mieńczyk Wielki, par. Boguty. W obrębie jej leżą nastepujące wsie, zamieszkałe przez dro bną szlachtę dawna ziemia i pow. nurski B. Augustyny wś szlachecka; B. Wielkie, wś szlach. , szkoła elementarna i urząd gminny Kamieńczyk; B. Żurawie, wś szlach. , 92 mk. ; B. leśne, folw. należący do szpitala w Ciecha nowie, 10 dm. i 55 mk. ; B. milczki, wś szlach. ; B. pianki lub kościelne, wś szlach. , kościół dre wniany parafialny, 2 dm. , 29 mk. Par. B. dek. ostrowskiego liczy 1372 wiernych. B. Probo stwo, wś, powstała w skutek ukazu 1864 r. z gruntów probostwa Boguty; B. Rubiesze, wś szlach. ; B. Stągiewki, wś szlachec; B. Chru ściele, wś szlachecka; B. Rubiesze i B. Cietrzewki, wsie włościańskie. Br. Ch. Bogutycze, ob. Bohutycze. Bógwidz, niem. Bugwitz. 1. wieś, pow. pleszewski, 9 dm. , 84 mk, wszyscy kat. , 27 analf. 2. B. , domin. , pow. pleszewski, 2624 morg. rozl. , 2 miejsc 1 B. , 2 folw. Józefa; 8 dm. , 156 mk. , 23 ew. 133 kat. , 51 analf. M. St. Boh, rz. zwana też Bóg lub Bug południowy, płynie północnowschodnią częścią gub. podolskiej. Dla odróżnienia go od zachod. Bohu nazywał się południowym. Herodot i inni nazywali go Hispanis. Wypływa z małego jeziorka na pólnocnowschod. granicy Podola i Wołynia, u podnóża wzgórza znanego pod nazwiskiem Zborna, około wsi Czerniawki, powyżej wsi Hladki na Wołyniu. Z początku jest błotnistym strumieniem, od Hladek do Pirogowiec pow. proskirowski ma kierunek południowy; na tej przestrzeni nad nim leżą CzarnyOstrów i Proskirów. Od Pirogowiec kieruje się na północ i zachód, następnie znowu kilkakrotnie zmienia kierunek i dopiero od Janowa zwraca się na południowschód i przechodzi do chersońskiej gub. , gdzie wlewa się do limanu dnieprzańskiego. Płynie pod Międzyborzem, Latyczowem, NowoKonstantynowem, Chmielnikiem, Janowem, Strzyżawką, Winnicą, Tywrowem, Woroszyłówką, Peczorą, Bracławiem, Ładężynem, Sawraniem i Bohopolem, gdzie przechodzi do chersońskiej gub. B. w gub. podol. nigdy nie był spławny z przyczyny licznych mielizn i małej głębokości, która średnio dochodzi do sążnia. Brzegi nizkie; często więc rozlewa. Bieg wolny. Od Bracławia coraz szerszy; w podolskiej jednak gub. szerokość jego nie przechodzi 400 sążni. Brzegi i dno pokryte granitem i ogromnemi bryłami sterczącemi z wody. W powiatach proskirowskim, latyczowskim, lityńskim i Winnickim poprzerzynany groblami, przy których są wielkie młyny. Dopływy B. w gub. podol. są z prawej str. Płoska, Wołk, Tesówka, Bobka, Zhar, Wisznia, Rowiec, Rów, Baran, Kraśnianka, Szpikówka, Jazowiec, Sielnica, Trościaniec, Dochna, Sawranka, Kodyma; zaś z lewej, Zwonicha, Boże, Tyrychwa, Kundynka, Ikwa, Domacha, Sniwoda, Postołowa, Desna, Strzyżawka, Sob, Udycz, Sinica, Mołdawka, Siniucha. Poniżej gub. podolskiej Wakszała, Czartołach, Czyczykleja z prawej strony, a Martwe Wody, Gniły Jełaiec i Inguł z lewej. Nieco niżej Nikolajewa, Boh tworzy obszerny liman, do którego wchodzą swobodnie wielkie statki, a nawet okręty. B. zaczyna być spławny od Wozneseńska do Nikołajewa. Przedmiotem spławu jest zboże, i to nie w wielkiej ilości. B. zamarza przecięciowo około 1 stycznia, puszcza dość późno, z powodu słabej pochyłości stoku i mnóstwa grobel. Do szczególnych wszakże należy to zjawisko, pisze W. Pol, iż ze wszystkich rzek europejskich, jeden tylko Boh, płynący na przestrzeni 106 mil, nie uprowadza z sobą ani jednej spławnej rzeki, i że tylko jeden Boh blizko ujścia jest żeglownym; w czem się już najwybitniej jego stepowa wyraziła natura. Zawadą do spławności Bohu nie jest wszakże sam brak wód, mający przyczynę w suszy stepowego klimatu, ale także i pokład skalisty, którym płynie. Wielka bowiem płyta stepowego granitu, która się w kształcie półksiężyca, kobielą zwróconego ku południowi, rozłożyła na obszarach CzarnomorskiegoNiżu, stanęła Bohowi niejako zawadą na całej przestrzeni średniego jego biegu. Pod Międzybożem wstępuje Boh poraz pierwszy na ten pomost skalisty. Pod NowynKonstantynowem i około Janowa znaczne już masy stanowią granity na wybrzeżach Bohu. Pod Strzyżawką i Winnicą tworzą już okazałe skały, około Zwonichy i Potusza wznoszą się prawie prostopadle ścięte granity na 108 stóp wysokości, a na nich leżą nadto pokłady ziemi, drugie tyle wysokiej, tak że cała wysokość zabrzeża do 216 stóp sięga. Podobne masy, lubo nie tyle pionowo ścięte i niższe nieco, natrafia się na całej przestrzeni aż do Rajgroda. Odtąd staje się pasmo granitów ciąglejsze, nie okazuje przecie mas tak wyniosłych jak poprzednie, aż dopiero w Hłuboczku zajmują znowu skały całą wysokość nadbrzeża, a choć nie są tak pionowo ścięte jak w Potuszu, przenoszą jednak tamte wysokością; mas tak wyniosłych nie widać, aż dopiero na ujściu Dochny ztąd już opadają coraz niżej ku Bohopolowi, około Aleksandrówki wznoszą się po raz ostatni wysoko, a nikną na ujściu Martwej Wody w okolicy Wozneseńska. Na tej całej tedy przestrzeni ma Boh wiele progów, które na zawadzie żegludze stają pierwsze progi poczynają się już od Winnicy, tern częstsze, czem niżej znaczny bardzo próg sterczy pod Hłuboczkiem, lubo nie przykry i w spadku podzielony, ma jednak do 6 stóp wysokości a wyższy jeszcze od niego znajduje się blizko ujścia Dochny i ten jest z większych mas granitów złożony. Zresztą ma na tej przestrzeni Boh częste wiry i prądy, runione skały, znajdujące się w łożu rzeki, a wzdłuż samych brzegów ponad wodą częste przyspy i ławy skaliste. To sprawia, iż łoże Bohu, lubo w czasie wiosny dostatecznie wodą opatrzone, nie jest zdatne do żeglugi. Wyspy, jakie się na tej rzece na przestrzeni wyłomu znajdują, są wysokie, skaliste i podobnej natury pokładów, co i jej wybrzeża. Kraje, na obszarze Bohu położone, mają zimę tęgą i zawalną. Bogactwem tedy śniegów i lodów zasilają się stawowe rzeki, i zapasem tych wód zbieranych utrzymuje się Boh w czasie posusznej pory roku. Bystry spadek wód jego na przestrzeni wyłomu sprawia, że w dość krótkim czasie odlewa się do morza, i że przez odparowanie te wody nie nikną w mieliznach lub bagnach, jak u innych rzek stepowych. I owszem zapędem tym, jaki wody na średnim jego biegu biorą, uchodzą nawet raźniej na przestrzeni dolnego biegu; podobnie jak wody Dunaju, przedzierające się z gwałtownością przez Żelazną bramę Trajana, nabierają także na dolnym jego biegu więcej spadku ztąd też jest i liman Bohowy nie tyle szeroki i głębszy od wszystkich limanów morza Czarnego. Prócz wód wiosennych, nie może być na Bohu, jako na rzece stepowej, mowy o innych wodach gościnnych. Na całą suchą porę roku przypada na jego krainę zaledwo 25 do 30 dni dżdżystych, i to daje tu najlepsze wyobrażenie o nizkim stanie wód letnich. Krę znosi tu woda naprzód na dolnym biegu, a gdy się w tych krajach wiosna dorazu robi, znosi woda na przestrzeni wyłomu Bohowego krę z taką gwałtownością, i tak niespodziewanie, że nieraz z sobą dzikie uprowadza zwierzęta. W czasie wiosennego wezbrania wód zalewa Boh całą swoją dolinę, i napełnia wodą rybne jeziora, znajdujące się na porzeczach jego, a podnosi wody limanu na 8 12 stóp nad zwykły stan wody. Brzegi Bohu nie są jeszcze i na dolnym jego biegu nizkie; i owszem pokłady nadbrzeżnych tufów wynoszą step dosyć wysoko jeszcze i tutaj nad powierzchnię morza. Od Mikołajowa jest brzeg lewy limanu Bohowego znacznie spadzistszy, i po większej części piaskiem pokryty; prawy zaś wyniosły i przykry, już to skalisty, już gliniasty. Wezbrania wód w limanie przyczyniają się w części do zwiększenia gwałtowności znanych prądów morskich, tyle niebezpiecznych żegludze na Czarnem morzu pod wiosenną porę. Ha całej przestrzeni dolnego biegu swego ma Boh łoże głębokie i jest raczej do kanału, niż do rzeki podobny, po którym nawet morskie mogą chodzić statki pod Mikołajowem należy prócz krymskich do najgłębszych portów morza Czarnego; na przestrzeni całego dolnego biegu ma Boh zaledwo 40 stóp spadku i płynie w korycie zebranem. Z Hydrografii W. Pola i rękopisu dra Maryańskiego. Bohaczówka, 1. wś, nad rzeczką Basową, wpadająca o 5 w. do rz. Szpołki, w pow. zwinogródzkim, dawniej starostwo. Miejscowość górzysta. Droga pocztowa przechodzi przez wś. Od Zwinogródki wiorst 10, od Szpoły st. kolei żel. chwastowskiej wiorst 23, od st. poczt. Kniaża wiorst 8. Zarząd gminny nad wsiami Chłypnówką, Ozierną, Michajłówką i Gudzówką, Ziemi w całej gminie z nieużytkami 6597 dzies. , w samej Bohaczówce 1535 dz. Mieszk. prawosł. 1400, izraelitów 35; dawniej była kaplica katolicka. Przy cerkwi ziemi 53 dzies. 2. B. , wieś rządowa, pow. bałcki, gm. Meczetna; dusz męz. 212. Ziemi włośc. 1996 dz. Wieś tę 12 lat trzymał jenerał Lewicki. Obecnie 1155 dz. nadane admirałowi Wojewódzkiemu. Przy B. jest kolonia żydowska 392 dusz, 1043 dz. ziemi. 3. B. , mała wioseczka w pow. mohylowskim, gub. podoi. , należy do klucza szarogródzkiego, ob. Hibalowce. Bobaków, wś rządowa, pow. bracławski, wraz z wsią Horodnicą ma 550 dusz męz. , 1302 dz. ziemi; należała do starostwa bracławskiego. Dr. M. Boharewicze, wś w pow. ihumeńskim, nad Ptyczą. Bohat, jedna z gór miodoborskich nad Zbruczem, między Husiatynem a Satanowem, najwyższy punkt wyżyny podolskiej w Galicyi, 415, 89 metrów n. p. m. Bohate, folwark, pow. nowogradwołyński, gminy piszczowskiej, należy do klucza piszczowskiego hr. Maryi Alfredowej Potockiej, odznacza się przepychem w budowlach, remanentach i wzorowem gospodarstwem. L. R. Bohaterka, ob. Bohatyrka. Bohatery, wś i B. leśne, wś rządowa, pow. augustowski, gm. Kuryanka, par. Teolin. Sród błot i lasów na połud. krańcu puszczy augustowskiej, o 2 w. na półn. od Bartnik. W r. 1827 B. leśne miały 40 dm. i 230 mk. , obecnie 53 domy i 330 mieszk. B. polne, wieś rządowa, powiat augustowski, gmina Łabno, o 10 w. na połd. od B. leśnych, a 12 w. na wschód od Lipska. W 1827 r. było tu 36 dm. i 132 mk. , obecnie 51 dm. , 334 mk. Bohatkowce, wieś, pow. podhajecki, nad rzeką Strypą, która tworzy tu jeden z największych stawów w całej Galicyi; wieś ta oddaloną jest na północny wschód od miasta pow. Podhajce o 3 mile. Przestrzeni posiadłość większa obejmuje roli ornej 1068, łąk i ogrodów 811 w to jest staw wliczony, pastwisk 244, lasu 134 m. ; posiadłość mniejsza roli ornej 1885, łąk i ogrodów 340, pastwisk 115. Ludności rz. kat. 65, gr. kat. 960, izraelitów 99 razem 1124. Należy do rzym. kat. par. w Na Bogutycze Bogutycze Boh Bohaczówka Boharewicze Bohat Bohate Bohaterka Bohatery Bohatkowce