które dzieli się na trzy straże Żyliny, Balinka, j Rudawka. Balingródek, Balinogródek, małe miasteczko w powiecie święciańskim, gubernii wileńskiej, o 5 mil od Wilna ku północy, położone na le wym brzegu Wilii, o 424 w. od jej źródeł. Ignacy Baliński, marszałek powiatu wileńskiego, chcąc ożywić ruchem przemysłowym ustronne położenie majętności swojej Punżan, zaczął zgromadzać około r. 1822 ludność rze mieślniczą w osadzie Bagieliszki, której dał nazwisko rodu swego Balinogródek. W nowem miasteczku wymurował kościół filialny filia parafii Korkożyszki, dziś nieistniejący, pod tytułem Opatrzności Boskiej, należycie go opatrzył, i kilkadziesiąt domów zbudował. Rzemieślnicy i przekupnie prędko zaludniali to miejsce, które od czasu do czasu ożywiało się przybywaniem różnych pobożnych na uroczy stości kościelne i wieśniaków na targi. W ko ściele spoczywały zwłoki ojca fundatora, także Ignacego Balińskiego, ostatniego wicemarszał ka trybunału głównego litewskiego, znanego z prawości męża na całej Litwie. M. B. Halino, domin, , pow. inowrocławski; 564 m. rozl, 4 dm. ; 68 mk. ; 9 ew. , 59 kat. ; 42 analf. Halince z przysiołkiem Trofanówką, wieś, pow. kołomyjski, o 4 kil. od miasteczka Gwoźdźca, obszar dworski posiada ról ornych 490 morg, łąk i ogrod 11 m. , past. 13, lasu 81 m. a. ; włościanie posiadają ról ornych 2329 m. a. , łąk i ogrodów 92 m. , pastwisk 158, lasu 7 m. Ludność wynosiła przy ostatnim spisie w 1870 roku 1364 głów, z tych rz. kat. 21, gr. kat 1312, ormiańsko kat. 6, izraelitów 25. Gr. kat. parafia w miejscu, należy do dekanatu kołomyjskiego wiernych 2532; rzym. kat. parafia należy do Gwoźdźca, posiada szkołę etatową 1klasową i kasę pożyczkową. Włościanie trudnią się rolnictwem i chowem bydła. Właściciel Jakób de Hasso Agopsowicz. Balińskasłobódka, wś, pow. kamieniecki, przy trakcie prowadzącym do Kamieńca, 240 dz. ziemi włość, 415 dz. ziemi dworskiej, należy do Janowicza. Dr. M. Baliński, strumyk, wypływa w obrębie gminy Balina, w pow. chrzanowskim, z błotnisk i przepływa wieś środkiem ku południowi, poczem zrasza łąki, łączy kilka małych stawów i wpada na granicy z Luszowicami do potoku Luszówką zwanego, dopływu Chechła. Br. G. Balkoutz, ob. LaudonFalva. Balków, folw. i kolonia, pow. łęczycki, gm. t. n. , par. Gieczno, folw. morgów 782, dymów 7, kolonia morgów 873, dymów 59; posiada urząd gminny, odl. od Łęczycy 14 w. , od Piątku 8 w. W 1827 r. B. liczył 37 dm. i 294 mieszk. B. gmina, ma s. gm. i st. poczt. w osadzie Piątek o 8 w. ; ludności 4158, rozległości 11, 301 mor. Posiadłości większych liczy 13, przy rozległości tychże 7154 morgów. Osad włościańskich w gminie 472, zajmują 4147 morgów. Szkółka jedna we wsi Gaju. Z zakładów fabrycznych istnieje tu cegielnia, torfiarnia i 4 wiatraki. B. Ch. Balkuny, wś rządowa, pow. kalwaryjski, gm. t. n. , par. Mirosław, od Suwałk odl. 73 w. , od Kalwaryi 44 w. W 1827 r. liczyła 17 dm. i 158 mieszk. B. gm. , lad. 4382, rozległości 15408 mor. , sąd gm. okr. IV w osadzie Olita, st. poczt. Simno. W gm. gorzelnia, tartak i szkoła początkowa. W skład gm. wchodzą Arciszkany, Balkuny, Cyganowo, Dobkiszki, Dyrwany, Gudele, Hałaburdziszki, Iwankowo wś i fol. , Jackowo, Kasperowszczyzna, Knicieniszki, Kurnany, Łowikintanki, Łowikintany, Łukiniany, Łysagóra, Manczuny, Marynka, Niunka, Oniszki, Pasznia, Potrakiel, Romejki, Sopociszki, Szypulszczyzna, Trakiel, Warda, Woronogóry, Woronowsko, Zniszki i Zyrany. Balia v. Bala, nazwa obszernego terytoryum w pow. augustowskim, które z czasem rozdzie liło się na kilka odrębnych posiadłości z oddzielnemi nazwami, 1. B. wielka, folw. w gm. t. n. , par. Teolin, odl. od Suwałk 72 w. , od Augustowa 56 w. Znajduje się tu stary dwór, wystawiony przez Antoniego Dziekońskiego podskarbiego litewskiego, w połowie XVIII wieku, i urządzony z wielkim przepychem. By wał w nim Stanisław August na polowaniach. B. gmina, lud. 4450, rozległości 22042 morg, s. gm. okr. III i st. poczt. w osadzie Sopoćkinie, o 11 w. ; w skład gminy wchodzą Ballako ścielna, B. Kownacka, B. solna wś i folw, B. sucha, Bessaraby, Bereżany, Bieliczany, Białobłoto, Dobrowola, Eustachowo, Hoża, Jatweź wś i folw. , Kapłanowce, Kiełbaski, Kodziowce, Kowniany, Linki, Łojki, Mańkowce, Michało wo, Plebańskie, Piaskowce A. , Piaskowce Łowcewicza, Piaskowce Szymborskiego, Popowskie, Sambory, Skowronki, Skryniki, Sylwanowce, Świackgórny, Tatarszczyzna, Ulkowce, Wandzin, Wassaraby wś i folw. , Wasilewicze, Wojtowa wś i folw. Wolowiczowce, Zabreczany i Zagorany. 2. B. Kościelna, folw. i wś, 284 mk. , 41 dm. , b. par. unicka dek. augustowskiego. 3. B. Kownacka, wś i folw. Dobra te położone na obu brzegach Niemna na leżały w zeszłym stuleciu do ks. Franciszka Ogińskiego, kuchmistrza W. ks. Lit. W 1819 ks. Kleofas Ogiński sprzedał ich część z tej strony Niemna położoną, która odtąd osobną stanowi posiadłość. 4. B. Sucha, wś i folw. Do bra te w zeszłem stuleciu należały do zakonu jezuitów a po skasowaniu jego, na mocy przywileju z dnia 20 grudnia 1788 r. nadane zostały Antoniemu hr. Wołłowiczowi senato rowi na prawie emfiteutycznem; późniejsi posiadacze nabyli je od skarbu na zupełną wła sność. b. Ch. Ballau, inaczej Sixtin, ob. Bałowo. Balie, wś i folw. , pow. kalwaryjski, gmina Kisna Wielka, par. Łoździeje. Ballgarden i Ballgardehlen, dwie wsie, pow. tylżycki, pod Tylżą. Ballhof, folw. dóbr Mały Paniów w pow. bytomskim, 1839 założony. Ballienen lub Domeiken niem. , wś, pow. gąbiński, st. p. Niebudssen. Ballingen, ob. Baląg. Ballowken, ob. Bałówki. Ballrau, ob. Przeczno. Ballupoehnen, kilka wsi w Prusiech Wsch. , w pow. gołąbskim B. inaczej Prachersdort, pilkaleńskim, darkiańskim inaczej Gaidssen i ragneckim inaczej Karczauningkon. Balmsdorf, ob. Harykowce. Balnica, wś, pow. Lisko, o 6 kil. od st. p. Wola Michowa, w parafii gr. katol. Maniów. Balniczka, potok, także Balnickim zwany, w obrębie gminy Balnicy w Galicyi. Wypły wa pod grzbietem Beskidu lesistego, na samej granicy Galicyi z Węgrami, na polanie Bubnin zwanej, płynie w kierunku północnym przez wieś Balnicę, przybierając liczne potoki gór skie, spływające z Beskidu, tak od wschodu, jak zachodu, i po 3 4 milowym biegu uchodzi w obrębie gminy Maniowa z lewego brzegu do potoku Osławy. Br. G. Balnów, wś, pow. dzisieński. Była tu kaplica katolicka, par. Hermanowicze. Balnowice, niem. Belsmdorf, wś w pow. namysłowskim, o 2 w. od Namysłowa, filia j katolickiej parafii Krzyżowniki; owczarnia zarodowa. Balogfalva, st. dr. żel. z Fülek do Miszkowca na Węgrzech. Balschau, ob. Balczewo. Balschkehmen, Baltzkehmen niem. , wś, pow. darkiański, w pobliżu Darkian. Balsę, dwór pryw. w pow. szawelskim, nad Wyrwitą, o 50 w. od Szawel. Balszyn, niem. Balschin, wś, pow. szyłokarczemski, w pobliżu st. poczt. Kalningken. Baltadohnen, inaczej Eymenischkem niem. , wś, pow. pilkaleński, w pobliżu st. poczt. Kraupischken. Baltikallen niem. , wś, pow. kłajpedzki, niedaleko Kłajpedy. Baltin, przysiołek do Seletina ob. . Baltinosa, przysiołek do wsi KapuKo drolui ob. . Baltrischken niem. , wś, pow. ragnecki, niedaleko st. p. Wischwill. Baltruschaten, Baltruscheiten, Baltruschelen, Baltruschen, Baltruschkehmen, Baltrupoehnen, niemieckie nazwy wielu wsi w pow. ragneckim, pilkaleńskim i nizinowym. Bałtycki port po niemiecku Baltischeport, do r. 1762 zwany Rogerwick, miasto portowe w gub. estońskiej, pow. harieńskim, o 368 w. koleją bałtycką od Petersburga, nad zatoką Rogerwick. Zamierzono urządzić tu port wojenny, jako mogący mieścić znaczną flotę, ale z powodu, że północna jego część zupełnie jest otwarta od strony morza, zaniechano tego zamiaru. Okręty, idące z Messyny z owocami krajów południowych, starają się jak najwcześniej zawinąć do tego portu; wyładowują tu swój towar, który wysyła się do Rewia i Petersburga lądem. Oprócz takich okrętów, inne nie nawiedzają Bałtyckiego portu, z powodu bliskości Rewia i braku powrotnych ładunków. Liczy się się tu mieszkańców 3159, st. p. Z B. do Rewia 45 wiorst. Bałtyckie morze, Bałtyk, od łotewskiego słowa bałtos, biały, z powodu barwy niektórych jego brzegów, pokrytych białym wapiennym kamieniem, po niemiecku zwane Ostsee, to jest morze wschodnie; zwane dawniej wendzkiem lub sarmackiem, wielka zatoka morza niemieckiego, oblewająca brzegi północnozachodniej części Rossyi, wschodniej Szwecyi i Dai północnej części Prus. Przypuszczają, nu, że już Fenicyanie nawiedzali te brzegi, zakupując tu bursztyn; ale rzecz ta nie jest udowodniona. Rzymianie rzeczywiście docierali brzegów morza baltyckiego, nazywając je Kodanską zatoką Sinus Codanus. Potem rozmaite narody zamieszkiwały pałudniowę brzegi tego morza; najpotężniejsi z nich byli Wendowie, naród słowiański, i od nich morze baltyckie nazywano wendzkiem albo wendyjskiem. Wpółnocnej i północnowschodniej jego stronie mieszkali Finnowie, w zachodniej Gotowie i inne narody germańskoskandynawskie, całe zaś pomorze baltyckie od Wisły do Elby czyli Laby zamieszkiwały słowiańskie plemiona rozmaitych nazwisk. Miasta hanzeatyckie, powstałe ze słowiańskich, jak Lubeka, Brema, Hamburg, nabrały pewnego znaczenia na morzu baltyckiem od połowy XIII wieku; Polska za czasów Bolesława Chrobrego już panowała na tern morzu od Gdańska do Kamina. Przed pierwszym podziałem Polski, Baltyk oblewał jej prowincye Pomorze książęce, województwo pomorskie, powiat gdański, województwo malborskie, biskupstwo warmińskie, Prusy książęce, część Żmujdzi, Inflanty i Kurlandyą. Traktatem nysztadzkim w r. 1721 Rossya zyskała na Szwecyi cały brzeg morza baltyckiego od Wyborga do Rygi. Przyłączenie Kurlandyi w r. 1795 i Finlandyi 1743 i 1809 r. rozciągnęło panowanie Rossyi nad wschodnim brzegiem morza baltyckiego od Torneo do Połągi. Zachodni brzeg jego należy obecnie do Szwecyi i Danii, południowy do Prus; ostatnie krańce baltyckiego morza, z zatokami jego, są na północ Torneo 60 51 półn. szer. , na południe Szczecin 53 30 szerokości północnej, na Balingródek Balingródek Balińska Baliński Balkoutz Balków Balkuny Balia Ballau Balie Ballgarden Ballgardehlen Ballhof Ballienen Ballingen Ballowken Ballrau Ballupoehnen Balmsdorf Balnica Balniczka Balnów Balnowice Balogfalva Balschau Balschkehmen Balsę Balszyn Baltadohnen Baltikallen Baltin Baltinosa Baltrischken Baltruschaten