Czołniów, inaczej Członów, wieś, pow. dąbrowski, tuż pod Szczucinem, w par. Szczucin, por. Borki. Czołnuchów, wieś i folw. , pow. słupecki, gm. i par. Szymanowice. W 1827 r. było tu 9 dm. i 70 mk. Folw. Cz. od Kalisza w. 38, od Słupcy w. 28, od Pyzdr w. 11, od rz. War ty w. 11. Nabyty w r. 1869 za rs. 13600. Rozl. wynosi m. 314 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 267, łąk m. 20, pastwisk m. 5, nieużytki i place m. 22. Płodozmian 8 i 4po lowy, w niektórych miejscach są pokłady tor fu. Folwark ten powstał z oddzielenia od dóbr Nowa wieś. A. Pal. Czołnowica, wieś, pow. humański. Była tu kaplica katol. parafii Tetyjów. Czółnowska Wola, por. Czołna. B. gmina Cz. Wola przezwana 1880 r. Baranów, z powodu przeniesienia urzędu gminnego. Czołny, ob. Czołna. Czoło chochołowskie, jest to wschodnie ramię Bobrowca ob. , szczytu tatrzańskiego, wznoszącego się na granicy Nowotarżczyzny z Orawą. Na południowym jego boku rozlega się hala chochołowska. Br. G. Czołomin, rzeczka w pow. ostrogskim, uchodzi niedaleko Annopola do rz. Soroki, wypływa z bagien lasu Kurasza, opływa Hołowłe, Korostek. F. S. Czołomyje, wieś, pow. siedlecki, gm. i par. Mordy. Posiada szkołę początkową. W 1827 roku było tu 20 dm. , 163 mk. , obecnie liczy 27 dm. , 270 mk. , 396 m. obszaru. Była tu gr. un. cerkiew par. , erygował ją Jan Godlew ski, starosta nurski, 1706 r. ; obecna cerkiew 1859 murowana. F. S. Czołów, ob. Czołowo. Czołówek, wieś poduchowna i folw. , pow. nieszawski, gm. Piotrków, par. Radziejów. W 1827 r. było tu 10 dm. , 66 mk. Folw. Cz. z wsią Cz. , od Warszawy w. 245, od Niesza wy w. 28, od Radziejowa w. 3, od Włocław ka w. 30, od rz. Wisły w. 28. Nabyte w r. 1867 za rs. 15980. Rozl. wynosi m. 384, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 325, łąk m. 51, nieużytki i place m. 8. Płodozmian 11polowy, pokłady marglu. Wieś Cz. osad 8, grantu m. 9. Br. Ch. i A. Pal. Czołownica, wieś, pow. gostyński, gmina Łąck, parafia Nowa wieś. Ma 4 domy, 18 mieszk. Czołowo, 1. wieś rządowa, pow. kolski, gm. Czołowo, par. Osiek wielki. Jest tu sąd gm. okręgu V. W 1827 r. było ta 16 dm. , dm. , 156 mk. Gmina Cz. należy do s. gm. okr. V, st. p. w Kole, od m. pow. odl. 65 i pół wiorst. W gminie znajdują się 3 olejarnie, gorzelnia, cegielnia, młyn wodny, szkoła 1klasowa, ludn. 5650. 2. Cz. , wieś, pow. nieszawski, gm. Piotrków, par. Radziejów W 1827 r. było tu 14 dm. i 116 mk. Czółowo, gmina, pow. śremski, 2 miejsc. 1 Cz. wieś, 2. Cz. folwark, należący do dóbr kurnickich; 1896 m. rozl. , 17 dm. , 175 mk. , 69 ew. , 106 kat. , 62 analf. St. poczt. w Kurniku o 7 kilom. , stacya kolei żelaznej Mosina o 7 kil M. St. Czołpin, wieś i folw. , pow. nieszawski, gm. Sędzin, par. Krzywosądz. W 1827 r. by ło tu 10 dm. , 83 mk. Folw. Oz. z wsią Krzy wosądz, Smorglin i Cz. miał rozl. m. 752, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 453, łąk m. 65, pastwisk m. 131, lasu m. 47, nieu żytki i place m. 6. Wieś Krzywosądz osad 25, grunta m. 30; wieś Smorglin osad 23, gruntu m. 244; wieś Czołpin osad 17, gruntu m. 21. A. Pal. i Br. Ch. Czołynie albo Czołhynie z Rulowem i Senatowem, wieś, pow. jaworowski, nad poto kiem Rulów, dopł. potoku Szkło, o 3 4 mili na południe od Jaworowa, o ćwierć mili na za chód od Bruchnala a o ćwierć mili na północ od Przyłbic. Okolica piaszczysta i bagnista. Przestrzeń posiadłości większej roli ornej 93, łąk i ogr. 51, pastw. 20, lasu 253; pos. mniej. roli ornej 937, łąk i ogr. 217, pastw. 127 m. Ludności rzym. kat. 13, gr. kat. 604, izrael. 23 razem 640. Należy do rzym. kat. parafii w Bruchnalu, gr. kat. parafii w Przyłbicach. Należy do klucza bruchnalskiego. B. R. Czomsk 1. duży, wieś, pow. rypiński, gm. Szczutowo, par. Gujsk. W 1827 r. było tu 19 dm. , 205 mk. , obecnie liczy 135 mk. , 25 dm. , powierzchni 2517 m. , w tej liczbie włośc. 397 m. , zaś 2120 mor. lasu, wraz z 10morgową osadą leśną należącą do dóbr hr. Chotomskiego. 2. Cz. mały, wieś włośc. , pow. rypiński, gm. Szczutowo, par. Gujsk, 208 mk. , 32 osad, 36 dm. , powierzchni 378 m. , w tej liczbie 274 m. gruntu ornego; przy wsi znaj duje się wiatrak. B. Chu. Czongar, st. dr. żel. łozowskosewastopol skiej w gub. taurydzkiej. Czopowicze, wieś, pow radomyski, nad rz. Irszą, wpadającą do Teterowa, o 50 w. od Radomyśla, o 5 w. od m. Maliny. Wioska nazwana od pierwszego właściciela Mikołaja Czopa, któremu za wojenne zasługi zostały nadane te ziemie przez Aleksandra i Zygmunta Igo; mieszk. 3660, z tych czopowskiej szlachty mazowieckiej 3063; między niemi dużo katolików. Ziemi 15000 dzies. piaszczystej. Cerkiew parafialna i szkółka. Zarząd gminny w tejże wsi, policyjny w Malinie. Kl. Przed. Czorba, ob. Szczyrba. Czopy, ob. Juwkowce. Czorcin, potok podgórski w obrębie gminy Pasieczne w pow. nadworniańskim, wypływa z żródlisk leśnych na płn. wsch. stoku grzbietu górskiego Czortką zwanego 1259 m. z pod Czorcina 1178 m. , ramienia na północ odry wającego się od Czortki, i obejmującego od płn. zach. i płn. dolinę potoku Czorcina, od dzielając ją od doliny Buchtowca ob. . Płynie leśnymi debrami na płd. wsch. i po krótkim, bo 4 kii biega, uchodzi do rz. , Bystrzycy nadworniańskiej z lewego brzegu. Br. G. Czorcze, wieś, pow. kowelski, gm. Choteszów, niedaleko rz. Turyi, majątek Leona Star czewskiego, 1266 dz. ziemi. Włościanie, 86 dm. , 604 dusz, mają 2390 dz. gruntu. Gleba popielatka i torfiasta na pokładzie iłowym. Narzecze rusińskie. A. Br. Czornecy, niem. Tscharnitz, wieś na serb skich Łużycach, w pow. budyszyńskim. Lu dności serbskiej 75. A. J. P. Czorne Noslicy, niem. SchwarzNausslitz, wieś na Łużycach, w pow. budyszyńskim, lu dności serbskiej 208. A. J. P. Czornica, niem. Schwarzwasser, rzeka na sa skich Łużycach, wypływa z pod gór łużyckich, płynie od południa ku północy, przyjmuje z prawej strony Warnołcicę, od wsi Bukojny Buchwalde w Prusach zwraca się nieco w kierunku zachodniopółnocnym i pod Wojerecami wpada do Halsztrawa. A. J. P. Czornienka, ob. Czernianka. Czornisz, jeden ze źródłowych potoków Seretu. Czorniszcze, ob. Czeniszcze. Czornoboh, góra w pasmie łużyckiem, na południe od Budyszyna, w bliskości stacyi Budystecy. Z wieży ad hoc zbudowanej piękny i daleki widok. Ulubiony cel letnich wycieczek mieszkańców Budyszyna. Jest zwyczaj, że Serbowie tłumnie zbierają się na tej górze w dzień Zielonych Świątek. A. J. P. Czornow, niem. Tschorna, wieś na saskich Łużycach, w pow. lubijskim, ludności serbskiej 176. Druga wieś tegoż nazwiska w pow. kamienieckim, ludności serbskiej 47. A. J. P. Czornowo, wieś, pow. piński, gm. Lemieszewicze, w 3 okr. policyjnym, dawniej fanduszowa unickich biskupów pińskich, dziś Niesłuchowskiego, 73 mk. , 400 dz. ziemi. Czorny Halsztraw, ob. Halsztrow. Czorny Khołmc, niem. Schwarz Collm, wieś na pruskich górnych Łużycach; kościół para fialny ewangelicki. A. J. P. Czorny Szepc, ob. Szepc. Czorsztyn, wś w pow. nowotarskim, przy gościńcu wiodącym z Nowegotargu przez Kro ścienko do Szczawnic i N. Sącza, a przez Niedzi cę do St. wsi na Śpiżu. Od strony Śpiża granicę tworzy Dunajec, od Hałuszowy potok Cegiel ny, a od Sromowiec wyżnich również potok bezimienny, przyjmujący Cegielny p. , i wpa dający w obr. gm. Czorsztyna do Dunajca. Odległy od Nowegotargu o 22 kil, od Nowego Sąc2a o 56 kil. , od Krościenka 15 kil. , od Krakowa 107 kil. Parafia łac. w Maniowach, 5 kil. odległych, Stacya pocztowa w miejscu. Według obliczenia z r. 1869 liczy 28 domów i chat, a 172 mk. 87 męż. , 85 kob. . Według szematyzmu dyecezyi tarnowskiej z r. 1880 jest w Czorsztynie 175 dusz rz. kat. Przestrzeń posiadłości większej roli ornej 152, łąk i ogrodów 30, pastwisk 77, lasów 139; posiadłość mniejsza roli ornej 65, łąk i ogrodów 13, pastwisk 16 morgów. Dziś własność Marcelego Drohojowskiego. Na obszarze dworskim młyn, tartak, kościarnia, gorzelnia, wapielnia; włościanie, prócz rolnictwa, trudnią się. rybołówstwem łososi i wożeniem turystów na łodziach do Szczawnic. W tejże wsi na znacznej górze wznoszą się zwaliska zamka czorsztyńskiego. Gmach tego zamczyska stoi na południowym boku tejże góry, wznoszącej się w miejscu rozwidlenia drogi nowotarskiej na dwie odnogi jednę północną starą drogę krościeniecką, drugą zaś południową wiodącą do Niedzicy. Góra ta jestto amonitowa różowa skała, stromo spadająca ku południowi. Z ruin zamku prześliczny widok na dolinę nowotarską, Babią Górę, pasmo Tatr, na przeciwległy zamek dunajecki czyli niedzicki. Od zamczyska ciągnie się w prostym kierunku ku wschodowi kilka skalistych czubków, wyższych od niego, z których pierwszy nazywa się Nadmajerz, wznosi się bowiem nad gospodarskiemi zabudowaniami dworskiemi; drugi, na wschód położony i najwyższy 607, 6 m. z wszystkich otaczających zamek, zwie się Czubatą. Równolegle do tych skał ku północy ponad starą drogą do Krościenka wznosi się inny szereg skał, których czubki zwą się Wapielnikiem, Babkami, Szeroką. Między tymi rzędami skał jest wąski, lecz najwygodniejszy przystęp do zamku od wschodu, A że ten przystęp mógł być łatwo bronionym, któż wie, czy tędy nie była kiedyś do zamku droga; jakoż tylko od wschodu lub północnego wschodu możliwy był przystęp do zamku. Zbocze zachodnie góry czorsztyńskiej, będące pastwiskiem, zowie się Sadek. W podaniu ludowem miał tu być ogród zamkowy. Skałki między drogą z Czorsztyna do Niedzicy wiodącą a potokiem z pod Snoszki płynącym, stromo ku łąkom naddunajeckim spadające, zowią się Obłazem. Od Obłazu odrywa się ku południowi tuż nad samą wodą Dunajca stroma, dzika skała, prostopadle do wód spadająca. Zowie się Skałką nad wodą. Wzgórze wznoszące się na północny zachód, od skrętu starej drogi do Krościenka popod zamkiem czorsztyńskim, zowie się Wroniną. Jest podanie ludowe, niczem niepoparte, że na tem wzgórzu było niegdyś miasto, które się zapadło, i że w pewien dzień słychać w niem dzwonienie dzwonów, W za Czołniów Czołniów Czołnuchów Czołnowica Czołny Czoło Czołomin Czołomyje Czołów Czołówek Czołownica Czołowo Czołpin Czołynie Czomsk Czongar Czopowicze Czorba Czopy Czorcin Czorcze Czornecy Czorne Noslicy Czornica Czornienka Czornisz Czorniszcze Czornoboh Czornow Czornowo Czorny Halsztraw Czorny Czorsztyn