mał się i był długo biskupem, a nawet i arcybiskupem czernihowskim. Odtąd idą porząd kiem wprzódy biskupi, a potem arcybiskupi czernihowscy greccy, nie połączeni z Rzymem. Baranowicz przeszedł pod panowanie Rossyi, następcy jego prawie wszyscy rodem szli z Polski. Szereg ich, rachując w to i poprze dników Łazarza, następujący Zacharyasz w r. 1654; Zosima Prokopowicz umarł 1659 r. ; Ła zarz Baranowicz umarł 1693; Teodozy Uglicki, poświęcony na koadjutora metropolicie kijow skiemu w Moskwie r. 1693, umarł 1696; Jan Maksymowicz od roku 1697, poszedł na metropolitę tobolskiego roku 1712; Antoni Stachowski odr. 1713 do 21; Irydyon Żurakowski, ogłoszony biskupem czernihowskim na synodzie 4 maja, a wyświęcony 6 maja 1722 r. w Moskwie, przez Teodozego Janowskiego arcybiskupa nowogrodzkiego, wiceprezesa synodu, był do r. 1735; Hilaryusz Rogalski albo Rogalewski od r. 1735; Nikodem Srebnicki lub Srebrycki, wyświęcony na biskupa chernihowskiego 6 grudnia roku 1738 z archimandryty moskiewskiego, mianowany metropolitą sybirskim 29 maja 1740 r. , uprosił się, że został w Czernikowie; Ambroży Dubniewicz w r. 1742; Antoni Czernowski; Herakli Komarowski w r. 1752; Kirył Laszewicki w r. 1761; Teofil Ignatowicz w r. 1770 89; Jerofej Ma licki poszedł na metropolitę kijowskiego w ro ku 1796; Wiktor Sadkowski z biskupa perejasławskiego. Archimandryta słucki, sławny za czasów stanisławowskich, a najwięcej z sejmu czteroletniego, wziął arcybiskupstwo czernihowskie w r. 1796. Do dziejów tej ka tedry ruskiej ważne są dwa artykuły hieromonacha Nikolina Naczało czernichowsko jerarchii posle mieżduarchierejstwa i Jepiskopy czernichowskije i nowogrodsiewierskije Wiad. gub. czern. 1856. Arcybiskupstwo to jest w Cz. do dziś dnia; arcybi skup zowie się czernihowskim i nieżyńskira. Podług Enc. Org. . Czernihowce, ob. Czernichowce. Czernijowce, ob Czerniejowce. Czernijówka, wś, pow. zwiahelski, w gm. miropolskiej, włościan dusz 46, własność rządowa. L. R. Czernik łub Czernica, wieś i dobra, pow. radzymiński, gm. Strachówka, par. Dobre. W lasach istnieje tu fabryka materyałów drzewnych, gdzie siłą pary wyrabiają tarcice, bale i t. p. i tak przerobione drzewo wywożą do Tłuszcza, st, dr. żel. warsz. petersb. W 1827 roku było tu 12 dm. i 102 mk. Dobra Cz. składają się z folw. Cz. , Głęboczyca, Wólka Kokosia i osady młynarskiej Pełka wieczystoczynszowej, tudzież wsi Rynia, Głęboczyce, Wólka Kokosia, Kąty Wielgie, Kąty Wielgie Borucza, Kąty Wielgie Miąski, Kąty Wielgie wanie trzody chlewnej jest bardzo znaczne, ale wyprzedaż słoniny mała, gdyż w wielkiej ilości do miejscowego użytku tamecznych włościan służy, stanowiąc ulubiony ich przysmak. Pszczelnictwo też pewne dostarcza korzyści. W powiecie konotopskim, w pobliżu Baturyna, istnieje szkoła pszczolnictwa, przez obywatela Prokopowicza założona. Gubernia ma 29 fabryk sukna; z tych na szczególną zasługuje wzmiankę istniejąca w kolonii Nowe Mezerycze w powiecie mglińskim, w bliskości wsi RudniJelni; 6 fabryk płóciennych i 54 garbarni. Prócz tego istnieją w gubernii fabryki żelaza, huty szklane, fabryki mydła i browary, W powiecie głuchowskim, we wsi Wołokitynie znajduje się wyborna fabryka porcelany; w tymże powiecie istnieje Szosteńska fabryka prochu. We wsi Połoszkach, niedaleko Głuchowa, wydobywa się glina porcelanowa na przestrzeni 60 dziesiątyn. Czyt Istoriko stat. opisanije czernihowskoj eparchii 1874 r. wydane. Herb gubernii wyobraża w polu srebrnem jednogłowego orła czarnego, uwieńczonego złotą koroną, trzymającego w lewej łapie krzyż złoty. Powiat czernihowski zajmuje przestrzeń 3227 w. kw. , z tych ziemi uprawnej 220, 350 dzies. , łąk 24, 500 dzies, i lasów około 45, 000 dzies. Mieszk. 120, 000 płci obojej. Powierzchnia niska, szczególnie na lewym brzegu Dniepru i Desny; podlega wezbraniom rzek. Miejsca bagniste znajdują się głównie pomiędzy wsiami Mniewem i Nawozem, Sachnówką i Bogaczem, Skoreńcem i Krasnem. Nad brzegami Dniepru rośnie piękny las budowlany. Grunt nieco gliniasty, ale zdatny do rolnictwa, które stanowi tu główne źródło bogactwa narodowego. W powiecie znajduje się znaczna liczba gorzelni i 22 garbarnie. O biskupstwie czernihowskiem ruskiem pisze Jul. Bartoszewicz w Enc. Orgelbranda. W kromkach ruskich znaleźliśmy najpierwszym władyką czernihowskim Neofita, który miał tutaj być już za drugiego metropolity kijowskiego, a więc w początkach XI wieku. Karamzin ma go jeszcze pod r. 1071. Po nim nastąpił Joann około 1088, który umarł 23 Marca 1111 r. ; słaby, nie mógł pełnić obowiązków pasterskich Karamzin, wyd. Enerlinga, t. II, przyp. 158, 207, 251. Potem idzie Teoktyst ihumen pieczarski, wyświęcony 11 stycznia 1112 czy 1113 r. , umarł 6 sierpnia 1123 tamże, przyp. 210, 225. Potem Pantelejmon umarł 1142 r. tamże, przyp. 288. Onufry był w r. 1146 prezesem soboru, na którym wybrano 14 metropolitę kijowskiego, Klemensa tamże, przyp. 290. Po nim Antoni Grek wr. 1159, wygnany jako heretyk 1169 r. tamże przyp. 28, 174, 181, 424; po nim był Porfiry, wcale nie chrześciański biskup 117 87 Karamzin, t. III, przyp. 132, 44. Tutaj następuje przerwa długa, biskupstwo podupadło po najściu Mongołów. Ledwie w r. 1390 spotykamy w kronikach Izaaka, Izaacyasza, jak go zwą litewscy późniejsi pisarze, a mianowicie Stebelski t. I, str. 155 Isakij; ten w r. 1401 jako arcybiskup zasiadał na synodzie moskiewskim, ale należał do Litwy; zasiadał też razem z innemi władykami na synodzie w Nowogródku, na którym obrano metropolitę Grzegorza Cemiwlaka. W pół wieku później Jefimiej Eutymiusz, biskup czernihowski i brański, uciekł z Litwy do Moskwy i otrzymał tam biskupstwo suzdalskie w r. 1465, żył jeszcze r. 1471 Karamziu, VI, przyp. 629. W roku 1509 nie było już biskupa czernihowskiego na synodzie wileńskim metropolity kijowskiego Sołtana, bo przeszedł wtedy pod władzę metropolity moskiewskiego, i odtąd tu arcybiskupstwo jest, ale tytularne, bo Czernin ów należy do Litwy, a władykowie do państwa moskiewskiego; ci i owi przybierają tytuł od Czernihowa. Nie chodziło więc biskupstwo to oddzielnie, ale owszem, połączone dawniej bywało to z arcybiskupstwem smoleńskiem, to z biskupstwem brańskiem i razańskiem. Wreszcie kiedy Brańsk i Razań odeszły do Rossyi, a Smoleńsk z rąk do rąk przechodził, wznowiło się w rzeczypospolitej niewiadomo jakim sposobem biskupstwo czernihowskie, i historya wspomina pod r. 1594 Innocentego Borkowskiego, który zwał się biskupem czerni howskim i osterskim, a w r. 1596 przyjął unią brzeską; sam podobno znajdował się w Brześciu. Ziemia czernihowska zresztą poszła na podział biskupów. Jedyny to znowu biskup dyecczyalny, bo nie wiemy, czy był jaki po nim następca, a mamy ślady, że Czernihów stanowczo podzielać zaczął losy Kijowa. I Czernihów i Kijów leżały na Ukrainie i zawsze prawie były z sobą, podzielały ciągle jedne dolę polityczną; więc i biskupstwo czernihowskie, od r, 1631 mianowicie, składało cząstkę metropolii kijowskiej. Wtedy to zaczęła się tworzyć oddzielna hierarhia czernihowska. Za czasów owych rządził tą cząstką eparchii kijowskiej, naprzód Zacharyasz, pierwszy biskup w Czernihowie po najściu Mongołów, w r. 1654, a potem Zosima Prokopowicz r. 1655 wyświęcony. Jeden i drugi byli niby sufraganami pomocnikami metropolity i nosili tytuł biskupów czernihowskich mieszkali zaś ciągle w Kijowie. Udzielne biskupstwo czernihowskie stanęło dopiero w r. 1658, za metropolity Dyonizego Bałabana. Biskupstwo to posiadał Łukasz Baranowicz w r. 1657, lubo Zosima umarł dopiero 1659 roku. Starał się także o toż miejace Jędrzej Złoty Kwaśniński, arcybiskup, wyrzucony ze Smoleńska, ale było to już po układach hadziackich, i usunęła go kozaczyzna jako unitę. Łazarz więc utrzyFlakowizna, Kąty Buda, Kąty Księżyki, Kąty Czernickie; od Warszawy w. 42, od Radzymina w. 28, od Jadowa w. 9, od Łochowa w. 12, od Tłuszcza w. 10, od rzeki Buga w. 10. Rozległość wynosi m. 7731 a mianowicie folw Cz. grunta orne i ogrody m. 307, łąk m. 123. folw. Głęboczyce grunta orne i ogrody m. 441, łąk m. 19; folwark Wólka Kokosia grunta orne m. 98, łąk m. 12; nadto ogółowo, lasu m. 2311, zarośli m. 42; wody m. 10, nieużytki i place m 190; w osadach leśnych, karczemnych, m. 62, i osada wieczysto czynszowa młyn Pełka, m. 63; budowli drewnianych 33. Dwa stawy z rybołówstwem, 2 młyny wodne i pokłady torfu. Rzeka Borucza przepływa terytoryum dóbr. Wieś Rynia osad 19, gruntu m. 446; wieś Głęboczyce osad 12, gruntu m. 68; wieś Wólka Kokosia osad 4, gruntu m. 13; wieś Kąty Wielgie osad 17, gruntu m. 469; wieś Kąty Wielgie Borucza osad 12. gruntu m. 161; wieś Kąty Wielgie Miąski osad 6, gruntu m. 156; wś Kąty Wielgie Flakowizna osad 6; gruntu m. 119; wś Kąty Ruda osad 5, gruntu m. 164; wieś Kąty Księżyki osad 15, gruntu m. 139; wieś Kąty Czernickie osad 11, gruntu m. 267. Dobra te rozdzielają się na trzy części, lecz rozdział w zupełności dotąd nie nastąpił w znaczeniu hypotecznem. Br Ch. i A. Pal. Czernik, ob. Pelik. Czernik, potok górski, wypływa w obrębie gminy Zielonej w powiecie nadwórniańskim, z pasma górskich wschodnich Karpat, z pod Polańskiej góry 1617 m. , od której na zachód wznoszą się Skałki 1597 m. , a na płn. połogi grzbiet 1521 m. , oddzielający źródliska Dźwidzińca, dopływa Bystrzycy nadworniańskiej, od źródłowisk Czernika. Na wschód odrywa się skalista grupa górska, zwana Kizieskim Gorganem 1616 m. , którego szczyt połudn. zowie się Poleński 1697 m. , wschodni stok Podjamną, a półn. Podkiciem 1191 m. . Cała ta grupa górska oddziela źródłowiska p. Sitneja, dopływu Zielenicy, od źródeł Czernika. Śród głębokiego jaru płynie leśnymi debrami na płn. a następnie polanami Czernik, doliną dość obszerną między chatami Zielonej. Opłakując wsch. stoki gór Leordy 1257 m. i Wielkiej Kamieniówki 1087 m. , wpada do Zielenicy, prawego dopływu Bystrzycy nadworniańskiej. Długość biegu 8 kil. Br. G. Czernikau niem. lub Czerniki, ob. Czernichowo. Czernik, wś w pow. lidzkim. Czerników, 1. wieś, pow. łęczycki, gm. Piątek, par. Góra św. Małgorzaty. W 1827 r. było tu 15 dm. i 154 mk. , obecnie jest 16 dm. Folw. Cz. z wsią Cz. , Mysłówek, Zabokrzeki i Donaj Dezerta, od Kalisza w. 84, od Łęczycy w. 14, od Piątku w. 3, od Pniewa w. 20, od rzeki Warty w. 56. Rozl. wynosi m. 898 Czernihów Czernihowce Czernijowce Czernijówka Czernik Czernikau Czerników