego liczy dusz 2408. Istniał tu da wniej drugi kościołek św. Stanisława a przy nim klasztor bernardynek, po prawej stronie rzeki, przy wjeździe do miasta; po pożarze w połowie zeszłego wieku pozostał z niego tylko kamień grobowy fundatorki Anny de Bąko wiec Drzewieckiej, w. XVII. Zakonnicom od dał wtedy dziedzic Szaniawski dawny zamek. Ten znów wraz z pałacem spalił się r. 1814. Z pałacu nie zostało śladu a o dawnej wspa niałości zamku i świetności jego dziedziców świadczą dobrze dotychczas zachowane ruiny. Badowany w początkach XIV w. , w czworo bok z kamienia i cegły, z wyłożonemi pięknym i rzeźbionym ciosem drzwiami i oknami, z czte rema skośnie na rogach czworoboku wieżami, z których trzy czworościenne przez jednę pół nocnowschodnią idzie brama wjazdowa a czwarta w trzeciej części ośmiościenna, z bar dzo delikatnie i ozdobnie wyrobionemi ściana mi szczytowemi, z trzech stron dach zasłania jącemi, na wyspie otoczonej kanałem poprowa dzonym od tuż płynącej rzeki, mógł przed wy doskonaleniem sztuki wojennej za silną fortecę być uważanym. We wschodniej części gma chu mieściła się wielka kaplica, na której okrą głych łukach są jeszcze ślady niezłych fresk. Do dóbr drzewickich należało dawniej 20 oko licznych wiosek i dwa miasteczka Gielniów i Nieznamirowice; rozległość obecnie jedność hypoteczną stanowiących folwarków jest wła sności dworskiej 2400 m. , miejskiej i włościań skiej 1500 m. ; grunt przeważnie żytni pierw szej klasy; położenie płaskie. Wsie i folwarki Żardki, dawniej osobny majątek gniazdowy Żardeckich hb. Ciołek, będących młodszą gałę zią Drzewickich; wieś przy drodze bitej piotr kowskoradomskiej, 3 w. od Drzewicy ku Ra domiowi oddalona, domów 19, mk. 245. Za kościele, dawniej przedmieście Drzewicy za kościołem położone, przy oczynszowaniu o wiorstę za miasto ku Radomiowi przeniesione, domów 18, mk. 272. Stefanów Budy, osada leśna, o 12 wiorst odległa, domów 15, mk. 170. Gmina D. liczy 4188 mk. ,, 311 dra. , 12, 504 m. rozległ. w tern 4190 ziemi dworsk. W skład gm. wchodzą Dąbrówka, Domaszno, Drzewica, Radzice, Strzyżów, Świerczyna, Zakościele, Żardkiduże i Z. małe. A. E. Drzewicz 1. wś, pow. łowicki, gm. Dębkowioe, par. , osad 9, mk. 46, rozl. 78 m. 2. D. stary, wś i folw. , pow. sochaczewski, gm. i par. Szymanów. W 1827 r. było tu 36 dm. 305 mk. Tamże wś i folw. D. nowy. Na gruntach tych wsi są kolonie i folwarki, z któ rych Folw. D. rozl. wynosi m. 265 a miano wicie grunta orne i ogrody m. 195, łąk m. 45, nieużytki i place m. 22, osady karczemne m. 3. Bud. mur. 1, drewn. 6. Rzeczka Pisia stano wi granicę północną. Folwark ten w r. 1875 oddzielony od dóbr Oryszew. Folw. lub kol. D. Nr I. Rozl. wynosi m. 150 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 130, łąk m. 13, nieu żytki i place m. 7. Bud. drewn. 3. Rzeczka Pisia stanowi granicę północną. Kol. D. Nr II. Rozl. wynosi m. 32 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 30, nieużytki i place m. 2. Kolonie te oddzielone w r. 1875 od dóbr Ory szew. Br. Ch Drzewicz, wś włośc. , pow. chojnicki, par. i poczta Brusy, szkoła Czyżykowo. Obszaru ziemi 5150 m. , budynków 17, domów mieszk. 7; kat. 71, ewang. 7. Drzewiczka, rzeka, bierze początek w pow. koneckim, w lesistej i wzgórkowatej okolicy pomiędzy Starą hutą a kol. Szczerbackiogo, w płn. wschod. stronie od Końskich, płynie w kierunku zachodnim, przechodzi w pobliżu Gowarczowa, zwraca się odtąd ku północy na Petrykozy, Ogonowice. Pod Opocznem przyjmuje z lewej strony Węglankę i płynie znacznie rozszerzona w kierunku płn. wschodnim, skręcając ciągle ku wschodowi na Radzice, Drzewicę, Nieznamierowice, Odrzywół, od którego w kierunku północnym zdąża do Pilicy, do której wpada pod Czerwoną karczmą, naprzeciw Nowego Miasta. Pod Drzewicą przyjmuje Brzuśnię. Długość jej wynosi 9 mil. Brzegi ma przeważnie nizkie, na płd. od Opoczna tworzy wraz z rzeką Węglanką obszerną błotnistą nizinę; od Drzewicy do ujścia płynie śród pustych przeważnie lesistych okolic. W biegu swoim tworzy liczne i duże stawy, dostarczające siły poruszającej zakładom fabrycznym w Białaczowie i Drzewicy. Br. Ch. Drzewiec, wś, pow. nieszawski, gm. Wierzbie, par. Lubotyń. W 1827 r. 9 dm. , 51 mk. Drzewiec, niem. Driewcen, gm. i olędry, pow. międzychodzki. miejsc 1 D. ; 2 leśni ctwo Schlangenlug; 35 dm. , 278 mk. , 276 ew. , 2 kat. , 39 analf. Stac. poczt. Międzychód Birnbaum o 6 kil. , st. kol. żel. Wronki o 42 kil. M. St. Drzewiecka Wola, wś, ob. Drzewce. Drzewienik, ob. Stonawa. Drzewiny, mylnie Drzewin, niem. Holzort, smolarnia i węglarnia w król. nadleśnictwie W. Okonin, pow. kościerski. Katol. 29, ew. 3, domów mieszk. 7. Parafia Stara Kiszewa, szkoła Konarzyn, poczta Frankenfelde. Odległość od Kościerzyny 3 i pół mili. Drzewitz niem. , ob. Drzewicz. Drzewoszki 1. małe, wieś, pow. kutnowski, gm. Żychlin, par. Bedlno. W 1827 roku Drzewce Drzewce Drzewcza Drzewianowo Drzewicz Drzewiczka Drzewiec Drzewiecka Wola Drzewienik Drzewiny Drzewitz Drzewoszki