i ogrody m. 832, łąk m. 30, pastwisk m. 59, lasu m. 495, nieużytki i place m. 41. Płodozmian 8polowy. Budowli mur. 1, drewn. 30; wieś Cz. Liwska osad 29, gruntu m. 386. 11. Cz. , wś i folw. , pow. pułtuski, gm. Gzowo, par. Dzierżeniu. 12. Cz. , wieś, pow. ma kowski, gm. Perzanowo, par. Czerwonka. Po siada kościół par. drewniany, który miał ery gować 1675 r. dziedzic Cz. Aleksander Blendostowski, szkółkę i urząd gm. Koku 1827 było tu 24 dra. , 151 mk. Cz. par. dek. makow skiego 2024 dusz liczy. Dobra Cz. składają się z folw. Cz. i Lipniki, tudzież wsi Cz. , Janopol, Sewerynów, Maryampoł i Ciemniewo. Bozi. wynosi m. 1987 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 859, łąk m. 44, lasu m. 545, pastwisk i zarośli m. 395, nieużytków m. 144. Wieś Cz. osad 31, gruntu m. 120; wieś Janopol osad 20, gruntu m. 448; kol. Sewerynów osad 29, grantu m. 705; w Maryampolu osad 26, gruntu m. 244; wieś Ciemniewo osad 22, gruntu m. 483. 13. Cz, , rumunek, powiat mławski, gm. par. Unierzysz. Por. Gizino. 14. Cz. , wś, pow. rypiński, gm. Okalewo, par. Skrwilno, liczy 16 dm. , 53 mk. i 27 m. obsza ru. 14. Cz. , wieś, pow. suwalski, gm. An drzejewo, par. Lubawa, odl. 11 wiorst od Su wałk, liczy 2 domy a 15 mk. 15. Cz. , wieś, pow. suwalski, gm. Jeleniewo, przy szoso, o 11 wiorst od Suwałk, osad 20, ludności osób 139, wyznania ewangelickiego, mówiących narze czem mazurskiem; nabożeństwo dla nich w ko ściele ewangelickim suwalskim odprawia się. po polsku. Przestrzeń gruntów morgów 496. We wsi karczma, grunta żytnie, zwirkowate. Wieś dotąd nierozkolonizowana, budowle w gromadzie. Mieszkańcy nieco zamożniejsi od mieszkańców sąsiednich wsi. 16. Cz. , folw. , pow. suwalski, gm. Wólka, par. Baka łarzewo; wchodził dawniej w skład dóbr Ba kałarzewo, dziś jest własnością Abela Marksona. Leży o 24 w. od Suwałk, o 3 w. od Filipoń, o 105 w. od Grodna. Rozl. wynosi m. 626 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 92, łąk m. 40, pastwisk m. 50, lasu m. 442. nie użytki i place m. 2. Br. Ch. i A. Pal Czerwonka, zaśc. włośc. nad jez. t. n. , pow. święciański, 2 okr. adm. , mk. 20, dm. 2. Czerwonka, tak zwana słoboda w parafii Ueberlauz w Kurlandyi. Czerwonka, przysiołek Dubiecka i Borka Nowego. Czerwonka, niem. Czerwonken, wś, pow. łecki, st. p. Grabnik, nad jez. Sawinda. Czerwonka, ob. Qlbrachcice. Czerwonka, Czerwionka, niem. Tscherwonka, 1. kol. , pow. toszeckogliwicki, należy do wsi Górne Dzierzno. 2. Cz. , wś i folw. , pow. rybnicki, par. Wielkie Dubeńsko, o 1. 87 mil na płn. wsch. od Rybnika, na prawym brz. rz. Cze. Birawki, 1753 m. rozl. , z tego 1289 m. roli ornej. Młyn amerykański i kopalnia węgla Maryanna. W pobl. kol. Ciosek z kopalnią nieczynną. Cz. ma 119 dm. , 507 mk. i przy stanek dr. żel. z Rybnika do Mikołowa, o 32 kil. od Katowic. F. S. Czerwonka, 1. rzeka, bierze początek pod wś Czerwonka, w pow. węgrowskim, gm. Ossówno, płynie w kierunku wschodnim na Orzechów, Krypy, Karczewice i powyżej Jarnic wpada do Liwca. Długa dwie mile, koryto płytkie i wązkie. 2. Cz. , rz. , wpada do Sliny lub Jabłoni, która uchodzi do Narwi. Br. Ch. Czerwonka, 1. strumień górski, wypływa z źródeł leśnych, w płn. części gm. Ochotnicy w pow. nowotarskim, z pod grzbietu górskiego, Gorcami zwanego. Dział ten górski leśny ciągnie się od Obidowy aż po Zasadne i Ka mienicę, w kierunku od zach. ku wschodowi, tworząc dział wodny między dorzeczem Raby i Kamienicy a Lebiednicy i Ochotnicy. Po czyna się na zach. znacznym wzgórzem Obi dową 1027 m, a kończy się Gorcem 1229 m. na wschodzie. Najwyższy czubałek zwie się Niedźwiedziem 1311 m. . Czubałki na wschód od niego zwą się Kiczora 1284 m. , Jaworzyna 1288 m. i Przysłop 1187 m. . Między Przystopem a Gorcem z południowego stoku spływa kilka strug, tworzących Czer wonkę. Połączenie ich leży 793 m. npm. Potok ten płynie już to lasem, już też polan kami, na których rozsiadły się chaty włościań skie, a wreszcie łąkami, i śród gminy Ochotni cy wpada do Ochotnicy z lew. brz. Ujście 604 m. npm. Długość biegu 5 kil. Od polany Jamnego, leżącej u źródeł, zwie się tenże potok także Jamne. 2. Cz. , strumień w obr. gm. Łopuszny, w pow. nowotarskim. Wypływa już w Spiżu w obr. gm. NowejBiałej Uj. Be la, koło Cisłowej Skały 686 m. , nieopodal granicy gminy Gronkowa z Nową Białą; pły nie na północ, zrosiwszy łąki Łopuszny, wpa da koło kościoła do Dunajca z pr. brz. naprze ciwko ujścia doń p. Łopuszny. Długość biegu 6 kil. , z czego na Spiż 4 i pół, a na Galicyą 1 i pół kil. przypada. 3. Cz. , lewy dopływ Leśnicy, w obr. gm, Gronkowa na Podhalu nowotarskiem. Wypływa w obr. gm. Leśni cy, płynie na płn. , opływając od zach. i płn. wzgórze Gronków. śród paśmistych łąk i wi kliny. Ujście 593 m. npm. 4. Cz. , strumień, wypływa na granicy gm. Bystrzycy, Zagórzyc i Nawsia z działu górskiego Budzisza 449 m. w pow. ropczyckim. Płynie wądołami na pół noc przez Zagórzyce i w tejże wsi z pr. brz. wpada do Budzisza, dopływu Wielopolki. Długość biegu 5 kil. Br. G. Czerwonken niem. , ob. Czerwonka. Czerwonki, 1. wś włośc, i szlach. nad rz. Wyssą, pow. szczuczyński, gm, Radziłów, par. Wąsosz. R. 1827 było tu 14 dm. i 80 mk. , 2. Cz. , wś, pow. płoński, gm. Sarbiewo, par. Baboszewo. Br. Ch. Czerwonki, jez. w Warmii, pod wsią Mazuchami. Czerwonków, niem. Tschirmkau, wś, pow. głupczycki, o 1. 75 mil od Głupczyc, par. Sucha Pścina, 2007 m. rozl. , szkoła w miejscu. Czerwonnen niem. , ob. Czerwone. Czerwonniki, wś, gub. witebska, nad rz. Fejmanką. Czerwonogród z Księżyną i Czerczem, wieś, pow. zaleszczycki, nad potokiem Dżuryn, o pół mili na północ od lewego brzegu Dniestru, o 3 mile na północny zachód od Zaleszczyk, o pół mili na północ od Uścieczka. Przes. pos. dwor. roli orn, 12, łąk i ogr. 16, past. 34, lasu 572; pos. mniej, roli orn. 6, łąk i ogr. 27, past. 22 morg. Ludność rzym. kat. 335. gr. kat. 104, izrael. 26 razem 465. Należy do gr. kat. parafii w Nerkowie, który stanowi właściwie jednę gminę z Czerwonogrodem; rzym. kat. parafią ma w miejscu, której początek jest niewiadomy, pewnem jest, że tu parafia rzymsko kat. istniała od najdawniejszych czasów przy klaszt. dominikanów, jednakże częste napady Tatarów zniszczyły wszelkie ślady dokumentów. Dotacya powiększoną została przez Rafała Skarbka i Adama Bielskiego w 1748 roku. Teraźniejszy kościół wymurowany kosztem małżonków Lisieckich 1615 roku, poświęcony w 1741 roku pod wezwaniem Wniebowzięcia Naj. Panny Maryi. Parafia ta należy do dekanatu jazłowieckiego, przyłączonych jest do niej 9 wsi i 1 miasteczko mianowicie Capowce, Iwanie, Koszyłowce, Nagórzany, Nerków, Sadki, Słone, Szutromińce, Torskie i miasteczko Uścieczko razem jest w tej parafii 2028 dusz rzym. kat. obrządku, a w jej obrębie 569 izraelitów. W przyłączonych do tej parafii miejscowościach są szkoły ludowe w Capowcach, Koszyłowcach, Sadkach, Torskiem i Uścieczku. W Uścieczku jest kościół murowany, a w klasztorze panien miłos. w Czerwonogrodzie i na tamt. smętarzu kaplice murowane, w których nabożeństwo odprawiane bywa. W Czerwonogrodzie jest klasztor sióstr miłos. , założony przez Helenę księżnę Ponińską w 1846 roku; siostry trudnią się pielęgnowaniem chorych i nauką sierot, Z przemysłowych zakładów jest tu gorzelnia i młyn wodny, z przemysłowców i rzemieślników jest tu handlarz rybami 1, gorzelnik 1, dzierżawca propinacyi 1, szewc 1. Czerwonogród jest bardzo starożytną osadą, w kronikach Castrum rubrum nazwany; był już w IX wieku rezydencyą książąt ruskich; od tego to grodu ta część Rusi nazwisko Czerwonej miała otrzymać. Kto go założył nie mamy wiadomości, Przed najściem Tatarów w r. 1240 wspominany jest zamek ten, jako przedmiot częstych wzajemnych zaborów pomiędzy ksią żętami ruskimi. Cz. był stolicą krainy, której zarząd otrzymawszy Koryatowicze od Ol gierda księcia litewskiego, założyli tam kla sztor księży dominikanów po r. 1331 Okolski; akt fundacyi uległ zagładzie. R. 1340 zdobył gród ten wraz z Eusią Czerwoną Kazi mierz Wielki. Do r, 1430 był w posiadaniu Witolda, wiel. księcia litew. Później prze szedł w posiadanie zastawne Teodoryka Jazło wieckiego. starosty kamieckiego, jako królewszczyzna, Kazimierz Jagiellończyk przeniósł przywilejem z r. 1448 to miasto na prawo niemieckie. R. 1615 podług lustracyi miał Czerwonogród wraz z całem starostwem w za stawie Mikołaj Daniłowicz kaszt. lwowski. Cz. był jakiś czas miastem powiatowem b. wdztwa podolskiego. Powiat ten w r. 1530 odpowiadał prawie ściśle dzisiejszemu czortkowskiemu. Starożytny zamek z pięknym ogrodem i wodotryskiem, w czarującej poło żony okolicy, jest widzenia godnym. W Czer wonogrodzie jest szkoła etatowa o 1 nauczy cielu. Właściciel większej posiadłości księcia Ponińskiego spadkobiercy; w 15 w. należał Cz. do Buczackich, potem do Jazłowieckich, w koń cu Skarbków. B. R. Czerwonostawiński szczyt, niem. Rothenturmspitze, węg. Vöröstocsúcs, szczyt w głównym grzbiecie Tatr spiskich, nad Czerwonym Stawem, na zachód od niego, w dolinie Białej Wody. Wzniesienie 2402 m. Kolbenheyer 2424. 7 podług pom. sztabu gen, Ung. Karp. Ver. 1876, 287; 2414. 36 Fuchs; 229474 m. Sch. B. , 2275. 78 Pauliny. Od tego szczytu główny grzbiet ciągnie się w dalszym biegu ku północnemu wschodowi przez Białostawiański szczyt ku przełęczy pod Kopą. Na północny zachód zaś wybiega ramię; w nim szczyt Portki 1936 m. pom. szt. gen. ; 1912 m. Kolbenheyer; dalej ku płn. zach. tworzy ono ścianę między dolinami Czarnego Stawu jaworzyńskiego na południe i Kołowego na północ. Poniżej Portek wznosi się Wielki Upłaz 1427 m. pom. szt. gen. . Od Czerwonostawiańskiego szczytu, od głównego grzbietu odbiega odnoga prosto na wschód; w niej mamy Turnię Jastrzębia Karfunkelthurm 2308 m. Kolbenheyer. Od strony półn. zach. zowią go Czerwonostawiański szczyt nad Kołowem. Czerwony, potok podtatrzański, na Podhalu nowotarskiem. Wypływa w połd. części gm. Międzyczerwonego, z pod wschodnich stoków wzgórza Bahladówką zwanego 958 m. , wznoszącego się na granicy Eatułowa i Międzyczerwonego; płynie głęboką dolinką, zrazu na północ, potem na zachód, a w dolnym biegu w StaremBystrem na płn. , równolegle do Ratułowskiego p. , i wpada po 6 i pół kil. biegu Czerwonka Czerwonka Cze Czerwonken Czerwonki Czerwonków Czerwonnen Czerwonniki Czerwonogród Czerwono Czerwony