m. 193, łąk m. 16, pastwisk m. 17, lasu m. 42, zarośli m. 38, nieużytki i place m. 11. Wieś D. osad 10, gruntu m. 15; wieś Aleksandrowo Obrodne y. Obradne osad 33, gruntu m, 143. Doliwy, ob. Doliwa. Dolken niem. , ob. Dołku Dollen niem. , ob. Doły Pszowskie. Dollendzin niem. , ob. Dolędzm. Dollnick niem. , ob. Dolnik. Dollstaedt Alti Neu, wieś, dobra i leśnictwo, pow. pasłęcki, nad rz. Sorge, ze stacyą pocztową AltDollstaedt. Dolna, os. , ob. Rawa. Dolna, 1. wieś w pow. sokolskim, u źródeł rz. Łososny. 2. IX, wieś pry w. i karczma, pow. wileński, 3 okr. adm. , mk. 20, w 2 domach. 3. D. , wieś nad rzeczką bez nazwy, pow. wileński, 4 okr. adm. , mk. 37 w 4 domach. 4. D. , zaśc, pow. wileński, 5 okr. adm. , rak. kat. 3, żydów 34, w 5 domach. 5. D. , wieś rządowa i karczma nad rz. Wilią, pow. wileński, 6 okr. adm. , mk. kat. 51, izr. 3, domów 9 1866, od Wilna 5 w. Dolna, 1. przedmieście Sambora, o 4. 4 kil. na płn. wschód od st. p. i parafii rzym. Kat. w Samborze, nad młynówką wypływającą z Dniestru a płynącą przez Sambor i uchodzącą do Strwiąża w pobliżu Babiny; dm. 272, mk. 927. Ma szkołę etat. dwuklasową. Por. Sambor. 2. D. , przysiółek Baryczą. 3. D. , przys. Błażowa, 4. D. , przys. Kraczkowy. Dolna, niem. Dollna, 1. wieś i folw. , pow. wielkostrzelecki, o milę od W. Strzelę. Wieś ma 90 dm. , 1787 m. rozl. , a folw. 1069 m. rozl. We wsi jest kościół paraf, katolicki dek. wielkostrzeleckiego, świeżo wymurowany roku 1860 r. w stylu gockim. 2. D. , Dolny, folw. , ob. Zdziechowice Górne. F. S. Dolna huta, ob. Czapielsk. Dolna karczma, wieś, nad rzeką Luczką, pow. wileński, 5 okr. adm. , mieszk. 27, domów 5 1866. Dolna kułwa, dwór, pow, kowieński, okrąg polic, janowski, par. SkoruleJanów, o 9 w. od Janowa, o 5 w. od st. dr. żel. Żejmy, o 5 w. od rz. Wilii, nad strumieniem Berupis, z pięknym ogrodem starożytnym; obszaru włók 50, w tern 25 włók lasu mieszanego prócz sośniny. Grunta urodzajne. Własność Downarowiczów, dawniej Kozakowskich. Dolna Ligota, ob. Ligota. Dolne Nasale, ob. Nosale. Dolny Bożnów, ob. Bożnów i t. p. Dolnawieś, wieś w pow. myślenickim, tuż po północnowschodniej stronie Myślenic, rozłożona wzdłuż gościńca myślenickodobczy ckiego w dolinie Raby, Granicami swemi przytyka do miasta Myślenic i wsi Polanki, do Borzęty, a przez Rabę do Osieczka. W dolnym swym biegu przerzyna ją Bysinka ob. , wpadająca do Raby. Według obliczenia z r. 1869 liczy 166 dm. a 997 mieszk. , między nimi 459 mężczyzn a. 538 kobiet. Według szemat. dyec. tara. z r. 1880 dusz rzym. kat. liczy 928. Przestrzeń większej posiadłości roli 101, łąk i ogrodów 17, pastwisk 17; mniejszej posiadłości roli 877, łąk i ogrodów 63, pastwisk 126, lasu 86. Właścicielem jest Augusta ks. de Montlśari Należy do parafii myślenickiej. Poczta w Myślenicach. W D. urodził się 1834 r. znany profesor prawa Fryderyk Zoll. Jest tu browar i zakład dla ubogich gminy. Dolna wieś; niem. Niederdorf, wieś, pow. rybnicki, par. Pilchowice, między Pilchowicami a Wilczą Dolną, 56 domów, 300 mk. , 364 m. rozl. Pod nazwą Dolnawieś, niem. Niederhof, znanych jest wiele folwarków na Szląsku górnym. Podobnież Dolnych Młynów, Niedermuhle, i Dolnych Folwarków, Niedervorwerk. Dolne, wieś, pow, siedlecki, gm, Tarchów Wielki, par. Przesmyki. Dolne, jez. we wsi Zienki, gra. Wola Wereszczyńska, pow. włodawski, rozległe wraz z jeziorem Cycowe ob. tamże się znajdującem na 90 m. Dolne pole, wieś, pow. sokołowski, gmina Grochów, par. Czerwonka. W 1827 r. było tu 5 dm. i 30 mk. ; obecnie liczy 10 dm, , 104 mk. i 225 m. obszaru. Dolne pole, fol należy do domin, Nowawieś pod Szamotułami, pow. szamotulski. W okolicy wykopano szkielet z położoną obok osełką. Dolnia, wieś, pow. jędrzejowski, gm, i par. Sędziszów. Dolnica, folw. , Dolnicka wieś i Dolnikowszczyzna, wieś, pow. kalwaryjski, gm, Kirsna, par. Urdomin, odl. od Kalwaryi 18 w. D. folw. liczy 11 dm. , 49 mk. ; Dolnicka wieś 27 dm. i 129 mk. ; Dolnikowszczyzna, 17 dm. , 82 mk. W 1827 istniały tylko dwie wsie nazwiskiem Dolnica 1 liczyła 10 dm. i 104 mk. 2 zaś 10 dm. i 68 mk. Folw. 1. rozległość wynosi m. 352 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 228, łąk m. 69, pastw. m. 50, nieużytki i place m. 5, gospodarstwo 4polowe, bud. drewn. 11. Wieś Dolnikowazczyzna osad 9, gruntu m. 65. Dolnica, zaśc. pry w. , pow. wileński, 1 okr. adm. , mk. kat. 8, 1 dm. 1866. Dolnik, osada, pow. lipnowski, gm. Nowogród, par. Ciechocin. Dolnik, wś. ryc. z młynem, pow. złotowski, obejmuje 1781 mórg, budynków 21, mieszk. 4, katol. 67, ewang. 25. Par. i szkoła Głubczyn, poczta Krojanka. B, . 1853 posiadał tę wś. J. Grabowski. Kś. F. Dolniki, I i II, wieś i folw. pryw. , pow. swięciański, 1 okr. adm. , mk. 22, 3 dm. 1866. Dolnośląskomarchijska kolej żelazna, ob. Śląsk. Dolny, zaść. prywat. , pow. dziśnieński, o 41 w. od m. pow. Dzisny, 3 okr. adm. , przy b. drodze wojennej drujskiej, 1 dm. , 11 mk. rz. katoL 1866. DolnyBączal, ob. Bączal. DolnyCzernichów, folw. pojezuicki w po wiecie nowogródzkim, od r. 1868 własność urzędnika Pawłowa. A. Jel. DolnyHorodziej, folw. we wsch. północ, stronie pow. nowogródzkiego, w 4 okr. policyjnym mirskim, w 2 okr. sądowym, w 2 okr. wojskowym mirskim, o 2 w. od st. Borodzieja dr. żel. brzeskomoskiewskiej, dziedz, . Bołtuciów; obszar przeszło 550 mor. w glebie wybornej, przy warunkach bardzo dogodnych. Dolny las, ob. Dalny las. Dolny ług, wś włościańska, pow. oszmiański, 2 okr. policyjny, dom. 7, mk. 71 prawosł. 1866. Dolnymłyn, niem. Niedermuhle, wś. w pow. lęborskim ziemi pomorskiej. Dolny Śląsk, ob. Śląsk. Dolsk. Pod tą nazwą obejmujemy dawne dziedzictwo książąt Dolskich, które ostatnia ich dziedziczka, wyszedłszy za ks. Michała Ser wacego Wiśniowieckiego, hetmana w. k. lit. , wniosła w dom ks. Wiśniowieckich. W akcie działu spadkobiorców fortuny po ks. Michale Wisniowieckim czytamy, że na schedę Mniszchowoj podkomorzyny lit. przypadło między innemi dobrami hrabstwo lubieszowskie, mia sto Dolsk nowy alias Lubieszow, z folwarkiem Zarzecze, ze wsiami Lubieszowem, Rudką wiel ką, Lubiaziem i bojarami Bychowskiemi; folw. Dolsk Stary ob. ze wsiami Dolskiem Starym, Szłapuniem i Chociuniem, bojarami Odryźyń. skiemi, Mochrami i wielką Odryźyńską; folw. Uhrynicze ze wsiami Uhryniczami, Berezicami; folwark Czerwiszcze, ze wsiami Czerwiszczami nowemi i staremi, Sobolem i Luksiem; folwark Derewek ze wsiami Łachwiczami, Derewskiem starym i nowym i Cyrem; folwark Horski ze wsią Sorkami; folwark Odryźyn ze wsią Odryźynem; wieś Bychów, folwark Bychówek z częścią wsi Bychowa; folwarczek we wsi Wula. Akt ten spisany w 1750 r. dn. 26 marca. Dziś Lubieszów ob. czyli Nowy D. leży w powiecie pińskim nad rz. Stochodem. Stary zaś D. leży w pow. kowelskim. E. R. Dolsk, 1. lub D. Stary, wś, pow. kowelski, gm. i par. Turzysk, majątek Orzeszków, włość. dm. 68, ludn. 483, gruntów 894 dz. Dwór posiada z folwarkami 12, 800 dzies. gruntu. Gleba przeważnie rędzinńa na pokładzie gliny i marglu. Narzecze rusińskie. Gniazdo domu kniaziów Dolskich, herbu Kościesza. W XVII w. była tu drukarnia cyrylicka, z której wyszło w przekładzie słowiańskim dzieło św. Tomasza a Kempis o naśladowaniu Chrystusa. Jest tu kaplica katol. 2. D. , Nowy, ob. Lubieszow. A. Br. Dolskstary, dobra w pow. pińskim, w 2 okr. polic, lubieszowskim, w gm. Mokrze, o 2 i pół mili od Lubieszowa ku płn. , za rzeką Prypecią, o 8 mil od Pińska. Starożytna osada, niegdyś dziedz. kniaziów Dolskich. Od r. 1843 własność Paleologów wraz z folw. Chocuń w pobliżu jez. Lubiąż; mają obszaru około 4086 dzies. Cerkiew. Wś ma 173 mk. Dolsk, niem. Dolzig, miasto, pow. śremski; otoczone jeziorami, z bliższych na zachód tuż pod miastem największe; w okolicy, więcej cokolwiek oddalone, większe jeszcze są jeziora; na zachód pod wsią Cichowem i na północ nazwane Bdanie lub Grzymisław między wsiami Międzychód, Gawrony, Pełczyn, Grzymisław, Ostrowo i Drzonek. Grunt pod miastem piaszczysty, pagórkowaty, w niektórych wzgórzach natrafiają się źródła źelaziste. Przez D. prowadzi gościniec z Poznania przez Śrem do Krotoszyna. Ma 145 dm. , 1644 mk. , 120 ewang. , 1444 katol. , 80 żydów. Ludność w latach ostatnich się zmniejszyła. Należy do obwodu w Rusocinie; do sądu okręgowego w Śremie; kościół paraf, do dekan. śremskiego. Szkoła elementarna kilkoklasowa; 308 analf. Mieszkańcy trudnią się przeważnie rolnictwem, rybołóstwem, nadto wyrabianiem płótna i garncarstwem. W okolicy trzy są gorzelnie. Tow. pożyczkowe; kółko włościańskie. Urząd pocztowy trzeciej klasy; gośc. w miejscu; stac. kol. żel. Czempin o 31 kil. , Jarocin o 30 kil. D. ze wsi wyniesiony do rzędu miast zapewne przez Jana V, herbu Doliwa, biskupa poznańskiego i przez tegoż prawem magdeburskiem obdarzony; miasto następnie należało przez kilka wieków do biskupów poznańskich, którzy tu nad jeziorem na wzgórku wystawili zamek; w nim mieszkał jeszcze Teodor Czartoryski biskup poznański. Ruiny zamku do tego czasu istnieją. Dolsk obecnie należy do rządu. Kościół pierwotnie był drewniany; w wieku XV Andrzej z Bnina, biskup poznański, wystawił nowy z cegły palonej; teraźniejszy pochodzi z wieku XVII. Z pomników przeszłości znajduje się dotąd pamiątka po Andrzeju z Bnlna; w zakrystyi lawaterz marmurowy, w ścianę wpuszczony, z herbem nad nim Łodzia. W dawniejszych czasach dwa jeszcze były kościoły; 1 św. Wawrzyńca za miastem w polu ku Lubiniowi i 2 kościołek św. Ducha. W parafii istniały nadto kościoły 1 we wsi Ostrowiecznie i 2 kościołek jeszcze porządnie utrzymywany w Błażejowie. Kaplice wreszcie były w Międzychodzie, wsi Wyganowskich; w Brzeźnioy, wsi Zakrzewskich; w Mszczyczynie, wsi Kowalskich. Monografią D. napisał ks. Jabczyński w Poznaniu 1857 r. M. St. Dolska wieś, pow. Dolina, właściwie przy

Doliwy

Doliwy

Dolken

Dollen

Dollendzin

Dollnick

Dollstaedt

Dolna

Dolna huta

Dolna karczma

Dolna kułwa

Dolna Ligota

Dolnawieś

Dolna wieś

Dolne

Dolne pole

Dolnia

Dolnica

Dolnik

Dolniki

Dolnośląsko

Dolny

Dolny las

Dolny Śląsk

Dolsk