zbudowana 1741 r. , szkółka. Ziemi 3412 dz. czarnoziemu. Należała niegdyś do stwa ka niowskiego, darowana przez rząd wraz z całem starostwem ks. Łopnchinowi należy obecnie do spadkobiercy tegoż ks. DemidowaŁopuchi na. Zarząd gminny w tejże wsi, zarząd poli cyjny w m. Korsnniu; tamże i st chwast, dr. żel M. Przed. Dacza, słoboda, ob. Petranówka. Dacznawina, Dacznaujena, Dacznausna, Dacznanieny, wieś, pow; władysławowski, gm. Giełgudyszki, par. Szaki. Liczy 4 dm. , 37 mk. , odl. 64 w, od Maryampola. Br. Ch. Dadaj niem. DadeySee, jez. w Warmii, za Wylimsem, niedaleko Biskupca. Dadyszki, folw. , pow. wiłkomierski, par. wiżuńska, do dóbr wiżuńskich hr. Edwarda Czapskiego należący. Dadźbogi, ob. Daćbogi Dafrajcis, jezioro, w pobliżu jeziora Gaładuś od wschodu, pod wsią Zegary w pow. sejneńskim. Daga, folwark nad rzeką t. n. , pow, wiłkomierski, parafia Widziszki, własność Hoppenów. Daga, ruczaj, dopływ rz. Świętej w pow, wiłkomierskim. Dagda, majętność i mko w guber. witebskiej na samej granicy powiatów dyneburskiego i rzeżyckiego, pod 56 5 szer. półn. i 45 12 dług. wschód, nad rzeczką Dagdzicą i jeziorem dagdzieńskiem, mającem około mili długości a powierzchnią swoją zajmującem przeszło 600 dziesięcin, o 35 i pół w. na płn. od Krasławia Czyt. Manteuffel Inflanty str. 28. Tak wieś jako i mko stanowią obecnie własność braci Bolesława I Kazimierza Bujnickich. Wieś odznacza się wspaniałym parkiem, stanowiącym niegdyś pałacowy zwierzyniec możnowładczej rodziny Hylzenów. Miasteczko przed laty kilkunastu strasznym było nawiedzone pożarem. R. 1878 składało je 50 domów, mieszczących w sobie mieszkańców 455 płci obojga. Ma stacyą pocztową. D. stanowi osobną parafią rzymskokatolicką, należącą do dekanatu Dyneburga wyższego, jakkolwiek część jej już leży w pow. rzeżyckim; wspaniały kościół miejscowy pod wezwaniem Świętej Trójcy z wielkim kosztem wzniósł tu w stylu włoskim w r. 1743 znany powszechnie kronikarz Inflant Jan August Hylzen i zaraz umieścił przy nim jezuitę księdza Michała Rotha, tak słusznie apostołem łotewskim zwanego Manteuffel Inflanty polskie str. 74, 75, 122 i 144. Zwłoki tego męża w tymże spoczywają kościele; tamże zwłoki samego fundatora Hylzena oraz jego młodszego j syna Justyniana, starosty maryenhauskiego, i wnuka Idziego, na którym ród polskich Hylzenów wygasł w bieżącem już stuleciu. Niegdyś na tern miejscu wznosił się mniej obszerny drewniany kościół, założony w końcu wieku XVII. Najdawniejsze wiadomości o Dagdzie sięgają pierwszej połowy XVII w. , w którym to czasie Jan Franciszek Huelzen ab Eckeln, kanclerz księstwa kurlandzkiego za panowania księcia Frydryka Kazimierza Kettlera oprócz swych dóbr kurlandzkich posiadał i dobra Dageten po polsku Dagda w Inflantach. Jeden z synów jego, Frydryk Huelsen, został starostą kandawskim i po większej części tylko w ziemi piltyńskiej przebywał; był on więc na pół obcym dla Polski. Dla tego też ród Hylzenów, aż do drugiej połowy zeszłego stulecia ścisłemi węzłami krwi widzimy połączony z kurlandzkiemi domami Hahnów, Sakenów, Keyzerlingów, Korffów, Grothuzów, Plettenberków, Buttlerów i innych. Drugi syn tegoż Jana Franciszka, Jerzy Konstanty de, Huelsen, dziedzic Dagdy pan na królewszczyznach Essen i Bukhof dzisiejsza Bukmujża, ob. w Inflantach polskich położonych, poszedł za przykładem szlachty polskoInflan ckiej jak Borchów, Manteufflów, Platerów i t. d. 1 służąc u dworu polskiego został podkomorzym nadwornym Augusta II a potem starostą maryenhauskim. Synowie jego Jerzy Mikołaj Hylzen od r. 1746 biskup smoleński oraz ów znany dotąd przez samą tradycyą w Inflantach polskich Jan August Hylzen od r. 1744 kasztelan inflancki byli już zupełnymi Polakami. Podkomorzy nadworny Jerzy Konstanty Hylzen ostatnie lata swego życia przebył w Gdańsku, usunąwszy się dobrowolnie od zgiełku życia światowego. Umarł w r. 1737, licząc lat 64. Zwłoki jego pogrzebione zostały w kościele klasztoru oliwskiego pod Gdańskiem, gdzie dotąd zwraca na siebie uwagę podróżnych wspaniały grobowiec, którym jeden z synów utrwalił tam jego pamięć. Dobra Dagdę wraz z innem odziedziczył po nim młodszy syn jego Jan August Hylzen, kronikarz ziemi ojczystej, najprzód kasztelan inflancki a od roku 1754 wojewoda miński, który jeszcze bardziej posiadłości dziedziczne rozszerzył, a umarł zaledwie w r. 1767. Większą część dóbr swoich przekazał on starszemu synowi Józefowi Hylzenowi, od r. 1767 wojewodzie mińskiemu, Dagdę zaś odziedziczył po nim młodszy syn jego Justynian Hylzen, ostatni starosta maryenhauski, żonaty z Działyńską. Miał on z niej jednego tylko syna Idziego Hylzena, który po jego śmierci w r. 1788 został jedynym spadkobiercą Dagdy i innych posiadłości ojcowskich a w bardzo młodym wieku został ożeniony z Brzostowską, Żył z nią niedługo Wdowa po nim objęła Dagdę z przyległościami jako przypadającą na nią siódmą część nieruchomości mężowskiej. Wkrótce jednak wyszła powtórnie zamąż za kasztelana Platera i sprzedała Dagdę ze Starą Myślą i Krzewinem podkomorzemu Andrzejowi Bujnickiemu, po którym Dagdę odziedzicza młodszy syn jego, znany w piśmiennictwie krajowem Kazimierz Bujnicki w r. 1878, ojciec teraźniejszych właścicieli Dagdy, a którego zwłoki w dagdzieńskim spoczywają kościele. Do tegoż kościoła należą kaplice filialne w No wej Myśli i Bereśniach. W parafii dagdzieńskiej lud przeważnie łotew. rz. kat. wyznania; są tu wszelako i Rossy anie staro wiercy czyli rozkolnicy, sporadycznie rozsiani Spotykamy tutaj także włościan Polaków. Zajmują oni niektó re osady pomiędzy Łotyszami 1 za czasów pań szczyzny używali pewnych przywilejów. Pra wdopodobnie przez polskich wojewodów Hyl zenów zostali tutaj przesiedleni, aby oświecać miejscowych Łotyszów; do dzisiejszego dnia stoją od nich na wyższym stopniu uobycza jenia. Zwyczajnie mieszkają odosobnieni, osa dy mają mniej więcej w sobie zamknięte; budowle ich zaś gospodarskie, porządniej bu dowane, łatwo dają się rozróżnić od łotew skich. Położenie Dagdy wzgórkowate i we sołe, najbardziej się odznacza malowniczością około folwarku Stara Myśl, stanowią cego niegdyś attynencyą dagdzieńską. Para fia D. w r. 1866 liczyła wiernych 4371 płci obojga w 1878 dusz 6041. Innych dat sta tystycznych o D. , mimo usilnych starań, podać nie możemy, gdyż z jednej strony nie ma o niej zupełnie wiadomości urzędowych, z drugiej znowu mieszkańcy sami nie okazują takiego interesu, któryby choć w części umożebnił do kładniejsze onych skreślenie. D. tworzy oso bną obszerną gminę dusz 1768. Zarząd po licyjny w miejscu. G. M. Dagdzica, rzeczka, dopływ Saryanki, rozdziela pow. rzeżycki od dyneburskiego, przepływa jez, dagdzieńskie i dalej, aż do ujścia, zowie się Osunicą. Dagile, 1. wś, pow. władysławowski, gm. Kidule, par, Kajmele. Liczy 5 dm. , 58 mk. Odl. 69 w. od Maryampola. 2. D. , wś, pow. władysławowski, gm. i par. Błogosławieństwo. Odl. 74 w. od Maryampola; liczy 11 dm. i 177 mk. Br. Ch. Dahlen niem. , ob. Dalen. Dahlholm niem. , ob. Dalen. Dahlowitz niem. , ob. Dalicy, Dajdziszki, wś włośc. , pow. wileński, 3 okr. adm, , mk. kat. 56, dm. 5 1866. Dajniszki, zaśc. rządowy, pow. święciański, 2 okr. adm. , mk. 15, dm. 2 1866. Dąjnopol, folw. , pow. trocki, nad rz. Żyżmorką, w lasach. Dajnowa, 1. wś włośc, pow. wileński, 5 okr. adm. , mk. kat. 147, dm, 14, od Wilna 30 w. 1866. 2. D. ,, wś włośc, pow. wileński, 5 okr adm. , mk. kat, 81, prawosł. 40, ; dm. 16, od Wilna 33 w. 1866. 3. D. , ok Dajnowo. Dajnowa, tak pod Reszlem zowią praską rzekę Deine, Dejnę, Denę. Dąanowce, 1. wś należ, do włościan, nad strugą bez nazwiska, pow. oszmiański, dom. 5, mk. 51 prawosł. 1866. 2. D. , wś włośc, pow. wileński, 5 okr. adm. , mk. kat 119 dm. 16 1866, od Wilna 25 w. Dajnówka, 1. wś włośc nad strumykiem bez nazwy, powiat wileński, 5 okr. administr. , mieszkańców katolików 72, izraelitów 5, domów 8 1866, od Wilna 42 w. 2. D. , wś. włość, pow. wileński, 5 okr. adm, mk. kat, 12, praw. 48, dom. 8 1866, od Wilna 34 w. 3. D. , wś. , pow. trocki, dawniej własność ks. Ogińskiego. Por. Dajnowo. 4. D. , okrąg wiejski w gm. Żyżmorach, pow. trocki, liczy w obrębie swym wsie Kułakiszki, Klonowszczyzna, Nowa słoboda, Kowkinia, Dajnówka, Burzyszki; zaścianki Pokierciszkl, Zabłociszki. Dajnowo, 1. majątek, pow. trocki, własność Salomei z Żylińskich Skarżyńskiej, nad potokami Dajnówką i Łapójką, o 2 w. od Poporć i 7 od, st. dr. żel. Żośle. Posiada zaścianki Salomeowo, Bernardynkę, Dajnówkę, Galwiszki, Wiercimy; ma grunta, z małym wyjątkiem, dobre, urodzajne, lasy rozległe i piękne. We dworze utrzymuje się dobrze obszerny ogród owocowy i pszczolnictwo. Była tu kaplica katol. b. parafii Poporcie. 2. D, al. Dajnowa, wś w środku pow. ihumeńskiego, z prawej strony rz. Citewki, w gm. nowosielskiej ob. , o wiorstę od stacyi drogi żel. libawsko romeńskiej MaryiGróra zwanej ob. , odległa. Niegdyś była dziedzictwem Burzyńskich, później Ratyńskich, ostatecznie Krupskich, dziś włośc, mieszk. 576. Miejscowość obfituje w łąki i grunta ma dobre. 3. D. , okolica szlach. , pow. lidzki, 4 okr. adm. , o 36 w. od Lidy, 2dm. , 22 mk. kat 1866. 4. D. , wś rząd. , pow, lidzki, 5 okr. adm. , o 51 w. od Lidy, 11 dm. , 97 mk. 1866. Dajtki, niem. Deuthen, wś w pow. olsztyńskim, założona w 1355 r. Dakau niem. , ob. Gdakowo. Dakowy, 1. Mokre, wieś, pow. bukowski, 56 dm. , 487 mk. , 21 ew. , 463 kat, 3 żydów, 70 analf. Kościół paraf, należy do dekan. grodziskiego, założony r. 1401 przez Tyczę Bara, ówczesnego dziedzica. Pod wsią znajduje się szaniec szwedzki pierścieniowy, rowem opasany. 2 D. Mokre, domin. , pow. bukowski; 8021 morg. rozl. ; 3 miejsc 1 D. Mokre; 2 folw. Dakowy Suche; 3 Uścięcice; 34 dm. ; 632 mk. , 30 ew. , 602 kat. , 70 analf. Stać poczt i kol. żel. Opalenica o 7 kil. Gniazdo rodziny wielkopolskiej Dakowskich. Od początku XVI w. D. Mokre już należały do Chociszewskich, na Dacza Dacza Dacznawina Dadaj Dadyszki Dadźbogi Dafrajcis Daga Dagda Dagdzica Dagile Dahlen Dahlholm Dahlowitz Dajdziszki Dajniszki Dajnowa Dajnówka Dajnowo Dajtki Dakau Dakowy